Αναγνώστης με αιτία: Παρουσίαση του βιβλίου «Μαχαίρι» του Σαλμάν Ρούσντι, που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Ψυχογιός
Tο 1989 ήταν η χρονιά που έπεσε το Τείχος του Βερολίνου – κανείς δεν θα ξεχάσει τις εικόνες εκείνων που έσπευσαν να πάρουν μια πέτρα αναμνηστική. Το 1989 ήταν επίσης η χρονιά που έπεσε το ΠΑΣΟΚ ύστερα από μια ηγεμονία οκτώ ετών που άλλαξε πολλά στην Ελλάδα κι ακολούθησε η περίφημη Οικουμενική κυβέρνηση. Το 1989 κυκλοφόρησε στη χώρα μας ένα βιβλίο που έμελλε να κάνει πάταγο: «Οι σατανικοί στίχοι».
Το μυθιστόρημα αυτό έκανε πάταγο όχι επειδή ήταν κάτι συγκλονιστικό (αναρωτιέμαι αν κάποιος από τους αναγνώστες του εκείνης της εποχής θυμάται έστω αδρομερώς την ιστορία που ξετυλίγεται σε εύρος 680 σελίδων), αλλά επειδή την έκδοσή του ακολούθησε ένας φετφάς –μια διαταγή θανάτου– από τον Αγιατολάχ Χομεϊνί, τότε ηγέτη της Ιρανικής (ισλαμικής) ηγεσίας. Ο συγγραφέας του βιβλίου, ο Σαλμάν Ρούσντι, θεωρήθηκε υβριστής της θρησκείας από τους φανατικούς του Ισλάμ και έπρεπε να πεθάνει. Εννοείται πως όποιος έφερε σε πέρας αυτό το θεάρεστο έργο θα ανταμειβόταν με τα γνωστά πιλάφια στο επέκεινα, θωπευόμενος αδιαλείπτως από τα διαβόητα για το κάλλος τους ουρί του παραδείσου.
Δεν χρειάζεται να ειπωθεί πως μια τέτοια απόφαση θανάτου που προήλθε από το Ιρανικό ιερατείο, εκτόξευσε τις εκδόσεις του βιβλίου και τις μεταφράσεις του ανά τον πλανήτη. Αλλά επειδή δεν υπάρχει καλό αμιγές κακού, ο συγγραφέας των «Σατανικών στίχων» έγινε μεν ζάπλουτος από τις πωλήσεις του βιβλίου, αλλά με το τίμημα να κρύβεται επί περίπου δέκα χρόνια για να μην τον πιάσει το μουσουλμανικό ραντάρ και τον στείλει στο πυρ το εξώτερο. (Τις περιπέτειές του αυτές περιγράφει ο Ρούσντι στο αυτοβιογραφικό μυθιστόρημά του με τίτλο: «Τζόζεφ Άντον», που κυκλοφορεί επίσης από τις εκδόσεις Ψυχογιός.)
Κάποια στιγμή ο Ρούσντι, ινδικής καταγωγής, γεννημένος στη Βομβάη, μουσουλμάνος κατά το δόγμα, αλλά άθεος κατά δήλωσή του, αποφάσισε ότι είχε περάσει πια το μένος εναντίον του και –ύστερα από δέκα περίπου χρόνια λαθροβίωσης– βγήκε πάλι στην επιφάνεια αρχίζοντας τις εμφανίσεις του στον κόσμο.
Πέρασαν κάμποσα χρόνια χωρίς κάποιο επεισόδιο κατά της ζωής του. Περίεργο πράγμα, ξεχνάνε οι μουσουλμάνοι τις εντολές του ιερατείου τους; Η απάντηση είναι πως όχι. Μπορεί να κυλάει ο χρόνος, μπορεί να γεννιέται η Τεχνητή Νοημοσύνη, μπορεί να συνεχίζεται η Γιουροβίζιον, αλλά ένας φετφάς δεν λησμονείται ποτέ. Αυτό δεν το είχε εμπεδώσει ο Ρούσντι, ώσπου μια ηλιόλουστη μέρα κάπου στις Ηνωμένες Πολιτείες στην αίθουσα διαλέξεων ενός Αμερικανικού Ινστιτούτου όπου θα μιλούσε για την ασφάλεια (!) των διανοουμένων, σηκώνεται από το κοινό ένας εικοσιτετράχρονος νεαρός μουσουλμάνος (που είχε γεννηθεί δέκα χρόνια αφότου είχε ανακοινωθεί η θανατική καταδίκη του Ρούσντι από τον Χομεϊνί), κατευθύνεται προς το πάνελ και αρχίζει να μαχαιρώνει τον εμβρόντητο συγγραφέα.
«Μαχαίρι» είναι ο τίτλος του βιβλίου που γράφει αργότερα ο Ρούσντι προσπαθώντας να καταλάβει τον εσωτερικό κόσμο του παρ’ ολίγον δολοφόνου του. Η εξαιρετική μετάφραση είναι του Γιώργου Μπλάνα και οι περιγραφές του συγγραφέα για τα μεθεόρτια της επίθεσης καθηλωτικές – χώρια το χιούμορ του.
15°
