«Παράσταση»: Ο σκηνοθέτη Ηλίας Κούνελας και η ηθοποιός Ελίνα Παπαθεοδώρου μιλούν για την παράσταση που ανεβάζουν σε ένα εγκαταλελειμμένο κουρείο στο Γκύζη
Σε ένα ψηλοτάβανο ισόγειο, με μωσαϊκό δάπεδο, πρασινολαχανί τοίχους, μια γαλάζια σιδερένια σκάλα που οδηγεί σε μια μικρή αποθήκη, με ξεθωριασμένες εικόνες μοντέλων που λάνσαραν τα «in» εκκεντρικά κουρέματα της εποχής τοποθετημένες ακόμα στους τοίχους και μια ταμπέλα που γράφει «Pulp», με άλλους να σκέφτονται το αγαπημένο βρετανικό ροκ συγκρότημα, άλλους την εμβληματική ταινία Pulp Fiction και την Uma Thurman να χορεύει το «You Can Never Can Tell» και άλλους απλά να την προσπερνούν γιατί είναι έξω από ένα εγκαταλελειμμένο κουρείο στο Γκύζη, ένα από τα εκατοντάδες εγκαταλελειμμένα καταστήματα σε πολυκατοικίες του κέντρου της Αθήνας, ανεβαίνει η «Παράσταση», σε σκηνοθεσία του Ηλία Κούνελα. Μια παράσταση διαφορετική από αυτές που έχει συνηθίσει το μάτι του θεατρικού κοινού. Μια παράσταση που μέσα στην ασχήμια ενός εγκαταλελειμμένου χώρου θέλει να μιλήσει για την ομορφιά και το ύψιστο αγαθό της Τέχνης και του θεάτρου.
«Αυτή η παρασταση μιλάει για τα θεατρικά καθέκαστα των ημερών που ζούμε, εχει μια αυτοαναφορικότητα για το ίδιο το επάγγελμα του ηθοποιού, το οποίο έχει περάσει πολλά τον τελευταίο καιρό» μου λέει αρχικά ο Ηλίας Κούνελας, που τα τελευταία 10 χρόνια ασχολείται με θεατρικές παραστάσεις που αφορούν περιορισμένο αριθμό θεατών, όπως και στην «Παράσταση», όπου η μέγιστη χωρητικότητα είναι 15 άτομα. Ο λόγος που το κάνει αυτό είναι για να αναζητήσει και να βρει τον τρόπο να να δώσει πρόσωπο στο κοινό.
«Θέλουμε να καταλαβαίνουμε σε τι κοινό παίζουμε, να βρίσκονται οι θεατές στο ίδιο επίπεδο με εμάς, να μοιραζόμαστε το ίδιο ψυχικό κόστος, χωρίς να σημαίνει αυτό ότι οι παραστάσεις είναι διαδραστικές. Αυτό που με ενδιαφέρει είναι να πηγαίνω το θέατρο εκεί που το έχουν ανάγκη».
Εμπνευσμένη πριν τις σαρωτικές αλλαγές που έφερε η καραντίνα και ο κορονοϊός στο θέατρο και στις ζωές μας εν γένει, η «Παράσταση» ασχολείται με το αδιέξοδο που δοκιμάζει ο καλλιτεχνικός κόσμος του θεάτρου, αλλά και το θεατρικό κοινό. Θέτει τα ερωτήματα για το τι είναι το θέατρο, τι είναι η πρόβα, ο ηθοποιός και το κοινό. Πόση ανάγκη έχει απομείνει για την τέλεση της θεατρικής πράξης;
Μπορούμε άραγε να διαχωρίσουμε την τέχνη, από τον κόσμο του θεάματος; «Το πράγμα έχει φτάσει στο απροχώρητο επειδή έχει μπερδευτεί στη συνείδηση του κοινού η έννοια του θεάματος με την έννοια της τέχνης. Άλλος είναι ο κόσμος του θεάματος και άλλη η φαιά ουσία της τέχνης, όπου ο κάθε καλλιτέχνης αναζητά κάτι που τον υπερβαίνει.
Αισθάνομαι ότι δεν έχει απαξιωθεί ποτέ ξανά τόσο πολύ η τέχνη. Και από την πολιτεία και από το κοινό και από τους ίδιους τους καλλιτέχνες, κάτι που μου δημιούργησε την ανάγκη μου να μιλήσω για αυτό, μέσα από την παράσταση. Το κίνητρο μας ήταν θέμα πίστης. Θέλαμε να ξαναπιστέψουμε αυτό για το οποίο δίνουμε τη ζωή μας, το θέατρο.
Φυσικά μας επηρεάζουν όσα συμβαίνουν. Εγώ είμαι αυτός που θα πω, ότι πρώτα από όλα και πάνω από όλα οφείλουμε εμείς οι καλλιτέχνες να στρέψουμε τον φακο στο πρόσωπό μας και να αναρωτηθούμε αν τόσα χρόνια έχουμε κάνει σωστά τη δουλειά μας και αν έχουμε παρέμβει ουσιαστικά στις καθημερινές ανάγκες του κοινού και του κόσμου» περιγράφει ο Ηλίας, σχολιάζοντας τη σύγχυση στην συνείδηση του κοινού σχετικά με το πως αντιλαμβάνεται το θέατρο και τους ηθοποιούς.
Μια σύγχυση που πολλαπλασιάζεται και στην συνείδηση των ηθοποιών, που στο βωμό της επιβίωσης, βρίσκουν τον κόσμο του θεάματος ως μόνη διέξοδο... «Σε μια κοινωνία που κυριαρχείται ραγδαία από τον μιμητισμό και το θέαμα, σε βαθμό που δυσκολευόμαστε να ξεδιαλύνουμε το εγώ από το άλλο, τι θέατρο θέλουμε να κάνουμε; Τι θέατρο θέλουμε να βλέπουμε;» αναρωτιέται.
Η Ελίνα Παπαθεοδώρου μιλάει για την παράσταση «Παράσταση»
«Τι είναι θέατρο, ηθοποιός, προβα... είναι πολύ δύσκολα ερωτήματα, ίσως και αναπάντητα. Η παράσταση είναι ένας ανοιχτός και διαρκής στοχασμός γύρω από αυτά τα ζητήματα. Ωστόσο, μιλώντας προσωπικά, το θέατρο για μένα παραμένει κάτι πάρα πολύ όμορφο και ιδανικό. Ονειρεύομαι ένα θέατρο που λέει ιστορίες, που από τον τρόπο του και τον χώρο του ομορφαίνει την πραγματικότητα. Η ζωή είναι πάντα μεγαλύτερη από αυτά που συμβαίνουν. Οπότε αν το θέατρο μπορεί να τα παρουσιασει με ένα πιο ποιητικο τρόπο, ωστε να καταλάβουμε κάτι για αυτά, που δεν θα το βλέπαμε με το γυμνό μάτι της καθημερινότητας, θα ήταν κάτι το ιδανικό, το ελπιδοφόρο κάτι το οποίο ονειρεύομαι. Για εμένα, το θέατρο είναι ένας χώρος συνεργασίας και όμορφης συνύπαρξης, και οι ανθρωποι στον χώρο αυτό πρέπει να έχουν τη δυνατότητα να ταξιδεύουν, ώστε να μπορούν ταξιδέψουν και τους άλλους» λέει από την πλευρά της η Ελίνα Παπαθεοδώρου, η ηθοποιός που υποδύεται την Ζαχαρένια, τον κεντρικό χαρακτήρα της παράστασης.
Η Ζαχαρένια είναι μια νεαρή ηθοποιός που απορρίπτεται από σειρά ακροάσεων και δεν μπορεί με τίποτα να βρει δουλειά στο θέατρο. Με την προτροπή του συντρόφου της, ο οποιός είναι επίσης ηθοποιόςαλλά έχει ακολουθήσει συνειδητά άλλο δρόμο, αποφασίζει ν’ ανεβάσει μια παράσταση σ’ ένα εγκαταλειμμένο κουρείο κάπου στο Γκύζη.
«Είναι ένας ρόλος που φτιάξαμε και οι τρεις μαζί και δεν απέχει πολύ από τη δική μου πραγματικότητα. Η παράσταση είναι μια ιδιαίτερη περίπτωση, γιατί δεν βασίζεται σε κάποιο θεατρικό έργο, είναι μια σύνθεση που έχει προκύψει από τους αυτοσχεδιασμούς μας και κάθε φορά είναι καινούργιο αυτό που λέγεται. Μεσα σε συγκεκριμένα δοχεία, σε μια συγκεκριμένη ιστορία και πλοκή, κάθε βράδυ αυτοσχεδιάζουμε και οδηγούμαστε άλλο εξηγεί η Ελίνα.
Η Παράσταση για 15 άτομα
Το γεγονός ότι η κάθε παράσταση έχει μέγιστη χωρητικότητα 15 άτομα, δημιουργεί ένα ιδιαίτερο κλίμα, όχι μόνο για το κοινό αλλά και για τους ίδιους τους ηθοποιούς. Η Ελίνα θυμάται πως σε επαφή με τέτοιου είδους θέατρο είχε έρθει όταν είχε παρακολουθήσει κάποιες παραστάσεις του Ηλία.
«Είναι μια έντονη εμπειρία, γιατί έρχεσαι πολύ κοντά με αυτό που συμβαίνει σκηνικά και αισθανεσαι κομμάτι του.Το κοινό έχει πρόσωπο. Το αισθάνεσαι αυτό. Η ίδια η παράσταση αλλάζει. Οποτε με αυτή την έννοια, πιστεύω πως κάποιος που θα έρθει θα μπορεί να νιώσει αυτή τη διαδρομή πιο έντονα, χωρίς η παράσταση να είναι διαδραστική. Αυτό είναι κάτι που το βίωσα ως θεατής πρώτα, με απασχόλησε πολύ και με συγκίνησε, για αυτό και χαίρομαι πολύ για αυτή την συνεργασία. Σαν ηθοποιος είναι πολύ ενδιαφέρον να βλέπεις τον άνθρωπο που είναι από κάτω και να συνδημιουργείτε με έναν τρόπο την ιστορία» περιγράφει.
Από την πλευρά του ο Ηλίας εξηγεί πως στην αρχή οπωσδήποτε υπάρχει μια αμηχανία, κάτι που «σπάει» γρήγορα και δημιουργείται άνεση με το κοινό, μια κατάσταση πολύ ζεστή και οικεία.
«Πραγματευόμαστε ένα θέμα αυτοαναφορικό και θέλει θάρρος να μιλήσεις για αυτό που κάνεις και είσαι τόσο άμεσα. Είμαι πάρα πολύ χαρούμενος για αυτό που πρόκειται να συμβεί. Ειμαι χαρουμενος επειδη δεν δινουμε απάντηση για το τι είναι σωστό και λάθος. Έχουμε ρίξει το κοινό ανάμεσα στα διλήμματα που βιώνουμε όλο αυτόν τον καιρό. Εμείς μέσα σε αυτή τη διαδικασία, ξαναθέσαμε κάποια ερωτήματα στους εαυτούς μας, για να ξαναπιστέψουμε σε αυτό κανουμε.
Συντέθηκε από την ανάγκη να ξαναπιστέψουμε στην μοναδικότητα του θεάτρου. Στην αναντικατάστατη εμπειρία του. Να μας φανερώσει την τέχνη που αντιγράφει την ζωή, στο βαθμό που για λίγο παραμυθιαζόμαστε από το αντίθετο: πως η ζωή αντιγράφει την τέχνη. Υπάρχει ένας κενός χώρος μέσα μας. Μπορεί να μοιάζει μ’ ένα έκθετο κουρείο, κάπου στο Γκύζη. Μπορεί μ’ ένα μούδιασμα που μας υπερβαίνει, έναν ανεξερεύνητο πόνο, ένα έλλειμμα. Είναι το θέατρο που μας λείπει».
Τι μας είπε για τα ιστορικά γεγονότα και τη σχέση τους με το σήμερα, τους ακίνητους ταξιδιώτες και την παράσταση «Ματαρόα στον ορίζοντα» στην Εναλλακτική Σκηνή της ΕΛΣ
8°
