Η κασέτα στην ψηφιακή εποχή και η αξία της στον 21ο αιώνα.
Στο Moco του Λονδίνου ανάμεσα στα έργα ζωγραφικής που εκτίθενται, υπάρχουν και μερικές κασέτες, έργα του Ρόμπι Γουίλιαμς. Και μ’ αυτή την αφορμή, ανοίγω τα παλιά μου κουτιά παπουτσιών.
Αν με ρωτούσε κάποιος τι θα ήθελα να δω σ’ ένα μουσείο που σχετίζεται με τη μοντέρνα τέχνη, θα ανέφερα σίγουρα τον Άντι Γουόρχολ και τον Ζαν Μισέλ - Μπασκιά. Η αλήθεια είναι ότι δεν θα ανέφερα τον Ρόμπι Γουίλιαμς, αλλά χάρηκα πολύ που είχα την ευκαιρία να δω μερικά από τα έργα του στο Moco, το μουσείο που βρίσκεται στο κέντρο του Λονδίνου κι έχει και έργα των δύο καλλιτεχνών που ήδη ανέφερα. Δεν είμαι βέβαιος ότι ο Ρόμπι Γουίλιαμς είναι τόσο καλός ζωγράφος όσο μουσικός, όμως αυτό δεν έχει καμία σημασία, ειδικά επειδή αγαπάει να ζωγραφίζει κασέτες.
Το 1995 ο αμερικανός συγγραφέας επιστημονικής φαντασίας Μπρους Στέρλινγκ δημιουργεί το «Dead Media Project», μαζεύοντας σημειώσεις για μια σειρά από αντικείμενα, που μοιάζουν να πεθαίνουν στο ξεκίνημα της ψηφιακής εποχής. Ανάμεσα στα αντικείμενα αυτά είναι και η κασέτα. Η αλήθεια είναι ότι το μικρό αυτό μαγικό πραγματάκι έφτασε μέχρι το κατώφλι του άλλου κόσμου αλλά –ευτυχώς– γύρισε.
Η κασέτα έχει δεχτεί απίστευτη κριτική μέσα στα χρόνια, καθώς ακουγόταν πάντα πολύ λιγότερο καλά από τον δίσκο. Επιπλέον, το κασετόφωνο έκανε έναν απαίσιο θόρυβο που κάποιες φορές σκέπαζε τη μουσική και κάποιες άλλες μάσαγε την κασέτα, κι εσύ αναγκαζόσουν να τη βγάλεις, να την ισιώσεις –συχνά έμοιαζε με ακορντεόν όταν ήταν μασημένη– και να προσπαθήσεις χρησιμοποιώντας ένα στιλό Bic να την ξανατυλίξεις στο καρούλι της. Όμως αυτή ήταν η μία, η αρνητική πλευρά. Η διαδικασία εγγραφής μιας κασέτας ήταν μια διαδικασία μαγική. Πριν απ’ όλα, έπρεπε να είσαι παρών. Τα τραγούδια ηχογραφούνταν real time και μάλιστα έπρεπε να μην τρίξει το πάτωμα, να μην ανοίξει κάποια πόρτα, να μη χτυπήσει το τηλέφωνο… Μπορούσες να ηχογραφήσεις από το πικ απ ή από το ραδιόφωνο. Ειδικά για το τελευταίο, έπρεπε να περιμένεις με τα δύο δάχτυλα πάνω από τα δύο κουμπιά (rec και play) ώστε να τα πατήσεις την ώρα που ο Γιάννης Πετρίδης ετοιμαζόταν να παίξει ένα τραγούδι που ήθελες να κρατήσεις. Και ναι, μπορούσες να γράψεις μια κασέτα αντί για ένα ερωτικό γράμμα. Και μπορούσες να το χαρίσεις στη συμμαθήτρια που είχες αγαπήσει. Κι αν κάποια από τις κασέτες που είχες δεν σου άρεσε, μπορούσες να τη σβήσεις και να την ξαναγράψεις με άλλα τραγούδια από την αρχή.
Όπως όλοι οι άνθρωποι που ξέρω, φυλάω τις παλιές μου κασέτες σε κουτιά παπουτσιών. Έτσι όπως οι κασέτες και τα κουτιά έχουν σχήμα παραλληλόγραμμου, βολεύει πολύ. Και μέσα σ’ αυτά τα κουτιά ανακαλύπτω θησαυρούς. Να, για παράδειγμα τις πρώτες κασέτες των Porcupine Tree, τις δύο διπλές κασέτες, όπως τις λέγαμε τότε, των Cure, το «Concert» με τα «Curiosities», που δεν υπήρχαν στον δίσκο, και το «Standing On The Beach» με τα B-Sides, που ούτε κι αυτά υπήρχαν. Το «2x4» των Einstürzende Neubauten στην αμερικάνικη Roir, τις 6 κασέτες των Ozric Tentacles, που αργότερα έγιναν cd σ’ ένα κουτί-απομίμηση των corn flakes, τη συλλογή «Δικαίωμα διάβασης», που είχε μέσα από Magic De Spell μέχρι Last Drive, το advance tape των Mazzy Star απευθείας από την Capitol, με το «She Hangs Brightly» και με ημερομηνία 10/91, κι ίσως ένα από τα πιο σπάνια πράγματα που έχει η δισκοθήκη μου, το demo των Interpol με τα 3 τραγούδια και με τη διεύθυνση του Daniel Kessler στην 13η Οδό και το –τότε– τηλέφωνό του. Κι ύστερα πολλές κασέτες που μου έγραψαν φίλοι –αγόρια και κορίτσια μιας άλλης εποχής–, αντικείμενα πολύτιμα καθώς ξεπηδούν από τις φθαρμένες τους ταινίες, υπέροχες αναμνήσεις.
Και το πιστεύεις ή όχι, εξακολουθώ να αγοράζω μερικά από αυτά τα αντικείμενα που, σύμφωνα με τον Μπρους Στέρλινγκ, θα εξαφανίζονταν ήδη από την αρχή της ψηφιακής εποχής. Το «Some Interesting Experience» της Myrsini Kalle στη Submersion, το «Soundscapes Vol. II» του IØN και η συλλογή «Greekwave - Ήχοι από την Υπόγεια Electronica» είναι από τα πιο πρόσφατα και πολύτιμα αποκτήματά μου.
14°
