Καλλιτέχνες φοβούνται τη χρήση AI στη μουσική, ενώ Universal, Warner και Sony επενδύουν σε πλατφόρμες όπως Udio, Suno και Klay
Η χρονιά που διανύουμε καταγράφεται ως σημείο καμπής για τη μουσική που παράγεται με τεχνητή νοημοσύνη. Αυτό που μέχρι πρόσφατα αντιμετωπιζόταν ως πειραματική περιέργεια ή ως διαδικτυακό αστείο, μετατράπηκε σε υπολογίσιμη δύναμη της mainstream μουσικής βιομηχανίας. Το πλήρως AI μουσικό project Velvet Sundown συγκέντρωσε εκατομμύρια streams, τραγούδια που δημιουργήθηκαν από αλγορίθμους κατέκτησαν τις viral λίστες του Spotify και βρέθηκαν ακόμη και στην κορυφή αμερικανικού country chart του Billboard, ενώ η AI «καλλιτέχνιδα» Xania Monet εμφανίστηκε να «υπογράφει» δισκογραφικό συμβόλαιο.
Ακόμη και το BBC Introducing –μια εκπομπή αφιερωμένη παραδοσιακά σε ανερχόμενους ανθρώπινους δημιουργούς– μετέδωσε πρόσφατα AI-generated τραγούδι του Papi Lamour στο West Midlands. Την ίδια στιγμή, το κομμάτι I Run του dance act Haven ανέβηκε στο UK Top 20, με το συγκρότημα να κατηγορείται ότι χρησιμοποίησε τεχνητή νοημοσύνη για να μιμηθεί τη φωνή της Jorja Smith. Οι Haven υποστηρίζουν ότι ζήτησαν απλώς «soulful φωνητικά samples» από AI και αρνήθηκαν να σχολιάσουν περαιτέρω.
Τεχνητή Νοημοσύνη στη μουσική: Από τον φόβο της αντικατάστασης στον «εκδημοκρατισμό» της δημιουργίας
Ο βασικός φόβος πολλών μουσικών είναι ότι η AI θα απορροφήσει το σύνολο της δημιουργικής παραγωγής της ιστορίας και θα κατακλύσει την αγορά με ατελείωτα παράγωγα έργα χαμηλής ποιότητας, αντικαθιστώντας την ανθρώπινη τέχνη και οδηγώντας τους καλλιτέχνες σε οικονομική ασφυξία. Οι ανησυχίες αυτές ενισχύονται από τη θεαματική μεταστροφή των μεγάλων δισκογραφικών, οι οποίες από πολέμιοι της τεχνολογίας εξελίσσονται σε βασικούς της συμμάχους.
Οι πλατφόρμες AI μουσικής λειτουργούν εκπαιδεύοντας αλγορίθμους πάνω σε τεράστιες βάσεις ηχογραφημένων έργων, μαθαίνοντας ήχους, δομές και εκφραστικά μοτίβα. Στη συνέχεια επιτρέπουν στους χρήστες να δημιουργούν μουσική μέσω γραπτών ή φωνητικών εντολών. Ένα απλό prompt, όπως «ένα μελαγχολικό R&B τραγούδι για χωρισμό με γυναικεία φωνή», μπορεί να παραγάγει ένα πειστικό αποτέλεσμα επειδή το σύστημα έχει «ακούσει» εκατοντάδες παρόμοια τραγούδια.
Αρχικά, καλλιτέχνες και δισκογραφικές είδαν την AI ως τη μεγαλύτερη υπαρξιακή απειλή μετά την εποχή της πειρατείας τύπου Napster. Ο Gregor Pryor, διαχειριστικός εταίρος της Reed Smith, εκτιμά ότι η πρώτη μεγάλη ζημιά θα γίνει στη μουσική υποβάθρου για διαφημίσεις, ταινίες και video games: «Εκεί όπου δεν συνδέεσαι με μια προσωπικότητα, όπως στην pop, ο κόσμος θα αναρωτηθεί: γιατί να πληρώσω κάποιον να συνθέσει μουσική;».
Οι συμφωνίες-σταθμός και οι αντιδράσεις των καλλιτεχνών
Το 2024, η Ένωση Δισκογραφικής Βιομηχανίας των ΗΠΑ (RIAA) προσέφυγε νομικά κατά των Suno και Udio για παραβίαση πνευματικών δικαιωμάτων, υποστηρίζοντας ότι οι πλατφόρμες εκπαίδευσαν τα μοντέλα τους χωρίς άδεια. Ακολούθησε, όμως, μια εντυπωσιακή αναδίπλωση. Η Universal Music Group συνεργάστηκε με την Udio, η Warner Music Group με τις Udio και Suno, ενώ η Klay έγινε η πρώτη AI πλατφόρμα που εξασφάλισε συμφωνίες και με τις τρεις μεγάλες, συμπεριλαμβανομένης της Sony.
Ο CEO της Warner, Robert Kyncl, δήλωσε ότι οι συμφωνίες στοχεύουν στην «προστασία των δικαιωμάτων των καλλιτεχνών και των συνθετών μας» και στη δημιουργία «νέων δημιουργικών και εμπορικών δυνατοτήτων». Ο επικεφαλής της Universal, Lucien Grainge, μίλησε για «ένα υγιές εμπορικό οικοσύστημα AI στο οποίο καλλιτέχνες, τραγουδοποιοί, δισκογραφικές και τεχνολογικές εταιρείες μπορούν να ευημερήσουν».
Ο Kyncl προχώρησε ακόμη περισσότερο, κάνοντας λόγο για «την επόμενη φάση της καινοτομίας: την εκδημοκρατικοποίηση της μουσικής δημιουργίας».
Η προοπτική αυτή προκαλεί έντονες αντιδράσεις. Ο Irving Azoff, ιδρυτής του Music Artists Coalition, σχολίασε σκωπτικά: «Το έχουμε ξαναδεί αυτό – όλοι μιλούν για “συνεργασία”, αλλά οι καλλιτέχνες καταλήγουν στο περιθώριο με ψίχουλα». Στο Ηνωμένο Βασίλειο, το Council of Music Makers κατηγόρησε τις δισκογραφικές για «επικοινωνιακό spin», ενώ ευρωπαϊκοί φορείς συνθετών μιλούν για «ανησυχητική έλλειψη διαφάνειας».
Η Catherine Anne Davies (Anchoress) δηλώνει κατηγορηματική: «Οι περισσότεροι άνθρωποι δεν θέλουν το έργο τους να χρησιμοποιείται για την εκπαίδευση AI». Αντίθετα, η Imogen Heap υποστηρίζει ότι η AI μπορεί να λειτουργήσει ως εργαλείο, αλλά τονίζει την ανάγκη για «άδειες που εξελίσσονται και αλλάζουν με τον χρόνο».
Παραμένει αβέβαιο αν το κοινό θα πληρώσει για τέτοιες υπηρεσίες, σε μια περίοδο όπου η AI απορροφά δισεκατομμύρια επενδυτικών κεφαλαίων. Ορισμένοι, πάντως, εκτιμούν ότι η ανθρώπινη μουσική ίσως αποκτήσει μεγαλύτερη αξία στο μέλλον, ως «πιστοποιημένη» ανθρώπινη δημιουργία.
Το μόνο βέβαιο είναι ότι τα όρια μεταξύ ανθρώπινης και τεχνητής μουσικής θολώνουν ταχύτατα. Όπως προειδοποιεί η Davies: «Συμβαίνει κυριολεκτικά κάτω από τη μύτη μας. Θα έπρεπε να ανησυχούμε πολύ περισσότερο απ’ όσο ανησυχούμε».
15°
