Μεγάλη Τρίτη, πήγα στην Επίδαυρο πρωί πρωί να ρωτήσω αν θα με δεχτεί. Στα πρώτα λόγια, όπως μπήκα στην ορχήστρα, ήρθε ένα περιστέρι απ’ τα δεξιά και κάθισε από πάνω μου. Ε, Ειρήνη, της είπα της περιστέρας, σαν να άκουσε, πήγε και κάθισε στην μπάρα των προβολέων τη δεξιά όπως βλέπω εγώ, αριστερά όπως οι θεατές. Εκείνη τη στιγμή μου ’ρθε να τη φωνάζω την Ειρήνη σαν να ’ναι μια αγαπημένη μου στα μέσα δωμάτια. Άλλη μέρα, η ξεναγός με τους Γερμανούς μού λέει «θέλετε να διαβάσετε λίγο»; Της λέω «στείλ’ τους πάνω πάνω», έτσι πέρασα τον πρώτο μονόλογο, οι Γερμανοί έγνεφαν ότι ακούνε και στο τέλος χειροκροτήσανε, κατέβηκαν γι’ αυτόγραφο, «edo oi Ellines δεν είμαστε αυτό που νομίζετε» τους είπα. Αγόρασα μολύβια και γόμες απ’ το Λιγουριό για το γούρι και χτύπησα στον Λεωνίδα – ήταν κλειστά. Ο Λεωνίδας, το ζωντανό αρχείο της Επιδαύρου (εκεί τρώνε οι θίασοι από τότε μέχρι τώρα), ήταν μέσα και τα παιδιά του και οι νύφες του. Κέρασε διπλό ελληνικό σκέτο, γύρω γύρω ασπρόμαυροι οι πρόγονοι, οΝέζερ, ο Μινωτής, η Κατίνα, ο Κατράκης, η Μαρία, ο Λαζάνης, ο Μίκης, η Μελίνα, ο Κουν, ο Αρμένης, ο Θύμιος, ο Βασίλης και ο Διονύσης Φωτόπουλος, η Συνοδινού και η Τζένη νέες και καλλονές, η Αλεκάρα η Κατσέλη, η Αλικάρα με αυτόγραφο στην Κάκια, λέω στον Λεωνίδα «θα τα καταφέρω; Ήρθα για την ευχή σου». «Μη φοβάσαι τίποτα, να μάθεις καλά τα λόγια σου», «και να χάσεις κανένα κιλό, για τις ανάσες». Τον Λεωνίδα τον έβαλα και στο έργο εκεί που πλακώνονται με τον Γρηγόρη, εεεεεεε, Λαμάχο! «Φέρε μπουτάκια με σαλτσούλα, Λεωνίδααα!». Πήρα τον Γεωργουσόπουλο να του πω ότι με χειροκρότησαν οι Γερμανοί, «μπράβο βρε, φτου!».
7 Απριλίου. Πρώτη συνάντηση με τους συντελεστές στον έβδομο του Κρατικού (ΚΘΒΕ). Την άλλη μέρα ήρθε ο Κώστας να μας διαβάσει τη μετάφραση με τον απαράμιλλο τρόπο που έχει. «Έχεις Γολγοθά» του ξέφυγε του Βαλτινού, γύρισα, τον κοίταξα έντρομος… Είμαι τυχερός, στο χορό έχουμε πολλά μουσικά παιδιά κι έτσι άνοιξα ψυχή και εκείνοι τα κάνανε γρήγορα δικά τους. Ξαναβρήκα σαν να μην πέρασε μια μέρα το φίλο μου τον Σιαμσιάρη, από το ’73 στην Πάντειο. Διακτινισμένος στο σύμπαν για πάντα αυτός ο θεατρίνος. Ο Χατζάκης μού άνοιξε δυο δρόμους. Ο ένας που μ’ έβαλε ν’ ανιχνεύσω από το ηχόφωνό μου φωνές κραυγάζουσες και θρήνουσες απ’ την κραυγή μέχρι το μοιρολόι κι ο δεύτερος που μου είπε μην προσπαθήσεις τίποτα σωματικά, όπως είσαι το ’χεις. Ο Γρηγόρης (μου) Βαλτινός – με μια φιλία που κρατάει πολλά χρόνια, πλάι αμείλικτος (του οφείλω πολλά) και γέλιο πολύ, ώρες στα δωμάτιά μας να φτιάξουμε τις σκηνές μας. Αγόρασα τρεις τόμους του Καργάκου με την ιστορία των Αρχαίων Αθηνών για να ξαναθυμηθώ με λεπτομέρειες… τον Πελοποννησιακό πόλεμο –άγρια κατάσταση–, ένας εμφύλιος σπαρακτικός και τραγικά πολιτικάντικος – και μέσα σ’ αυτόν τον όλεθρο, ο 25χρονος συγγραφέας γράφει το εργάκι. Τελείωσα όλα τα χορικά σε έντεκα μέρες. Ξυπνώντας στις 6 π.μ., βλέποντας τον Θερμαϊκό από ένα πολύ τρυφερό δωμάτιο που μου πρόσφερε η Τίνα Δασκαλαντωνάκη. Στην πρώτη ανάγνωση έπαιξα κανονικά, για να δω τι ψάρια πιάνουμε, κι είδα στα μάτια τους αυτό που έπρεπε να δω για ν’ ανοίξω κι άλλο. Ο μουσικός μου εαυτός με βοηθάει πολύ να μάθω το ρόλο μου, δοκιμάζω συνέχεια από τι νότα ξεκινάω για ν’ ανοίξω, ν’ αδειάσω, να κορυφώσω, να πάω μονοκοπανιάς ένα χείμαρρο λέξεων (σύστημα Κατίνα, μου ’πε η Βαξεβάνη). Ένα Σάββατο μου ’πε ο Χατζάκης «πας για θρίαμβο, πρόσεχε τον εαυτό σου». Του είπα «δεν έχω καμιά προσωπική φιλοδοξία, μακάρι να μπορέσω να γίνω ένα ηχείο που θα φτάσει στην καρδιά τους». Πριν μερικά καλοκαίρια, το ’06, κάθισα ένα απόγευμα μέχρι που βράδιασε στη βεράντα του Αριστοτέλη με τον Λαζάνη, ήταν μετά το εγκεφαλικό, χωρίς κέντρο λόγου. Μου ’πε η Μάρω η γυναίκα του «μίλα του εσύ, δεν μιλάει». Του μίλησα πολύ, με κοίταγε με τα μάτια του αυτά, μέσα γέλαγε, του ’πα κάποια στιγμή «δάσκαλέ μου, δεν ξέρω αν θα ’ναι πια χρήσιμη η τέχνη στον καιρό μας». Τότε έβαλε μεγάλη δύναμη και άρθρωσε με ένταση όπως όπως αυτό το δώρο για μένα «ε, εσύ... είσαι τε… χνίτης!». Αυτό. Θυμήθηκα τον Μίνωα Βολανάκη που μου ’λεγε σαρδόνια στο «Αναλυτή», «χμ, χμ, εσύ είσαι μουσικός ηθοποιός» και την Τζένη που φώναζε «καλέ, αυτός δεν είναι μόνο μουσικός, είναι θεατροπαίδι». Το ΣΕΗ με ενέκρινε, πήρα και αριθμό.
Καλοκαιριάζει. Χθες είχα μια απροσδιόριστη, άχρηστη λύπη. Με ρώτησε ο Κωστής ο Χατζησάββας, ένας άνθρωπος από εδώ, «τι έχεις;». Του λέω δεν ξέρω, μια αόριστη λύπη, ίσως που μπαίνει το καλοκαίρι σήμερα και βρέχει. Ήρθε και μου ’πε σήμερα αυτό που μου ’πες χθες – αυτός είναι ο Δικαιόπολις, ένας που απ’ τη λύπη του τα παίρνει στο κρανίο, μου ’πε ο Βου «βγαίνω στη σκηνή σαν να μ’ έχουν σπρώξει», «ο καλλιτέχνης δεν πρέπει να ’ναι πλούσιος». Μ’ εντυπωσίασε που το πρώτο που βρήκε ήταν το «σώμα» στο ρόλο του. «Σκάσε και κολύμπα» μου ’γραψε ο Μαστοράκης από την Ταϊλάνδη. «Προχθές ήρθε ο Βουτσινάς στην πρόβα, σήμερα ήρθε η Αλίκη». Να ’ναι καλά ο Μουστάκας, με διάβασε, με διαβάζει ακόμα, περνάμε λόγια, αθόρυβος γάτος ο Καραντινάκης, μην ανάβεις τσιγάρο, σκουπίσου, άλλαξε, το τι τσαντίλα με πιάνει, αλλά υπακούω. Χατζάκης αρχηγός. Τελεία. Ερ-γάταρος και σκληρός, με έλυσε, μ’ αμόλησε, και τώρα συγκεντρωμένα για εκτόξευση, αγαπημένο μου ημερολόγιο, τα ’χω δει όλα. Πήρα κι ένα πιάτζιο Mp3 καλά! Γαμάτο; Πήραμε από ένα με τον Λάκη Laz, 2 στην τιμή του ενός, θεϊκά. Πολύ θεά η Γιάννα της Πιάτζιο, ξηγήθηκε τζάμι, σήμερα έστειλα μήνυμα στον Λούκο «ετοιμάστηκα, σ’ αγαπώ». Με πήρε αμέσως ο γλύκας μου, «όλα θα πάνε καλά, θα σε δω στην Επίδαυρο».
Χτες τα ’κλασα επίσης, μετά τη φορτσαριστή πρόβα ξύπνησα άφωνος, πήρα τον Νίκο Μαρσάν το θεϊκό ωριλά μας, «τι κάνω στις διπλές;». «Φασκομηλάκι κάθε μέρα και μπισολβόν, μεσουλίντ και μεντρόλ καβάντζα στην πολύ δύσκολη». Βρήκα και διημερεύον. Δεν πήρα τίποτα ακόμα, μόνο σιροπάκι και θεϊκό φασκόμηλο με μελάκι θαυματουργό, τα ισιώνει όλα, και τώρα θα ξεκουράσω το θηρίο να φορτώσει ενέργεια και να τραβήξει με μέτρο μ’ ένα αγκίστρι στην άκρη της γλώσσας όσα τον πονάνε για τον τόπο», όπως μου ’πε η Αννίτα η Σαντοριναίου, η δασκάλα μου απ’ την Κύπρο, όλα τα παιδιά έχουν και ρόλο, απόλαυση όλοι, νόστιμα πράματα και νιώθω ότι στην «Παράβαση» –μεγάλη έμπνευση ο Μύρης– δεν θα υπάρξει Έλληνας που να μην ταρακουνηθεί κάτι μέσα στην ψυχή του. Έχουμε μια «Παράβαση» ποτισμένη με τα δάκρυά μας, «δεν κλαίμε εμείς, το κοινό πρέπει» ούρλιαξα στα παιδιά και βάλαμε τα γέλια.
Πέρσι θα ’λεγα «όχι» από σεμνότητα, του χρόνου δεν ξέρω αν θα έχω αντοχή για τέτοιο μεταπτυχιακό Thnella Kallinikos. Όσο σε υπηρετώ, μέγα πολιτικέ κωμωδέ μου, αδυναμία μου μεγάλη, τι τιμή για τα χρόνια μου, φωνούλα μου.
Υ.Γ. Για όσους ρωτάνε: Έχω διδαχτεί υποκριτική κάνοντας πολλά χρόνια (μάθε τέχνη κι άσ’ τηνε) ιδιαίτερα μαθήματα με τους Αντρέα Βουτσινά, Βέρα Ζαβιτσιάνου, Όλγα Τουρνάκη, Μπάμπη Γιωτόπουλο, Κώστα Ρηγόπουλο, Γιώργο Μαρίνο, Άννα Παναγιωτοπούλου, Χρήστο Στεργιόγλου – ρωτήστε τους. Στη μουσική, δασκάλα μου ήταν και παραμένει η κυρία Κλέλια Τερζάκη – ρωτήστε τη. Η συνάφειά μου με τους καλύτερούς μου στη ζωή και στην τέχνη μού έμαθε πάντα τα πιο πολλά.
Υ.Γ. 2 Δεν μου πήραν λεφτά. Η Κάκια του Λεωνίδα για την τυρόπιτα του Μεγάλου Σαββάτου, η Ρούλα απ’ το Μακεδονία για το κούρεμα, η Αλέκα απ’ τον καφέ – ναι, για τους καφέδες μου, και ο Νίκος του Maison Crystal, φίλος του Βουτσά, μας τραπέζωσε πολλάκις τζαμπέ.
Υ.Γ. 3 Για σένα, φωνούλα μου, τι να πω, αν δεν ήσουν στη ζωή μου θα ’μουν άλλος.
Info:
Η πολιτική κωμωδία του Αριστοφάνη «Αχαρνής» είναι η καλοκαιρινή παραγωγή του Κρατικού Θεάτρου Βορείου Ελλάδος που ανεβαίνει σε μετάφραση Κ.Χ. Μύρη και σκηνοθεσία Σωτήρη Χατζάκη. Τους πρωταγωνιστικούς ρόλους ερμηνεύουν: Δικαιόπολις: Σταμάτης Κραουνάκης, Λάμαχος: Γρηγόρης Βαλτινός, Μεγαρίτης: Κώστας Βουτσάς.
Παράστασεις θα δοθούν: Στο Αρχαίο θέατρο Επιδαύρου (23-24/7), στο θέατρο Βράχων στο Βύρωνα (28/7), στο Αρχαίο Θέατρο της Ολυμπίας (30/7). Η περιοδεία θα συνεχιστεί τον Αύγουστο και τον Σεπτέμβριο σε πολλές περιοχές της Ελλάδας.
19°
