Βιβλιοπαρουσιάσεις: Ελληνική, ξένη και αστυνομική λογοτεχνία

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ

Σώτη Τριανταφύλλου, Το τυφλό γουρούνι στη δεύτερη οδό, Εκδόσεις Πατάκη
«Αποφάσισα να γράψω την ιστορία της οικογένειάς μας, των Φίλιπς, όταν διάβασα τα απομνημονεύματα του θείου Λη “Αριστερή πλευρίτιδα: αναμνήσεις ενός Αμερικανού Κόκκινου”. Έγραφα λίγες σελίδες κάθε βράδυ στη διαδρομή για την Καλιφόρνια, όπου πήγα να βρω τον αδερφό μου τον Πάντυ, κι ύστερα για τη Μοντάνα, όπου πήγα να βρω τη Μέρι Κέυ. Έβαλα το χειρόγραφο –τριακόσιες είκοσι σελίδες γραφομηχανής μαζί με τις μουτζούρες και τα σβησίματα– στο ντουλαπάκι του στέισον βάγκον, ανάμεσα σε διάφορα μικροπράγματα: έναν φακό, ένα ζευγάρι μάλλινα γάντια, την άδεια του αυτοκινήτου και δυο κλήσεις της τροχαίας για υπέρβαση του ορίου ταχύτητας. Και θα το ξεχνούσα εκεί αν, επιστρέφοντας στο Μέμφις, δεν πήγαινα στη μάντρα του Χάρρυ Γουάιτ να ανταλλάξω το στέισον βάγκον με ένα παλιό Όλντσμομπιλ. Κανείς δεν μου ζήτησε να αφηγηθώ την ιστορία των Φίλιπς, και της πόλης μας, του Μέμφις του Τεννεσσί. Κανείς δεν μου ζήτησε να μην την αφηγηθώ· έτσι αφηγήθηκα αυτή την αληθινή ιστορία που είναι γεμάτη ψέματα».

Γιώργος Σπηλιόπουλος, Βαθύ ποτάμι, Εκδόσεις Βακχικόν
Ήρωες που κουβαλάνε αναμνήσεις φτιαγμένες από μoβ υλικά. Λίγη απογοήτευση, περισσότερη ελπίδα και μια πινελιά φαγούρα… κάπου στα γεννητικά τους όργανα. Μια συλλογή διηγημάτων που επιστρατεύει εικόνες, ήχους, μυρωδιές και περιγραφές με χρώματα, χαρές και λύπες. Άλλοτε εμφανίζονται τα επεισόδια της ζωής του ενός, άλλοτε του άλλου, ενώ ορισμένα κρατούν από την παιδική ηλικία.

Κώστας Ακρίβος, Όνομα πατρός: Δούναβης, Εκδόσεις Μεταίχμιο
Η ζωή του Ελληνορουμάνου συγγραφέα Παναΐτ Ιστράτι δεν μοιάζει με μυθιστόρημα, είναι από μόνη της ένα μυθιστόρημα. Βίωσε τα κοσμοϊστορικά γεγονότα της εποχής του (τέλος της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, Πρώτος Παγκόσμιος Πόλεμος), ασπάστηκε το όραμα για έναν δικαιότερο κόσμο (Οκτωβριανή Επανάσταση), συνομίλησε με τις σημαντικότερες προσωπικότητες του καιρού του (Ρομέν Ρολάν, Μαξίμ Γκόρκι, Βλαντίμιρ Μαγιακόφσκι, Τζορτζ Όργουελ), περισσότερο όμως από οτιδήποτε άλλο στάθηκε όσο κανείς στο πλευρό των φτωχών και των αδικημένων. Αυτός ήταν άλλωστε και ο λόγος που ο φίλος του Νίκος Καζαντζάκης σε κάποιο από τα κοινά τους ταξίδια στη Σοβιετική Ρωσία τού είπε μια μεγάλη αλήθεια: «Παναΐτ, η καρδιά σου εσένα ξεπερνάει κατά πολύ το μυαλό σου».

Μαρία Λουκά, Δεκαέξι πρόσωπα ζητούν συγγραφέα, Εκδόσεις Βακχικόν
Σε ένα γυμνάσιο της Λευκωσίας, μισό σχεδόν αιώνα μετά την τουρκική εισβολή και λίγο πριν την πανδημία του κορωνοϊού, τρεις έφηβοι, ένα αγόρι και δύο κορίτσια, εμπλέκονται σε ένα πειθαρχικό παράπτωμα που τους φέρνει αντιμέτωπους με τις συνέπειες των πράξεών τους. Τα τρία παιδιά θα βρεθούν για λίγο έξω από τον κλειστό και προστατευμένο κόσμο του σχολείου τους και θα έρθουν πρόσωπο με πρόσωπο με νέες, άγνωστες καταστάσεις και μια διαφορετική πραγματικότητα, όπου θα ακούσουν και θα μάθουν, θα δώσουν και θα πάρουν, βυθίζοντας τους εαυτούς τους σε μια πρωτόγνωρη ώσμωση ιδεών και εμπειριών.

Έρση Σωτηροπούλου, Εορταστικό τριήμερο στα Γιάννενα, Εκδόσεις Πατάκη
Ένα τριήµερο στα Γιάννενα µε έναν άγνωστο, για µια µικρή «αλητεία». Για την παρέλαση. Για ένα ρυζόγαλο. Για όπου µας βγάλει. Η συνθήκη σπάει, οι σηµαίες παλουκώνονται και η Σωτηροπούλου είναι σαν να σε καλεί νευρικά από το θυροτηλέφωνο, «άντε, πού είσαι;», φύγαμε για Γιάννενα, εκεί που τα αντικείµενα στέκονται στα πόδια τους, η παρέλαση τακτικά χτυπά τακουνάκι στην άσφαλτο και η βροχή µυρίζει ντούρα επαρχία. Όμως από τον ήχο του νερού στα λούκια, ως το ξενοδοχείο Εσπέρια, η πραγµατικότητα αλλάζει σώµα, µυρωδιά και υφή για να γίνει κάτι που µόνο εµείς το βλέπουμε, όσο οι άλλοι κοιτούν τη σηµαία.

Σπύρος Πετρουλάκης, Η Σονάτα των αθέατων πουλιών – Ένα ταξίδι μνήμης και λύτρωσης, Εκδόσεις Μίνωας

1883: Παρόλο που το δουλεμπόριο στη Μεσόγειο φθίνει, οι επιδρομές των κουρσάρων εξακολουθούν να σπέρνουν τον όλεθρο. Όταν η νιόπαντρη Κιμωλιώτισσα Φραγκιώ αιχμαλωτίζεται από τους πειρατές, οδηγείται ως σκλάβα στην Αλεξάνδρεια και όλη της η ζωή βίαια ανατρέπεται. Από τις Κυκλάδες ως την Αλεξάνδρεια του 19ου αιώνα, από τη λευκή δουλεία και τα σκοτεινά σκλαβοπάζαρα ως τις συγκλονιστικές αποκαλύψεις της σύγχρονης εποχής, η Σονάτα των αθέατων πουλιών διαπερνά θάλασσες και γενιές. Μια ιστορία που εξυμνεί τη δύναμη της μνήμης και της μουσικής, ένα μυθιστόρημα για τα αόρατα νήματα που ενώνουν τις ψυχές, ακόμα και όταν όλα μοιάζουν να χάνονται. Για τους ανθρώπους που, σαν αθέατα πουλιά, αφήνουν στο πέρασμά τους μελωδίες οι οποίες αντέχουν στον χρόνο.

Γιάννης Κωτσοκώστας, Δορυφόρος, Εκδόσεις Πνοή
Ο Αμφοτερός οπλισμένος με το δόρυ περιστρέφεται γύρω από τους μεγιστάνες της εποχής. Τα παιδιά της γενιάς του, οι νόθοι απόγονοι των στρατιωτών του Μεγάλου Αλεξάνδρου, συνήθως επάνδρωναν τις στρατιές των Διαδόχων και πολεμούσαν ασταμάτητα. Καλύτερα όμως σωματοφύλακας ενός βασιλιά παρά χαμένος στις γραμμές. Έτσι πέρασαν κοντά πενήντα χρόνια, σε τροχιά γύρω από κάποιον ισχυρό. Τι γίνεται όμως όταν όλα αυτά τελειώσουν; Τι γίνεται όταν ένας άπατρις παλαίμαχος βρίσκεται γέρος και πλούσιος, συντροφιά με μια νέα γυναίκα, σ’ έναν ορεινό και άγριο τόπο; Μπορεί ο Αμφοτερός να μάθει να ζει ειρηνικά, να δημιουργεί, να κάνει οικογένεια; Και μπορεί η Αίθρα, η νεότερη εγγονή του, με το πείσμα και τις παραξενιές της, να λύσει την κατάρα του δορυφόρου;

Σοφία Βόικου, Ο κήπος των μικρών θεών, Εκδόσεις Ψυχογιός
Οκτώβριος του 1915, Σαλονίκη. Όταν η Ραχήλ το σκάει από το σπίτι της για να φωτογραφίσει τα γαλλικά πλοία που αγκυροβολούν στο λιμάνι, δε φαντάζεται πως η πόλη της σύντομα θα μεταμορφωθεί σε ένα πολύβουο ανθρώπινο μελίσσι. Όταν ο Στεφάν αποβιβάζεται σε αυτή την εξωτική πόλη της Ανατολής, δεν υποψιάζεται την απελπισία που θα ζήσει στο Ζέιτενλικ, το στρατόπεδο όπου «θερίζουν» η ελονοσία και ο τύφος, κι ας λένε πώς στο Μακεδονικό Μέτωπο ο πόλεμος έμοιαζε με γιορτή. Ένα μυθιστόρημα-οδοιπορικό στη γοητευτική Θεσσαλονίκη των αρχών του εικοστού αιώνα, εμπνευσμένο από τις αληθινές ιστορίες των ανθρώπων που έχασαν το πρόσωπό τους, αλλά συνέχισαν να αγωνίζονται, να ονειρεύονται και να ερωτεύονται.

Έλενα Πιπερίδου, Το λάθος παιδί, Εκδόσεις Πνοή
Ένα ζευγάρι βρίσκεται στο ξεκίνημα της νέας του ζωής, ώσπου μια ανατροπή φέρνει ένα οριστικό ρήγμα στη σχέση τους, με τρεις φόνους να την στοιχειώνουν, φιγούρες από το παρελθόν να κινούν τα νήματα στο παρασκήνιο και πρόσωπα του παρόντος να βοηθούν στην υλοποίηση ενός πολύ μακρινού σχεδίου. Μέσα στον αγώνα διεκδίκησης μιας αμύθητης περιουσίας και στην εκπλήρωση μιας παλιάς υπόσχεσης, όλοι δηλώνουν αθώοι και όλοι μοιάζουν ένοχοι, με τον επιθεωρητή Χάρης Ράμμο να καλείται να λύσει έναν περίπλοκο γρίφο. Όμως, η διάκριση μεταξύ αλήθειας και ψεύδους θα τον φέρνει σε αδιέξοδο, σ’ έναν καλά σχεδιασμένο κόσμο όπου όλοι θέλουν ν’ αντικαταστήσουν κάποιον άλλον με κάτι άλλο.

ΞΕΝΗ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ

Paul Murray, Το τσίμπημα της μέλισσας, Εκδόσεις Ψυχογιός
Η οικογένεια Μπαρνς έχει σοβαρά προβλήματα. Η κάποτε επικερδής αντιπροσωπεία αυτοκινήτων του πατέρα, του Ντίκι, πάει από το κακό στο χειρότερο λόγω της οικονομικής κρίσης στην Ιρλανδία. Εκείνος ωστόσο αρνείται να αντιμετωπίσει την κατάσταση και περνά τις μέρες του στο δάσος. Η γυναίκα του η Ιμέλντα πουλά τα κοσμήματά της στο eBay, ενώ η έφηβη κόρη τους Κας, άριστη μαθήτρια έως πρόσφατα, φαίνεται αποφασισμένη να φτάσει ως τις εξετάσεις για το πανεπιστήμιο πίνοντας και ξενυχτώντας κάθε βράδυ. Και, τέλος, ο παραμελημένος δωδεκάχρονος ΠιΤζέι καταστρώνει σχέδιο απόδρασης από το σπίτι. Τι συνέβη και πήγαν όλα στραβά και αν η ιστορία είναι προδιαγεγραμμένη, υπάρχει ακόμα χρόνος να βρεθεί ένα ευτυχές τέλος;

James Joyce, Οι νεκροί, Εκδόσεις Μεταίχμιο
«Άφθονα δάκρυα πλημμύρισαν τα μάτια του Γκέιμπριελ. Ποτέ δεν είχε αισθανθεί έτσι για καμία γυναίκα, αλλά ήξερε πως ένα τέτοιο συναίσθημα πρέπει να ‘ναι ο έρωτας. Ακόμα περισσότερα δάκρυα μαζεύτηκαν στα μάτια του, και στο μισοσκόταδο φαντάστηκε πως είχε δει τη μορφή ενός νεαρού να στέκεται κάτω από ένα δέντρο που έσταζε. Άλλες μορφές βρίσκονταν κοντά. Η ψυχή του είχε πλησιάσει εκείνη την περιοχή όπου κατοικούν τα απειράριθμα πλήθη των νεκρών. Είχε επίγνωση, αλλά δεν μπορούσε να συλλάβει την αλλοπρόσαλλη και τρέμουσα ύπαρξή τους. Η ίδια του η ταυτότητα έσβηνε μέσα σ’ έναν γκρίζο φαντασματικό κόσμο. Ο ίδιος στέρεος κόσμος τον οποίο αυτοί οι νεκροί είχαν πλάσει κάποτε και στον οποίο είχαν ζήσει, τώρα έφθινε και διαλυόταν». Το τελευταίο από τα δεκαπέντε διηγήματα της συλλογής Οι Δουβλινέζοι κυκλοφορεί σε νέα μετάφραση του Αχιλλέα Κυριακίδη.

Kaliane Bradley, Το υπουργείο του χρόνου, Εκδόσεις Μεταίχμιο
Στο εγγύς μέλλον μια δημόσια υπάλληλος μαθαίνει πως θα πάρει τον μισθό των ονείρων της αν δεχτεί να λάβει μέρος σε ένα πιλοτικό πρόγραμμα ενός νεοσύστατου υπουργείου που συγκεντρώνει «εκπατρισμένους» από την ιστορία για να διαπιστώσει αν τα ταξίδια στον χρόνο είναι εφικτά. Η δουλειά που της ανατίθεται είναι να λειτουργήσει ως «γέφυρα» για τον «εκπατρισμένο 1847», δηλαδή να παρακολουθεί και να βοηθά τον αντιπλοίαρχο Γκρέιαμ Γκορ, ο οποίος, σύμφωνα με την ιστορία, πέθανε στην Αρκτική το 1845 και τώρα ζει με μια ανύπαντρη γυναίκα, περιτριγυρισμένος από παράξενες έννοιες όπως «πλυντήριο», «Spotify» και «κατάρρευση της Βρετανικής Αυτοκρατορίας». Χάρη στην όρεξή του για ανακαλύψεις και καθώς αρχίζει και αναπτύσσει στενούς δεσμούς με τους υπόλοιπους εκπατρισμένους, σύντομα ο Γκορ καταφέρνει να προσαρμοστεί. Όμως τι πραγματικά σκαρώνει το Υπουργείο και γιατί η δημόσια υπάληλος τον ερωτεύεται αμετάκλητα;

ΑΣΤΥΝΟΜΙΚΗ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ

Στέφανος Αλεξιάδης, Και εγένετο φως, Εκδόσεις Μίνωας
Δύο έφηβοι εξαφανίζονται. Ένα στοιχείο μένει πίσω: μια θήκη κινητού τηλεφώνου με έναν κίτρινο αρκούδο. Στους τοίχους βρίσκονται γραμμένες λέξεις από μια απεγνωσμένη Περσεφόνη που ψάχνει τρόπο να γλιτώσει. Ποιος είναι ο άνθρωπος πίσω από τον κίτρινο αρκούδο; Το φως και το σκοτάδι στο ίδιο νόμισμα, με διαφορετική όψη – το φως σού ψιθυρίζει «ζωή» την ίδια στιγμή που το σκοτάδι γελά, κρατώντας το χέρι σου. Κι εσύ προσπαθείς να φύγεις μακριά, μα κάτι σε κρατάει εδώ. ΕΙΝΑΙ ΤΟ ΦΩΣ. Ένα βιβλίο που ακροβατεί ανάμεσα στη ζωή και στον θάνατο. Ένα παραμύθι που ψάχνει λέξεις για να γραφτεί όσο πιο επώδυνα μπορεί. Μετά την Οιμωγή, ο Στέφανος Αλεξιάδης επιστρέφει με νέο ψυχολογικό θρίλερ.

Jason Rekulak, Κρυμμένες ζωγραφιές, Εκδόσεις Μεταίχμιο
Η Μάλορι Κουίν μόλις έχει βγει από την απεξάρτηση όταν πιάνει δουλειά ως μπέιμπι σίτερ του πεντάχρονου Τέντι. Ενθουσιάζεται με τη νέα της δουλειά. Έχει δικό της δωμάτιο, καθώς και τη σταθερότητα που τόσο λαχταρά. Δένεται γρήγορα με τον Tέντι, ένα γλυκό, ντροπαλό αγόρι που έχει μονίμως μαζί του το μπλοκ ζωγραφικής και το μολύβι του. Οι ζωγραφιές του είναι συνηθισμένες: δεντράκια, λαγουδάκια, λουλουδάκια. Μια μέρα όμως ζωγραφίζει κάτι διαφορετικό: έναν άντρα σ’ ένα δάσος να σέρνει το άψυχο σώμα μιας γυναίκας. Η Μάλορι αρχίζει να αναρωτιέται μήπως πρόκειται για κλεφτές ματιές σε έναν ανεξιχνίαστο φόνο, που ίσως της στέλνει μια υπερφυσική δύναμη. Παρότι καταλαβαίνει πόσο παράλογη μοιάζει η σκέψη, προσπαθεί να αποκρυπτογραφήσει τις ζωγραφιές και να σώσει τον Τέντι πριν να είναι πολύ αργά.

Γιώργος Κατσιπάνος, Εντολή άνωθεν, Εκδόσεις Βακχικόν
Στάνος Αιτωλοακαρνανίας, 2020. Ένας βοσκός εντοπίζει δύο πτώματα, στο σώμα τους είναι χαραγμένες με χειρουργική ακρίβεια κάποιες λέξεις, κοντά τους βρίσκεται ένα σημείωμα και στον τόπο του εγκλήματος υπάρχει μια παράξενη κονκάρδα. Είναι άραγε όλα αυτά ένα κόλπο του δολοφόνου για να αποπροσανατολίσει την έρευνα, ή προσπαθεί να περάσει κάποιο μήνυμα; Και τι σχέση έχει με το έγκλημα η μάχη της Άρτας που έγινε το 1945 μεταξύ ΕΛΑΣ και ΕΔΕΣ; Ο υπαστυνόμος Α’ Γεώργιος Χαριτόπουλος καλείται να ρίξει φως σε μια σειρά φόνων που κρύβουν ένα ένοχο μυστικό από το παρελθόν.

Ελευθερία Μεταξά, Μην κοιτάξεις πίσω, Εκδόσεις Μίνωας
Ένας άντρας φτάνει βαριά τραυματισμένος στα Επείγοντα του νοσοκομείου όπου εργάζεται η Φαίδρα ως νοσηλεύτρια και ανατρέπει την ήρεμη ζωή της με μία και μόνη του φράση: «Μην κοιτάξεις πίσω, μπουγαρίνι». Όταν εκείνος πεθαίνει, αφού πρώτα της αποκαλύπτει ότι δεν ήταν άλλος από τον παιδικό της φίλο Παύλο, η Φαίδρα αποφασίζει να ρίξει φως στα αίτια του θανάτου του αλλά και να συνεχίσει το δύσκολο έργο του, οδηγώντας έναν εγκληματία στη δικαιοσύνη. Ένα ορφανοτροφείο στην Κεφαλονιά, ένας αδίστακτος εγκληματίας, οι γονείς που ποτέ δε γνώρισε, μια γυναίκα με σημαδεμένο πρόσωπο κι ένα μυστικό θα αποτελέσουν τα βασικά κομμάτια του παζλ που καλείται η Φαίδρα να ολοκληρώσει προκειμένου να ανακαλύψει την αλήθεια, όπου ένας μόνο τρόπος υπάρχει για να τα καταφέρει, παρότι όλοι της φωνάζουν να μην το κάνει: Να κοιτάξει πίσω.