Ζερβής, για το δυνατό αριστερό του πόδι στο ποδόσφαιρο. Μικ, αυτός που θα γίνει ο έλληνας Μικ Τζάγκερ. Αχιλλάκος, για το μικρό του ανάστημα. Μπράσκας, γιατί η όψη του θυμίζει το ψάρι, την μπράσκα. Τέσσερις έφηβοι, μια παρέα, τέσσερις αμούστακοι μάγκες που προσπαθούν να βρουν τα πατήματά τους στη ζωή, στον Βόλο της μεταπολίτευσης. Στα μαθήματα παλαντζάρουν ανάμεσα στο χάσιμο της χρονιάς και τον οριακό προβιβασμό.
Θέλουν όμως να σπουδάσουν, να φύγουν, να ξεφύγουν. Στην καθημερινότητα είναι μέσα σε κάθε ψευτοαλητεία. Τσιγάρα και βρισιές, άραγμα στο καφενείο του λιμανιού την περίφημη «Ναυτιλία», έναρξη της ερωτικής ζωής, πολιτική αφύπνιση, καζούρες και πειράγματα, σπάσιμο νεύρων σε καθηγητές, διευθυντές, συνομηλίκους. Παιδιά απ’ τα χωριά του Πηλίου και του κάμπου της Μαγνησίας, φτωχά, από γονείς αμόρφωτους, παιδεμένους στη γη και στα ζώα, προσπαθούν να φτιάξουν μια καλύτερη ζωή μέσα απ’ τα γράμματα. Τους ενώνει η συμβίωση στο οικοτροφείο της Μητρόπολης Δημητριάδος. Η ζόρικη ζωή των οικοτρόφων, που πρέπει να υπακούουν, να υποτάσσονται στο ράσο του διάκου, τόσο αυστηρό, φοβερό, στιγμές-στιγμές απάνθρωπο.
Για κείνα τα χρόνια του σχολείου θα τους ενώνει το οικοτροφείο. Κρύο, αφιλόξενο, άστοργο, με μόνη παρηγοριά την ταράτσα. Για κάπνισμα, κουβέντες, για τ’ αστέρια του ουρανού, για την ανακάλυψη ένοχων μυστικών. Για όλη τους τη ζωή θα τους ενώνει ένας θάνατος. Ο θάνατος ενός συμμαθητή τους, ενός παιδιού του οικοτροφείου, από πνιγμό. Πνίγηκε ο Σώτος επειδή δεν τον βοήθησαν; Δεν τον βοήθησαν γιατί δεν τον χώνευαν – τον βάραινε ένα φοβερό έγκλημα που εκείνοι το γνώριζαν ή γιατί νόμιζαν ότι προσποιούνταν κίνδυνο ή πάλι επειδή κι αν ακόμη κινδύνευε πίστεψαν ότι θα τα κατάφερνε να κολυμπήσει, ότι τα ρεύματα θα τον έβγαζαν, ταλαιπωρημένο μα σώο, απέναντι στα Πευκάκια;
Ο Ιούνιος του ’75 θα τους αλλάξει τη ζωή. Θα πάρει άλλη ρότα μετά τον πνιγμό, καθώς ο καθένας τους θα πάψει να ορίζει τη ζωή του, θα οριστεί ερήμην τους απ’ αυτή την τραγική στιγμή. Αβεβαιότητα και αγωνία για το τι πραγματικά συνέβη, με τα χρόνια η μνήμη προδίδει, τι πραγματικά έγινε, ποιος αποφάσισε, ποιος παράτησε, ποιος αδιαφόρησε, ποιος έφταιξε. Έφταιξε πράγματι κάποιος, και ποιος; Ενοχές, τύψεις και η μανιασμένη αναζήτηση της αλήθειας.
Ο Ακρίβος μεταφέρει στο χαρτί ολόκληρη τη ζωή της επαρχίας στα τελειώματα της δικτατορίας και την αρχή της μεταπολίτευσης. Κινηματογραφικά, με μια φοβερή ακρίβεια και διεισδυτικότητα περιγράφει αυθεντικούς χαρακτήρες και απλώνει μπροστά μας όλο τον μικρόκοσμο του Βόλου, μέσα απ’ τα μάτια τεσσάρων παιδιών, που δίνουν με τη στάση τους νόημα στη φιλία, την αλληλεγγύη, το σεβασμό, τις αρχές που αταλάντευτα κουβαλούν απ’ τα σπίτια τους και ας μοιάζει η συμπεριφορά τους να τις καταπατά.
Χρόνια μετά, φανερώνεται και το ρήμαγμα της ζωής των τεσσάρων απ’ την ασίγαστη ενοχή. Κι η ώρα της αναζήτησης απ’ τον Ζερβή, τον αφηγητή του βιβλίου, είναι η πιο τραγική. Θυμάται σωστά άραγε ή η μνήμη τον περιγελά, του αναλογεί ο θάνατος αυτός, πρέπει να ξεδιαλύνει με τη βοήθεια των άλλων τα περασμένα ή να αδιαφορήσει για να παλέψει την καταρρακωμένη του ζωή; Η πραγματική του απαντοχή, το γράψιμο και η λογοτεχνία, οι ξένες ζωές που ανάσταινε στα βιβλία, τον πρόδωσαν, δεν μπόρεσαν να ξεδιαλύνουν την αλήθεια της δικής του ζωής, να ησυχάσουν την ασίγαστη αμφιβολία.
Ο Ακρίβος μας δίνει ένα πολύτιμο μέτρο, πετυχαίνει να μας βάλει να μετρηθούμε με την αξία της αλήθειας. Της όποιας αλήθειας, της πιο πικρής. Αυτής που λυτρώνει, ακόμη και αν παρασέρνει ανεπιστρεπτί στα βαθιά νερά.
18°
