Μανώλης Ρασούλης: Πότε Βούδας, πότε Κούδας

Πρέπει να ήταν Οκτώβρης του 1976. Στην Πατησίων δημιουργήθηκε ένα πηγαδάκι από το τίποτα. Δεν χρειαζόταν κάποιος ιδιαίτερος λόγος για να πιάσουν κουβέντα οι άνθρωποι έξω από το Πολυτεχνείο. Ήταν σαν μια μεγάλη μπαταρία και πήγαιναν να φορτιστούν. Όσοι το είχαν ανάγκη. Οι τοίχοι, αν τους ακουμπούσες πάλλονταν. Είχαν κραδασμούς. Ήταν πέντε, έξι και έγιναν εννιά. Είχε δημιουργηθεί μια ένταση και οι φωνές δυνάμωναν. Τον λόγο πήρε αυτός. Με μια ανεξήγητη ηρεμία τοποθέτησε τα πράγματα και το τοπίο γαλήνεψε. Είχε πυκνά μαύρα μαλλιά. Κατσαρά. Δεν έβγαλε τα χέρια του από τις τσέπες του όσην ώρα μιλούσε. Ένας σεμνός αγκιτάτορας. Φορούσε ένα παλιοκαιρισμένο αμπέχονο. Κρεμάστηκαν όλοι από τα λόγια του. Σαν να κατάλαβαν κάτι. Τους καθησύχασε όλους. Πετάχτηκε ένας μετά την παύση και ρώτησε. «Τι είσαι εσύ;». Πήγε κάτι να πει και πέρασαν από τα μάτια του η γενέτειρά του, το Ηράκλειο, το χρυσοχοείο του πατέρα του, το τετρακοσάρι που έτρεχε στο σχολείο, οι παρελάσεις που κρατούσε την σημαία, το στασίδι που έψελνε στον Άγιο Μηνά, το Κυριακάτικο οικογενειακό τραπέζι, ο τάφος του Καζαντζάκη, οι κατρακύλες στα τσουβάλια με τις ακατέργαστες σταφίδες και που από τότε τον κυνηγούσαν οι μέλισσες. Είδε τους συντρόφους του στην εφημερίδα, τη Δημοκρατική Αλλαγή, τους Τροτσκιστές στο Λονδίνο, τη Βανέσσα Ρεντγκρέιβ, τον Μάη στο Παρίσι, τις ταινίες που ήθελε να γυρίσει, άκουσε το κλάμα της μικρής Ναταλίας. Δεν είπε τίποτα για όλα αυτά. Σήκωσε τους ώμους και είπε «Εργάτης». Γύρισε την πλάτη του και έφυγε αργά προς την Ομόνοια. Τον ακολούθησε ο νεαρός που πούλαγε την «Εργατική Πάλη».

Το 1978 κυκλοφορεί ο δίσκος «Η εκδίκηση της γυφτιάς» μια παραγωγή του Διονύση Σαββόπουλου. Στις φωτογραφίες βλέπω τον «Εργάτη» από το Πολυτεχνείο. Και το όνομα αυτού Μανώλης Ρασούλης. Ο Τροτσκιστής ήταν ο Ρασούλης, ο στιχουργός. Σκέφτηκα τον μπαγάσα μας δούλεψε. Αργότερα έμαθα πως δεν μας δούλεψε. Όντως είχε περάσει από τα ναυπηγεία του Ανδρεάδη. Εργάτης κατ’ εντολή της οργάνωσης. Τον απέλυσαν για τη συνδικαλιστική του δράση.

Εκείνα τα χρόνια το λαϊκό τραγούδι ήταν γυμνό σαν τον βασιλιά στο παραμύθι του Άντερσεν. Η βεντάλια του τραγουδιού ήταν μισάνοιχτη. Δεν φύσαγε και αεράκι παρά μόνο από τα αριστερά. Οι άνθρωποι ήταν θυμωμένοι. Η ψυχική αγκύλωση και οι ενοχές της δικτατορίας ήταν παρούσες. Το πολιτικό τραγούδι με το έντεχνο είχαν καλύψει όλες τις εκφραστικές στερήσεις της επταετίας. Από τα Αντάρτικα, στον Ρίτσο μέχρι τον Μπρεχτ. Η πολιτικοποίηση του «Σ’ αγαπώ» είχε σκαρφαλώσει σαν κισσός στις σχέσεις. Τα προσωπικά έγιναν πολιτικά.

Δύο νέοι δημιουργοί, συγκάτοικοι στην ίδια τρέλα, στην οδό Δαφνομήλη θα ετοιμάσουν σε τέσσερεις -πέντε μέρες έναν ανατρεπτικό και σημαδιακό δίσκο. Τρία τραγούδια την ημέρα έγραφαν, θυμάται ο Νίκος Ξυδάκης. Δημιουργικός οργασμός. Ένας δίσκος ολόκληρος και κάποια τραγούδια καβάντζα για τον επόμενο. Άφησαν απέξω τους Μάγκες που δεν υπήρχαν πια και άλλα τρία τέσσερα. Και όλα ξεκίνησαν από ένα καλαμπούρι. Από ένα στοίχημα. Ο Μανώλης Ρασούλης εκείνη την εποχή ψαχνόταν να συνεργαστεί με τον Μάνο Λοΐζο και με τον Χρήστο Νικολόπουλο. Του άρεσε ο Στέλιος Καζαντζίδης και τα λαϊκά. «Εσύ δεν μπορείς να γράψεις λαϊκά», είπε στον Ξυδάκη εκείνο το απόγευμα. Ο απογοητευμένος ερωτικά Ρασούλης συνέχισε «Πάω να αυτοκτονήσω κι έρχομαι». Ο Ξυδάκης για να ευχαριστήσει τον φίλο του και να προλάβει καμιά τραγωδία, έγραψε μια συρτορούμπα στο πιάνο και όταν επέστρεψε αρτιμελής ο Ρασούλης, τον βρήκε η έκπληξη. Κάθισε επί τόπου και έγραψε τους στίχους για την «Τρελλή κι αδέσποτη», για την ανένδοτή του λαχτάρα. Τη Φλώρα.

Χάρηκαν με το δημιούργημα και την εκλεκτική τους συγγένεια και συμφώνησαν να κάνουν ένα δίσκο. Ο Σαββόπουλος που είχε τον Ρασούλη στον θίασο των «Αχαρνέων» φρόντισε για τα υπόλοιπα. Εταιρία η Λύρα. Ηχογράφηση οικονομική στη Θεσσαλονίκη, στο υπόγειο Στούντιο Αγροτικόν του Παπάζογλου. Παπάφη 150. Τετρακάναλο Teac.

Με την κυκλοφορία του δίσκου έγινε ένας μικρός σεισμός διαρκείας, που όσο περνούσε ο καιρός δυνάμωνε. Ήταν μια πρόταση που ανανέωνε το λαϊκό τραγούδι. Το λαϊκό έγινε σύγχρονο. Φόρεσε μπλου τζην και καβάλησε παπάκι. Η απενοχοποίηση του χορού θα φέρει ξανά τη γονιμότητα στις σχέσεις. Τα κορίτσια πρωτοστατούν. Νέες εικόνες στους σπινθηροβόλους στίχους, με χιούμορ, ευαισθησία και φαντασία. Αργκό και νεολογισμοί. Νέοι ήρωες, πρόσωπα δικά μας. Νέοι έρωτες τρελοί κι αδέσποτοι. Ύμνοι για μια νεανική στάση ζωής με τις αμφισβητήσεις της και με μια αλληλέγγυα ανεκτικότητα. Τραγούδια ντυμένα με φόρμες λαϊκές στα όρια της παρεξήγησης. Ο Ρασούλης θα παρασύρει τον Ξυδάκη και θα δράσουν σαν Τροτσκιστές. Θα ντυθούν αυτήν τη λαϊκότητα και θα κάνουν την ανατρεπτική τους δουλειά. Εισοδισμός. Μελωδικός πλούτος. Ρυθμοί λαϊκοί. Μουσικές γραμμένες στο πιάνο. Καμία σχέση με τα «γύφτικα» του 1960. Έχουν συγγένεια με αιγυπτιακά τραγούδια. Ήχος αυθόρμητος και αθώος. Σαν δοκιμαστικό. Προέκυψε ένας δίσκος καθ’ όλα τολμηρός. Οι πρωταγωνιστές φρέσκα πρόσωπα Νίκος Παπάζογλου, Δημήτρης Κοντογιάννης και η έμπειρη Σοφία Διαμαντή. Γκεστ Σταρ ο παραγωγός του δίσκου, ο Διονύσης Σαββόπουλος. Ένα αλλιώτικο εξώφυλλο με ένα αναγεννησιακό αγγελάκι και το χαμόγελο του Παπάζογλου να σου ανοίγει την καρδιά. Από τα πολύχρωμα  χέρια του Αλέξη Κυριτσόπουλου και ένα οπισθόφυλλο σαν λεύκωμα γυμνασιακό. Τίτλος προβοκατόρικος, δάνειο από το “Chunga’s Revenge” του Frank Zappa. «Η εκδίκηση της γυφτιάς». Ιδεολόγημα με κοινωνικές προεκτάσεις.

Και πριν προλάβουν οι αμήχανοι κριτικοί να τον θάψουν κυκλοφορεί την ερχόμενη χρονιά καπάκι, ο νέος τους δίσκος με τίτλο να σαρκάζει την κυρίαρχη άποψη: «Δεν είναι λαϊκά». Τον βαφτίζουν «Τα δήθεν» αποστομώνοντας τους κακόβουλους. Τώρα είναι μόνοι τους χωρίς «παραγωγό». Θα κάνουν ανταρσία και θα αποφύγουν όπως λένε τους «φεουδαρχικούς του όρους». Ο σεισμός ανανεώθηκε. Θα παρεξηγηθούν οι εναπομείναντες μάγκες του λαϊκού σαλονιού και θα απαντήσει τραγουδιστά ο Στράτος Διονυσίου.

Όταν πρωτοσυναντήθηκαν  με τον Πάνου, ο Άκης τον ρώτησε «Ποιος σου είπε ότι οι μάγκες δεν υπάρχουν πια; Εμένα με ξέρεις; Γνωρίζεις τον Ζαμπέτα; Σε λίγο θα αλληλοεκτιμηθούν. Είναι καθ’όλα διαφορετικοί αλλά ομονοούν στην ιδιορρυθμία.

Στο κλίμα επανεκκίνησης της ελληνικότητας θα έρθουν και οι κομπανίες για χορευτική ενίσχυση. Η Λύρα προσπαθεί να το λανσάρει ως νέο ρεύμα. Το βαφτίζει «Νέο Λαϊκό τραγούδι». Την ίδια εποχή κυκλοφορούν «Τα τραγούδια της Χαρούλας». Του Μάνου Λοΐζου. Συγκινείται το πανελλήνιο.

Εδώ ο Ρασούλης γράφει τα 9 από τα 12 και δεν κάνει χιούμορ. Σημαδεύει στην καρδιά. Νεορεαλισμός. Οι ταινίες που ήθελε να γυρίσει θα γίνουν τραγούδια λαϊκά. Θα του μείνει το παράπονο γιατί δεν του επέτρεψαν να γράψει σε όλα στίχους και το βασικότερο δεν θα του δώσουν τα ποσοστά του στιχουργού. Στο παρά πέντε θα πήγαινε χαμένο το «Τίποτα δεν πάει χαμένο» γιατί η εταιρεία ήθελε να γραφτούν άλλοι στίχοι «ερωτικοί»… Ο Λοΐζος θα το σώσει με την ατάκα, «Αυτό δεν γίνεται διότι τυγχάνει να είμαστε και αριστεροί»!

Τα τραγούδια μας τα είχε πρωτοπαίξει ο Μάνος στο σπίτι του όταν μας ηχογράφησε ως τρίο Οπισθοδρομική Κομπανία για να μας κάνει δίσκο.

Ο Ρασούλης μέσω του Λοΐζου θα γνωρίσει και θα συνδεθεί με τη Βάσω Αλλαγιάννη στο Πόρτο Ράφτη. Μια συναστρία τους φέρνει κοντά. Είναι και οι δύο σύρματα ηλεκτροφόρα. Δύο ορμητικά ποτάμια. Η Αλλαγιάννη έχει ακούσει πολλά και θαυμαστά για τον Rajnneesh από τη φίλη της Κατερίνα Γρέγου που ήταν η πρώτη ελληνίδα μαθήτρια του. Είναι ένας πρώην ακαδημαϊκός που είχε μια υπερβατική εμπειρία και έγινε δάσκαλος αυτογνωσίας. Είναι αναζητητές. Με την ελπίδα ότι θα απαντηθούν τα ερωτήματά τους το ζευγάρι θα πάει στην Ινδία. Ο Μανώλης, «Εμμανουήλ» -Ο Κύριος μεθ’ ημών, προσπαθεί να αποκαλύψει τι κρύβεται πίσω από τη σύμπτωση του ονόματος και του επιθέτου Ρασούλ- ο απεσταλμένος (του Θεού) στην Αραβική.

Λόγω αφραγκίας θα πάει πρώτα ο Μανώλης και θα ακολουθήσει η Βάσω. Θα ζήσουν το Άσραμ στην Πούνα στα καλύτερα του. Όλες του κόσμου οι φυλές είναι εκεί. Πολιτισμικό και ψυχολογικό σοκ. Θεραπείες ομαδικές, διαλογισμοί, ομάδες εργασίας. Εκτός από τον δαιδαλώδη Ινδουισμό και την πολύμορφη Γιόγκα είναι και όλες οι σύγχρονες αναζητήσεις εκεί. Οι χοροί και οι μουσικές του Γκουρτζίεφ, η «πρωτογενής κραυγή» του Τζάνοφ, οργονοθεραπείες του Ράιχ. Τους συναντά σε γκρουπ δύο φορές την ημέρα ο Rajnneesh που από δάσκαλος Acharya έχει αναβαθμιστεί σε Bhagwan Shree Rajneesh.

Θα επιστρέψουν στην Ελλάδα σαν μαθητές-Sanyassin, βαπτισμένοι με άλλα ονόματα Deva Parinito ο Μανώλης, Deva Svarno η Βάσω, με ρούχα μπορντώ και τη “Mala”, το περιδέραιο με τη φωτογραφία του Bhagwan, φυλαχτό στο στήθος τους. Ο Μανώλης στην επιστροφή του θα ξαναβουτήξει στη δισκογραφία. Σαν τον μάντη Τειρεσία κουνάει τον θύρσο και δείχνει τα βήματα «να κινηθούν τα σώματα, να ανέβει το αίμα στο κεφάλι και να κατεβούν οι ιδέες». Θα πραγματοποιηθεί το όνειρό του και θα συνεργαστεί με τον Χρήστο Νικολόπουλο.

Παρουσιάζουν τον δίσκο «Οι κυβερνήσεις πέφτουνε μα η αγάπη μένει». Είναι τραγούδια για τον Δημήτρη Κοντογιάννη. Συμμετέχουν ο Γιώργος Νταλάρας και η Γλυκερία. Στο εξώφυλλο είναι οι δημιουργοί και ο Κοντογιάννης στο Σύνταγμα εκεί που μαζεύονταν οι «Αγανακτισμένοι». Το ομώνυμο θα το πει ο Νταλάρας και θα γίνει γκραν σουξέ. Είναι το πρώτο τσιφτετέλι ουσάκ που τραγουδάει.

Στους «Αγώνες Τραγουδιού» του Χατζιδάκι στην Κέρκυρα το 1981 καταθέτουν με τη Βάσω το «Αχ Ελλάδα σ’αγαπώ». Τελευταία στιγμή αποσύρουν το τραγούδι τους από το διαγωνιστικό μέρος. Ο Χατζιδάκις που θέλει να ακουστεί το τραγούδι προσπαθεί να τους μεταπείσει. Τελικά  αποδέχεται την ιδιορρυθμία τους και θα τους βάλει να τραγουδήσουν εκτός συναγωνισμού. Θα εμφανιστούν με τα χρώματά του και το περιδέραιο του Bhagwan στο στήθος. Το αναμεταδίδει η ελληνική τηλεόραση. Το τραγούδι γίνεται ο εναλλακτικός ύμνος της νεολαίας.

Το 1982 θα κυκλοφορήσουν νέα τραγούδια του με τον Χρήστο Νικολόπουλο. «Παίξε Χρήστο επειγόντως». Θέλει να ανοιχτεί στο «μεγάλο κοινό». Θα εκδοθούν από τη Minos. Στο εξώφυλλο δεν είναι ο Ρασούλης. Είναι η Ελένη Βιτάλη, ο Πασχάλης Τερζής, ο Δημήτρης Κοντογιάννης, ο Γιώργος Σαρρής και ο συνθέτης. Τον τραγουδούν και τον χορεύουν σε όλα τα λαϊκά μαγαζιά. «Οι Νταλίκες» παρ’ όλον που δεν τις πιστεύει θα φορτώσουν ερήμην του, τους καημούς των Ελλήνων και θα γίνουν επιτυχία μεγάλων αποστάσεων.

Ο Ρασούλης είναι σαν αλεξιπτωτιστής στην στιχουργία. Είναι ένα καζάνι που ξεχειλίζει ενέργεια κι ένα μυαλό τίγκα στις ιδέες. Θα γράψει ένα περιοδικό ολόκληρο και θα το εκδώσει η Βάσω. Είναι το «Αυγό» το πιο γκαγκάν περιοδικό των Βαλκανίων.

Το «Αυγό» δεν είναι καμπύλο. Έχει αιχμές. Γράφοντας την πέφτει σε πολλούς με άγνοια κινδύνου. Πιστεύει ότι μπορεί να διορθώσει τον κόσμο όλο. Σχολιάζει και ηθικολογεί. Θα κυκλοφορήσει σε βιβλίο τις ομιλίες του Rajneesh για τον Ηράκλειτο. «Η Κρυμμένη Αρμονία». Στη συναυλία του Σαββόπουλου στο Ολυμπιακό το 1983 θα γίνει μια μετωπική με τον Νταλάρα που θα τους οδηγήσει στα δικαστήρια. Με αυτή τη δίκη θα διχαστεί ο καλλιτεχνικός κόσμος. Είναι η εποχή των δικαστηρίων.

Το 1984 θα κυκλοφορήσει το «Χαράτσι», ο πρώτος προσωπικός δίσκος του Νίκου Παπάζογλου από τη Λύρα. Ο δίσκος τα σπάει. Το δημιουργικό δίδυμο Ρασούλης - Αλλαγιάννη θα ταράξει και πάλι τα νερά με τον προφητικό «Υδροχόο» και το τραγούδι των αντιθέσεων «Λεμόνι στην πορτοκαλιά». Ο Παπάζογλου είναι ο ιδανικός τους ερμηνευτής.

Με το τραγούδι «Στην ρωγμή του χρόνου» καταθέτουν με τον Ξυδάκη την υπαρξιακή αγωνία μιας γενιάς. Τα πράγματα γίνονται σοβαρά.

Ο πρώτος προσωπικός του δίσκος θα εκδοθεί από την Columbia «Ναι στο Ναι και Ναι στο Όχι». Ερμηνεύει ο ίδιος. Πραγματώνεται και ο μεγάλος του καημός με το τραγούδισμα. Είναι ανήσυχος και πάει «σε μάγισσες σε χαρτορίχτρες»*. Εκτός από την Κα Βάσω που είναι τροτσκίστρια και μέντιουμ για το παλάτι του Μπάκιγχαμ, κάνει συνεδρία και με την Κα Ελένη το μέντιουμ στην Αγχίαλο που του αποκαλύπτει ότι η Λύρα του έκρυψε 20.000 πωλήσεις. Χωρίς ενοχές που εμπλέκεται με τον πνευματισμό, θα καταγγείλει χαριτωμένα  τη Λύρα στο «Αυγό». Θα έρθουν πάλι οι μέλισσες. Ενώ είναι δηλωμένος κατά της βίας τον σταμπάρει ο Τσεβάς, ο εισαγγελέας για αρχηγό της 17 Νοέμβρη. Θα κάνουν έρευνα στο σπίτι που μένουν με τη Βάσω. Ο Ρασούλης είναι αλλού. Θέλει να είναι η χρυσή τομή. Ούτε με τους μεν ούτε με τους δεν.

Με την Αλλαγιάννη στήνουν «τραγουδιστικές παρεμβάσεις» στην Κρήτη και όπου αλλού. Θα οργανώσουν μια «Ξαφνική συναυλία» σε μια ταβέρνα στην Παιανία. Στο πάλκο είναι οι Πάνος & Χάρης Κατσιμίχας, ο Δημήτρης Ζμπέκος, ο Γιώργος Γαβαλάς, ο Γιάννης Κούτρας και η Γλυκερία. Θα ανέβω κι εγώ να παίξω κρουστά.

Θα γίνει ο παραγωγός των αδελφών Κατσιμίχα και θα επιμείνει ακραία να κυκλοφορήσουν τα «Ζεστά ποτά», αυτή η δισκάρα, που η εταιρεία Columbia τη θεωρούσε χαμένη υπόθεση.

Η συνεργασία του με τον Νικολόπουλο θα συνεχιστεί στη Λύρα με τον δίσκο «Όλοι δικοί μας είμαστε». Μια μεγάλη χαρούμενη παρέα στο εξώφυλλο. Επιμένει στους πολλούς ερμηνευτές. Έχει ένα μοτίβο συνεργασίας φιλία, δημιουργία, Live, διάλυση, αμνησία. Το τοπίο όμως αλλάζει στην δισκογραφία και οι τραγουδιστές ενδιαφέρουν περισσότερο από το μήνυμα. Θα παγώσει με τον Νικολόπουλο. Θα συγκρουστούν για τα συνδικαλιστικά. Θα ξανασυνεργαστούν πολλά χρόνια αργότερα. Το 1985 κυκλοφορεί το «Εσύ κι αν γίνεις υπουργός» με μουσικές μιας νέας γνωριμίας του. Ένας νέος συνθέτης, ο Πέτρος Βαγιόπουλος, με ερμηνεύτρια την αδελφή του Ανθή Κουφουδάκη. Παράλληλα στιχουργεί και τραγουδά στο «Namaste πάλι εδώ Ανδρέα» του Ανδρέα Μικρούτσικου. Δίσκος που μοιάζει εξ αδιαιρέτου αλλά σύντομα θα διαλυθεί ο συνεταιρισμός.

Ο Ρασούλης έχει γίνει το πιο hot πρόσωπο στο ελληνικό τραγούδι. Έχει μια διαίσθηση που πότε τον δικαιώνει και πότε τον βασανίζει. Σαν μάντης διαισθάνεται τον εκφυλιστικό κίνδυνο και λανσάρει νέο σλόγκαν για να περιοριστεί η τσιφτετελοεξωστρέφεια. «Συγκίνησις μεν συνείδησης δε»!

Η Χαρούλα που είναι και καλή μαγείρισσα θα τον τραπεζώσει. Θα βάλει τα δυνατά της και θα τον σερβίρει με το νέο της σερβίτσιο. Μπρούτζινα κουτάλια με ξύλινες λαβές. Ο Ρασούλης θα παρεξηγήσει και θα την κράξει «η Αλεξίου τρώει φακές με χρυσά κουτάλια». Όμως τη νοιάζεται και τη συμβουλεύει να προσέξει γιατί η Αλεξίου μπορεί να τη φάει τη Χαρούλα.

Και πάλι οι μέλισσες. Θα τον πάει και η Χάρις Αλεξίου στα δικαστήρια για μια παρομοίωση που είπε δημόσια και θα τον δικάσουν πρωτόδικα σε δώδεκα μήνες φυλακή. Θα αθωωθεί στην έφεση κι όταν βρεθούν μετά από λίγα χρόνια θα συμπεριφερθούν σαν τσακωμένοι φίλοι που τα ξέχασαν όλα κι αρχίζουν εκεί που σταμάτησαν.

Από το μέτωπο του Δασκάλου τώρα υπάρχουν άσχημες εξελίξεις. Το 1986 μετά από πολλά επεισόδια θα εκδιωχθεί και από το Oregon που έχει μετακομίσει ο Bhagwan που εντωμεταξύ έχει γίνει Osho. Είναι σε ένα αεροπλάνο με εκκρεμότητα προσγείωσης. Δεν τον δέχεται κανένα κράτος. Ο Ρασούλης θα κατορθώσει να πάρει άδεια και θα προσγειωθεί στον Άγιο Νικόλα στην Κρήτη. Θα μείνει στο σπίτι του Νίκου Κούνδουρου. Οι 5-6 Έλληνες μαθητές του θα σπεύσουν να τον δουν εκ του σύνεγγυς. Οι αλλοδαποί μαθητές του γεμίζουν αεροπλάνα. Διεθνείς διαπλοκές και τοπικές ίντριγκες θα τον διώξουν και από την Κρήτη. Η πίκρα του Ρασούλη δεν έχει σύνορα που δεν κατάφερε να προστατεύσει τον δάσκαλό του. Θα τη μεταστρέψει και θα γράψει το «Πότε Βούδας Πότε Κούδας» και θα μας χορέψει στο ταψί. Το τραγούδι είναι επιρροή του Osho που πρόβαλλε τον νέο άνθρωπο πρότυπο, Ζορμπάς - Βούδας.

Κυκλοφορεί την ίδια εβδομάδα το «Ένα κι ένα» στο «Μέσω νεφών» του Παπάζογλου.

Θα έρθει στη Λύρα του Κυριάκου Μαραβέλια για να κάνουμε «Τα ποδοσφαιρικά». Ένας δίσκος αφιερωμένος στον Ο.Φ.Η. και στην μπάλα Γη. Είναι με τον Ο.Φ.Η. και ουχί με τον όφι. Είναι ποδοσφαιρόφιλος. Έπαιζε μπάλα στα μικράτα του. Θυμάται έντονα την παιδική του χαρά και ότι μεγάλωσε δίπλα στο γήπεδο. Έχει γράψει τον ύμνο του της ομάδας μετά την κατάκτηση του κυπέλου το 1987.

Θα πάμε στο “Studio Mini Farm” του Κώστα Στρατηγόπουλου στην Αγία Παρασκευή. Οι μουσικές και οι ενορχηστρώσεις είναι του Γιώργου Γαβαλά. Είναι πολυοργανίστας. Μπάσο, κιθάρα, τρομπέτα, φλάουτο, πλήκτρα και ότι πέσει στα χέρια του. Ρομαντικός, άκακος, που ζει στα Αναφιώτικα. Τον  έχουν διαρρήξει τριάντα φορές κι αυτός ιδεολογικά αρνείται να βάλει κλειδαριά. Είναι μεταχίπης και νεοβίγκαν. Μας περιμένει η γυναίκα του η Μαρία με λογής ματζούνια και βοτάνια. Σαλέπια, θυμάρια, πράσινο τσάϊ, σπασμένοι λιναρόσποροι, ηλιόσποροι, κολοκυθόσποροι, γκοφρέτες ρυζιού, ξηροί καρποί, κεφίρ κ.α. Στα διαλείμματα βγαίνουμε στον κήπο και ο Μανώλης με τα μάτια γλαρά εξηγεί και αφηγείται ιστορίες από την Ινδία, από την Κρήτη, από το σύμπαν. Είναι ήρεμος και λιγομίλητος. Ο Γαβαλάς είναι αεικίνητος, συγκροτημένος και παραγωγικός.

Θα μας τιμήσει ο Χαράλαμπος Γαργανουράκης στο τραγούδι «Εκτός έδρας» και θα παίξει στη λύρα Κοντυλιές του Ρασούλη. Θα έρθει και ο «Οπισθοδρομικός» Στράτος Στρατηγόπουλος και θα τραγουδήσουν παρέα με τον Μανώλη τον «Ύμνο». Ο Κούτρας θα τραγουδήσει το επιμύθιο «Μπάλα Γη».

Οι κυρίαρχοι του παιχνιδιού τον αντιμετωπίζουν όπως στο τραγούδι του Dylan «Αφού δεν είχε νέα ευχάριστα να πει καλύτερα να μη μας πει κανένα».** Στις 19 Ιανουαρίου του 1990 πεθαίνει ο Osho. Ο Ρασούλης θα μετακομίσει στην Θεσσαλονίκη. Θα συγκατοικήσει με τον Γιάννη Αγγελάκα τον «Τρύπα» και θα μείνουν σε μια τρύπα. Ο ενθουσιασμός του έχει κατακάτσει. Ο Αγγελάκας τον βλέπει απογοητευμένο από τη δισκογραφία σαν να θέλει να τα παρατήσει αλλά μόλις βγάλει κανένα φράγκο είναι μεγαλειώδης και γενναιόδωρος. Το μοιράζεται με τους φίλους του.

Σιγά σιγά απομακρύνεται από το πρωτοκλασάτο δισκογραφικό στάτους. Προτιμά να συνεργάζεται με νέα πρόσωπα γιατί έχει φτιάξει το βιλαέτι του. «Εδώ είναι του Ρασούλη»!

Θα τον φιλοξενήσει ο Στέλιος Φωτιάδης στη δισκογραφική EROS. Θα απασχολήσει το Πανελλήνιο με την «Τζένη την ωραία και τον κύριο Εισαγγελέα». Ανατρεπτικός κοινωνικός σχολιασμός.

Θα συναντηθεί καλλιτεχνικά με τον Ορφέα Περίδη και θα κάνουν δύο ωραιότατα τραγούδια και πολλές κοινές εμφανίσεις. «Το βαλς σαν βάλσαμο» και τα «Ρώσικα μου μάτια» σε μουσική Βαγιόπουλου.

Το 1998 δηλώνει πως θέλει να φύγει. Αισθάνεται κουρασμένος. Ένας Προφήτης στον τόπο του.

Ασπάζεται την άποψη του Φιντέλ Κάστρο ότι ο Γ’ Παγκόσμιος πόλεμος θα ξεκινήσει από τη Μέση Ανατολή. Η διαίσθηση του ξαναχτυπά την πόρτα. Αναλαμβάνει μόνος του αποστολή να αποτρέψει τον πόλεμο. Είναι ενεργειακός ειρηνιστής. Θα εγκατασταθεί στο Ισραήλ και θα κάνει δίσκο με τον Γιεχούντα Πόλικερ. Στα ελληνικά Λέων Πολικάρης.

Έλλην πρόσφυγας εκ Θεσσαλονίκης που από τη Χάιφα έγινε πρεσβευτής του ελληνικού τραγουδιού και έκανε καριέρα στο Ισραήλ διασκευάζοντας το ρεπερτόριο του Νταλάρα στα εβραϊκά. Το Ισραήλ θα επιτεθεί στον Λίβανο. Ο πόλεμος είναι εκεί και ο Ρασούλης σε καταφύγιο γράφει στίχους για τον Πόλικερ. Θα γίνουν φίλοι.

Την κορούλα του τη βάφτισε Ναταλία προς τιμήν της δεύτερης γυναίκας του Τρότσκι. Η Ναταλία είναι μουσικός και θα σπουδάσει τη μουσική, το βιολί και την κλασική κιθάρα. Θα τραγουδήσει πολλά είδη από όπερα έως παραδοσιακά. Ροκάρει επίσης. Θα συνεργαστεί με τον Ρασούλη στον προσωπικό της δίσκο «Αγάπα μας και μην μας χαιρετάς» σαν συνθέτης και ερμηνεύτρια. Θα γίνει η τραγουδίστριά του.

Από το 2005 και μετά θα γράψει πέντε βιβλία με την αιρετική και αντισυμβατική του τεχνική.

Θα βαφτίσει μια ψυχούλα  παιδική που κέρδισε τη ζωή στο χείλος της αβύσσου. Οι γιατροί είπανε έγινε θαύμα και ήταν Μέγα Σάββατο. Ξημέρωνε Πάσχα. Πασχάλη θα το βαφτίσει ο Μανώλης και του στέκεται σαν πατέρας. Θα τον γεμίσει χαρά και τρυφεράδα.

Στις 5 Μαρτίου 2011 θα φύγει για τους δικούς του κόσμους. Μες τα δικά του όνειρα. Τον έχει αγκαλιά ο Ακενατόν, κρατάει τον Καζαντζάκη απ’ το ένα χέρι και τον Τρότσκι από το άλλο, στροβιλιζόμενος ξοπίσω από τον Osho.

Με την αδιασάλευτη πίστη πως «αυτός ο κόσμος μπορεί να αλλάξει Κεμάλ»!

Η Χάρις Αλεξίου θα μαζέψει τους μουσικούς του συνεργάτες και θα του κάνει μια έκπληξη. Θα του κάνει μια «Τρίπλα» στο γήπεδό του. Ένα δίσκο αφιέρωμα.

Και οι οπαδοί του Ο.Φ.Η. θα φωνάξουν στις κερκίδες το σύνθημα «Ρασούλη ζεις για πάντα ΟΦΗτζής!

* Στίχος του Λευτέρη Χαψιάδη.

** Απόδοση Διονύσης Σαββόπουλος.

Ευχαριστούμε τη Ναταλία Ρασούλη και την Αλόκα Αλλαγιάννη για τη συνεργασία και την παραχώρηση των φωτογραφιών από το αρχείο τους.