Μουσικη

Τα πάντα ρει: Η περιπέτεια ενός «αλλιώτικου» τραγουδιού

Μια καραμπόλα από τον Ρασούλη, στον Ηράκλειτο, στον Καφετζόπουλο, στη Λεγάκη και από εκεί στη Γ.Α.Δ.Α.

Νίκος Παπάζογλου, Αντώνης Καφετζόπουλος
Από αριστερά: Αλέξης Μπουλγουρτζής, Παναγιώτης Κούτσουρας, Νίκος Παπάζογλου, Μιχάλης Καλαϊτζής, Κώστας Μπραβάκης, Γιάννης Κολοβός, Γρηγόρης Σημαδόπουλος και Αντώνης Καφετζόπουλος © Αρχείο Αντώνη Κιούκα

Η ιστορία δημιουργίας του δίσκου «Τα πάντα ρει» της Ελένης Λεγάκη - Το βιντεοκλίπ με τη συμμετοχή του Χριστόδουλου Ξηρού.

Το 1988 μόλις είχα προσληφθεί ως παραγωγός στη Λύρα του Κυριάκου Μαραβέλια. Είχα περάσει μια δοκιμαστική περίοδο σαν «μυστικός σύμβουλος» και αφού τα κατάφερα έγινε η επίσημη πρόσληψή μου. Από τους πρώτους δίσκους που έζησα την περιπέτειά τους ήταν η «Νέα Σελήνη» του Πέτρου Δουρδουμπάκη.

Νέα Σελήνη (1988) - Πέτρος Δουρδουμπάκης

Ο Δουρδουμπάκης έφερε τα δείγματα προς ηχογράφηση στη Λύρα. Μία εξαιρετικά πρωτότυπη εργασία. Εννιά τραγούδια κι ένα ορχηστρικό. Έστειλε και μια κασέτα στον Παπάζογλου για να συμμετάσχει. Ο Παπάζογλου ενθουσιάζεται και θέλει να εμπλακεί στην παραγωγή. Του προτείνει να ανέβει με την ομάδα του στη Θεσσαλονίκη, στο στούντιο «Αγροτικόν». Ενθουσιασμός. Όμως ο παλιός είναι αλλιώς που λέει ο λαός. Ο Κυριάκος Μαραβέλιας έμπειρος στις ιδιορρυθμίες των καλλιτεχνών τον αποτρέπει. «Πες του να κατέβει εδώ» τον συμβουλεύει. Ο Παπάζογλου ήταν ο πιο αγαπημένος αντιστάρ της εποχής. Ό,τι κι αν έκανε έπαιρνε μια σφραγίδα τόλμης και αυθεντικότητας. Ποιος μπορούσε τότε να του αρνηθεί; Ο Παπάζογλου επιμένει να ανέβουν στο «Αγροτικόν» και εκτός από τον ίδιο, στον δίσκο προτείνει να τραγουδήσει και η Γλυκερία. Αποδέχεται με χαρά και η Γλυκερία. Ο Δουρδουμπάκης σαν μαγεμένος, ανεβαίνει με τον συνεργάτη του Αντώνη Απέργη και ξεκινάνε τις εγγραφές. Τα πρώτα δοκιμαστικά μαρτυρούν ότι έχουμε μια εκρηκτική συνεργασία. Μια μεγάλη επιτυχία εκκολάπτεται. Έχουμε τον δίσκο της χρονιάς.

Όμως άλλαι αι βουλαί του χρόνου. Οι ευαίσθητες και εύθραυστες σχέσεις των καλλιτεχνών κλονίζονται. Μια παρεξήγηση που παίρνει ανεξήγητες διαστάσεις, παγώνει τη δουλειά. Ο Νίκος Παπάζογλου θα εξαιρέσει εαυτόν. Αυτές οι ανατροπές ήταν αναμενόμενες στη δισκογραφία. Εγώ δεν ήμουν εξοικειωμένος. Αισθάνομαι ενοχές που δεν ανέβηκα με τον Πέτρο στη Θεσσαλονίκη. Οι ηχογραφήσεις θα μετακομίσουν στην Αθήνα στην Κυρίλλου Λουκάρεως στο Στούντιο ΣυνΕνα. Εκεί θα δοθεί το προσκλητήριο για μια νέα ομάδα μουσικών. Ο Πέτρος είχε συγκεντρώσει γύρω του ένα «παρθένο» ταλαντούχο επιτελείο και πρότεινε έναν νέο ήχο. Η «Καθ’ ημάς Ανατολή». Κανονάκια, ούτια, κλαρίνα, φλογέρες, ουνίσονα βιολιά. Αυτός ο «κοσμικός» βυζαντινός ήχος δεν είχε καταγραφεί στη δισκογραφία παρά μόνον από τον Χριστόδουλο Χάλαρη. Εξαιρετικοί νέοι μουσικοί που ο καθένας θα αφήσει το στίγμα του στη δισκογραφία. Αντώνης Απέργης ούτι, κανονάκι, νέι, κιθάρα. Νίκος Οικονομίδης ο βιολάτορας από τη Σχοινούσα που έγραφε από τότε ωραιότατα νησιώτικα τραγούδια. Ο Μάνος Αχαλινωτόπουλος ο νέος σολίστας του κλαρίνου. Ο Πέτρος Ταμπούρης με το κανονάκι του και οι χρυσοδάκτυλοι κρουστοί Ανδρέας Παππάς και ο Γιώργος Γευγελής από τη Γουμένισσα του Κιλκίς. Τον αναντικατάστατο τραγουδιστικό ρόλο του Παπάζογλου θα αναλάβει ο τραγουδοποιός Πέτρος Δουρδουμπάκης. Ο δίσκος χαρακτηρίζεται για τις καλές του προθέσεις και κάποια τραγούδια έχουν ραδιοφωνική φιλοξενία. Δεν θα εκτιμηθεί δεόντως η πρωτοτυπία της παραγωγής.

Τα μαύρα σύννεφα (1988) - Γλυκερία

Η ιστορία με τον Δουρδουμπάκη συνεχίζεται στα τέλη του 1980 που η Ελένη Λεγάκη ήταν η ανερχόμενη δύναμη στα νησιώτικα. Είχε κάνει μεγάλη επιτυχία με την διασκευή του Οικονομίδη στο «Γιάντα». Προσπαθώ να τη φέρω στη Λύρα. Το 1990 στην επόμενη του δισκογραφική προσπάθεια «Το φλυντζάνι», ο Δουρδουμπάκης θα γράψει δύο τραγούδια για την Ελένη και θα μου κάνει ένα δώρο. Θα τη φέρει στην Λύρα. Θα υπογράψουμε το 1991 και κάνουμε τον δίσκο «Το καλοκαίρι στο νησί». «Νεονησιώτικα» παλαιάς κοπής του θείου της και πατριάρχη της οικογενείας Γιώργη Κονιτόπουλου. Το ένα τραγούδι όμως του Δουρδουμπάκη ξεχωρίζει. Το «Μην σταματάς» είναι ένα ερωτικό συρτό έντεχνης καταγωγής Και γίνεται αξιαγάπητο από τις πρώτες αναμεταδόσεις. Κατ’ αρχάς το αγκαλιάζουν τα ραδιόφωνα του «εντέχνου». Ο «Μελωδία» και οι συγγενείς αισθητικά σταθμοί το έχουν στις πρώτες αναμεταδόσεις. Το τραγούδι  περνάει και στα ψυχαγωγικά ραδιόφωνα, στα «νησιώτικα πανηγύρια» αλλά και σε όλα τα χορευτικά προγράμματα. Ήταν η γέφυρα που ζητούσα για να δοκιμάσουμε τη Λεγάκη στο «έντεχνο» ρεπερτόριο. Ήδη λέμε πως ο τίτλος του νέου της δίσκου είναι το «Μην σταματάς».

ΜΗ ΣΤΑΜΑΤΑΣ... ΕΛΕΝΗ ΛΕΓΑΚΗ

Το 1992 όλα τα τηλεοπτικά κανάλια τα Σάββατα παίζουν ασπρόμαυρες ελληνικές ταινίες. Ο Αντώνης Καφετζόπουλος προτείνει στον Τζώνυ Καλημέρη που διευθύνει το MEGA να κάνει μια σαββατιάτικη εκπομπή με μουσική. Επηρεασμένος από το αμερικάνικο show των John Belushi & Dan Aykroyd «Saturday night Live». Και εγένετο η εκπομπή «Άνω Κάτω το Σαββάτο». Στο αμετακίνητο από τον καναπέ κοινό του Σαββάτου προστίθεται και κάτι άλλο. Τότε υπήρχε ένα ζωντανό κοινό που γέμιζε τις πολλαπλές μουσικές σκηνές. Ένα αντισυστημικό κοινό που θαυμάζει τον Άκη Πάνου, τον Παπάζογλου, τον Ρασούλη, τον Πανούση, τον Βασίλη Σαλέα, τον Γιώργο Μάγγα και ό,τι αυθεντικό ή αιρετικό σκάει μύτη. Κοινό που δεν έχει διαρρήξει τις σχέσεις του με την τηλεόραση. Το κοινό αυτό περιμένει να δει την εκπομπή και μετά θα ξεχυθεί διψασμένο για διασκέδαση.

Τζίμης Πανούσης
Από αριστερά: Σπύρος Πάζιος, Ηλίας Αχλαδιώτης, Τζίμης Πανούσης, Σάκης Κατσάτσος, Ορέστης Πλακίδης © Αρχείο Αντώνη Κιούκα

Η ομάδα του Καφετζόπουλου «Pirates Productios», Αντώνης Κιούκας, Θάλεια Καλαφατά, κάθε φορά έχουν κάποια σουρεαλιστική έκπληξη να λανσάρουν. Το τραγούδι των τίτλων το γράφει και το τραγουδά ο Παπάζογλου. Η εκπομπή έχει γίνει ο «νεανικός μαγνήτης» της τηλεόρασης. Συνεργάζομαι με την ομάδα που είμαστε φίλοι από τα παλιά, προτείνοντάς τους, καλλιτέχνες «δικούς» μου ή και άλλους. Έχω συστήσει και την Ελένη Λεγάκη που την συμπαθούν και την καλούν για δεύτερη φορά το Πάσχα του 1993.

Αντώνης Κιούκας, Μανώλης Ρασούλης
Αντώνης Κιούκας, Μανώλης Ρασούλης © Αρχείο Αντώνη Κιούκα

Ο Καφετζόπουλος παίρνει τον Ρασούλη και τον προτρέπει να γράψει ένα τραγούδι ειδικά για την πασχαλινή εκπομπή. Ο Ρασούλης ετοιμάζει έναν στίχο δεύτερης και τρίτης ανάγνωσης και τον δίνει στον Πέτρο Βαγιόπουλο που το μελοποιεί εν ριπή οφθαλμού υπολογίζοντας ότι θα το πει ο Καφετζόπουλος.

Τα πάντα ρει, τα πάντα ρει
γι’ αυτό απόψε είναι γιορτή
αλλάζουνε κι αλλάξανε τα πράγματα
απόψε που γιορτάζουμε
απόψε που γιορτάζουνε τα θαύματα
αλλάζουνε τα πράγματα

Τα πάντα ρει, τα πάντα ρει
γι’ αυτό απόψε είναι Λαμπρή
και του κύκλου η τελειότη(ς)
κάνει ουσία τα διότι

Ας τον κόσμο να ν’ μυστήριος
και ας γίνει ανάστα ο Κύριος
Τα πάντα ρει, τα πάντα ρει
γι’ αυτό απόψε είναι Λαμπρή

Το τραγούδι ηχογραφείται επί τόπου στο πλατό. Ο Καφετζόπουλος μεταμφιεσμένος σε Καραγκιόζη προσφωνεί τη Λεγάκη «Να και η ωραία Ελένη» και της δίνει τον πρώτο λόγο  στο τραγούδισμα κι εκείνος «σιγοντάρει».

Όταν προβλήθηκε η εκπομπή έγινε ένας χαμός. Τα δισκάδικα και οι ραδιοσταθμοί ανά την Ελλάδα ρωτάνε πιεστικά πότε θα κυκλοφορήσει. Τρέχω με χίλια να προλάβω την καλοκαιρινή αγορά. Ο τίτλος του δίσκου βέβαια αλλάζει και γίνεται «Τα πάντα ρει».

Εδώ θα κάνω μια παρένθεση. Έχει έρθει από τα Χανιά ο Αμίν Αλά Γκαμπού. Ο χαριτωμένος σουδανός κρουστός από την ομάδα του Ross Daly. Ο Αμίν είναι μεγάλο πειραχτήρι και στα τσεκ ιν στα αεροδρόμια, όταν τον ρωτούσαν  αν καπνίζει, απαντούσε «Σαν Αράπης»! αφήνοντας άφωνες τις αεροσυνοδούς. Έχουν στήσει με τον συνεταίρο του ένα εργαστήρι κατασκευής κρουστών και λανσάρουν κάτι τεράστια πήλινα αφρικάνικα τουμπελέκια και μου τα δειγματίζουν. Αγοράζω ένα για συμπαράσταση. Ο συνεταίρος δεν μιλάει. Δεν συγκρατώ καν το όνομα του γιατί μου θυμίζει έντονα τον «Μαύρο Πητ» το καρτούν του Ντίσνεϊ και έτσι τον βαφτίζω «Μαύρο Πητ». Είμαι κι εγώ πειραχτήρι. Εκείνο τον καιρό συνεργάζομαι με τον Στέλιο Ρόκκο και του έχω δανείσει έναν μεγάλο νταγερέ. Έσβηναν τα φώτα στην πρώτη του εμφάνιση και το «κανόνι» φώτιζε τον νταγερέ σα να ήταν φεγγάρι. Τον κοπανούσε ο Ρόκκος με πάθος ζεϊμπέκικο και τραγουδούσε «πονάει η αγάπη μάτια μου πονάει». Κάθε τρεις και λίγο ο νταγερές πόναγε και σκιζόταν. Βρήκα τη λύση να τηλεφωνώ στον «Μαύρο Πητ» να πηγαίνει και να αφήνει έναν αρτιμελή νταγερέ και να παίρνει τον διακορευμένο για επιδιόρθωση. Αυτό γινόταν μια με δύο φορές την εβδομάδα.

 Χριστόδουλος Ξηρός, Γιάννης Καλαφατέλης, Αμίν Αλά Γκαμπού, Γιώργος Τορτούλας
Χριστόδουλος Ξηρός, Γιάννης Καλαφατέλης, Αμίν Αλά Γκαμπού, Γιώργος Τορτούλας

Πίσω στο στούντιο, που ολοκληρώνω τον δίσκο και ο Καφετζόπουλος εκδηλώνει το ενδιαφέρον να σκηνοθετήσει το βίντεο κλιπ για το «Τα πάντα ρει».

Ο Αντώνης Κιούκας καθοδηγεί την Ελένη Λεγάκη και τον Αντώνη Γαδεράκη
Ο Αντώνης Κιούκας καθοδηγεί την Ελένη Λεγάκη και τον Αντώνη Γαδεράκη © Αρχείο Αντώνη Κιούκα

Φροντίζω να τους βρω την ορχήστρα. Παίρνω την παρέα που έπαιζε τότε στη «Σφίγγα». Υπήρχε πρόβλεψη για αμοιβή. Ο Γιάννης Καλαφατέλης που παίζει ακορντεόν θα παίξει κιθάρα, ο Γιώργος Τορτούλας βιολί, ο Αμίν κρουστά. Έχω πρόβλημα γιατί ο φίλος που θα έπαιζε τον τζουρά, στο πάρα πέντε μου δηλώνει πως τελικά δεν μπορεί. Είμαι σε απόγνωση. Παίρνω τον Αμίν και τον ρωτάω «Ο Μαύρος Πητ θα ερχόταν να παίξει»; «Να τον ρωτήσω μου» λέει. Η απάντηση είναι θετική και ο «Μαύρος Πητ» φέρνει τον τζουρά του και μαθαίνει και τα θέματα. Η σκηνοθεσία έχει μια multi culti τρέλα. Ένας μουσικός θίασος τριγυρνάει στο φρεσκοπεζοδρομημένο ιστορικό κέντρο και συναντιέται με καθημερινά αλλά και παράδοξα πρόσωπα. Μοιράζει και εισπράτει αγάπη. Η εικόνα διαστέλλει τον σουρεαλισμό των στίχων και όλο μαζί γίνεται ένα ωραίο παραμύθι.

Ελένη Λεγάκη
Ελένη Λεγάκη © Αρχείο Αντώνη Κιούκα

Το κλιπ φεύγει γρήγορα  για διανομή και δεν μπαίνουν στο τέλος τα ονόματα των συντελεστών. Αρέσει και παίζεται σε πάμπολλα κανάλια που έπαιζαν τότε μόνο βίντεο κλιπ. Όλα τα σχόλια είναι θετικά.

Ελένη Λεγάκη - Τα πάντα ρει - Official Video Clip | Official Audio Release

Τέλη Ιουνίου του 2002 αλυσιδωτές αποκαλύψεις ξεσκεπάζουν τη «17 Νοέμβρη». Στα πρωτοσέλιδα αναγνωρίζω τον «Μαύρο Πητ» με το πραγματικό του όνομα. Το όνομα που δεν κατόρθωσα να μάθω. Χριστόδουλος Ξηρός. Παγώνω.

ΠΡΟΣΦΑΤΑ

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ