Λίνα Μενδώνη: «Οτιδήποτε καταργεί την ελευθερία στην Τέχνη είναι εξαιρετικά επικίνδυνο»

Η υπουργός Πολιτισμού Λίνα Μενδώνη, σε μια εφ’ όλης της ύλης συνέντευξη, μιλάει για τους πρόσφατους βανδαλισμούς στην Πινακοθήκη, για τις αλλαγές στο Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο, για τα επεισόδια στον αρχαιολογικό χώρο του Ολυμπίου Διός, για την πορεία των έργων στα εμβληματικά τοπόσημα της Αθήνας και για όλα αυτά που έχουμε να περιμένουμε φέτος στον χώρο των έργων πολιτισμού στην Αθήνα.

Κυρία υπουργέ, πώς σχολιάζετε τους πρόσφατους βανδαλισμούς των έργων τέχνης στην Εθνική Πινακοθήκη;

Ο βανδαλισμός των έργων που περιλαμβάνονται στην περιοδική έκθεση της Εθνικής Πινακοθήκης «Η Σαγήνη του Αλλόκοτου» πρέπει να μας προβληματίσει. Κανείς δεν έχει το δικαίωμα να εισβάλλει σε έναν χώρο, ιδιωτικό ή δημόσιο, προκαλώντας καταστροφές, επειδή κάτι δεν του αρέσει ή προσβάλλει την αισθητική ή τις αρχές του. Πολλώ δε μάλλον όταν πρόκειται για έργα τέχνης, που οι οποιεσδήποτε σκέψεις, προθέσεις ή ενέργειες λογοκρισίας είναι καταδικαστέες και ανεπίτρεπτες. Τα έργα της έκθεσης πραγματεύονται «το αλλόκοτο, το υβριδικό και το γκροτέσκο». Η συγκεκριμένη έκθεση συνδιαλέγεται με τα χαρακτικά έργα του Goya, που διακρίνονται για την «έλξη του αποτρόπαιου». Στο πλαίσιο αυτό πρέπει να αναγνωστούν και τα συγκεκριμένα έργα που προκάλεσαν την αντίδραση κάποιων. Η κάθε μορφή τέχνης μπορεί να μας αρέσει ή να μη μας αρέσει. Μπορεί να αρμόζει ή να μην αρμόζει στην αισθητική μας. Μπορεί να μας προκαλεί ηρεμία ή να μας εξοργίζει. Όλα αποδεκτά. Αλλά εξίσου αποδεκτό πρέπει να είναι ότι η Τέχνη και η ελεύθερη έκφρασή της απαιτεί τον απόλυτο σεβασμό μας. Οτιδήποτε καταργεί την ελευθερία στην Τέχνη είναι εξαιρετικά επικίνδυνο.

Το Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο βρίσκεται πλέον χωρίς διευθυντή, καθώς πρόσφατα η διευθύντριά του, κ. Άννα-Βασιλική Καραπανωγιώτου, υπέβαλε την παραίτησή της και αποχώρησε από μια θέση που κατείχε από το 2021. Για ποιο λόγο;

Το Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο δεν έμεινε ούτε ώρα χωρίς Γενικό Διευθυντή. Από το ισχύον θεσμικό πλαίσιο προβλέπεται και η περίπτωση παραίτησης του Γ. Διευθυντή. Οπότε γίνεται άμεση ανάληψη καθηκόντων από τον αναπληρωτή, που είναι ο Διευθυντής Συλλογών του Μουσείου. Την Άννα Καραπαναγιώτου, η οποία παραιτήθηκε για προσωπικούς λόγους, αντικαθιστά ο δρ. Κώστας Νικολέντζος.

Ο διορισμός της εκείνη την εποχή είχε γίνει απευθείας από εσάς την ίδια, στο πλαίσιο της πρώτης φάσης διοίκησης του μουσείου ως ΝΠΔΔ. Νιώσατε απογοήτευση; Προδοσία; Πώς εκλάβατε αυτή την παραίτηση;

Τίποτε από αυτά. Η παραίτηση από μια θέση ευθύνης κάποιου προσώπου είναι κάτι σύνηθες στη διοικητική διαδικασία. Γι’ αυτό άλλωστε ο νομοθέτης προβλέπει την άμεση αντικατάστασή του, ώστε να μην υπάρχει κενό στη διοίκηση ενός οργανισμού.

Ποιο θα είναι το επόμενο βήμα. Θα αποκτήσει νέο διευθυντή το μουσείο;

Το μουσείο, όπως σας είπα, έχει ήδη Γενικό Διευθυντή. Από κει και πέρα, σύμφωνα με το θεσμικό πλαίσιο λειτουργίας των μουσείων Νομικών Προσώπων Δημοσίου Δικαίου, έχω ζητήσει από τα Διοικητικά Συμβούλια να ξεκινήσουν άμεσα την προβλεπόμενη εκ του νόμου διαδικασία έκδοσης προκήρυξης για την πλήρωση των θέσεων των Γενικών Διευθυντών. Η θητεία των Γενικών Διευθυντριών που τοποθετήθηκαν το 2023 λήγει τον Απρίλιο του 2026. Μέχρι τότε πρέπει να έχει ολοκληρωθεί η διαδικασία επιλογής των νέων Γενικών Διευθυντών.

Όταν θραύσματα των μνημείων μας γίνονται πολεμοφόδια στα χέρια ομάδων, αυτό πρέπει να μας αφυπνίσει και να καταδικαστεί ως ενέργεια από όλους

Στο μεγάλο συλλαλητήριο για τα Τέμπη οι γνωστοί μπαχαλάκηδες δεν κατέστρεψαν μόνο τα μάρμαρα της πλατείας Συντάγματος, αλλά έφτασαν να παραβιάσουν τον αρχαιολογικό χώρο του Ολυμπίου Διός και να προξενήσουν φθορές στην περίφραξη καθώς και αφαίρεση μαρμάρινων θραυσμάτων από την πλακόστρωση του αρχαίου ναού. Δεδομένου ότι δεν έχει ξαναγίνει ποτέ κάτι παρόμοιο, σας σόκαρε το γεγονός;

Η ενέργεια αυτή πρέπει να μας προβληματίσει ως κοινωνία. Η πολιτιστική μας κληρονομιά αποτελεί συστατικό στοιχείο της ατομικής και της συλλογικής μας ταυτότητας. Γι’ αυτό χρήζει σεβασμού και προστασίας. Όταν θραύσματα των μνημείων μας γίνονται πολεμοφόδια στα χέρια αυτών των ομάδων, αυτό πρέπει να μας αφυπνίσει και να καταδικαστεί ως ενέργεια απ’ όλους. Αλλά οι δήθεν ευαίσθητοι για την προστασία του πολιτιστικού μας αποθέματος, αυτοί που συστηματικά εργαλειοποιούν τις αρχαιότητες για τις πολιτικές τους σκοπιμότητες, ουδόλως αντέδρασαν για την παραβίαση του αρχαιολογικού χώρου, ούτε καν για τη χρήση τμημάτων αρχιτεκτονικών μελών ως πολεμοφοδίων κατά των αστυνομικών.

Πόσο επαρκώς προστατεύονται οι αρχαιολογικοί χώροι στη χώρα μας;
Το Υπουργείο Πολιτισμού, διά των αρμόδιων αρχαιολογικών υπηρεσιών του, λαμβάνει όλα τα μέτρα για την προστασία των αρχαιολογικών χώρων και των μνημείων. Οι υπεύθυνοι, ανά χώρο, αρχαιολόγοι και το φυλακτικό προσωπικό –μόνιμο και εποχικό– εργάζονται με αφοσίωση και αυταπάρνηση για την προστασία του μνημειακού μας πλούτου. Συνδέοντας αυτή την απάντησή μου με την προηγούμενη ερώτησή σας, οφείλω σας να πω ότι τα θραύσματα αρχιτεκτονικών μελών τα οποία αφαιρέθηκαν από τον αρχαιολογικό χώρο του Ολυμπίου Διός και εκτοξεύθηκαν εναντίον των αστυνομικών περισυνελέγησαν, στο σύνολό τους, από το προσωπικό του Ολυμπιείου, πριν καλά καλά τελειώσουν τα επεισόδια.

Πάμε μια βόλτα στα τοπόσημα της Αθήνας, ας πούμε στην Πινακοθήκη;

Η Πινακοθήκη τελείωσε και παραδόθηκε το 2021. Σήμερα ανταγωνίζεται με πολύ μεγάλη αξιοπρέπεια αντίστοιχα ιδρύματα ευρωπαϊκών πόλεων. Με την καλλιτεχνική διευθύντρια, τη Συραγώ Τσιάρα, έχουμε εξαιρετική συνεργασία. Η Πινακοθήκη είναι ζωντανή. Έχει πολύ κόσμο! Χαιρόμαστε όλοι να βλέπουμε τις Κυριακές, τον χειμώνα, τον κόσμο να περιμένει στην ουρά για την επισκεφτεί. Επισημαίνω ότι, καθώς υπάρχει εξαιρετική συνεργασία με το στελεχιακό δυναμικό της, με τη Συραγώ και με το Διοικητικό Συμβούλιο, δημιουργούνται πολύ σημαντικές εκθέσεις. Θα αναφέρω την έκθεση της Δημοκρατίας, για τα 50 χρόνια της Μεταπολίτευσης, τη μικρή αλλά σημαντική έκθεση για τον Γκόγια σε διάλογο με Έλληνες καλλιτέχνες. Τώρα ετοιμάζουν μια πολύ ενδιαφέρουσα έκθεση για τον Παναγιώτη Τέτση, ενώ συγχρόνως η Πινακοθήκη με την Εφορεία Αρχαιοτήτων Χανίων εγκαινίασαν αυτές τις μέρες μία ακόμη έκθεση, στα Χανιά, με τίτλο «Δεσμοί Τέχνης». Αναπτύσσονται συνέργειες που εντάσσονται στην πολιτική μας: της ώσμωσης της σύγχρονης δημιουργίας με την πολιτιστική κληρονομιά. Και είναι πραγματικά έκπληξη το πόσο γρήγορα εξελίσσεται όλη αυτή η πρωτοβουλία.

Άλλο ένα πολύ ενδιαφέρον και πολυσυζητημένο σημείο της Αθήνας είναι το Ελληνικό Ωδείο.

Το Ελληνικό Ωδείο, επί της οδού Φειδίου 3, είναι ένα εξαιρετικό κτίριο. Για πολλά χρόνια ήταν σε απόλυτη εγκατάλειψη, ερειπωμένο και επικίνδυνο, σε τόσο κεντρικό σημείο της Αθήνας. Πρόκειται για το Μέγαρο Prokesch von Osten, οικία του Αυστριακού βαρόνου, αυλικού του Όθωνα, ένα από τα ελάχιστα δείγματα της οθωνικής περιόδου. Είναι εξαιρετικά ενδιαφέρον και συγκινητικό να βλέπεις πώς από τα ερείπια αναγεννάται η αίθουσα του χορού ή ο χώρος της ορχήστρας. Μετά την απομάκρυνση του Όθωνα, το κτίριο στέγασε το Ελληνικό Ωδείο, όπου μαθήτευσε η Μαρία Κάλλας. Το οικοδόμημα σώζει εξαιρετικά χαρακτηριστικά. Τώρα που οι εργασίες αποκατάστασής του είναι σε εξέλιξη, αποκαλύπτονται κι άλλα στοιχεία, αρχιτεκτονικά και διακοσμητικά. Θα φιλοξενήσει το αρχείο του Χορού στην Ελλάδα και άλλες πολιτιστικές χρήσεις. Όταν ολοκληρωθεί και παραδοθεί, θα εκπλήξει τον κόσμο.

Το κτίριο πού ανήκε;

Ιδιοκτησιακά, ανήκε στον ΕΦΚΑ. Το 2022, έπειτα από αίτημά μας, παραχωρήθηκε στο Υπουργείο Πολιτισμού για να αποκατασταθεί και να χρησιμοποιηθεί. Όμως, εκτός από αυτό το κτίριο, σε εξέλιξη βρίσκεται η πλήρης αναμόρφωση και της Κρατικής Σχολής Ορχηστρικής Τέχνης, επί της οδού Ομήρου στο Κολωνάκι. Πρόκειται για την κατοικία της Κούλας Πράτσικα, της γνωστής Ελληνίδας χορογράφου, που πρόσφερε το σπίτι της για να γίνει η σχολή. Στο οίκημα έγιναν διάφορες επεκτάσεις. Ακόμη και αυθαίρετο πανωσήκωμα – εμβαλωματικές, προφανώς, λύσεις για να καλυφθούν οι ανάγκες της Σχολής–, με αποτέλεσμα να αλλοιωθεί εντελώς η μορφή του. Σήμερα βρίσκεται σε εξέλιξη η πλήρης αποκατάστασή του, με πόρους του Ταμείου Ανάκαμψης που διαχειρίζεται το Υπουργείο Πολιτισμού. Παράλληλα, η Σχολή αποκτά νέο εξοπλισμό. Από ειδικά πατώματα για τον χορό, μέχρι καινούργια μουσικά όργανα. Η αποκατάσταση του κτιρίου, που αναμένεται να ολοκληρωθεί στο τέλος του 2025, συγχρόνως αποκαθιστά τη σωστή και εύρυθμη λειτουργία της Σχολής, η οποία με τον Δάφνι Κόκκινο, που έφερε έναν αέρα από Βούπερταλ, πηγαίνει εξαιρετικά. Θυμίζω ότι παράλληλα ξεκινάει η αποκατάσταση του Rex, στην Πανεπιστημίου. Αναβαθμίζεται εσωτερικά και γίνεται απολύτως προσβάσιμο για τα ΑμεΑ. Η καθολική προσβασιμότητα σε όλες τις πολιτιστικές υποδομές αποτελεί προτεραιότητά μας. Για μένα η προσβασιμότητα βρίσκεται στον πυρήνα της Δημοκρατίας.

Υπό ανακατασκευή είναι και η οικία του Αλέξανδρου Σούτσου, σωστά;

Είναι στον άμεσο προγραμματισμό μας. Η οικία Σούτσου, επί της Σταδίου 47, δωρεά του Αλέξανδρου Σούτσου στην Εθνική Πινακοθήκη, χρησιμοποιήθηκε για δεκαετίες... ως κατάστημα νεωτερισμών. Υπέστη πρωτοφανή κακοποίηση μέχρι να εγκαταλειφθεί. Το 2020, παραβατικά στοιχεία έβαλαν και φωτιά, δημιουργώντας ακόμη μεγαλύτερα προβλήματα. Ολοκληρώσαμε τις μελέτες και αναμένουμε την ένταξη του έργου στο Περιφερειακό Επιχειρησιακό Πρόγραμμα της Αττικής στο ΕΣΠΑ ’21-’27 για την αποκατάστασή του. Προβλέπεται να φιλοξενήσει το Αρχείο και τη Βιβλιοθήκη του Θεατρικού Μουσείου, που πέρασε μεγάλες περιπέτειες, με τον αείμνηστο Κώστα Γεωργουσόπουλο πολλές φορές να κάθεται στο εδώλιο του κατηγορουμένου για χρέη του μουσείου. Τελικά, το 2021, το Υπουργείο Πολιτισμού αγόρασε το περιεχόμενο του Θεατρικού Μουσείου. Το πολυτιμότατο Αρχείο και η Βιβλιοθήκη είναι τα πρώτα που θα εκτεθούν. Είναι υποχρέωση στην ακαδημαϊκή και την καλλιτεχνική κοινότητα, καθώς περιέχει πολύτιμα στοιχεία για τη νεότερη ιστορία του θεάτρου αλλά και πολλά ανέκδοτα κείμενα. Τα άλλα εκθέματα του Θεατρικού Μουσείου, καμαρίνια, προσωπικά αντικείμενα των μεγάλων μας θεατρανθρώπων, προγραμματίζεται να εκτεθούν στην Πειραιώς 260.

Θα μου πείτε και για τα σπίτια στην Πλάκα;

Μικρότερη αλλά πολύ σημαντική παρέμβαση είναι το μουσείο Σπίτι του Ελύτη, επί της οδού Διοσκούρων, αφιερωμένο στον νομπελίστα ποιητή μας. Το Υπουργείο Πολιτισμού αποκατέστησε το κτίριο, που είναι ιδιοκτησία του, σε εξαιρετική συνεργασία με την Ιουλίτα Ηλιοπούλου, καθώς μοιραστήκαμε το ίδιο όραμα, για να φιλοξενηθούν εκεί ενθυμήματα του ποιητή, τα οποία πρόσφερε με χαρά, ώστε να γίνουν προσβάσιμα και κτήμα κάθε Αθηναίου και επισκέπτη. Το Υπουργείο θα χρηματοδοτεί τη λειτουργία του μουσείου μέσω της ΑΜΚΕ της κας Ηλιοπούλου.

Σε μικρή απόσταση, προγραμματίζουμε σύντομα ένα ακόμη κτίριο ιδιοκτησίας του υπουργείου, που θα φιλοξενήσει το Μουσείο Καρόλου Κουν, σε εξαιρετική συνεργασία με το Θέατρο Τέχνης και τη Μαριάννα Κάλμπαρη. Με την υποστήριξη του Υπουργείου Πολιτισμού εκπονήθηκαν οι μελέτες και ακολουθεί η αποκατάστασή του. Σε εξέλιξη, επίσης, βρίσκεται η αποκατάσταση της οικίας Κωλέττη –συνδέεται με την οικογένεια του πρώην πρωθυπουργού–, επί της οδού Πολυγνώτου. Αφιερωμένο στη μνήμη του Χαράλαμπου Μπούρα, το κτίριο θα στεγάσει το Αρχείο των Αναστηλώσεων της Ακρόπολης, ένα πολύτιμο αρχείο πλέον των 70 ετών, προσβάσιμο πλέον στους μελετητές.

Στον προγραμματισμό μας είναι και η οικία Παλαμά –και αυτή στην Πλάκα–, στην οδό Περιάνδρου. Θα μπορούσαμε να έχουμε προχωρήσει πολύ γρήγορα, αλλά δυστυχώς έχουμε συνεχείς δικαστικές προσφυγές από την τελευταία ιδιοκτήτριά της. Θεωρώ ότι σύντομα το υπουργείο θα δικαιωθεί δικαστικά και θα προχωρήσουμε στην αποκατάστασή της, δεδομένου ότι είναι ώριμες οι μελέτες και έχουμε προχωρήσει τη δημοπράτησή της. Ο Παλαμάς, τα τελευταία χρόνια που επανεξετάζεται, γίνεται επίκαιρος.

Ο κόσμος αντιλαμβάνεται το μέγεθος της ποίησης που μας κατέλιπε. Το Υπουργείο Πολιτισμού έχει στην ιδιοκτησία του μερικά ακόμη, μικρότερα, ημιερειπωμένα κτίρια, που απαλλοτριώθηκαν τις δεκαετίες 1960-1980 προκειμένου να κατεδαφιστούν για να γίνουν ανασκαφές. Ευτυχώς δεν έγιναν, επειδή το υπουργείο δεν είχε ποτέ πόρους για τις κατεδαφίσεις και τις ανασκαφές. Ίσως είναι το μόνο θετικό μιας οικονομικά δύσκολης εποχής για τον πολιτισμό. Αλλά είναι εξαιρετικά δυσάρεστο να βλέπεις στον ιστορικό ιστό, σε μια πόλη όπως η Αθήνα, αυτά τα κτίρια σε ερειπιώδη κατάσταση. Στόχος μας είναι η αποκατάστασή τους με απόδοση νέων χρήσεων. Έχουμε πρόγραμμα και τώρα εκπονούμε μελέτες για δώδεκα τέτοια κτίρια. Ίσως το πιο γνωστό είναι η Οικία Κοκοβίκου από το έργο «Η γυνή να φοβήται τον άνδρα» με τον Γιώργο Κωνσταντίνου και τη Μάρω Κοντού. Θέλουμε να αποκαταστήσουμε το σπίτι. Να διαμορφώσουμε τον περιβάλλοντα χώρο του, που έχει σημαντικές αρχαιότητες, και να δημιουργήσουμε ένα κέντρο προβολής ταινιών του παλιού
ελληνικού κινηματογράφου.

Αυτές τις ταινίες που όλοι αγαπήσαμε και μας δείχνουν την Αθήνα τότε.

Αυτές οι ταινίες έχουν πλέον ιστορικοκοινωνική σημασία, πέρα από την καλλιτεχνική, διότι μπορείς να δεις και να μελετήσεις τη χωροταξία της πόλης, τα κτίρια που υπήρχαν και κατεδαφίστηκαν αλλά και την κοινωνία, τα ήθη, παραδόσεις και έθιμα, πολλά εκ των οποίων πλέον έχουν χαθεί.

Με το προβληματικό «Μαντιλάδικο» του Μεταξουργείου τι γίνεται;

Εννοείτε τη Βιοτεχνία Ελληνικών Μαντιλιών Οικονομόπουλου. Στη ΒΕΜ κατασκευάζονταν τα σταμπωτά μαντίλια, που κάποτε ήταν πολύ της μόδας. Η Σοφία Λόρεν, στα γυρίσματα της ταινίας «Το παιδί και το δελφίνι», φορώντας τέτοιο μαντίλι φωτογραφήθηκε στην Ακρόπολη. Τη δεκαετία του 1950 και στις αρχές της δεκαετίας του 1960, τα σταμπωτά μαντίλια κυκλοφορούσαν στην Ευρώπη. Σήμερα, η τέχνη επιβιώνει στον Τύρναβο. Το βιοτεχνικό συγκρότημα κηρύχθηκε μνημείο και αποκτήθηκε από το Υπουργείο Πολιτισμού τη δεκαετία του 2000. Δυστυχώς, έμεινε αναξιοποίητο. Η κατάστασή του, καθώς είναι χτισμένο από μάλλον ευτελή υλικά, επιβαρύνθηκε. Όμως, ένα κτίριο εγκαταλελειμμένο μέσα στον πυκνό αστικό ιστό του Μεταξουργείου είναι πρόβλημα και για τους κατοίκους. Ακόμα και από άποψη καθαριότητας και υγιεινής. Εδώ, λοιπόν, είναι σε εξέλιξη ένα ακόμη έργο, που θα συμβάλει, πιστεύω, στο νέο πρόσωπο της Αθήνας. Ωριμάσαμε τις μελέτες, με πόρους που διαχειριζόμαστε από το Ταμείο Ανάκαμψης, και αποκαθιστούμε το βιοτεχνικό συγκρότημα αξιοποιώντας και τον μηχανολογικό εξοπλισμό, που διατηρείται κατά χώρα, αλλά και τα αντικείμενα –μήτρες, μοναδικά σχέδια, πατροπαράδοτες συνταγές, μαντίλια– που έχουν διασωθεί. Δημιουργούμε έναν μουσειακό χώρο, το Μαντιλάδικο - Μουσείο Σταμπωτού Υφάσματος. Θέλουμε να λειτουργεί ως κυψέλη ανάδειξης και αναβίωσης της παραδοσιακής τεχνικής στην παραγωγή των σταμπωτών μαντιλιών, καθώς θα υπάρχει αίθουσα διδασκαλίας που μπορεί να χρησιμοποιηθεί και ως χώρος προβολής μόδας. Θέλουμε ένα ζωντανό κέντρο υφάσματος. Η αναβίωση αυτής της δραστηριότητας σε αυτόν τον χώρο συνεισφέρει ουσιαστικά στην αναβάθμιση του ιστορικού κέντρου της Αθήνας, της περιοχής του Μεταξουργείου.

Εκεί είχε σχεδιάσει μαντίλια και ο Γιάννης Τσαρούχης, σωστά;

Ναι, ο Τσαρούχης είχε κάνει μοτίβα. Έχουμε τις μήτρες. Από τις ίδιες θα γίνεται η παραγωγή. Όπως σας είπα, στον Τύρναβο οι γυναίκες κάνουν εξαιρετική δουλειά, παράγοντας όχι μόνο τα σχέδια της εποχής εκείνης, αλλά και καινούργια. Επομένως, μπορεί να γίνει ένα πολύ ζωντανό κύτταρο, αποφέροντας και κάποιο οικονομικό όφελος στους ανθρώπους που ασχολούνται με την παραγωγή. Θέλουμε το Μαντιλάδικο να γίνει κέντρο υφάσματος και τυποβαφικής.

Άλλο ένα τοπόσημο της Αθήνας είναι το βιομηχανικό συγκρότημα της Πειραιώς 260.

Το Υπουργείο Πολιτισμού, έπειτα από συζητήσεις εικοσαετίας και πλέον, εξαγόρασε το ακίνητο –περίπου 28.000 τ.μ.– της Βιομηχανίας Επίπλων Τσαούσογλου επί της Πειραιώς 260 από την Εθνική Τράπεζα τον Δεκέμβριο του 2023, έναντι 12.600.000 ευρώ, με χρηματοδότηση του Ταμείου Ανάκαμψης. Εκπονούνται ήδη οι μελέτες, με στόχο να διατηρηθεί απολύτως το βιομηχανικό ύφος του χώρου και με παρεμβάσεις που μετατρέπουν την παλαιά βιομηχανική εγκατάσταση σε σύγχρονο χώρο συνάθροισης κοινού και πολιτιστικών εκδηλώσεων. Παρεμβαίνουμε δυναμικά στον αστικό ιστό και στην εικόνα της πρωτεύουσας, ενισχύοντας ιδιαίτερα την πολιτιστική φυσιογνωμία του άξονα της οδού Πειραιώς. Το έργο θα αποτελέσει πρότυπο αξιοποίησης της πολιτιστικής μας κληρονομιάς, με σύγχρονο και βιώσιμο τρόπο. Προτεραιότητά μας αποτελεί η φύτευση του χώρου, η διαχείριση του νερού, τα υλικά της δαπεδόστρωσης, σύμφωνα με τις αρχές της οικολογίας του τοπίου, της βιοποικιλότητας, της ανθεκτικότητας και της δημιουργίας βιώσιμων οικοσυστημάτων και η ενεργειακή ανεξαρτησία του, με την αξιοποίηση της ηλιακής και της γεωθερμικής ενέργειας.

Το συγκρότημα θα φιλοξενήσει πολιτιστικούς οργανισμούς: Τις εκδηλώσεις του Φεστιβάλ Αθηνών, το Θεατρικό Μουσείο, το Μουσείο Ελληνικών Λαϊκών Μουσικών Οργάνων Φοίβου Ανωγιανάκη και το Μουσείο Ιστορίας της Ελληνικής Ενδυμασίας του Λυκείου των Ελληνίδων. Οι εργασίες αποκατάστασης του κτιρίου Α είναι ήδη σε πλήρη εξέλιξη, για να στεγαστούν η ιστορική μοντελοθήκη του ΟΔΑΠ, με εκμαγεία των αρχών ήδη του 19ου αι. και τα εργαστήρια παραγωγής ακριβών αντιγράφων του. Συγχρόνως, ο ΟΔΑΠ θα αναλάβει τη διαμόρφωση αναψυκτηρίου, εστιατορίου, πωλητηρίου, χώρους υποδοχής και έκδοσης εισιτηρίων.

Εννοείτε τα ιστορικά εκμαγεία;

Δημιουργούμε μουσείο εκμαγείων με τα παλαιότερα, των αρχών του 19ου αιώνα, που ήδη είναι μνημεία. Έχουμε τα εκμαγεία του συνόλου του γλυπτού διακόσμου του Παρθενώνα και νεότερων μνημείων, όπως τα ανάγλυφα της Τήνου και της Άνδρου. Είναι το πρώτο μνημείο αυτού του είδους στην Ευρώπη. Ο επισκέπτης θα μπορεί να βλέπει και να αγγίζει τα έργα. Παράλληλα, στα εργαστήρια θα βλέπει τον τρόπο παραγωγής τους, ενώ θα υπάρχουν πολλά εκπαιδευτικά προγράμματα σχετικά με την ιστορία της τέχνης καθώς και πολυμεσικές εφαρμογές.

Να σας κάνω και μία προσωπική ερώτηση: Η ακλόνητη θέση σας σε αυτό το Υπουργείο τι σημαίνει για εσάς και πώς τη δικαιώνετε στον εαυτό σας;

Είναι μια πολύ μεγάλη τιμή, την οποία μου έχει κάνει ο πρωθυπουργός. Συγχρόνως όμως είναι για μένα και μια τεράστια ευθύνη. Έπειτα από πεντέμισι χρόνια ως υπουργός σε αυτό το Υπουργείο, οφείλω να ανταγωνίζομαι και να ξεπερνώ τον εαυτό μου.

Μία τελευταία ερώτηση. Συνηθίζω σε συνεντεύξεις που άπτονται της τέχνης και του πολιτισμού να κάνω μια ερώτηση. Αν πιστεύετε ότι υπάρχει η αληθινή αγάπη, η πραγματική αγάπη και αν τη συναντάτε στο αντικείμενό σας, αν βλέπετε να την προσφέρει η τέχνη και ο πολιτισμός, αλλά σε προσωπικό επίπεδο πια.

Νομίζω πως ναι. Και θα σας πω κάτι: βλέποντας καλλιτέχνες, επιστήμονες να προσεγγίζουν με αφοσίωση, με ερωτισμό θα έλεγα, το αντικείμενό τους, δεν μπορεί παρά να γεμίζεις αγάπη.