Πολεις

Όταν έπεσε το Ζέπελιν και στο Λευκό Πύργο στήθηκε τρικούβερτη γιορτή! 

«Οι προβολείς της Θεσσαλονίκης σαρώνουν τον ορίζοντα με τις φωτεινές δέσμες τους. Σαν γιγάντιες κεραίες ανιχνεύουν το διάστημα για να αποκαλύψουν το τέρας…»

4754-202316.jpeg
Στέφανος Τσιτσόπουλος
2’ ΔΙΑΒΑΣΜΑ
Η έκθεση του Ζέπελιν στο Λευκό Πύργο.Επιχρωματισμένη | Edit. Hananel Naar
Η έκθεση του Ζέπελιν στο Λευκό Πύργο.Επιχρωματισμένη | Edit. Hananel Naar

Το 1916 το γερμανικό αερόπλοιο Ζέπελιν βομβάρδισε το κέντρο της Θεσσαλονίκης και στη συνέχεια καταρρίφθηκε από τις δυνάμεις της Αντάντ

«Ξαφνικά μέσα στη νύχτα αντήχησε το κουδούνι του τηλεφώνου- ένα Ζέπελιν εμφανίστηκε. Ταυτόχρονα ακούγονται οι πρώτες βολές εναντίον του από τις μονάδες αεράμυνας. Οι προβολείς της Θεσσαλονίκης σαρώνουν τον ορίζοντα με τις φωτεινές δέσμες τους. Σαν γιγάντιες κεραίες ανιχνεύουν το διάστημα για να αποκαλύψουν το τέρας…». Ξεφυλλίζω το βιβλίο «Η Στρατιά της Ανατολής» του Gustav Guin, Γάλλου που υπηρέτησε στη Θεσσαλονίκη τον καιρό του Α’ Παγκόσμιου. Μέσα υπάρχει και μια αναφορά στη νύχτα που οι δυνάμεις της Αντάντ κατάφεραν να καταρρίψουν το LZ 85, το Ζέπελιν που όλο το προηγούμενο διάστημα είχε κατατρομοκρατήσει την πόλη με τους βομβαρδισμούς του. 

Το πλήθος που επισκέπτεται το Ζέπελιν |  Edit. Rollet
Το πλήθος που επισκέπτεται το Ζέπελιν | Edit. Rollet

Εκείνο το βράδυ ο Guin φυλούσε σκοπέτο στο αγρόκτημα Μοδιάνο (κηπουρός όνομα και πράμα, όπως ειρωνικά αποκαλούσαν τους στρατιώτες των μετόπισθεν), το αγρόκτημα που κάθε πρωί τροφοδοτούσε την ομώνυμη αγορά του κέντρου με φρέσκα λαχανικά και οπωρικά. Έτσι η μαρτυρία του εύλογα είναι διανθισμένη με την έξαψη και το δέον σασπένς. 

Περίληψη προηγουμένων: Την 1η Φεβρουαρίου του 1916, το γερμανικό αερόπλοιο, κτηνώδες σαν ιπτάμενη φάλαινα που στο γιγάντιο στομάχι της έκρυβε τόνους από βόμβες, απογειώθηκε από το Τέμεσβαρ της τότε Ουγγαρίας για να βομβαρδίσει την κεντρική αγορά της Θεσσαλονίκης. Τα κατάφερε, 18 νεκροί και 18 τραυματίες ήταν ο απολογισμός της επίθεσης. Έναν μήνα μετά, το LZ 85 βομβάρδισε και κατέστρεψε ολοσχερώς την Τράπεζα της Θεσσαλονίκης. Πετώντας ύπουλα στα 2.500 μέτρα, το Ζέπελιν θα συνέχιζε ανεξέλεγκτο να σκορπά τον τρόμο πάνω από την πόλη, αν στις 1:45 της 5ης Μαΐου δεν το εντόπιζαν οι προβολείς της αντιαεροπορικής άμυνας των λόφων γύρω από την πόλη συν τα φώτα του αγκυροβολημένου συμμαχικού στόλου.

Ο σκελετός του γερμανικού αεροπλάνου ταύπου Ζέπελιν που κατερίφθηκε στη κοιλάδα του Αξιού |  Edit. Levassewr
Ο σκελετός του γερμανικού αεροπλάνου ταύπου Ζέπελιν που κατερίφθηκε στη κοιλάδα του Αξιού | Edit. Levassewr

Συνεχίζει ο Guin: «Όλες οι πυροβολαρχίες ανοίγουν πυρ φωταγωγώντας τον ουρανό με τις εκρήξεις. Το Ζέπελιν όμως έχει εξαφανιστεί. Πού πήγε; Να το πάλι! Οι προβολείς το ανακαλύπτουν κι αυτή τη φορά δεν το εγκαταλείπουν. Δεν θα μπορέσει τώρα να ξεφύγει από την εκθαμβωτική αγκάλη που θα του δώσει τη χαριστική βολή. Μέσα στις ολοζώντανες δέσμες φωτός που συγκλίνουν επάνω του, η μεταλλική λέμβος του πιλοτηρίου λάμπει στον ουρανό σαν υδράργυρος. Να το όμως χτυπημένο! Κλυδωνίζεται, αναφλέγεται, κατεβαίνει, σκάει σαν αναμμένος δαυλός, βουτάει μες τη νύχτα. Κραυγάζουμε από θαυμασμό! Όλα τελείωσαν! - Πού έπεσε; - Στη θάλασσα; - Στους βάλτους του Βαρδάρη;» Στους ελώδεις βάλτους του Αξιού, για την ακρίβεια, χάρις στις καπνογόνες βόμβες που εκτοξεύτηκαν από το βρετανικό πλοίο Αγαμέμνων, όπως μπριφάρει τους δημοσιογράφους την επόμενη μέρα το αγγλικό στρατηγείο: «Το LZ 85 κατέπεσε στις 3:37 εις απόστασιν ¾ του μιλίου από της ακτής, εις αβαθείς αμμώδεις προσχώσεις μεταξύ των παλαιών και των νέων εκβολών». 

Το γαλλικό επιτελείο του στρατηγού Σαράιγ που διοικεί τη Στρατιά της Ανατολής ζήτησε την άμεση αποσυναρμολόγησή του. Λίγες μέρες αργότερα, την 18η Μαΐου, ο σκελετός του αερόπλοιου μεταφέρθηκε στον Λευκό Πύργο και συναρμολογήθηκε εκ νέου. Για πολλές μέρες το νεκρό πρώην κήτος του τρόμου συγκεντρώνει γύρω του όλη τη Θεσσαλονίκη, η οποία φωτογραφίζεται με φόντο το κουφάρι του. Ντόπιοι και αλλοεθνείς στρατιώτες ξηλώνουν αλουμινένια κομμάτια, δίσκους και δαχτυλίδια εν είδει μεμοραμπίλιας, ενώ τα 12 μέλη του πληρώματος που κρατούνταν στην τότε Γερμανική σχολή της οδού Φράγκων, ανά τακτά διαστήματα περιφέρονταν συνοδεία φρουράς στους δρόμους της Θεσσαλονίκης για να τονωθεί το ηθικό του πληθυσμού. 

ΕΓΓΡΑΦΕΙΤΕ ΣΤΟ NEWSLETTER ΜΑΣ

Tα καλύτερα άρθρα της ημέρας έρχονται στο mail σου

ΠΡΟΣΦΑΤΑ

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ

ΔΕΙΤΕ ΕΠΙΣΗΣ

Είσοδος του ελληνικού στρατού στη Θεσσαλονίκη
Νίκο, σήκω, ήλθαν οι δικοί μας! Ο Νίκος Χριστοδούλου περιγράφει την απελευθέρωση της Θεσσαλονίκης

«Ξυπνάτε από τα μνήματα αδικοσκοτωμένοι / Να δήτε την πατρίδαν σας απελευθερωμένη. / Ξυπνάτε από τα μνήματα, δεν είσθε πια ραγιάδες / Ξυπνάτε κι ήρθ’ η λευθεριά, έφυγαν οι αγάδες»

Έχετε δει 20 από 200 άρθρα.

// EMPTY