Πολεις

Ο Χο Τσι Μινχ στο Μακεδονικό Μέτωπο: ποτέ μην αφήσεις την αλήθεια να χαλάσει μια ωραία ιστορία

Ο θρύλος θέλει τον αρχηγό των Βιετκόνγκ να τρώει κεράσια Εδέσσης

4754-202316.jpeg
Στέφανος Τσιτσόπουλος
5’ ΔΙΑΒΑΣΜΑ
Χο Τσι Μινχ
© Keystone-France/Gamma-Keystone via Getty Images

Ο Χο Τσι Μινχ στο Μακεδονικό Μέτωπο: Αληθινή ή fake ιστορία;

Δες τις εικόνες: Ο Χο Τσι Μινχ δοκιμάζει μπουγάτσα από τα χέρια του πρωτομάστορα Γιαννακού και λίγο μετά κατηφορίζει από τη Δωδώνη της Ίωνος Δραγούμη (established 1885), με κατεύθυνση το Μέγαρο Στάιν της Βενιζέλου. Από εκεί αγοράζει ένα ζευγάρι φίνα γαλλικά παπούτσια Paraboot και μέχρι να περάσει η ώρα για να πάρει το τρένο για την Έδεσσα, που τότε ονομαζόταν Βοδενά, σκοτώνει τον χρόνο του με ένα αψέντι στο Ντορέ, ίσως ένα θεατρικό με την Κοτοπούλη στον Κήπο του Λευκού Πύργου, μπορεί όμως να έκανε και ένα στο πιτς φιτίλι αγοραίο σεξ με Βιετναμοσενεγαλέζα στην Μπάρα. Εξαιτίας των Δυνάμεων της Αντάντ, η Θεσσαλονίκη του Πρώτου Παγκόσμιου γέμισε με φαιοπράσινες στολές της Στρατιά της Ανατολής και με επί πληρωμή κορίτσια για όλα τα γούστα. 

Θεσσαλονίκη του Μεσοπολέμου, αυτός είναι ο χρόνος, και κάποια στιγμή, ο Χο Τσι Μινχ ανεβαίνει επιτέλους στην άμαξα κι επιστρέφει εκεί όπου υποτίθεται υπηρετεί τη στρατιωτική θητεία του. Στην Έδεσσα. Έμφαση στο υποτίθεται, αφού, με βάση έναν ολότελα fake μύθο που κυκλοφορεί κραταιός ακόμα και σήμερα, ο μετέπειτα κομμουνιστής ηγέτης των Βιετκόνγκ και πρόεδρος της Λαϊκής Δημοκρατίας του Βόρειου Βιετνάμ εκείνα τα χρόνια υπηρετούσε, λέει, στο Μακεδονικό Μέτωπο. Άλλοι διατείνονται πως ήταν μάγειρας, άλλοι διαδίδουν ότι ήταν φωτογράφος. Όμως ακόμα και στα περί Εδέσσας-Βοδενών διίστανται οι απόψεις, γιατί πολλοί είναι εκείνοι που θέλουν τον Χο Τσι Μινχ να υπηρετεί στην Καστοριά, έτερες «πηγές» διαβεβαιώνουν πως στρατοπέδευε στην Καρατζόβα και πως στα μεγάλα κρύα φορούσε τη διάσημη γούνα του που αγόρασε από τη Σιάτιστα. Πάντως όλοι οι καταναλωτές του fake μύθου, όπως καταρρίφθηκε και από τα Ellinika Hoaxes, σε ένα συμφωνούν ολότελα με το αφήγημα που στήθηκε το 1965, όταν ένας δημοσιογράφος, ο Σόλωνας Γρηγοριάδης (υπαρκτό πρόσωπο) έφτασε στη Σαϊγκόν και με τις κατάλληλες διασυνδέσεις κατάφερε (#not) να του πάρει συνέντευξη. Να, όμως που το αφήγημα του Σόλωνα Γρηγοριάδη μεταδόθηκε σε πέντε συνεχόμενες ανταποκρίσεις, από την 1η μέχρι και την 5η Φεβρουαρίου, στις εφημερίδες Μακεδονία και Ακρόπολη. 

Ο Χο Τσι Μινχ με Ανατολικογερμανούς ναύτες στο λιμάνι του Stralsund το 1957
© Bundesarchiv, Bild 183-48579-0009 / CC-BY-SA 3.0, CC BY-SA 3.0 de, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=5354224

«Δραματική περιπέτεια, οι τρεις άγνωστοι με ρίχνουν σ’ ένα σκοτεινό σπιτάκι. Με ψάχνουν, μου τα παίρνουν όλα. Αγωνία, του απεσταλμένου μας κ. Σολ. Γρηγοριάδη», προμοτάρει η Μακεδονία το κατόρθωμα του ρεπόρτερ που κατάφερε να διεισδύσει στην οργάνωση των ανταρτών της βιετναμέζικης υπαίθρου, με το αντάρτικο αστικό παρακλάδι της «Κομάντος της Σαϊγκόν». Γραμμένο σαν ιστορία του Ζεράρ ντε Βιλιέ με ήρωα τον πράκτορα SAS-Μάλκο Λίνγκε, το αφήγημα του Γρηγοριάδη (Με είχαν αποτρέψει φίλοι και γνωστοί… αποφάσισα να τα παίξω όλα για όλα… βγήκαμε έξω στο σκοτεινό σοκάκι, οι τρεις σκιές με περιέβαλλαν σφιχτά και απειλητικά και αρχίσαμε να βαδίζουμε), κορυφώνει με έναν από τους δυο Βιετκόνγκ συνομιλητές του να προβαίνει στην τρομερή αποκάλυψη: 
- Καλώς τον Έλληνα από τη Μακεδονία. Καλώς μας ήρθες από τη Μακεδονία, Καστοριά! Βερτικόπ! Σαλονίκ! Σας μιλώ για τη Μακεδονία και απορείτε πού ξέρω ότι είσθε Μακεδών! Μα απλούστατα, το είδα στο διαβατήριό σας. Καστοριά. Ξέρω την πόλη αυτή. Την είχα ακουστά εδώ και πολλά χρόνια. Ξέρω ότι βρίσκεστε στη Βόρεια Ελλάδα, που σε σας δεν είναι χωρισμένη από τη νότια, όπως και το ότι λέγεται Μακεδονία. Ξέρω και τη Σαλονίκ.
- Μα εκείνο το Βερτικόπ… είπα. Πού το ξέρετε;
-Το Βερτικόπ; Μα έχω μείνει εκεί πολλές μέρες. 
- Σεις;
Το οξύ παιδικό γέλιο ξεπήδησε σαν ρουκέτα από το γεροντικό στόμα.
- Πολύ απλό πράγμα: Στον πρώτο παγκόσμιο πόλεμο είχα καταταγεί στην ανάμικτη ινδοκινεζική μεραρχία του γαλλικού στρατού που ήρθε στην ωραία χώρα σας. Πού ήσαστε τότε εσείς; Στην Καστοριά; Φαντάζομαι θα είχατε γεννηθεί…
- Ναι, ναι, ήμουν πολύ μικρός, αλλά δεν έμενα στην Καστοριά. Ζούσα εκεί κοντά στο Βερτικόπ, Στην Έδεσσα δηλαδή, τότε λεγόταν Βοδενά.
- Βοδενά! Ναι, μια πόλη με πολλά νερά. Είστε από την πολιτεία των νερών και των κερασιών. 
- Ακριβώς.

Το 1965, πέρασε στα ψηλά ότι αυτός που μίλησε με τον Γρηγοριάδη δεν ήταν ο Χο Τσι Μινχ αλλά ένας «Σουάν με τη μορφή του Χο Τσι Μινχ, αληθινό ατσάλι, ποτέ δεν έπιασα τόσο σκληρό χέρι». Έντεχνα το Βελιδέικο έπαιξε την «αποσαφήνιση» σε ένα μικρό κουτάκι τόσο δα, χαμένο στην περιπετειώδη αφήγηση-ποταμό του Γρηγοριάδη και την εμπλοκή του με τους Κόκκινους Βιετκόνγκ αντάρτες. Ώσπου έναν χρόνια αργότερα, στο «Μακεδονικό Ημερολόγιο 1970» του Νίκου Σφενδόνη, φιλοξενήθηκε ακόμα ένα κείμενο σχετικά με την Υπόθεση Χο Τσι Μινχ στην Έδεσσα! Το κείμενο έκανε λόγο για μια βόλτα που έκαναν στους δρόμους της Μεσοπολεμικής Θεσσαλονίκης δυο Βιετναμέζοι στρατιώτες από τη δύναμη της Ινδοκίνας. «Ξαφνικά ακούνε έναν θόρυβο σιδερικών και τρομαγμένοι τρέχουν μακριά. Τι είχε συμβεί; Ένας καταστηματάρχης θέλησε να κλείσει για λίγο το μαγαζί του για να πάει κάπου. Και κατέβασε απότομα και νευρικά το σιδερένιο ρολό του μαγαζιού του, - εκείνα τα ρολά τα απαίσια της εποχής που προστάτευαν τα μαγαζιά από κλέφτες και πυρκαγιές. Και τρόμαξαν οι Βιετναμέζοι από τον κρότο εκείνον τον οποίον θεώρησαν πολεμικό, και το έβαλαν στα πόδια. Και τα έφερε η τύχη έτσι, ώστε ύστερα από 53 χρόνια να βρεθούν Έλληνες δημοσιογράφοι εις την κόλασιν του Βιετνάμ. Και μια μέρα δυο γεροντάκια, Βιετναμέζοι που είδαν την ομάδα των δημοσιογράφων, από πολλά Ευρωπαϊκά κράτη, πλησίασαν και ρώτησαν αν υπάρχουν στην ομάδα και Έλληνες. 
- Μήπως είναι κανένας από τη Θεσσαλονίκη;
- Όχι. Γιατί το ενδιαφέρον σας;
- Στον πρώτο παγκόσμιο πόλεμο ήμασταν στρατιώται και εμείς στη Θεσσαλονίκη. Πολεμούσαμε μαζί με τους Έλληνες εναντίον των Γερμανών και των Βουλγάρων.
- Θυμούμαστε και τη μεγάλη πυρκαγιά. Έγινε μεγάλη πόλις η Θεσσαλονίκη;
Οι δημοσιογράφοι τους έδωσαν πληροφορίες και τα βλέμματα των Βιετναμέζων εχάθηκαν για λίγο εις το παρελθόν, εις την νεότητά των, εις τον πολέμον, εις την Ευρώπην. Σε λίγο ένας από αυτούς λέει…
- Ξέρετε, και ο Χο Τσι Μινχ ήταν στη Μακεδονία. Υπηρετούσε στη Βέροια».

Το κοκτέιλ με συστατικά «ένας ή δυο Βιετναμέζοι κάπου, κάποτε, όπου μπορεί ένας να ήταν και ο ίδιος ο Χο Τσι Μινχ, μίλησαν για τα χρόνια του Μινχ στην Έδεσσα» θα είχε ξεχαστεί, εάν το 2018 ο Τρύφωνας Σιβένας, μακρινός ξάδελφος και φίλος του δημοσιογράφου Σόλωνα Γρηγοριάδη, δεν δήλωνε ότι ο Γρηγοριάδης ακολούθησε τη συμβουλή του ηγέτη του Βιετνάμ να μην τα αποκαλύψει όλα, προκειμένου να προστατευθεί ο ίδιος ο δημοσιογράφος και η οικογένειά του από το κακό, καθώς εκείνον τον καιρό ο Χο Τσι Μινχ ήταν κάτι σαν τον Μπιλ Λάντεν». Όλα αυτά ειπώθηκαν στο ΑΠΕ-ΜΠΕ παρόντος του υπεύθυνου τουρισμού του Δήμου Έδεσσας, Ευάγγελος Κυριακού. Περιχαρής ο αντιδήμαρχος το προέκτεινε: «Επιδιώκουμε τη δημιουργία θεματικής διαδρομής με στόχο την ανάδειξη του ειρηνικού έργου της Στρατιάς της Ανατολής, που διαμορφώθηκε εκείνη την περίοδο στην περιοχή της Μακεδονίας και ειδικά στις περιοχές της Θεσσαλονίκης, Έδεσσας, Βέροιας και Σιάτιστας, που ουσιαστικά απαρτίζουν το Μακεδονικό Μέτωπο». 

Τα νέα έφτασαν στην Έλενα Κουντουρά, υπουργό του ΣΥΡΙΖΑ στο Τουρισμού, που έθεσε υπό την αιγίδα της όλες τις δραστηριότητες που θα έκανε ο δήμος για την προβολή της Έδεσσας ως γοητευτικού τουριστικού προορισμού στην Ταϊλάνδη και το Βιετνάμ. Και το fake γίνεται ακόμα καλύτερο επί Δένδια και Νέας Δημοκρατίας, όταν σε ένα απολαυστικό τουίτ του ο υπουργός γράφει: «Ο ιδρυτής του Βιετνάμ πολέμησε στο Μακεδονικό Μέτωπο το ’16-’17, στις τάξεις του γαλλικού στρατού. Συμφωνήσαμε να υπάρξει προτομή του στην Έδεσσα που να αναδεικνύει το γεγονός».

Χρήσιμη σημείωση: σε καμιά από τις επίσημες βιογραφίες του Χο Τσι Μινχ δεν καταγράφεται ότι εκείνα τα χρόνια, που ο μετέπειτα Βιετκόνγκ φόβος και τρόμος δούλευε και σπούδαζε στη Γαλλία, υπηρέτησε και στον γαλλικό στρατό. Ο Χο Τσι Μινχ ποτέ του δεν επισκέφτηκε τη Θεσσαλονίκη και την Έδεσσα. Η « μαϊμουνιά» βασίζεται σε ανεκδοτολογικού ή κατασκοπικού τύπου αφηγήσεις ευφάνταστων δημοσιογράφων και γερόντων, εφόσον τον καιρό που υποτίθεται πως μιλά στον Σόλωνα Γρηγοριάδη (Σαϊγκόν, 1965) ο Χο Τσι Μινχ ήταν ήδη πρόεδρος του Βόρειου Βιετνάμ με πρωτεύουσα το Ανόι, 1000 χιλιόμετρα πιο ψηλά από τον τόπο της υποτιθέμενης συνέντευξης. Αυτό είναι κάτι που οι δημοσιογράφου του διεθνούς τμήματος της Μακεδονίας το γνώριζαν, εξού και πουθενά στα φύλλα δημοσίευσης δεν γράφεται πηχυαία κάτι του τύπου «Χο Τσι Μινχ, αποκλειστική συνέντευξη». Λογικό ή, κι όπως είπε ο Μαρκ Τουέιν, ποτέ μην αφήνεις την αλήθεια να σου χαλάσει μια ωραία ιστορία. Και στην προκείμενη περίσταση το κόντεντ ήθελε τον Χο Τσι Μινχ να τρώει κεράσια Εδέσσης, να φορά γούνες Σιάτιστας και πού και πού, αδειούχος φαντάρος, να έρχεται για λίγο γλέντι και σόπινγκ στη Θεσσαλονίκη του Μεσοπολέμου.

ΕΓΓΡΑΦΕΙΤΕ ΣΤΟ NEWSLETTER ΜΑΣ

Tα καλύτερα άρθρα της ημέρας έρχονται στο mail σου

ΠΡΟΣΦΑΤΑ

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ

ΔΕΙΤΕ ΕΠΙΣΗΣ

Είσοδος του ελληνικού στρατού στη Θεσσαλονίκη
Νίκο, σήκω, ήλθαν οι δικοί μας! Ο Νίκος Χριστοδούλου περιγράφει την απελευθέρωση της Θεσσαλονίκης

«Ξυπνάτε από τα μνήματα αδικοσκοτωμένοι / Να δήτε την πατρίδαν σας απελευθερωμένη. / Ξυπνάτε από τα μνήματα, δεν είσθε πια ραγιάδες / Ξυπνάτε κι ήρθ’ η λευθεριά, έφυγαν οι αγάδες»

Έχετε δει 20 από 200 άρθρα.

// EMPTY