Ένα από τα πιο βασικά χαρακτηριστικά των εσωστρεφών είναι η μνημειώδης τους απέχθεια για την ψιλοκουβέντα. Ναι, δεν είναι το πρώτο (το πρώτο τους χαρακτηριστικό είναι ότι δεν θέλουν να σε δουν, να σε συναντήσουν, να σε καλημερίσουν κ.ο.κ., και σε αυτό το «σε» συμπεριλαμβάνεσαι και εσύ και ο υπόλοιπος κόσμος), αλλά είναι από τα κορυφαία. Ψιλοκουβέντα; Όχι, ευχαριστώ, δεν θα πάρω.
Λοιπόν, ανακάλυψα κάτι πριν από κάποιο καιρό για μένα: δεν ήξερα τι είναι ψιλοκουβέντα· είχα μαύρα μεσάνυχτα.
Σε μια σχετική έρευνα που έκανα τότε για την εσωστρέφεια, έπεφτα συνέχεια επάνω σε αναφορές στο άχθος τού small talk. Κάθε φορά, φυσικά, πανηγύριζα, γιατί αν κάτι με ενοχλεί σε αυτή τη ζωή δεν είναι τα κουνούπια και η ζέστη, ούτε το 60% του Κυρίαρχου Λαού, που έχει εξελιχθεί λίγο λιγότερο από τον καρχαρία και τη χελώνα όλα αυτά τα χρόνια που σούρνεται στον πλανήτη.
Όχι, είναι η ψιλοκουβέντα.
Διάβαζα λοιπόν, και έλεγα μπράβο, ναι, yes κλπ., αν και από δίπλα —αμέσως μετά— διάβαζα που λέγανε όλοι οι συνάδελφοι εσωστρεφείς, «Αλλά δώσε μας ένα σοβαρό θέμα να το συζητήσουμε και την ψυχή μας πάρε». Το διάβασα μία… το διάβασα δύο… το διάβασα δέκα δύο… το εμπέδωσα. Οκέι, είπα, ο ένας μιμείται τον άλλον, κλέβουν μεταξύ τους γνώμες και αποψούλες, it’s okay, δεν θα πεθάνουμε κιόλας. Κι εγώ κλέβω. Είναι θεμιτό. Έτσι προχωράει ο κόσμος. Το έγραψε κάποιος, άρεσε στο κοινό, και μετά διαδόθηκε σαν ιός και έγινε trend. Μια χαρά.
Ε λοιπόν όχι, δεν ήταν μια χαρά. Σε ακόμη πιο εμπεριστατωμένη έρευνα που πραγματοποίησα (έγραφα κάτι σχετικό), διαπίστωσα πως ΤΟ ΕΝΝΟΟΥΣΑΝ. Έστω, οι περισσότεροι. Ακόμη και οι εσωστρεφείς —διαπίστωσα έντρομος, και νιώθοντας πιο μόνος από ποτέ—, χαίρονται (!) να παίρνουν μέρος σε συζητήσεις, όταν αυτές αφορούν μείζονα θέματα: την πολιτική, π.χ., το κάθαρμα Πούτιν, τον καραγκιόζη Τραμπ, τους νεο-αγανακτισμένους κλπ.
Και τότε κατάλαβα τη μεγάλη δική μου αλήθεια: ότι εγώ θεωρώ ΚΑΙ ΟΛΑ ΑΥΤΑ ψιλοκουβέντα. Ή μάλλον, ΚΥΡΙΩΣ αυτά. Τις συζητήσεις για τον καιρό, για τη λαίλαπα της Αποκριάς, για την υγεία της σκυλίτσας του γείτονα, για τις απανωτές γκέλες στον ποδοσφαιρικό Άρη, όλα αυτά τα μικρά και καθημερινά ΤΑ ΘΕΩΡΩ ΝΟΡΜΑΛ ΣΥΖΗΤΗΣΕΙΣ. Τις άλλες όμως, ΟΧΙ. Για την ακρίβεια, είμαι κάτι παραπάνω από βέβαιος πως τέτοια θέματα (σοβαρά, βαριά) μπορείς να τα συζητήσεις ΜΟΝΟ με βιβλία και άρθρα, όχι με ανθρώπους. Όχι ανταλλάσσοντας… γνώμες, είτε από κοντά είτε στα σόσιαλ. Αλλά διαβάζοντας. Διαβάζοντας, period. Εάν πιάσεις την πάρλα, προφορικώς ή γραπτώς, για την πολιτική, για το κάθαρμα Πούτιν, για τον καραγκιόζη Τραμπ, για τους νεο-αγανακτισμένους κλπ., τότε απλώς κάνεις ψιλοκουβέντα.
Πράγμα βαρετό σε σημείο πνιγμού, σε σημείο εγκεφαλικού, σε σημείο απόγνωσης.
«Αν κάτι με ενοχλεί σε αυτή τη ζωή», έγραφα προηγουμένως, «είναι αυτό». Εννοούσα αν κάτι με ενοχλεί σαν εσωστρεφή. Αν κάτι με ενοχλεί ΓΕΝΙΚΟΤΕΡΑ, είναι προφανώς οι πλούσιοι αριστεροί που δεν αντέχουν το gentrification, που τη θέλουν τη βρομιά και τη μιζέρια, το τριτοκοσμικό περιβάλλον, τα ζόμπι-πρεζάκια που χάνονται πίσω από τους ξέχειλους κάδους των σκουπιδιών.
Γιατί είναι αλλιώς ρε συ να βγαίνεις μια στο τόσο σε αυθεντικά μέρη να πιεις το ποτό σου και να ονειρευτείς έναν άλλο κόσμο που είναι εφικτός και ταυτόχρονα παρών, όχι μόνο σε χιπστερογειτονιές. Νισάφι πια, γκώσαμε.
* * *
ΤΟ ΠΙΟ ΣΗΜΑΝΤΙΚΟ ΒΙΒΛΙΟ
Βρέθηκα σε μια παρουσίαση σε παιδάκια, και ένα από αυτά με ρώτησε:
«Κύριε, ποιο είναι το πιο σημαντικό βιβλίο που έχετε γράψει;»
«Δεν έχω γράψει κανένα σημαντικό βιβλίο, παιδί μου», του είπα.
Εκείνο έδειξε δυσαρεστημένο και έκανε μια γκριμάτσα. Κρατήθηκα να μην του βγάλω τη γλώσσα φέρνοντας τους αντίχειρες στα μηνίγγια και κουνώντας του τα δάχτυλα. Γιατί πάν’ απ’ όλα είμαστε άνθρωποι.
Η κλινική ψυχολόγος-ψυχοθεραπεύτρια και ομαδική αναλύτριαΣουζάνα Παπαφάγουγράφει σήμερα για το φίλτρο της απογοήτευσης μέσα από το οποίο βλέπουμε, συχνά, τον κόσμο… Την ευχαριστούμε πολύ!Ενώ έχει πλέον και τη δική της στήλη, κάθε εβδομάδα μιλά στο Ημερολόγιο για έναν φόβο μας, ένα πρόβλημα, κάτι που μας τρώει και μας ταλαιπωρεί — και πώς μπορούμε να το αντιμετωπίσουμε.
Μήπως δεν είναι το πρόβλημα ο κόσμος, αλλά ο τρόπος που τον βλέπω;
Συχνά νιώθουμε παγιδευμένοι σε μια ζωή γεμάτη απογοητεύσεις: ενοχλούμαστε από τη συμπεριφορά του συντρόφου μας, εκνευριζόμαστε με τους συναδέλφους μας, δυσανασχετούμε με το δωμάτιο του ξενοδοχείου που μας έδωσαν ή με τη στάση ενός φίλου. Όμως, μια δύσκολη αλλά βαθιά λυτρωτική σκέψη μπορεί να ανατρέψει την οπτική μας: Τι θα γινόταν αν τελικά αποδεχόμασταν πως το πρόβλημα δεν είναι ο κόσμος γύρω μας, αλλά ο τρόπος που τον αντιλαμβανόμαστε εμείς; Κι αν δεν είμαστε τελικά παρά επιρρεπείς στη δυσαρέσκεια;
Αυτή η συνειδητοποίηση μπορεί αρχικά να μας πληγώνει, αλλά στην πραγματικότητα είναι απελευθερωτική. Αντί να επικεντρωνόμαστε στις ατέλειες των άλλων, μπορούμε να κοιτάξουμε μέσα μας και να αναρωτηθούμε: Πόσο συχνά νιώθω πραγματικά ικανοποιημένος με κάποιον ή κάτι; Μήπως η δυσαρέσκεια και η κριτική είναι σταθερά μοτίβα στη ζωή μου;
Πριν απορρίψουμε μια σχέση ή μια συνεργασία, ας κάνουμε μια απλή ερώτηση: Είναι η πρώτη φορά που νιώθουμε έτσι, ή μήπως έχουμε βιώσει ξανά αυτή την αίσθηση σε διαφορετικά πλαίσια;
Αν ξυπνάμε τη νύχτα ανήσυχοι για μια απόφαση που πρέπει να πάρουμε, ας αναρωτηθούμε: Πόσο συχνά πανικοβαλλόμαστε για πράγματα που αργότερα αποδεικνύονται λιγότερο σοβαρά;
Αν νιώθουμε αποκομμένοι από τους άλλους, μήπως αυτή είναι μια αίσθηση που τυχαίνει να επανέρχεται ξανά και ξανά στη ζωή μας;…
Συχνά, οι αρνητικές μας αντιλήψεις δεν αντικατοπτρίζουν την πραγματικότητα, αλλά παλιά τραύματα που έχουν διαμορφώσει τον τρόπο που βλέπουμε τον κόσμο. Δεν ζούμε απαραίτητα σε έναν εχθρικό κόσμο — ίσως απλώς έχουμε συνηθίσει να τον βλέπουμε έτσι μέσα από το φίλτρο της απογοήτευσης. Αν αναγνωρίσουμε αυτή την τάση, μπορούμε να αρχίσουμε να βλέπουμε τα πράγματα με περισσότερη επιείκεια, με κατανόηση και, τελικά, με την ελπίδα πως η ζωή έχει και τις όμορφες στιγμές της — κι ότι μάς αξίζει να τις ζήσουμε, και με το παραπάνω.
Δείτε εδώ ποιες ταινίες θα πάρουν μέρος στα τρία διαγωνιστικά τμήματα της φετινής διοργάνωσης: το Διεθνές Διαγωνιστικό, το Newcomers και το >>Film Forward. Τα ντοκιμαντέρ που συμμετέχουν στα τρία τμήματα πραγματοποιούν την παγκόσμια, διεθνή ή ευρωπαϊκή πρεμιέρα τους στο Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης, διεκδικώντας τα επίσημα βραβεία και τα παράλληλα βραβεία της διοργάνωσης, τα περισσότερα από τα οποία συνοδεύονται από χρηματικά έπαθλα. Παράλληλα, η ταινία που θα κερδίσει τον Χρυσό Αλέξανδρο στο Διεθνές Διαγωνιστικό είναι αυτομάτως επιλέξιμη για το επόμενο βραβείο Όσκαρ Καλύτερου Ντοκιμαντέρ.
Όταν διαβάσαμε τον ογκώδη «Παγωμένο» το 2022 —πριν δούμε τη σειρά από το Netflix—, εντυπωσιαστήκαμε. Μεγάλο, χορταστικό, δαιδαλώδες αλλά ταυτόχρονα στρωτό αστυνομικό, με έναν πρωταγωνιστή, τον επιθεωρητή Μαρτέν Σερβάζ, που εύκολα ταυτίζεσαι μαζί του, μας πήγε με ευκολία στο επόμενο βιβλίο της σειράς, τον «Κύκλο» τού 2023, εξίσου μεγάλη επιτυχία και αυτός και εξίσου εθιστικός. Τώρα ήρθε το τρίτο μυθιστόρημα με τον Σερβάζ, οπότε ξέρουμε τι έχουμε μπροστά μας. Όσοι φίλοι τού crime δεν έχουν ανακαλύψει ακόμα τον Μινιέ, ας τσεκάρουν τα βιβλία του — αν όχι αύριο, μες στη βδομάδα.
Διαβάστε ένα χαρακτηριστικό απόσπασμα από το «Μη σβήνεις το φως»:
Με το χέρι στο χερούλι, τράβηξε τη βαριά πόρτα προς το μέρος της. «Ίγκι, εδώ είμαι! Το σκυλί γάβγισε μες στο σκοτάδι. Πού ήταν ο γαμημένος διακόπτης; Το σκοτάδι πέρα από την πόρτα ήταν τόσο τρομακτικό σαν να είχε ανακαλύψει μια ρωγμή περπατώντας πάνω σε παγετώνα. Ένιωθε λες κι έχωνε το χέρι της στο στόμα ενός καρχαρία. Τα δάχτυλά της ψηλάφιζαν το τσιμέντο μέχρι τη στιγμή που έπιασαν τον πλαστικό διακόπτη. Το φως ανέβλυσε, αιθαλώδες σαν χειμωνιάτικο λυκόφως. Η λάμπα στο ταβάνι σχημάτιζε περισσότερες σκιές απ’ όσες έδιωχνε, και η Κριστίν είδε κάμποσες μεγάλες, ογκώδεις και σκοτεινές μάζες στη σειρά δίπλα στον τοίχο στα δεξιά. Οι κάδοι σκουπιδιών. Το γάβγισμα του Ίγκι ερχόταν από τον τελευταίο κάδο, όχι από αυτόν που —ξέχειλος από σακούλες σκουπιδιών— βρισκόταν στο άνοιγμα του αγωγού ρίψης σκουπιδιών, αλλά από έναν άλλο, με στραβωμένο καπάκι. Προχώρησε μπροστά. Ο ήχος της πόρτας που έκλεισε πίσω της την έκανε να αναπηδήσει βίαια. Δύο ακόμα βήματα. Τώρα μπορούσε να διακρίνει ένα μέρος από το εσωτερικό του ψηλού κάδου — αλλά ακόμη όχι τον σκύλο της. Ωστόσο μπορούσε να τον ακούσει, καθώς ο βαθύς κάδος λειτουργούσε ως θάλαμος αντήχησης. Υπήρχαν πυκνές σκιές ανάμεσα στους άλλους κάδους, και σκέφτηκε φευγαλέα πως κάποιος θα μπορούσε να κρυβόταν εκεί. Μην το σκέφτεσαι. Κοντεύεις. Έκανε άλλο ένα βήμα. Η μουσούδα του Ίγκι εμφανίστηκε, σηκωμένη προς το μέρος της, το γλυκό του βλέμμα έλαμπε από ελπίδα μέσα στο μισοσκόταδο, και η Κριστίν συγκράτησε τα δάκρυά της για ακόμα μια φορά.
Νά και το οπισθόφυλλο:
Η Κριστίν Στάινμεγιερ πίστευε πως το γράμμα που βρήκε την παραμονή των Χριστουγέννων στο γραμματοκιβώτιό της δεν απευθυνόταν στην ίδια. Ο άντρας, όμως, που της τηλεφωνεί στο ραδιόφωνο, στον αέρα της εκπομπής της, δείχνει πεπεισμένος για το αντίθετο. Πολύ σύντομα τα διάφορα συμβάντα πολλαπλασιάζονται, λες και κάποιος έχει πάρει τον έλεγχο της ζωής της. Όλα όσα κρατούσαν την Κριστίν όρθια καταρρέουν. Και στη συνέχεια παίρνει το πάνω χέρι η απόλυτη φρίκη. Ο Μαρτέν Σερβάζ, από την πλευρά του, λαμβάνει ταχυδρομικώς το κλειδί ενός δωματίου ξενοδοχείου όπου είχε αυτοκτονήσει πριν από κάμποσο καιρό μια εικαστική καλλιτέχνιδα. Κάποιος θέλει να τον δει να επιστρέφει στην ενεργό δράση… Κάτι που θα κάνει εν αγνοία των ανωτέρων και των συναδέλφων του.
Και ένα μικρό βιογραφικό του συγγραφέα:
Ο Μπερνάρ Μινιέ μεγάλωσε στους πρόποδες των γαλλικών Πυρηναίων. Εργαζόταν ως τελωνειακός υπάλληλος, προτού εκδώσει το πρώτο του μυθιστόρημα το 2011. Τα βιβλία του έχουν μεταφραστεί σε είκοσι επτά γλώσσες και έχουν πουλήσει πάνω από 8 εκατομμύρια αντίτυπα. Έχει γράψει οκτώ βιβλία με τον ίδιο ήρωα, τον επιθεωρητή Μαρτέν Σερβάζ. Έχει βραβευτεί με το Cognac Crime Novel Prize. Ζει στην Εσόν, νότια του Παρισιού.
Βρείτε το εδώ, ή στο βιβλιοπωλείο της γειτονιάς σας, ή όπου αλλού σάς αρέσει να προμηθεύεστε τα βιβλία σας.
«Ξυπνάτε από τα μνήματα αδικοσκοτωμένοι / Να δήτε την πατρίδαν σας απελευθερωμένη. / Ξυπνάτε από τα μνήματα, δεν είσθε πια ραγιάδες / Ξυπνάτε κι ήρθ’ η λευθεριά, έφυγαν οι αγάδες»
Ο ναός του Αγίου Δημητρίου είναι σαν χρονοκαψούλα, μέσα του συνυπάρχουν, αλληλεπιδρούν και νοηματοδοτούν η μια την άλλη οι μεγάλες ιστορικές στιγμές που σημάδεψαν τη Θεσσαλονίκη
11°
