Γράμμα από την Αθήνα: Η Λώρα ΜακΝτάουελ μιλάει για τα 30 και πλέον χρόνια ζωής της στην Ελλάδα
Το ελληνικό story της Αμερικανίδας Λώρα ΜακΝτάουελ κλείνει φέτος αισίως τα 42 χρόνια. «Όταν άρχισα να νιώθω πως μπορώ να συνεννοηθώ με τη γλώσσα, άνοιξαν άλλες πόρτες. Νιώθεις εν μέρει και περήφανος γι’ αυτό όταν μπορείς να καταλαβαίνεις και να συμμετέχεις στα ντόπια λογοπαίγνια κ.λπ.» λέει χαμογελώντας.
Συναντηθήκαμε με τη Λώρα σε ένα γνωστό στέκι στο Μετς. Περήφανη κάτοικος της περιοχής, μας βεβαιώνει πως, παρά το γεγονός ότι έχει μείνει κατά καιρούς και σε άλλες γειτονιές, πάντα επέστρεφε εκεί. Το γεγονός ότι η κουβέντα μας διακόπηκε τρεις τέσσερις φορές ώστε να χαιρετήσει κάποιον γνωστό καταδεικνύει την αγάπη της Λώρα για τη γειτονιά και το αντίστροφο. Ευγενέστατη, φιλική και πρόσχαρη, μιλάει άπταιστα την ελληνική γλώσσα, ενώ η αμερικανική προφορά της παραπέμπει σε οικείες φωνές του αθλητικού χώρου, όπως του Νίκου Γκάλη, του Στηβ Γιατζόγλου ή του Τζον Κόρφα.
«Όσον αφορά τις δυσκολίες, προσωπικά έχω αυτή την ηθική του προτεσταντισμού πως συνεχώς πρέπει να εργάζομαι και να προσπαθώ. Έχω δουλέψει πολύ, αλλά δεν είχα ουσιαστικά άλλη επιλογή, δεν είχα κάποια οικογένεια εδώ, όλοι είναι στην Αμερική. Ως τυπική Αμερικανίδα, προσπαθώ να μην αργώ και να είμαι πάντα στην ώρα μου! Νομίζω πως δεν σκέφτομαι σε κάποια γλώσσα ώστε να τη μεταφράσω, αλλά σκέφτομαι στις "εικόνες και στο νόημα". Δεν σκέφτομαι π.χ. αγγλικά ώστε μετά να το μεταφράσω. Αλλάζει ο χαρακτήρας σου. Ίσως είμαι λίγο πιο αφελής όταν μιλάω ελληνικά».
Ήρθε για πρώτη φορά στην Ελλάδα το 1983, στα 17 της χρόνια, και για ένα εξάμηνο, στο πλαίσιο προγράμματος σπουδών στο εξωτερικό. Μένοντας σε φοιτητικές εστίες κοντά στο Καλλιμάρμαρο, αγάπησε την περιοχή και υποσχέθηκε στον εαυτό της να επιστρέψει.
«Βρίσκομαι μόνιμα στη χώρα από το 1993, όταν και αποφοίτησα. Είμαι των κλασικών σπουδών κι έχω μελετήσει πολύ την αρχαία Ελλάδα, τους φιλοσόφους κ.λπ. Ήρθα να μείνω, λοιπόν, γιατί έπειτα από ένα ατύχημα στο σκι, όπου και χτύπησα το πόδι μου, ήθελα να βρίσκομαι σε ένα μέρος με παραλίες ώστε να αναρρώσω...
Ιδιαίτερο ενδιαφέρον έχει η επαγγελματική διαδρομή της Λώρα. Μέσα από εργασίες που σχετίζονται με τα γράμματα, τη δημοσιογραφία αλλά και τις τέχνες, κατέληξε σε μια ειδικότητα που ταιριάζει γάντι στο κοινωνικό και φιλικό πρόσωπό της, αυτή της μεσίτριας. Ξετυλίγοντας το κουβάρι των αναμνήσεων, θα θυμηθεί τις προσωπικές ιστορίες που συνδέθηκαν με τη δουλειά της, μέσα από τις οποίες άρχισε να κατανοεί τις διαφορές μεταξύ των Αμερικανών και των Ελλήνων.
«Το 1993 που ήρθα στην Ελλάδα είχα σχέση με ένα παιδί, που κράτησε για έξι χρόνια. Δουλεύαμε μαζί στο ψιλικατζίδικο της οικογένειάς του κι εκεί πιστεύω πως έμαθα να μιλάω καλά ελληνικά. Μέναμε στο Μετς, θυμάμαι, ήθελα μια ασφάλεια εκείνη την εποχή, που την είχα, είναι η αλήθεια. Το μαγαζί όμως ήταν μια οικογενειακή επιχείρηση με ό,τι αυτό συνεπάγεται. Η μαμά στην κουζίνα, ο μπαμπάς στην τηλεόραση, μια κατάσταση που εγώ, ως Αμερικανίδα, δεν μπορώ να πω ότι άντεχα ιδιαίτερα. Ο φίλος μου δεν ήταν έτσι βέβαια, και ευτυχώς. Εκείνη την περίοδο καμιά φορά εκνευριζόμουν όταν καταλάβαινα ότι μιλούσαν για μένα αλλά δεν μπορούσα να καταλάβω τι ακριβώς λέγανε. Μέχρι σήμερα δεν έχω μάθει! Μιλάμε για εποχές 1995-1996. Ψάχνοντας αργότερα για δουλειά, έπεσα σε μια αγγελία ενός εκδοτικού οίκου. Αφού έκανα συνέντευξη, κατέληξα στις εκδόσεις Κέδρος. Με την κυρία Κάτια Λεμπέση τότε, τον Γιάννη Κοντό, τη Διδώ Σωτηρίου, τον Μένη Κουμανταρέα κ.ά. Έμεινα έξι χρόνια εκεί, αλλά μετά προέκυψε ένα νέο κεφάλαιο στην επαγγελματική μου ζωή.
»Μια φίλη που δούλευε στην αγγλική έκδοση της Καθημερινής ήθελε να την αντικαταστήσω όσο θα έκανε διακοπές στην Αμερική. Ξεκίνησα part-time αλλά τελικά κατέληξα μόνιμη. Εννιά ολόκληρα χρόνια πέρασα σ’ αυτό το πόστο, μέχρι που έφυγα με την κρίση, το 2009. Ως εκ τούτου, έπρεπε να βρω ένα φθηνότερο σπίτι και απευθύνθηκα σε μια φίλη μου μεσίτρια. Και γύρισε και μου είπε: "Μήπως θέλεις δουλειά"; Το 2011 λοιπόν ξεκίνησα ως μεσίτρια. Φυσικά πρόκειται για μια δουλειά που θέλει τρέξιμο από το πρωί μέχρι το βράδυ. Κάθε δουλειά που έκανα είχε κάτι να μου προσφέρει, σίγουρα πάντως αγάπησα πολύ αυτή στον Κέδρο. Ασχολούμουν με πνευματικά δικαιώματα, συμβόλαια, έκδοση ξένων βιβλίων στα ελληνικά κ.λπ.».
Υπάρχει μια γενικότερη αίσθηση στην ατμόσφαιρα πως μιλάμε με μια Ελληνίδα και όχι τόσο με μια Αμερικανίδα. Η Λώρα βρίσκεται έτσι κι αλλιώς εδώ και δεκαετίες στη χώρα μας και, όπως είναι λογικό και θα πει κι η ίδια, έχει περισσότερο διαμορφωθεί παρά επηρεαστεί από την ελληνική κουλτούρα. Με το συγκεκριμένο οικογενειακό υπόβαθρο δε, η προσαρμογή σε μια καινούργια πραγματικότητα και καθημερινότητα ήταν κάτι με το οποίο ήταν εξοικειωμένη από μικρή.
«Ο κόσμος είναι πάντα ανοιχτός εδώ. Στις ΗΠΑ δούλευα από μικρή, σε κινηματογράφο συγκεκριμένα, και, θυμάμαι, τότε υπήρχε η κουλτούρα του οτοστόπ, ίσως και λόγω του γεγονότος ότι είχε πολλούς φοιτητές η περιοχή. Ειδάλλως έπρεπε να πάρω δύο λεωφορεία για να πάω στη δουλειά. Αυτό δεν μπορείς να το κάνεις σήμερα, δεν θα σταματήσει κανείς. Τότε ήταν πιο ασφαλές περιβάλλον το Άμχερστ. Επίσης, κάτι άλλο που έχω καταλάβει από τις κλασικές σπουδές μου. Οι Έλληνες δεν είναι πολύ του καβγά, δεν θα σηκώσουν χέρι. Είναι ουσιαστικά ντροπή να βγεις εκτός εαυτού και να χάσεις τον έλεγχο. Υπάρχει μια στωικότητα, θαρρώ.
»Επειδή οι δικοί μου ταξίδευαν πάντα, νιώθω πολύ άνετα σε αντίστοιχες περιπτώσεις με τον κόσμο. Φυσικά δεν θα κάνω "βλακείες", πηγαίνοντας σε επικίνδυνες περιοχές. Η καθημερινότητα έχει πολλή δουλειά, σχεδόν ολημερίς. Τόσο στην πώληση ακινήτων όσο και στην ενοικίαση, οι τιμές έχουν αυξηθεί αισθητά. Εγώ ευτύχησα να αγοράσω ένα σπίτι στην πλατεία Βαρνάβα, στο οποίο μένω από το 2014. Είναι ένα παλιό σχετικά σπίτι, πολύ όμορφο, φωτεινό και ψηλοτάβανο».
Η κουβέντα φτάνει στην περίοδο του κορωνοϊού. Μια εποχή κατά την οποία πολλοί από εμάς απομακρυνθήκαμε από τα αγαπημένα μας πρόσωπα, κάνοντας από εβδομάδες μέχρι και πολλούς μήνες να τα συναντήσουμε. Κι αν αυτό το διάστημα φάνταζε –και ήταν– μεγάλο, τα δύο χρόνια που έκανε η Λώρα να επισκεφτεί την οικογένειά της σε κάνουν να το ξανασκεφτείς. Πολλώ δε μάλλον όταν έπρεπε να διασχίσει τις αχανείς εκτάσεις των ΗΠΑ ώστε να συναντήσει τους δικούς της.
«Οι γονείς μου έχουν χωρίσει. Ο πατέρας μου μένει στην πολιτεία της Βιρτζίνια, όπου πήρε σύνταξη από την εκεί Γεωπονική Σχολή. Η μητέρα μου διαμένει στο Βερμόντ, κοντά στα σύνορα με τον Καναδά. Οπότε, όπως καταλαβαίνεις, έχω ταξίδια να κάνω όταν πηγαίνω στις ΗΠΑ. Είχα δυο χρόνια να δω τον πατέρα μου και τον επισκέφτηκα τον περασμένο Αύγουστο. Τον είδα διαφορετικό, είναι 87 ετών πλέον. Όταν κάνεις τόσο μεγάλο διάστημα να δεις έναν άνθρωπό σου, βλέπεις καθαρά το πόσο έχει αλλάξει. Έχοντας συνηθίσει στην Αθήνα, μένω έκπληκτη από το πόσο μεγάλες εκτάσεις συναντάς και το πόσο πράσινο υπάρχει στις ΗΠΑ. Ο πατέρας μου, σκέψου, βλέπει ελάφια να περνάνε κάθε μέρα μπροστά απ’ το σπίτι του».
Βρίσκουμε κοινό τόπο στη μουσική και στα μεγάλα αμερικανικά γκρουπ από τη Βοστώνη. Η Λώρα δεν μένει όμως εκεί. Όπως είναι λογικό, ο προσωπικός της χρόνος και οι καλλιτεχνικές αναζητήσεις της είναι συνυφασμένες με την Ελλάδα και την Αθήνα. Μέσα στη συζήτηση παρελαύνουν ονόματα οικεία, από στέκια, καλλιτέχνες και, κυρίως, προορισμούς.
«Μου αρέσουν πολύ τα ελληνικά νησιά και γενικότερα τα ταξίδια. Σε λίγες μέρες θα πάω Κάιρο για πρώτη φορά! Βγαίνω, φυσικά, όσο μπορώ, αλλά, όπως καταλαβαίνεις, δεν γίνεται να δουλεύεις με αυτούς τους ρυθμούς καθημερινά και να ξενυχτάς κάθε βράδυ. Όταν εργαζόμουν στην Καθημερινή, την εποχή που τα γραφεία της βρίσκονταν στην οδό Σοφοκλέους, θυμάμαι πως, όταν τελείωνε η δουλειά, μετά πήγαινα συχνά στο Half Note κι έβλεπα ωραία live. Είτε τζαζ είτε όχι. Ήταν ιδιαίτερα αγχολυτικό. Από μουσική ακούω πολλά πράγματα και η τελευταία συναυλία που είδα ήταν του Ρόμπι Γουίλιαμς στο Καλλιμάρμαρο. Πέντε λεπτά από το σπίτι μου δηλαδή! Βγαίνεις, βλέπεις ένα τόσο μεγάλο όνομα, πίνεις ένα ποτό και γυρνάς σπίτι σου! Έχω δει έξι φορές τους Guns N' Roses και, θυμάμαι, μια φορά είχα πάει με πατερίτσες... Αλλά το live από το οποίο έχω την πιο έντονη ανάμνηση –ίσως το καλύτερο στη ζωή μου– ήταν αυτό του Μάικλ Τζάκσον στην Κωνσταντινούπολη το 1989. Είχαμε πάει με το τρένο και ήμουν τόσο κοντά στη σκηνή, που σχεδόν ένιωθα τον ιδρώτα του! Τρελαίνομαι για την Κωνσταντινούπολη, είναι από τις αγαπημένες μου πόλεις. Στη δε Τουρκία έχω φτάσει μέχρι το Παμούκαλε, με τα ιδιαίτερα νερά του.
»Δεν θα έλεγα πως ασχολούμαι με το θέμα της θρησκείας, θεωρώ τον εαυτό μου αγνωστικιστή και δεν δίνω μεγάλη σημασία στα θρησκευτικά έθιμα, ωστόσο έχω κάνει δύο βαφτίσεις. Η πιο πρόσφατη ήταν πέρυσι σε ένα νησί, της κόρης της γραμματέως του γραφείου μας. Μιλώντας για νησιά, αγαπώ την Αντίπαρο και τα Κουφονήσια, την Ιθάκη. Παλαιότερα μάλιστα έκανα πολύ κάμπινγκ. Τα Χριστούγεννα θα πάμε Κύθηρα, που δεν τα έχω επισκεφτεί ποτέ».
Στα 30 και πλέον χρόνια διαμονής σε μια ξένη χώρα, ο καθένας μπορεί να διαπιστώσει και να βιώσει τα περισσότερα –αν όχι όλα– κακώς κείμενά της. Η Λώρα, ωστόσο, μιλά με ιδιαίτερη τρυφερότητα, καθώς ανασύρει μνήμες από τη ζωή της εδώ. Με τη λέξη «εδώ» να είναι ουσιαστικά πλεονασμός, καθώς η προσωπικότητά της διαμόρφωθηκε κατά κύριο λόγο στην Ελλάδα. Οι συγκρίσεις με τις ΗΠΑ τής βγαίνουν αυθόρμητα, ακόμα και για την πιο πρόσφατη περίοδο της χώρας.
«Ο χαρακτήρας μου δεν άλλαξε στην Ελλάδα, νομίζω πως ουσιαστικά διαμορφώθηκε. Θα έλεγα ότι δεν μου αρέσει ο "Μεγάλος Αδερφός" που υπάρχει στην Αμερική. Στην Ελλάδα τηρούνται, φυσικά, οι νόμοι, αλλά υπάρχει μια ευελιξία. Σαν παράδειγμα θα αναφέρω ένα περιστατικό από ένα καλοκαίρι στην Κω, όπου στον έλεγχο των εισιτηρίων μας στην επιστροφή ο υπεύθυνος διαπίστωσε πως το εισιτήριο που είχαμε ήταν για την προηγούμενη ημέρα. Κι όμως καταφέραμε και ταξιδέψαμε. Μιλάμε για 10 χρόνια πριν φυσικά. Αυτά είναι ανθρώπινα πράγματα. Δεν είναι το αμερικανικό και το γερμανικό στιλ, όπου είναι σίγουρα πιο αυστηρά τα πράγματα. Θα μπορούσε να πει πως δεν τον νοιάζει, μια τουρίστρια ήμουν στο κάτω κάτω. Εκείνη την εποχή δεν έβλεπα πολύ άγχος στους Έλληνες. Αυτό χάθηκε. Όταν είχα ξεκινήσει να εργάζομαι ως μεσίτρια, θυμάμαι πως έρχονταν άνθρωποι που είχαν ένα ακίνητο κι έλεγαν πως όποιος πληρώσει τον ΕΝΦΙΑ παίρνει και το ακίνητο.
Τώρα με τον Τραμπ χαίρομαι πολύ που είμαι εδώ. Δεν περίμενα ποτέ ότι θα γίνει Πρόεδρος. Είχα περισσότερη εμπιστοσύνη στη χώρα μου, αλλά μάλλον λείπω πολλά χρόνια. Τον έχουν πιστέψει και δεν καταλαβαίνουν ότι λέει μονίμως ψέματα».
Δεν χάνουμε το πιο χαρούμενο, πολύχρωμο, πολυφυλετικό χριστουγεννιάτικο μπαζάρ της πόλης, που διοργανώνουν «Οι φίλοι του Παιδιού» με τη συμμετοχή 35 και πλέον Πρεσβειών
15°
