Πριν από λίγους μήνες ο Στίβεν Χόκινγκ είπε ότι αν το ανθρώπινο είδος θέλει να εξακολουθήσει να υπάρχει, πρέπει να στραφεί προς το διάστημα.
Δεν είναι μια νέα ιδέα. Πριν τον Χόκινγκ το είχε σκεφτεί η επιστημονική φαντασία – όπως τα περισσότερα από τα πράγματα που θεωρούσαμε αδύνατα.
Όμως παρατηρώντας τις αλλαγές στο πλανήτη μας, η συζήτηση ξαναγίνεται και έχει πλέον πολύ περισσότερο υλικό για να στηριχθεί επιστημονικά. Μια ζωντανή σφαίρα μέσα στο χάος είναι η Γη και οι πιθανότητες δεν είναι με το μέρος της. Δηλαδή, δεν είναι με το μέρος μας.
Ο εποικισμός άλλων πλανητών είναι στο μυαλό των επιστημόνων εδώ και πολλά χρόνια αλλά εκεί που φτάνει τα μάτι του τηλεσκοπίου Hubble (13,4 δισ. έτη φωτός μακριά), ο άνθρωπος με την τεχνολογία που διαθέτει, μέχρι τώρα, αδυνατεί να φτάσει.
Τι και αν «βλέπουμε» πλανήτες που είναι σε ζώνη γύρω από το άστρο τους ώστε θα μπορούσαν ήδη να έχουν ή να φιλοξενήσουν ζωή. Οι αποστάσεις είναι τεράστιες και η πιθανότητα να τους προσεγγίσουμε, προς το παρόν, υπάρχει μόνο στις ταινίες.
Ως εκ τούτου η μόνη περίπτωση να εποικίσουμε νέους πλανήτες, με όσο το δυνατόν πιο γήινες συνθήκες, έχει μία και μόνο κατεύθυνση: προς τον πλανήτη Άρη. Πάνε αρκετά χρόνια που οι επιστήμονες είχαν πει ότι υπάρχει πολύ μεγάλη πιθανότητα ο Άρης να είχε ζωή πριν από 3,6 δισ. χρόνια και όταν μέσα στο 2015 ανακαλύφθηκε νερό στον Άρη το «όνειρο» άρχισε να παίρνει το δρόμο της πραγματικότητας.
Η NASA σχεδιάζει να στείλει ανθρώπους στον Άρη μέσα στα επόμενα 15-20 χρόνια. Δεν γνωρίζουμε τον τελικό στόχο των διαστημικών οργανισμών, καθώς και η Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Διαστήματος (ESA) ανακοίνωσε ότι σχεδιάζει μίνι εποικισμό της Σελήνης, αλλά η γαιοπλασία είναι αυτό που φαίνεται να γυρνάει όλο και περισσότερο στο μυαλό τους.
Ο όρος «terraforming» (γαιοπλασία) χρησιμοποιήθηκε πρώτη φορά το 1942 από τον συγγραφέα επιστημονικής φαντασίας Jack Williamson στο διήγημα «Collision Orbit» – αν και η ιδέα είναι ακόμα παλαιότερη.
Τι σημαίνει; Η χρήση των κατάλληλων μεθόδων σε ένα ουράνιο σώμα, οι οποίοι θα οδηγήσουν κατ' αρχάς στη δημιουργία ατμόσφαιρας και κατ' επέκταση αλλαγή θερμοκρασίας, κλίματος και επιφανειακής τοπογραφίας, ώστε να δημιουργηθεί περιβάλλον παρόμοιο με της Γης.
Για πρώτη φορά υπήρξε επιστημονική προσέγγιση για τη γαιοπλασία από τον μεγάλο επιστήμονα/ οραματιστή Carl Sagan, ο οποίος το 1961 πρότεινε γαιοπλασία της Αφροδίτης, ενώ ο ίδιος 11 χρόνια αργότερα ασχολήθηκε με τη γαιοπλασία του Άρη.
Τα χρόνια πέρασαν και η γαιοπλασία ξαναμπήκε στο παιχνίδι. Τι ακριβώς θέλουμε να κάνουμε στον Άρη; Κινήσεις που μόνο η μία εξ αυτών πιθανόν να εξαφάνιζε τη ζωή στη Γη. Δείτε το εξαιρετικό βίντεο των futurism & science alert και συνεχίζουμε.
Here's how scientists think we could turn Mars into Earth 2.0...
Δημοσιεύτηκε από Futurism στις Τρίτη, 8 Μαρτίου 2016
Πυρηνικές εκρήξεις, σύγκρουση με αστεροειδή και άλλα «ακραία» έχει το επιστημονικό μενού της γαιοπλασίας του Άρη. Συζητώντας με τον εξαιρετικό συνάδελφο, φίλο και αστρονόμο Αλέξανδρο Καμπά του ζήτησα τη γνώμη του πάνω στο θέμα.
Στο κείμενο που ακολουθεί, ο Αλέξανδρος μας εξηγεί, όσο το δυνατόν πιο απλά, τι περιλαμβάνει η γαιοπλασία του Άρη, αν έχουν νόημα όλα αυτά που υποθέτουμε ότι μπορούμε να κάνουμε στον Κόκκινο πλανήτη αλλά και για την ειρωνεία αυτής της ιδέας.
«Terraforming: Ο άνθρωπος μετατρέπει ένα νεκρό πλανήτη κατ' εικόνα και ομοίωση της Γης, χρησιμοποιώντας για την ανάσταση αυτή όλα εκείνα που θα μπορούσαν να απειλήσουν ολοκληρωτικά τον πλανήτη μας. Πυρηνικά όπλα, υπερθέρμανση του πλανήτη, συγκρούσεις με αστεροειδείς, μεταλλαγμένες μορφές ζωής. Η ειρωνεία είναι βαθιά σε αυτή την ιδέα.
Μπορεί η Γη και η ζωή που δημιουργήθηκε πάνω της να κινδυνεύουν σήμερα περισσότερο από ποτέ, όμως ότι θεωρούμε απειλή για τον δικό μας πλανήτη, είναι λύση για το terraforming του Άρη.
Στη Γη μία θερμοπυρηνική έκρηξη θα κατέστρεφε τεράστιες εκτάσεις χλωρίδας και πανίδας και θα αφάνιζε κάθε ίχνος ζωής σε μια τεράστια ακτίνα. Στον Άρη απλά θα αποκάλυπτε τα στρώματα στερεού διοξειδίου του άνθρακα και θα τα μετέτρεπε σε αέρια που θα γέμιζαν την σημερινή λεπτή ατμόσφαιρά του.
Στη Γη περισσότερο διοξείδιο του άνθρακα στην ατμόσφαιρα θα αύξανε το φαινόμενο του θερμοκηπίου με αποτέλεσμα την υπερθέρμανση του πλανήτη. Στον Άρη το ίδιο ακριβώς φαινόμενο θα ήταν απαραίτητο για να αυξηθεί η θερμοκρασία του εδάφους του και ακόμη περισσότερο διοξείδιο να μεταφερθεί στην ατμόσφαιρα. Τόσο για να αυξηθεί κι άλλο η θερμοκρασία, όσο και για να αυξηθεί και μάζα της.
Στη Γη η μεταλλαγμένες μορφές φυτών θεωρούνται επικίνδυνες γιατί μπορεί να επικρατήσουν των φυσικών και να τις αφανίσουν. Στον Άρη όμως θα ήταν απολύτως απαραίτητες ώστε να αντέξουν τις αντίξοες συνθήκες και να αρχίσουν να φωτοσυνθέτουν παράγοντας το απολύτως απαραίτητο για τη ζωή οξυγόνο.
Στη Γη η σύγκρουση με έναν αστεροειδή σημαντικών διαστάσεων θα σήμαινε απότομη μείωση της θερμοκρασίας, αφού τα νέφη σκόνης που θα σηκώνονταν θα έκρυβαν τον ήλιο, σταματώντας ταυτόχρονα τη φωτοσύνθεση των φυτών με αποτέλεσμα την διακοπή της τροφικής αλυσίδας που ξεκινά από αυτά. Στον Άρη όμως η σύγκρουση με αστεροειδής ή και κομήτες θα ήταν ο μόνος τρόπος να εμπλουτιστεί το έδαφός του με νερό, το βασικό συστατικό για τη διατήρηση της ζωής.
Όμως και με τόσο δραστικά μέτρα, η μετατροπή του Άρη σε Γη Mark II δεν είναι τόσο απλή. Ο Άρης έχει το μισό μέγεθος της Γης και άρα σχεδόν μισή βαρύτητα. Η ατμόσφαιρα που θα δημιουργηθεί θα είναι δύσκολο να διατηρηθεί και να μη διαφύγει στο διάστημα. Ακόμη πιο δύσκολο θα ήταν να διατηρηθεί το νερό στην επιφάνεια του Άρη.
Ό Άρης, σε αντίθεση με τη Γη, δεν έχει έναν μεγάλο δορυφόρο, όπως η Σελήνη. Έτσι αδρανής και μόνος του, χωρίς παλιρροιακές επιδράσεις, ο πυρήνας του Άρη δεν έχει την κινητικότητα που απαιτείται για να υπάρξουν ικανά επαγωγικά ρεύματα που με τη σειρά τους θα δημιουργήσουν ροές όπως αυτές του υγρού σιδήρου στο κέντρο της Γης που αποτελούν την αιτία ύπαρξης μαγνητικού πεδίου. Χωρίς μαγνητικό πεδίο ο Άρης είναι καταδικασμένος. Όχι μόνο η ακτινοβολία από το διάστημα και τον ήλιο θα καταστρέψουν κάθε ίχνος ζωής στην επιφάνειά του, αλλά η υπεριώδεις ακτίνες θα διασπάσουν το νερό σε υδρογόνο και οξυγόνο ουσιαστικά εξαφανίζοντάς το.
Ακόμη κι αν όλες οι άλλες επεμβάσεις των ανθρώπων στον Άρη λειτουργήσουν, η δημιουργία ενός μαγνητικού πεδίου είναι μάλλον απίθανη. Ο ευκολότερος τρόπος, η τοποθέτηση δηλαδή ενός μεγάλου αστεροειδούς σε τροχιά γύρω του, ως δορυφόρου, είναι μάλλον ακατόρθωτος. Ακόμη κι αν συμβεί, η εκκίνηση του πυρήνα του Άρη για δημιουργία, πιθανώς, μαγνητικού πεδίου θα πάρει αιώνες.
Μπορεί η υπάρχουσα τεχνολογία να μην επιτρέπει την μετατροπή του Άρη σε Γη υπ’ αριθμόν δύο, όμως είναι ικανή για κάτι πολύ πιο απλό. Τη διατήρηση της Γης σε υπ’ αριθμόν ένα. Σε αντίθεση με την περίπτωση του Άρη, δεν τίθεται το θέμα αν μπορούμε. Τίθεται απλά το θέμα αν θέλουμε. Είπαμε και στην αρχή, η ειρωνεία είναι πολύ βαθιά σε όλη αυτή την ιδέα».
Πατήστε πάνω στη φωτογραφία για να δείτε την μεγαλύτερη φωτογραφία του Milky Way (186 εκατομμύρια pixels) που υπάρχει μέχρι σήμερα.
Πολλοί θα σκεφτούν ότι ενώ αυτή τη στιγμή βομβαρδίζονται παιδικές χαρές στη Συρία και παιδιά πνίγονται στο Αιγαίο, η συζήτηση περί γαιοπλασίας του Άρη είναι από άκαιρη έως και ανούσια.
Κι όμως συζητώντας για το μέλλον είναι που έρχεσαι αντιμέτωπος με το παρόν και αντιλαμβάνεσαι ότι υπάρχουν λύσεις πιο κοντά από διαστημικές επιχειρήσεις τεραστίων διαστάσεων, τουλάχιστον 225 εκατομμύρια χιλιόμετρα μακριά. Αυτό κάνει η πρόοδος και η επιστήμη. Ίσως την εποχή της προφορικής παράδοσης ο Γουτεμβέργιος να έμοιαζε τρελός, όμως φαντάζεστε τη ζωή σας χωρίς βιβλία;
H επιστήμη αποδεικνύεται σημαντική ακόμα και όταν εκφράζεται με χαρακτηριστικά φαντασιοπληξίας. Φαινόταν ανούσια και η ιδέα του υποβρυχίου αλλά πια είναι το βασικό μέσο για να ξεκλειδώσουμε μυστικά των ωκεανών άρα και ένα κομμάτι της ίδιας μας της ύπαρξης. Το ταξίδι της επιστήμης, ακόμα και όταν σε πρώτο επίπεδο μοιάζει ανούσιο, εντούτοις κάποιες φορές οδηγεί σε χρήσιμα συμπεράσματα και λύσεις με άμεση εφαρμογή.
