Η ιστορία του Θεσσαλονικιού Σάββα Γεωργίου, που μαζί με τη σύζυγό του Σου και το σκάφος Χαρά διέπλευσαν τον Ατλαντικό το 1956
«Το σπίτι που γεννήθηκα, στη Θεσσαλονίκη, η θάλασσα το έζωνε από τρεις μεριές. Βρισκόταν στην οδόν Ιταλίας κι όταν φυσούσε Βαρδάρης, η αρμύρα έμπαινε ως μεσ' στα δωμάτια. Η αυλή μας, γεμάτη γούρνες, ήταν για μας τα παιδιά η πρώτη ευκαιρία για να 'ρθουμε σ' επαφή με το υγρό στοιχείο. Ήταν ο ωκεανός μας, όπου το κύμα, τρώγοντας το χώμα, περνούσε κάτω απ' τη μια και πότε απ΄την άλλη μεριά. Εκεί ρίχναμε τις πετονιές για τα καβούρια - κάτι πετονιές από σπάγκο, με μια διπλωμένη καρφίτσα γι' αγκίστρι. Εκεί βάζαμε τις σαΐνες μας, κάτι μακρόστενα σανιδάκια μυτερά στην πλώρη, με κατάρτια που τα πετούσαμε μόνοι μας και με χαρτόνια από κουτιά τσιγάρων για πανιά».
Γηράσκω στη Θεσσαλονίκη αεί διδασκόμενος περί της Θεσσαλονίκης. Δε γνωρίζα τίποτα για τον Σάββα Γεωργίου, ως τη στιγμή που πεθύμησα να πιω ένα Νεγκρόνι με θέα τη νυχτερινή θάλασσα. Διάλεξα να καθίσω στο Limani, που δεν έχει την αίγλη και την κυριλέ λαουντζιά του παραδίπλανού του Kitchen bar, όμως διαθέτει ένα σούπερ ατού, το μικρούλι Maritime Museum. Αντίκρυ από το διάσημο ιστίο, προσφορά της οικογένειας Γκιγκιλίνη, αφιερωμένο στη θεσσαλονικιώτικη ναυτοσύνη, το Maritime Museum στεγάζεται εντός του καφέ και φιλοξενεί εκθέματα-παραπομπές που πιστοποιούν τη στενή σχέση της Θεσσαλονίκης με τη θάλασσα. Χαζεύοντας τις φωτογραφίες, ανακάλυψα και το επικό κατόρθωμά του: Ο Σάββας Γεωργίου ήταν ο πρώτος Έλληνας ωκεανοπόρος, που με τη σύζυγό του Σου διέσχισαν τον Ατλαντικό και τη Μεσόγειο, πιλοτάροντας το μικρότερο σκάφος όλων των εποχών.
Το διάσημο ιστίο, προσφορά της οικογένειας Γκιγκιλίνη
Παιδί της πόλης, ζωγράφος στο επάγγελμα αλλά και δεινός ναυσιπλόος του Ιστιοπλοϊκού Ομίλου Θεσσαλονίκης, ο Γεωργίου το καλοκαίρι του 1956 πραγματοποίησε στα 36 του χρόνια ένα όνειρο ζωής. Ο διεθνής Τύπος έμεινε έκπληκτος όταν με αφετηρία τη Νέα Υόρκη, το ζεύγος κατάφερε μέσα σε τρεις μήνες να περάσει τον Ατλαντικό και τη Μεσόγειο και να καταπλεύσει στη Ζέα του Πειραιά, με το μόλις 8.5 μέτρων σκάφος τους. Αυτή ήταν η περίφημη «Χαρά» που με τη Σου και τον Σάββα διέσχισαν στην ουσία το ένα τρίτο της υδρογείου, εάν υπολογιστούν και οι παρεκκλίσεις του ιστιοπλοϊκού καθώς έπλεε τις θάλασσες. 6.000 ναυτικά μίλια ταξίδι κατάφεραν να τα σκοράρουν χωρίς να ανάψει ούτε μία φορά (ούτε μία!) η μηχανή.
Για τη ιστορία, η Αμερικανίδα Σου, 22, δεν είχε ιδιαίτερες γνώσεις και εμπειρία στην ιστιοπλοΐα, όμως ο έρως όλα τα νικά και όλα στα μαθαίνει. Ο Σάββας και η Σου, που είχαν νυμφευθεί μία εβδομάδα νωρίτερα, έκαναν ίσως ένα από τα πιο εξωτικά και γοητευτικά ταξίδια του μέλιτος. Βέβαια, όταν ανακοίνωσαν στους φίλους τους, εξίσου δεινούς ιστιοπλόους, την απόφασή τους να διασχίσουν τον Ατλαντικό, αντιμετώπισαν χλεύη και «μας τα είπαν κι άλλοι». Δεν πτοήθηκαν. Απεναντίας, ο πεισματάρης και επίμονος Θεσσαλονικιός Γεωργίου προσέλαβε εξπέρ τεχνίτες που υπό την άγρυπνη καθοδήγησή του σχεδίασαν από κοινού το παντοδύναμο σκαρί της «Χαράς».
Τα ολοκληρωμένα σχέδια στάλθηκαν στη Νορβηγία, στα διάσημα ναυπηγεία «Λάρσεν», και τον χειμώνα του 1955, η «Χαρά» ήταν έτοιμη. Στις 10 Ιουνίου του 1956, το ζευγάρι απέπλευσε από τη Νέα Υόρκη: «Δεν υποτιμούσα τον κίνδυνο. Και ίσως οι αμφιβολίες που φώλιαζαν μέσα μου, ίσως αυτές να ήταν που φτέρωναν την τόλμη μου. Λέω “ίσως”. Δεν ξέρω. Ούτε κανείς άλλος θαλασσοπόρος θα μπορούσε να σας πει με βεβαιότητα ποιος είναι ο βαθύτερος λόγος που τον σπρώχνει στο μεγάλο τόλμημα» δηλώνει στο βιβλίο που έγραψε κατόπιν ο Γεωργίου.
Από το βιβλίο «Το ταξίδι της Χαράς - Ατλαντικός, Μεσόγειος», που κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις της Εστίας
Το ταξίδι κάθε άλλο παρά εύκολο ήταν. Σύμφωνα με τα αρχεία της Υδρογραφικής Υπηρεσίας των Η.Π.Α., το καλοκαίρι του 1956 ο Ατλαντικός ήταν ο χειρότερος εκείνης της δεκαετίας, τα καταγεγραμμένα ναυάγια πολλά, στα θύματα βρέθηκαν και πολλά μεγάλα επιβατικά πλοία της γραμμής. Στη ζώνη του Γκολφ Στριμ, τους έπιασε μια φοβερή τρικυμία, ο Σάββας και η Σου για έξι μερόνυχτα θαλασσοδέρνονταν και πάλευαν με τα κύματα, όμως στις 28 Ιουλίου το ημερολόγιο του σκάφους έγραψε «Σώοι στο Γιβραλτάρ». Πλέον ο τελικός προορισμός δε φάνταζε μακριά, πρώτος σταθμός επί ελληνικών υδάτων η Ιθάκη, ύστερα η Σαλαμίνα, η Μαρίνα Ζέας στον Πειραιά, τερματισμός και… θρίαμβος! «Ό,τι έγινε στο Πασαλιμάνι ήταν κάτι που όχι δεν το περιμέναμε, αλλά και ούτε να το καταλάβουμε μπορούσαμε η Σου κι εγώ» δηλώνει ο Γεωργίου, τον οποίο η Ελλάδα της εποχής και λίγο παραπάνω η Θεσσαλονίκη τον αποθεώνουν.
Από το βιβλίο «Το ταξίδι της Χαράς - Ατλαντικός, Μεσόγειος», που κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις της Εστίας
Όταν αργότερα κάποιοι τον ρώτησαν αν θα ήθελε να ξανακάνει ένα τέτοιο ταξίδι, είπε: «Ναι, θα ’θελα να δω ξανά παλιούς αγαπημένους φίλους στις Aζόρες και σε άλλα μέρη από τα οποία περάσαμε. Το ένα όνειρο που κάθε νέος θα μπορούσε να ’χει, πραγματοποιήθηκε, δεν έχω κανένα παράπονο από τη ζωή, παντού και πάντα βρήκα αγάπη ή έστω συμπάθεια και αυτό είναι που μετράει πιότερο. Kι εσύ αναγνώστη, που είχες την καλωσύνη και την υπομονή να διαβάσεις αυτό το βιβλίο, πήγαινε στη θάλασσα, αν δεν έχεις πάει ακόμη. Θα λυτρωθείς. Aνάμεσα ουρανού και θάλασσας το μυαλό σου θα λαμπικάρει. Θα νοιώσεις ελεύθερος. Πήγαινε…».
Γηράσκω στη Θεσσαλονίκη αεί διδασκόμενος. Το βιβλίο «Το ταξίδι της Χαράς -Ατλαντικός, Μεσόγειος» κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις της Εστίας. Στο Ολυμπιακό Μουσείο της Θεσσαλονίκης, υπάρχει ο χάρτης με την εγχάρακτη απεικόνιση της διαδρομής του σκάφους και το Θεσσαλονίκη 24/7 Mixtape συνεχίζει να ανακαλύπτει τις ιστορίες μιας πόλης που το καθημερινό της βίωμα με τη θάλασσα οδηγεί σε ηρωισμούς και αξιοδιήγητες ναυτικές περιπέτειες.
«Ξυπνάτε από τα μνήματα αδικοσκοτωμένοι / Να δήτε την πατρίδαν σας απελευθερωμένη. / Ξυπνάτε από τα μνήματα, δεν είσθε πια ραγιάδες / Ξυπνάτε κι ήρθ’ η λευθεριά, έφυγαν οι αγάδες»
Ο ναός του Αγίου Δημητρίου είναι σαν χρονοκαψούλα, μέσα του συνυπάρχουν, αλληλεπιδρούν και νοηματοδοτούν η μια την άλλη οι μεγάλες ιστορικές στιγμές που σημάδεψαν τη Θεσσαλονίκη
12°
