Αυγά Διοικητηρίου, με συνταγή Βιταλιάνο Ποζέλι

Αυγά μελάτα, ποσέ, στραπατσάδα, ομελέτα, αλά bazzotte, coque, «μάτια», φριτάτες, τορτίγιες, μπενεντίκτ, παραλλαγές να θες και αυγά να επιθυμείς, ειδικά εδώ στη Θεσσσαλονίκη την πρωτεύουσα του μπραντς. Όμως αυγά για τα θεμέλια; Αυγά αρχιτεκτονικά, αυγά για να σφίξουν τα πατώματα και να τηγανιστούν καλά οι τοίχοι, υπάρχει τέτοια συνταγή; Βεβαίως, «Αυγά Διοικητηρίου» όπως τα λάνσαρε και τα «μαγείρεψε» πρώτος ο Βιταλιάνο Ποζέλι, μετρ του «αστικού αρχιτεκτονικού τσελεμεντέ», στον οποίο η πόλη χρωστάει μερικά από τα ωραιότερα και εμβληματικότερα τοπόσημά της.

Ώρα για «σερβίρισμα», όμως, με την εγγονή του Βιταλιάνο, Ζορζέτα Ποζέλι, να δίνει τις οδηγίες παρασκευής. «Αφού σκάφτηκε ο χώρος και μπήκαν τα θεμέλια, 60.000 αυγά ρίχθηκαν μαζί με πέτρα και ασβέστη και ό,τι άλλο βάζουν. Οι αργόσχολοι μαζεύτηκαν και κοίταζαν τα αυγά, με κέλυφος βέβαια, να ρίχνονται στο σκάμμα. Όταν το κτήριο του Διοικητηρίου έφτασε ως τη μέση του τρίτου ορόφου, το έργο σταμάτησε επί έξι χρόνια. Το άφησε επίτηδες ο Ποζέλι, “για να σφίξει καλά” όπως έλεγε. Μετά εξακολούθησε να χτίζει. Όταν τελείωσε ήταν πολύ ωραίο, οι Τούρκοι ενθουσιάστηκαν και δεν ήξεραν πώς να τον ευχαριστήσουν. Του άφησαν εν λευκώ να το επιπλώσει και να το διακοσμήσει. Και ο Ποζέλι έφερε ό,τι καλύτερο υπήρχε, από την Πόλη, τη Βηρρυτό, τη Βενετία. Κουρτίνες βαριές, κι άλλες από κάτω λεπτές, μεταξωτά χαλιά για τους τοίχους, κονσόλες, τραπεζάκια στολισμένα με ασήμι και όστρακα. Καναπέδες. Θαυμάσιες σόμπες από φάγιανς, με υπέροχα χρώματα από τη Γαλλία. Ό,τι καλύτερο χρειαζόταν από παντού. Τα πάντα ονειρεμένα. Του έλεγαν οι Τούρκοι: “μη λυπάσαι τα λεφτά. Ζήτα όσα χρειάζονται”. Του είχαν εμπιστοσύνη διότι ήταν τίμιος άνθρωπος, σπάνιος χαρακτήρας. Και μαζί με τη συμφωνημένη αμοιβή του και τα έξοδά του, του έδωσαν ένα μεγάλο δερμάτινο σακούλι γεμάτο χρυσές λίρες και ένα παράσημο. Είχε γίνει πολύ ωραίο το Διοικητήριο αλλά είχε κοστίσει πολλά χρήματα.

»Για να καλυφθούν τα έξοδα, οι Τούρκοι βρήκαν τη λύση του “τσαϊρέ”: Στη μεγάλη πόρτα του Κονακίου, δεξιά κι αριστερά υπήρχαν από έξι λουστρατζήδες. Είχαν δίπλα τους από ένα μπρούτζινο κουτί που λαμποκοπούσε με μια κλειδαριά και μια εγκοπή από πάνω. Κάθε ένας, λοιπόν, που επισκεπτόταν το Κονάκι, έπρεπε να λουστράρει πρώτα τα παπούτσια του, είτε ήταν καθαρά είτε ήταν βρόμικα. Πλήρωνε με ένα νόμισμα που έριχνε στον “κουμπαρά”. Το βράδυ οι λουστραδόροι παρέδιδαν τα κουτιά στη διοίκηση που έκανε καταμέτρηση και έβαζε τα λεφτά στο χρηματοκιβώτιο. Οι λουστραδόροι ήταν κρατικοί υπάλληλοι και έπαιρναν μισθό. Αν κάποιος πήγαινε να τους δώσει φιλοδώρημα, δεν το έπαιρναν και απαντούσαν πως ήταν κρατικοί υπάλληλοι για το Deuvlet. Και κυλούσε η ζωή στην πόλη μας».

Για την ιστορία, ήταν γνωστή στη μηχανική η ιδιότητα των αυγών να προσαυξάνουν και να ενισχύουν την αντοχή των θεμελίων, τη μέθοδο όμως τη χρησιμοποιούσαν μόνο εκείνοι που είχαν χρήματα. Οι υπόλοιποι έχτιζαν με ταπεινά υλικά, φροντίζοντας το κτίσμα να στέκεται κόντρα στον ήλιο, μην τυχόν και πέσει μέσα στα θεμέλια και χτιστεί ο ίσκιος του, που θεωρούνταν μεγάλη γρουσουζιά.