Η λαμαρίνα ταιριάζει στην Αθήνα

Κατεβαίνοντας τη Σόλωνος είναι δύσκολο να κοιτάς ψηλά. Το πεζοδρόμιο είναι στενό, περπατάς γρήγορα να απομακρυνθείς, μεταξύ Μαυρομιχάλη και Χαριλάου Τρικούπη είναι στενότερο, ίσα που χωράει ένας άνθρωπος να περάσει δίπλα στις λαμαρίνες που καλύπτουν την παλιά πρόσοψη του Χημείου. Δεν την έβλεπα ως πεζή, από το λεωφορείο όμως φαινόταν, η παλιά νεοκλασσική πρόσοψη πίσω από τη χορταριασμένη και γεμάτη σκουπίδια αυλή.

Τους τελευταίους μήνες κάτι άρχισε να κινείται. Βάφτηκε το κτίριο, ξεχώρισαν σκαλιά, κολώνες,  τα χρώματα των ξύλων, των πλαισίων, των κουφωμάτων, εμφανίστηκαν λεπτομέρειες του διακόσμου. Μια μέρα φάνηκαν τα κάγκελα ελεύθερα, χωρίς τις λαμαρίνες, μόνο η πόρτα ακόμα προστατεύεται από το καμουφλάζ τους.  Μ’ έπιασε φόβος. Έτσι τα ξεγυμνώνεις τέτοια κτίρια γεμάτα αναμνήσεις, μέσα στα Εξάρχεια; Άστα πίσω από τη λαμαρίνα καλύτερα, κρυμμένα, να ξεχαστεί  κι άλλο η μεγαλοπρέπεια που κάποτε προσέδιδαν οι αρχιτέκτονες στην επιστήμη, μην προκαλούν με ανακαινίσεις και τέτοια.

Αν είναι να λευτερωθεί η Αθήνα από τη λαμαρίνα, θα πρέπει να ξεκινήσει με μικρά βήματα, προσεχτικά, δοκιμαστικά, μη μας έρθει απότομα, ούτε σε μας, ούτε στους καταστροφείς που μόνο λίγο καιρό ξαποσταίνουν, πιθανότατα. Από πού να άρχιζε, αλήθεια, μια τέτοια επανεμφάνιση, ένα πρότζεκτ που θα ονομαζόταν όχι πια rethink Athens, αλλά relook Athens, τολμώ να είπω.

Κανονικά θα έπρεπε να ξεκινήσει από την Ακαδημία. Το ωραιότερο νεοκλασικό του κόσμου, (λένε μερικοί) μαντρώθηκε επίσημα με διάφορες καγκελαριές, απομονώθηκε περισσότερο από τον κόσμο που περνάει κάθε μέρα βιαστικά ή περιμένει υπομονετικά τα τρόλεϊ, αλλά και πάλι δεν τολμάει να βγάλει τη λαμαρίνα που το ζώνει κατάσαρκα. Οι τουρίστες που το φωτογραφίζουν μέρα-νύχτα, δεν υποψιάζονται ότι θα ήθελε να ζωστεί ολόκληρο με πλεξιγκλάς, ή ακόμα καλύτερα να γινόταν αόρατο. Κι είναι κάπως αόρατο για μας τους ντόπιους, εδώ που τα λέμε.

Αν το παίρναμε γεωγραφικά, θα έπρεπε να ξεκινήσουμε από την Πατησίων, το ανακαινισμένο Ακροπόλ, που κι αυτά σεμνά παραμένει πίσω από τη λαμαρίνα. Ας πέρασε πάνω από χρόνος αφότου ανακαινίστηκε. Κτίριο της Αρ νουβώ, χρυσοπληρωμένο από το κράτος τις εποχές της αφθονίας, ουδέποτε χρησιμοποιήθηκε, ρήμαξε, ανακαινίστηκε, περιμένει κι αυτό κάποιο ουράνιο νεύμα. Βρίσκεται σε σημείο πολύ ευαίσθητο βέβαια. Το Ιταλικό Ινστιτούτο δίπλα, με τα θωρακισμένα −λαμαρίνα− παράθυρα, έχει περάσει πολλά. Μια ιδέα είναι να σκεπαστεί κι αυτό ολόκληρο, περιμένοντας σεμνά καλύτερες μέρες.

Λίγο πιο κάτω το Μινιόν, απέκτησε πάνω από την αιώνια λαμαρίνα του, καινούργια λινάτσα που καλύπτει τον τσιμεντένιο σκελετό. Είναι κι αυτό μια αλλαγή τοπίου.

Στη συνέχεια, ή μήπως να αρχίζαμε από κει, θα έπρεπε να βγει η λαμαρίνα στο μαρτυρικό τετράγωνο με τη Μαρφίν και το Αττικόν. Αλλά στο σινεμά, παρά τις συζητήσεις, ανακαίνιση δεν ξεκίνησε, το μνημείο της καταστροφής χάσκει σε όλη του τη δόξα.

Επόμενη στάση στη γωνία Αμερικής, στα δυο ερείπια που δεν λένε ν’ ανακαινίσουν ούτε τη λινάτσα που τα καλύπτει. Εδώ δεν είναι η μανία καταστροφής που μας καταδικάζει, αλλά η μανία συντήρησης. Απαγορεύεται να γκρεμίζεις διατηρητέα. Ας είναι ετοιμόρροπα, ας είναι κακάσχημα ως ετοιμόρροπα, ας μην αφήνουν πεζοδρόμιο, ας είναι επικίνδυνα, εφόσον δεν είχαν προλάβει να γκρεμιστούν τότε που σάρωνε η μπουλντόζα, θα γεράσουμε μαζί τους μέχρι να μας πέσουν στα κεφάλια.

Ένα τέτοιο πρότζεκτ θ’ αργήσει πολύ, προς το παρόν συνεχίζουμε την εξοικείωση με τη λαμαρίνα. Ως υλικό ζει μεγάλες δόξες, τα μαγαζιά του κέντρου είναι υποχρεωμένα να έχουν ρολά για να ασφαλιστούν, κατεβασμένα ζωγραφίζονται ή απλώς μουτζουρώνονται − ό,τι τους λάχει. Μερικές φορές τα ρολά που κατεβαίνουν για μια νύχτα, δεν ξανανεβαίνουν ποτέ.  

Στις φωτογραφίες οι εικόνες αυτές αποτυπώνονται ωραία. Δεν έχεις παρά να απομονώσεις ένα κομμάτι, το υλικό της περίφραξης-απόκρυψης γίνεται καμβάς, επάνω κραυγάζουν λέξεις μυστηριακές, φιγούρες απόκοσμες, αγχωτικές, επιθετικές. Ξέχνα τα αρχιτεκτονικά στιλ και τους δημόσιους χώρους που κάποιοι έφτιαξαν πολυτελείς, όπου ονειρεύεσαι να κυκλοφορείς ελεύθερη και ασφαλής, παραδώσου, φωνάζουν. Αθήνα και λαμαρίνα, κάνουν ωραία ρίμα!

Μάλιστα, παραδίνομαι!