Στο διπλανό δωμάτιο ακούω τον Οδυσσέα να μελετάει κιθάρα για τη μαθητική συναυλία που έχει σε λίγο. Παρά την κλειστή πόρτα, τον ακούω καθαρά. Συγκεντρωμένος, με τον μετρονόμο να δίνει ρυθμό, «περνάει» μια φορά τα κομμάτια του. Κι έπειτα απομονώνει και μελετά χωριστά, ξανά και ξανά, τα σημεία που τον δυσκολεύουν, μέχρι να λυθούν τα δάχτυλά του και να λειανθούν οι δυσκολίες στα περάσματα. Με υπομονή –εννιάχρονου μεν, αλλά υπομονή.
Δεν ήταν πάντοτε έτσι. Γι΄αυτήν την προσεκτική μελέτη, την «κομμάτι-κομμάτι» δόθηκαν αρκετές ενδοοικογενειακές μάχες. Έγιναν προσπάθειες από τους μεγάλους να εξηγηθεί γιατί ακριβώς χρειάζεται αυτό, τι εξυπηρετεί. Υποστηρίχτηκε πολλάκις πως όλα τα ωραία πράγματα, αυτά που μας κάνουν περήφανους, έχουν πίσω τους δουλειά πολλή –και συγκεκριμένη, ανάλογη με τον στόχο που θέλουμε να πετύχουμε. Πως δεν αρκεί μόνον ο χρόνος που βάζουμε στην προσπάθεια, δεν αρκεί μόνον η βούλησή μας, αλλά χρειάζεται εστιασμένη και συγκεκριμένη δουλειά για να τα καταφέρουμε.
Όπως συμβαίνει και με τα παιδιά και με τους μεγάλους, δεν ήταν τα λόγια που έπεισαν τον Οδυσσέα να ακολουθήσει τη συμβουλή, αλλά το αποτέλεσμα. Μια μικρή δοκιμή -ή η δύναμη του παραδείγματος. Αυτό χρειάστηκε για να αρχίσει να αλλάζει ο τρόπος –πρώτα διερευνητικά, κι έπειτα με πίστη στη διαδικασία.
Μιλούσα γι΄αυτό τις προάλλες με έναν φίλο που έτρεξε φέτος τον πρώτο του μαραθώνιο. Την αξεπέραστη «κλασική διαδρομή», τη μητέρα των δρόμων. Προετοιμαζόταν από την άνοιξη και στις τυχαίες συναντήσεις μας, χάριν γειτνίασης, μου μετέφερε λίγο από όσα έκανε. Μικρές διερευνητικές διαδρομές του πρωτάρη στην αρχή, σταθερότερα χιλιόμετρα έπειτα, long runs στην παραλιακή και, με αφετηρία έναν ανοιξιάτικο ημιμαραθώνιο, ετοιμασία για τον Νοέμβριο. Όλα καλά. Τον έβλεπα έτοιμο και, κυρίως γεμάτο διάθεση για το καινούργιο.
Έμαθα τα νέα του από τη γειτονιά και τα προσφιλή μας ηλεκτρονικά μέσα. Τερμάτισε σε χρόνο αξιοπρεπή για πρώτη φορά, με αναμφισβήτητη χαρά για όσα πέτυχε μα και το απωθημένο του «μπορούσα καλύτερα». Και μόλις προχθές τον ξαναείδα και λίγο το συζητήσαμε αυτό το «μπορούσα καλύτερα».
«Δεν είχα κάνει ανηφόρες», είπε μόνος του, έχοντας σαφέστατα αντιληφθεί αυτό που ίσως ευθυνόταν για το αποτέλεσμα και, κυρίως, για την κούρασή του. «Έκανα όλες μου τις προπονήσεις σε ομαλό έδαφος, στο ισιάδι της παραλιακής. Κι όταν έφτασα εκεί στη μέση, στα ανεβοκατεβάσματα και τις ανηφόρες, ήμουν απροετοίμαστος. Κόπηκα». Απάντησα πως ήταν η πρώτη του φορά και πως πήγε πολύ καλά έτσι κι αλλιώς, μα καταλάβαινα πως παρά τον αξιοπρεπή χρόνο και την αδιαμφισβήτητη κατάκτηση ένιωθε απογοητευμένος που δεν είχε προβλέψει αυτήν την παράμετρο και δεν είχε προετοιμαστεί γι΄αυτήν. Κάπως σαν να πιάστηκε αδιάβαστος σε σημαντικό διαγώνισμα.
Ξέρω ακριβώς πώς ένιωσε. Είχα βρεθεί στην ίδια θέση μετά από τερματισμούς, όταν τερμάτιζα πάντοτε άνετη (εντυπωσιακά άνετη, μου λένε) αλλά με το χρονόμετρο κολλημένο στον ίδιο χρόνο, με διαφορά λεπτού: 3.45’. Άνετα αλλά ως εκεί. Όχι πιο γρήγορα. Άνετα, γιατί είχα κάνει πολλά χιλιόμετρα και πολλές ανηφόρες. Ως εκεί, γιατί ποτέ μου δεν αγάπησα τις προπονήσεις ταχύτητας. Προτιμούσα την άσκηση της αντοχής κι εκεί έβρισκα τη χαρά.
Κάποτε, μετά από τρεις-τέσσερις μαραθώνιους στον ίδιο χρόνο, ρώτησα τον ταχύτερο Κωστή (στο 3.06’ τότε), με τον οποίο προπονούμασταν μαζί σε τόπο και ώρα αλλά με άλλο πρόγραμμα ο καθένας, αν μπορώ άραγε να γίνω ταχύτερη. «Φυσικά μπορείς», μου απάντησε, «αν κάνεις την προπόνηση που χρειάζεται για να γίνεις γρηγορότερη». Και η αλήθεια των λόγων του ήταν αυταπόδεικτη. Δεν έτρεχα για την ταχύτητα και δεν ήξερα καν πώς να ζορίσω τον εαυτό μου να το κάνει. Το 3.45’ ήταν ο ξεκούραστος, φυσικός μου χρόνος, ο άνευ προσπάθειας. Αν ήθελα άλλο αποτέλεσμα, χρειαζόμουν άλλη προετοιμασία. Κι αν ήθελα να λειάνω τα δύσκολα περάσματα, έπρεπε να δουλέψω γι΄αυτά ειδικώς. Όπως κάνει τώρα ο Οδυσσέας.
«Να δουλεύεις γι’ αυτό που θέλεις να πετύχεις». «Να ετοιμάζεσαι για τις απαιτήσεις του αποτελέσματος που θέλεις, συγκεκριμένα». «Να είσαι ακριβής στην προπόνηση, για να ξέρεις τι θα κάνεις στον αγώνα». Φράσεις που εμπέδωσα σε εκατοντάδες χιλιόμετρα στο δρόμο κι άλλο τόσο σε άλλες διαδρομές ζωής, έτσι που να μπορώ να τις δώσω για συμβουλή στους νεότερους αλλά και να τις εισπράττω με βεβαιότητα όταν χρειάζεται να τις ακούσω εγώ. Φράσεις χρήσιμες για τη συναυλία του Οδυσσέα, για τον επόμενο μαραθώνιο του Αποστόλη και –ναι- για τα δικά μου δρομικά όνειρα.
7°
