Το πανηγύρι του Σταυρού στη Δονούσα είναι από αυτά που αξίζει να ζήσει κανείς
Η Δονούσα είναι το πιο δυσπρόσιτο νησί των Μικρών Κυκλάδων κι ας απέχει 8 μόλις ναυτικά μίλια από τη Νάξο και 14 από τα Κατάπολα της Αμοργού. Κι αυτό γιατί εδώ τελειώνει το Ικάριο πέλαγος και ο τόπος είναι πάντα μες στους αέρηδες και τα μποφόρια. Η Δονούσα είναι ένας παράδεισος για όσους πραγματικά θέλουν να ζήσουν ήσυχες διακοπές, να απολαύσουν τις όμορφες παραλίες και να γνωρίσουν τους φιλόξενους κατοίκους της. Δεν είναι τυχαίο ότι έχει τους φανατικούς πιστούς της που δεν μπορούν να ζήσουν χρονιά χωρίς την ενέργειά της.
Το πανηγύρι του Σταυρού είναι το σημαντικότερο πανηγύρι του νησιού –η Χώρα του νησιού λέγεται Σταυρός– και εκτός των ντόπιων πολλοί πιστοί πανηγυριώτες, παρ’ ότι η ημερομηνία πέφτει εκτός καλοκαιρινής σεζόν, 14 Σεπτεμβρίου, έρχονται απ’ όλα τα γύρω νησιά για να το γιορτάσουν. Πόσο μάλλον όταν τα τελευταία χρόνια στο πανηγύρι τραγουδάει ο Νίκος Οικονομίδης, ο αγαπημένος συνθέτης-τραγουδιστής-γλεντιστής των Κυκλάδων.
Η εκκλησιά του Σταυρού με τον λουλακί τρούλο έχει ένα πανέμορφο καμπαναριό και κάθε χρόνο την παραμονή της γιορτής οι γυναίκες του χωριού με τα παιδιά τους στολίζουν με λουλούδια –βασιλικά, γιασεμιά, τζίνια, λευκά γαρύφαλλα– τις εικόνες του ναού, ενώ οι άνδρες μεταφέρουν τους άρτους από τον μοναδικό φούρνο του νησιού καθώς μοσχοβολούν γλυκάνισο, κανέλλα, γαρύφαλλο, μαστίχα και μαχλέπι. Στο παρακείμενο Πνευματικό Κέντρο -χορηγία του εφοπλιστή Θανάση Μαρτίνου– μαγειρεύεται το φαγητό σε καζάνια για πεντακόσιους περίπου νοματαίους, υπό την επίβλεψη του Mιχαήλ Πράσινου που ζει χρόνια στη Μελβούρνη και έρχεται κάθε χρόνο ειδικά για το πανηγύρι.
Μετά τον Εσπερινό, ο κόσμος περνά στο Πολιτιστικό Κέντρο όπου πίνουν κρασί και τρώνε το κοκκινιστό κατσικάκι με τις πατάτες και κατόπιν κατηφορίζουν στο γιαλό όπου τους περιμένουν τα όργανα. Οι χοροί θα βαστήξουν μέχρι τις πρωινές ώρες.
Εάν ο καιρός το επιτρέπει, σίγουρα θα έρθουν από τα Κουφονήσια, αλλά και τα γύρω νησιά, πιστοί του πανηγυριού που καταφθάνουν με καΐκια για να γλεντήσουν και να τιμήσουν την εορτή.
