Εκεί που ψάχναμε να βρούμε λύσεις για να «βγάλουμε» από τα κέντρα τα τεράστια SUV, τώρα διαφημίζουμε τα ίδια θηριώδη σε μέγεθος και βάρος αυτοκίνητα ως λύση για την αστική μετακίνηση…
Η «επανάσταση της μπαταρίας» και οι λόγοι που χωλαίνει στη Γηραιά Ήπειρο
Πόλεις και κινητικότητα. Κουβέντα που μπήκε εδώ και δεκαετίες στον χάρτη του διεθνώς αποκαλούμενου mobility. Πώς αντιμετωπιζόταν στο παρελθόν; Με σκούτερ, ποδήλατα και λιλιπούτεια αυτοκίνητα. Τα χρόνια πέρασαν, τα μέσα συγκοινωνιών αυξήθηκαν, παρ’ όλα αυτά ο κόσμος συνεχίζει –και όχι μόνο στην Ευρώπη– να «κατεβαίνει» με τα αυτοκίνητά του στα κέντρα. Για πολλούς λόγους, που δεν είναι επί του παρόντος. Τώρα, αξία έχει να δούμε τη διείσδυση της ηλεκτροκινητικότητας στη ζωή μας.
Θα περίμενε κανείς, όταν άρχισε η «επανάσταση της μπαταρίας», αυτή να έμπαινε στις αστικές τάξεις με τη λογική της εύκολης απόκτησης αλλά και του μεγέθους των προσφερόμενων αυτοκινήτων. Αντ’ αυτού, εντελώς λανθασμένα, η ηλεκτροκίνηση ξεκίνησε ανάποδα. Ηλεκτροκίνητα τεράστια SUV, κατηγορίας D και πάνω, «βαφτίστηκαν» αυτοκίνητα για αστικές μετακινήσεις, όταν ήδη η νέα πολεοδομική αρχιτεκτονική στην Ευρώπη είχε αρχίσει να σχεδιάζει και να βελτιώνει τις υπάρχουσες οικιστικές δομές, με σταδιακή προσαρμογή σε μικρά αυτοκίνητα πόλης, που δεν πιάνουν χώρο, δεν καίνε πολύ και μπορεί να εξυπηρετούν τις ανάγκες της μέσης οικογένειας.
Δεν αναφερόμαστε στο τι γίνεται με την εκτός πόλεων χρήση των ηλεκτροκίνητων οχημάτων (EV), γιατί δεν αφορά το συγκεκριμένο πόνημα. Οπότε σήμερα, έχουμε αντιστροφή των δεδομένων, κι εκεί που ψάχναμε να βρούμε λύσεις για να «βγάλουμε» από τα κέντρα τα τεράστια SUV, τώρα διαφημίζουμε τα ίδια θηριώδη σε μέγεθος και βάρος αυτοκίνητα ως λύση για την αστική μετακίνηση… Ευτυχώς η τάση αυτή δείχνει να παραχωρεί μεγάλο μερίδιο στον ορθολογισμό. Στο να κατασκευάζονται πλέον και μικρά ηλεκτροκίνητα οχήματα, ως απάντηση-λύση (έστω στον βαθμό που αυτό είναι πραγματοποιήσιμο) στο κυκλοφοριακό πρόβλημα, όπως και σε εκείνο του περιορισμού των ρύπων.
Η διάρρηξη των σχέσεων και ο όλεθρος της ευρωπαϊκής αυτοκινητοβιομηχανίας
Τον εξηλεκτρισμό στην Ευρώπη επέβαλε η πολιτική και οι πολιτικοί, όχι οι τεχνοκράτες. Τι πιο λογικό, λοιπόν, από το να δημιουργηθεί αναρχία σε κάτι τόσο σοβαρό, που απαιτούσε προγραμματισμό, υποδομές και σύνεση; Οι κάθετες πολιτικές επιλογές της ραγδαίας –ανεδαφικής λογικά– μείωσης των ρύπων CO2 σ’ ένα κυνήγι μαγισσών χωρίς τεχνολογικό υπόβαθρο, οδήγησαν σε υποστηρικτές και αντιρρησίες –κάτι που συνεχίζεται και σήμερα–, συνθήκη που, αντί να έχει τη σύμπνοια των κατοίκων των αστικών κέντρων, δημιούργησε ταξική προσέγγιση στο θέμα. Επιδοτήσεις σε οικονομικά εύρωστους ώστε να αποκτήσουν πανάκριβα ηλεκτροκίνητα αυτοκίνητα και «αποκλεισμός» των ασθενέστερων οικονομικά τάξεων από μια τεχνολογία που κανονικά έπρεπε να ξεκινήσει από την πλειονότητα των κατοίκων. Κοντά σε αυτό κι η ανάπτυξη της «ηλεκτροσκεπτιστικής» τάσης από πολύ κόσμο που αρχίζει να βλέπει ότι ό,τι λάμπει δεν είναι σώνει και καλά χρυσός…
Διαβάζουμε στην Αρχαία Ιστορία (Α' Γυμνασίου) για τη δημιουργία πόλης-κράτους. Τον 8ο αιώνα π.Χ. παρατηρήθηκε στον ελληνικό κόσμο μια σημαντική εξέλιξη. Το παλιό φυλετικό κράτος διασπάστηκε και τη θέση του πήρε η πόλη-κράτος. Ο Αριστοτέλης είδε τη δημιουργία της πόλης-κράτους ως επιθυμία των ανθρώπων για ζωή και την επιβίωσή της ως επιθυμία για καλή ζωή. Πυρήνας του νέου θεσμού υπήρξε ο συνοικισμός. Ακολούθησε η ένωση των συνοικισμών σε μία πόλη (άστυ), γύρω από μία ισχυρή θέση, την Ακρόπολη. Πάνω στην Ακρόπολη χτίζονταν οι ναοί και τα δημόσια κτίρια. Κάτω και γύρω από αυτήν απλώνονταν οι κατοικίες και τα καταστήματα, όπου τεχνίτες, ξυλουργοί, αγγειοπλάστες και έμποροι εργάζονταν για να καλύψουν τις ανάγκες της ζήτησης. Σταδιακά η πόλη περιβάλλεται από τείχη. Το πρότυπο αυτό ακολούθησαν στη συνέχεια οι πόλεις της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας και σταδιακά το μοντέλο αυτό επεκτάθηκε σε όλη την Ευρώπη. Τι έχουμε, λοιπόν, στην πολιτιστική-κοινωνική εξέλιξη; Το ότι οι βασικές πόλεις της Ευρώπης, πρωτεύουσες κρατών, νομών και επαρχιών, έχουν χτιστεί σύμφωνα με αυτό το οικιστικό δεδομένο.
Η συζήτηση έχει ανάψει για τα καλά και ξεκίνησε από το Παρίσι, μια τεράστια πόλη, με «βαρύ» κέντρο και επί μέρους μικρότερα. Τα ίδια και στη Ρώμη, τα ίδια και στο Λονδίνο, τα ίδια και στην Αθήνα. Το να τοποθετηθούν φορτιστές σε όλα τα πεζοδρόμια των πόλεων δεν προτάθηκε από κανέναν, γιατί όλοι οι επαΐοντες αντιλαμβάνονται το ουτοπικό του πράγματος.
Και τότε, τι θα γίνει; Μένει να δούμε τι λύσεις θα επιλεγούν από τους νομοθέτες και τους άρχοντες των πόλεων. Γιατί με το να απαγορεύεις τα αυτοκίνητα στα κέντρα, δεν λύνεις το πρόβλημα. Το κουκουλώνεις…
Και τώρα τι;
Η μελλοντική κατάσταση των αυτοκινήτων στις πόλεις αναμένεται να εξελιχθεί καίρια και καθοριστικά επηρεαζόμενη από διάφορους παράγοντες όπως οι τεχνολογικές εξελίξεις, οι πολιτικές βιωσιμότητας και οι αλλαγές στη συμπεριφορά των καταναλωτών. Όμως ποιες είναι σήμερα οι πιο σημαντικές τάσεις και παράγοντες που θα μπορούσαν να διαμορφώσουν το μέλλον των αυτοκινήτων στις αστικές περιοχές; Ας τις δούμε αναλυτικά:
Ηλεκτροκίνηση: Η αύξηση των ηλεκτρικών αυτοκινήτων προβλέπεται να συνεχιστεί, καθώς οι κυβερνήσεις ενθαρρύνουν τη χρήση τους μέσω κινήτρων και επιδοτήσεων. Αυτό μπορεί να οδηγήσει σε μείωση των ρύπων και βελτίωση της ποιότητας του αέρα στις πόλεις. Ωστόσο, τα κίνητρα και ιδιαίτερα οι επιδοτήσεις δεν μπορούν να κρατήσουν εις άπειρον, μια και, όπως έχουμε ήδη διαπιστώσει, σε πολλές χώρες έχουν ημερομηνία λήξης, αφού τα ποσά που δαπανώνται δεν είναι ανεξάντλητα. Έχουμε δει χώρες πρωτοπόρους στην αυτοκίνηση να βλέπουν τις πωλήσεις ηλεκτρικών οχημάτων να πέφτουν κατακόρυφα μόλις τα κίνητρα και οι επιδοτήσεις μειώνονται δραστικά ή καταργούνται.
Αυτονομία και αυτόνομα οχήματα: Τα αυτόνομα αυτοκίνητα αναμένεται να γίνουν σε τεράστιο βαθμό «κοινόχρηστα», προσφέροντας μεγαλύτερη ασφάλεια και αποδοτικότητα στις μετακινήσεις. Τα συστήματα δείχνουν ότι μπορούν να μειώσουν την κυκλοφοριακή συμφόρηση και να εξοικονομήσουν χρόνο στους χρήστες. Για την ώρα, τα συστήματα στα αυτοκίνητα με 100% αυτόνομη οδήγηση είναι έτοιμα, αλλά η πλήρης εφαρμογή τους απέχει ακόμα, κυρίως λόγω της μη ολοκλήρωσης του νομικού πλαισίου λειτουργίας τους. Είναι γνωστό ότι σήμερα, νομικά υπεύθυνος για ένα αυτοκίνητο που κινείται στους δρόμους είναι ο οδηγός του. Στην εποχή της καθολικά υπάρχουσας αυτόνομης οδήγησης, ποιος θα είναι νομικά υπεύθυνος; Ο κατασκευαστής του αυτοκινήτου; Η εταιρεία που έφτιαξε το λογισμικό; Ακόμα υπάρχει πολλή δουλειά που πρέπει να γίνει σε αυτόν τον τομέα.
Αστικά μέσα μεταφοράς: Με τη μία μετά την άλλη πόλη να επιβάλλουν περιορισμούς στην κυκλοφορία των αυτοκινήτων, αναμένεται να υπάρξει μεγαλύτερη στροφή στα δημόσια μέσα μεταφοράς, όπως τα λεωφορεία, τα μέσα σταθερής τροχιάς (μετρό, τραμ, τρόλεϊ) και τα τρένα, καθώς και σε εναλλακτικούς τρόπους μετακίνησης, όπως ποδήλατα και ηλεκτρικά σκούτερ. Για το θέμα των ποδηλάτων θα πρέπει να τοποθετήσουμε παραμέτρους –πλην των ποδηλατοδρόμων– όπως τοπογραφικό ανάγλυφο μιας πόλης, ή και τη δομική ικανότητα των κατοίκων (προβλήματα υγείας, ηλικιακό τοπίο, ιατρικό ιστορικό κ.ά.), ώστε να μπορούν να επιλέξουν αυτό το μέσο. Δεν είναι καθόλου τυχαίο ότι στην Ελλάδα το ποδήλατο, σε περιοχές όπως η Θεσσαλία ή η Ρόδος, δεν χρειάστηκε να γίνει μόδα ή τάση για να μπει στις ζωές των κατοίκων, αφού η διάδοσή του είναι ευρεία από τη μεταπολεμική εποχή.
Πολιτικές βιωσιμότητας: Πόλεις σε όλο τον κόσμο επενδύουν σε πράσινες υποδομές και περιορίζουν την πρόσβαση οχημάτων σε κεντρικές περιοχές, προκειμένου να μειώσουν τη ρύπανση και την κυκλοφοριακή συμφόρηση. Τέτοιες πολιτικές ενδέχεται να προωθήσουν τη χρήση των ποδηλάτων και το περπάτημα. Πάντα όμως σε συνάρτηση με τα όσα αναλύσαμε παραπάνω.
Τεχνολογία και συνδεσιμότητα: Η ανάπτυξη έξυπνων πόλεων θα συμβάλει στην ενσωμάτωση των οχημάτων στα συστήματα διαχείρισης κυκλοφορίας, βελτιώνοντας την εμπειρία του χρήστη και την αποδοτικότητα του δικτύου. Πιο μακρινή διαδικασία, αλλά τουλάχιστον στα γραφεία των αναλυτών υπάρχει και αυτή η παράμετρος. Γενικόλογη ή μη, υπάρχει…
Συμπέρασμα
Αξιολογώντας τους παραπάνω παράγοντες, μπορούμε να συμπεράνουμε με σχετική ασφάλεια ότι το μέλλον των αυτοκινήτων στις πόλεις θα χαρακτηρίζεται από μια στροφή προς την αειφορία, την τεχνολογική καινοτομία και τις αλλαγές στις συμπεριφορές μετακίνησης. Θα είναι σημαντικό οι πόλεις να προσαρμοστούν σε αυτές τις τάσεις προκειμένου να εξασφαλίσουν μια βιώσιμη αστική ανάπτυξη.
Το πώς και πότε θα γίνει αυτό δεν εναπόκειται μόνο στις κάθετες νομικές επιλογές, απαγορεύσεις ή ρήτρες, αλλά –το σημαντικότερο– στην αποδοχή τους από τους αστικούς πληθυσμούς.
Όσο θα παράγονται μικρά, ευέλικτα ηλεκτρικά αυτοκίνητα για πόλεις, σταδιακά στην πορεία των χρόνων θα δούμε μια μεταστροφή των κατοίκων προς αυτά ως πρώτη επιλογή. Μένει –όπως προανέφερα– να δούμε σοβαρά πώς θα αντιμετωπιστεί η υπόθεση φόρτισης στα πυκνοκατοικημένα αστικά κέντρα.
Σε 14 ή σε 9 μήνες οι Κινέζοι μπορούν να κατασκευάσουν ένα υπερσύγχρονο εργοστάσιο που παράγει πολύ υψηλού επιπέδου προϊόντα με απίθανη σχέση ποιότητας-τιμής
Ο πρωταθλητής του WRC του 2019 ανακοίνωσε ένα διάλειμμα από τους αγώνες ράλι, τερματίζοντας μια καριέρα 18 ετών, λίγες ώρες μετά την ολοκλήρωση του FORUM8 Ράλλυ Ιαπωνίας
13°
