Κοινωνια

Γυναικοκτονίες: Όταν οι γυναίκες-θύματα ενοχοποιούνται

Το είδαμε με την πρόσφατη δολοφονία της 36χρονης, που ακόμα συζητιέται δημόσια η ερωτική της ζωή, σχεδόν όσο και ο άδικος θάνατός της…

Μανίνα Ζουμπουλάκη
Μανίνα Ζουμπουλάκη
4’ ΔΙΑΒΑΣΜΑ
Γυναικοκτονίες: Όταν οι γυναίκες - θύματα ενοχοποιούνται
© Getty Images For Unsplash+

Όταν οι γυναικοκτονίες, τα θύματα ενδοοικογενειακής βίας και τα θύματα βιασμού ενοχοποιούνται με το: «Αυτές έφταιγαν»

Όταν πριν μερικά χρόνια είχε εμφανιστεί η Ριάνα με μαυρισμένο μάτι, δαρμένη από τον τότε σύζυγό της, είχε κυκλοφορήσει ένα (νούμερο) σταντ-απ στο οποίο ο κωμικός έλεγε: «Ναι, αλλά δεν ξέρουμε τι είχε κάνει η Ριάνα πριν φάει το ξύλο!» Μου είχε φανεί απίστευτο και φρικτό, και σταμάτησα να βλέπω τον κωμικό που έκανε αυτό το απαίσιο «αστείο». Η Ριάνα, πλούσια, διάσημη, σταρ, κούκλα, δυναμική, είχε μπλέξει με έναν κακοποιητικό άντρα: αυτό ήταν το μοναδικό της λάθος. Στο οποίο δεν είναι και τόσο δύσκολο να πέσει μια γυναίκα, γιατί κανένας άντρας δεν συστήνεται ως κακοποιητής με το «καλημέρα σας».

Μπορεί να κάνει και δυο-τρία χρόνια να δείξει τι καπνό φουμάρει, μπορεί να περιμένει την κατάλληλη ευκαιρία, την αφορμή για να εκφραστεί, τις ιδανικές συνθήκες. Π.χ. όταν η γυναίκα έχει γεννήσει, όταν έχει χάσει τη δουλειά της, όταν δεν έχει χρήματα, όταν είναι πεσμένη ψυχολογικά, όταν θέλει να τον χωρίσει – ή και άσχετα με τη γυναίκα, όταν ο ίδιος έχει φτάσει στο αμήν, για δικούς του λόγους.

Το ποσοστό των γυναικών που σκοτώνουν τους άντρες τους είναι πολύ χαμηλό έτσι κι αλλιώς

Το πιο συνηθισμένο είναι ο άντρας να «ξεσπάει πάνω στη γυναίκα» όταν εκείνη θέλει να τον χωρίσει, όταν τον έχει μόλις χωρίσει ή όταν έχει βρει άλλον σύντροφο. Το ίδιο πράγμα (γιατί δεν θέλω να πω «το ίδιο παράπτωμα») όταν το κάνει ο άντρας, όταν θέλει να χωρίσει ή να βρει άλλην, δεν έχει τέτοιες κυρώσεις: η γυναίκα δεν θα τον σφάξει. Μπορεί να κλάψει, να φωνάξει, να του πετάξει κάτι στο κεφάλι, αλλά δεν θα τον σκοτώσει επειδή τη χωρίζει ούτε επειδή ξενοπηδάει. Το ποσοστό των γυναικών που σκοτώνουν τους άντρες τους είναι πολύ χαμηλό έτσι κι αλλιώς, πόσο μάλλον αυτών που τους σκοτώνουν για τέτοιους λόγους…

Εκτός από το αδιαμφισβήτητο γεγονός ότι οι άντρες σκοτώνουν τις γυναίκες, ερωμένες, φίλες, συγγενείς ή κουμπάρες τους (κάθε χρόνο στην Ελλάδα έχουμε κατά μέσο όρο πάνω από δέκα γυναικοκτονίες), ισχύει η ενοχοποίηση του θύματος με όλους τους δυνατούς τρόπους: από τον δικηγόρο υπεράσπισης του γυναικοκτόνου, που θα ισχυριστεί ότι η γυναίκα τον έβγαζε από τα ρούχα του, τον κεράτωνε, του μαγείρευε άθλια και δεν του έπλενε καλά τα σώβρακα, μέχρι τη/τον δημοσιογράφο του καναλιού που θα εκμαιεύσει πληροφορίες για το ποιόν του θύματος από τους γείτονες (και ναι, ντρέπομαι πάρα πολύ όταν είναι γυναίκες οι ρεπόρτερ που ρωτάνε: «Υπήρχε τρίτο πρόσωπο στη ζωή της;» Λες και η ύπαρξη τρίτου προσώπου δικαιολογεί κάτι τόσο ασύλληπτα βαρύ όπως ο φόνος…).

Η γυναίκα που καταγγέλλει βιασμό μπαίνει αυτόματα στην κατηγορία «τα ’θελε και τα ’παθε», επειδή φορούσε σορτς, μίνι, κολάν, φόρεμα, επειδή κουνούσε τον πισινό της, ήταν βαμμένη έντονα, περπατούσε με τακούνια – ή, μήπως επειδή απλώς ήταν γυναίκα. Αν τα πετάξουμε όλα τα προηγούμενα, το σορτς, το μακιγιάζ, τα τακούνια, αν η γυναίκα κυκλοφορεί με μπούρκα, πάλι παίζει να τη βιάσει κάποιος, η μπούρκα π.χ. μπορεί να ήτανε διαφανής, κολλητή, σέξι, μυστήρια, η γυναίκα με κάποιον τρόπο να είχε προκαλέσει, ε, κι ο καημένος ο άντρας τι να κάνει; Τη βίασε, δεν κρατήθηκε, άντρας είναι.

Αυτό το «άντρας είναι» ισχύει και για τη γυναικοκτονία: τον πρόσβαλε, τον κεράτωσε, τον χώρισε, τον έδιωξε, μείωσε τον ανδρισμό του, τον χλεύασε, του μίλησε άσχημα, περιφρονητικά, τον χτύπησε (με τα λόγια) εκεί που πονούσε, τον προκάλεσε απροκάλυπτα, ε κι ο καημένος ο άντρας, τι να κάνει; Άρπαξε ένα σουβλί και τη σκότωσε. Δεν κρατήθηκε, άντρας είναι. Αν δεν τον είχε προκαλέσει; Ούτε που θα την είχε αγγίξει, αλλά έφταιξε κι αυτή. Ας καθότανε στα αυγά της. Ήθελε και γκομενιλίκια, μάνα τόσων παιδιών.

Κανένας άνθρωπος δεν έχει δικαίωμα να σκοτώσει κανέναν, ποτέ, το λέει μέχρι και η Βίβλος, η νομοθεσία και ο κοινός νους

Το ότι αυτά τα επιχειρήματα παρουσιάζονται σαν λογικά το 2025, είναι απίστευτο: «αν ήταν καλή, δεν θα τη σκότωνα». Μα κανένας άνθρωπος δεν έχει δικαίωμα να σκοτώσει έναν άλλον άνθρωπο επειδή ο άλλος άνθρωπος δεν κάνει αυτό που θέλει ο πρώτος άνθρωπος! Λάθος, κανένας άνθρωπος δεν έχει δικαίωμα να σκοτώσει κανέναν άνθρωπο, ποτέ, το λέει μέχρι και η Βίβλος, και η νομοθεσία, και ο κοινός νους. Στις περιπτώσεις γυναικοκτονιών, η δικαιολογία «με έβγαλε από τα ρούχα μου με τη συμπεριφορά της και τη σκότωσα» θα έπρεπε να κάνει τους δικαστές να γελάνε. Ή να κλαίνε.

Το ότι ο μέσος γυναικοκτόνος εκτίει το ένα τρίτο της ποινής του, κατά μέσο όρο, ή και το ένα πέμπτο αν παρα-δείχνει καλή διαγωγή… είναι ένας λόγος για τον οποίον θα έπρεπε να κλαίμε όλοι. Θυμάμαι γυναικοκτόνο που καυχιόταν στη γυναίκα του πριν τη σκοτώσει: «Σε δυο χρόνια θα είμαι έξω, ακόμα κι αν σε σφάξω!». Δεν ξέρω αν είναι ήδη έξω ο συγκεκριμένος, δεν παρακολούθησα τη συνέχεια του δράματος, γιατί έπεσαν άλλα δράματα στο μεταξύ, ακόμα πιο δραματικά. Η μέση γυναίκα ευτυχώς δεν ζει με τον φόβο του άντρα/σύντροφου/γκόμενου ο οποίος μπορεί να τα πάρει στο κρανίο μια μέρα και να τη σκοτώσει. Αλλά υπάρχουν πάρα πολλές γυναίκες που ζούνε μ' αυτόν τον παραλυτικό, μουδιαστικό, καταρρακωτικό φόβο. Και δεν είναι όλες αλλοδαπές, μετανάστριες ή πάμφτωχες. Είναι κανονικές γυναίκες που σαν τη (σταρ) Ριάνα, έπεσαν σε έναν κακοποιητικό άντρα.

Αν ένας άντρας ήξερε ότι θα έμενε για πάντα στη φυλακή, μπορεί και να το σκεφτόταν λίγο παραπάνω πριν σκοτώσει κάποια γυναίκα

Το αν θα τις σκοτώσει ο κακοποιητής μια μέρα ή αν θα καταφέρουν να του ξεφύγουν, να τον αφήσουν πίσω τους, να ξεκινήσουν μια νέα ζωή… δυστυχώς είναι καθαρά θέμα τύχης. Και είναι πολλές οι γυναίκες –φέτος ήδη έντεκα ως τώρα– οι οποίες δεν είχαν καθόλου καλή τύχη, μέσα στο προχώ, μοντέρνο, σύγχρονο 2025. Το να τους καταλογίζονται ευθύνες που δολοφονήθηκαν από πρώην ή νυν αγαπημένο τους, εκτός από τρελό, είναι και σαν να παίρνουμε το μέρος του δολοφόνου, όχι μόνον τα κανάλια αλλά κι εμείς όλοι/ες, όποτε λέμε «σίγουρα κάτι έκανε κι αυτή για να τη σφάξει στα καλά καθούμενα!».

Όταν ένας άντρας σκοτώνει μια γυναίκα, δεν είναι ποτέ «στα καλά καθούμενα»: τη θεωρεί κτήμα του, αντικείμενο, ιδιοκτησία του πάνω στην οποία έχει δικαίωμα ζωής και θανάτου. Είναι πολύ θυμωμένος κι η γυναίκα γίνεται αποδέκτης (ίσως για πολλοστή, και τελειωτική φορά) του θυμού του. Αν ήξερε ότι θα έμενε για πάντα στη φυλακή, μπορεί και να το σκεφτόταν λίγο παραπάνω πριν αρπάξει το μαχαίρι, το σουβλί, το όπλο, πριν τη στραγγαλίσει ή τη ρίξει από το μπαλκόνι – μπορεί, με άλλα λόγια, μέχρι και να μην τη σκότωνε…

ΕΓΓΡΑΦΕΙΤΕ ΣΤΟ NEWSLETTER ΜΑΣ

Tα καλύτερα άρθρα της ημέρας έρχονται στο mail σου

ΠΡΟΣΦΑΤΑ

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ

ΔΕΙΤΕ ΕΠΙΣΗΣ

Έχετε δει 20 από 200 άρθρα.

// EMPTY