«Πουτάνες φόνισσες»Ρομπέρτο Μπολάνιο, μτφ. Έφη Γιαννοπούλου, εκδ. Άγρα, σελ. 313
Ο πρόωρα χαμένος Χιλιανός Ρομπέρτο Μπολάνιο υπήρξε μια σχεδόν ηρωική φιγούρα της νεότερης ισπανόφωνης λογοτεχνίας, ο πλέον ίσως πολιτικοποιημένος Λατινοαμερικανός συγγραφέας της γενιάς του, που συνέπεσε με την περίοδο της χούντας του Πινοσέτ. Στην παρούσα συλλογή με διηγήματα, ο δημιουργός τού «Μια νύχτα στη Χιλή» καταθέτει «13 παραλλαγές στα θέματα της απελπισίας, της τρέλας, της ουσιαστικής λογοτεχνίας, αλλά και της απουσίας της, της ομορφιάς που εξαφανίζεται, του έρωτα, του θανάτου, του σκοτεινού πεπρωμένου του ανθρώπου». Η έννοια του κακού, η βία στις σύγχρονες κοινωνίες αλλά και η ανάγκη για συμπόνια και ανθρωπιά είναι τα θέματα που κυριαρχούν. Ο Μπολάνιο εκμεταλλεύεται στο έπακρο το περιβάλλον και τις παραδόσεις της λατινοαμερικανικής ενδοχώρας, κι η γραφή του ακροβατεί ανάμεσα στο ρεαλισμό και στο φανταστικό. Κάποιες από τις ιστορίες του είναι εξόχως εξομολογητικές, όπως η «Λίστα χορού» που διαβάζεται σαν προσωπική αφιέρωση στον Νερούδα. Άλλες προκύπτουν ιδιαιτέρως αιχμηρές, όπως η «Προεικόνιση του Λάλο Κούρα» όπου πρωταγωνιστούν έμποροι ναρκωτικών και σκηνοθέτες ταινιών πορνό. Ιδιαιτέρως απολαυστική κι η ιστορία που κλείνει το βιβλίο, οι «Φωτογραφίες», όπου επαναφέρει στη δράση τον Αρτούρο Μπελάνο, παλιό «φίλο» από την εποχή του “Los Detectives Salvages” («Άγριοι ντετέκτιβ»).
«Ντροπή» Σαντιάγο Ρονκαλιόλο, μτφ. Μαργαρίτα Μπονάτσου, εκδ. Καστανιώτη, σελ. 171
Χάρη στον «Κόκκινο Απρίλη», ο Σαντιάγο Ρονγκαλιόλο τιμήθηκε με το βραβείο Αλφαγκουάρα και χαιρετίστηκε ως το νέο «αστέρι» της ισπανόφωνης λογοτεχνίας. Η «Ντροπή», που προηγείται χρονικά και μεταφέρθηκε και στον κινηματογράφο, αποκαλύπτει ένα διαφορετικό Ρονκαλιόλο σε σχέση με τη σκληρή πρόζα και θεματική του «Κόκκινου Απρίλη», ένα ξεκάθαρο πολιτικο-αστυνομικό θρίλερ και δη αιματοβαμμένο. Σε τούτη τη νουβέλα του, ο 33χρονος Περουβιανός βουτά την πένα του στην υπερρεαλιστική παράδοση της λατινοαμερικανικής λογοτεχνίας και φτιάχνει ένα σπονδυλωτό μυθιστόρημα με καθημερινούς αλλά παράξενους ήρωες. Το ζήτημα της μοναξιάς και της αποξένωσης είναι αυτό που συνενώνει αυτές τις ξεχωριστές ιστορίες, οι οποίες αφήνουν στο τέλος μια μισολυπητερή - μισοκωμική αίσθηση. Σε κάποια σημεία θα σου θυμίσει ίσως ένα λογοτεχνικό «συγγενή» του “Amores Perros”.
«Το βιβλίο του Μανουέλ» Χούλιο Κορτάσαρ, μτφ. Βασιλική Κνήτου, εκδ. Κέδρος, σελ. 577
Ο Χούλιο Κορτάσαρ ανήκει στις εμβληματικές πένες της Λατινικής Αμερικής. Γεννημένος στις Βρυξέλλες, σπούδασε στο Πανεπιστήμιο του Μπουένος Άιρες και εν συνεχεία δίδαξε στο Πανεπιστήμιο του Κούγιο μέχρι να παραιτηθεί λόγω διαφωνιών με το περονικό καθεστώς. Στις αρχές του ’50 εγκαταστάθηκε στο Παρίσι, όπου εργάστηκε ως ανεξάρτητος μεταφραστής για την ΟΥΝΕΣΚΟ. Εκτός από τη λογοτεχνία ασχολήθηκε ακόμα με τη φωτογραφία, ενώ υπήρξε και φανατικός της τζαζ – το μυθιστόρημά του «Κυνηγός» (εκδ. Απόπειρα) έχει ως θέμα του τον Τσάρλι Πάρκερ.
Αν το «Κουτσό» (εκδ. Εξάντας) θεωρείται το αριστούργημά του, το «Βιβλίο του Μανουέλ» ακολουθεί σε απόσταση αναπνοής. Το εν λόγω βιβλίο συντάσσουν οι γονείς του, ο Πατρίσιο κι η Σουσάνα, Αργεντινοί πολιτικοί εξόριστοι στο Παρίσι του ’70, και οι φίλοι τους: ο ριζοσπάστης Μάρκος, ο θυμόσοφος Αντρές που ακούει μετά μανίας Στοκχάουζεν, η Γαλλίδα οπαδός του Ντεκάρτ Φρανσίν, ο φανφαρόνος Λόνσταϊν, χαρακτήρες που «γράφουν» στο χαρτί, όλοι ανεξαιρέτως.
Το βιβλίο που επιμελείται η «συμμορία» για τον Μανουέλ αποτελείται από αποκόμματα εφημερίδων και περιοδικών, που κυρίως αναφέρονται στις διεθνείς πολιτικές εξελίξεις. Ο Μανουέλ έτσι θα μυηθεί από νωρίς «στα δύσκολα»: απεργίες, διαδηλώσεις, αστυνομική βία, αντάρτικα πόλεων, απαγωγές, βασανιστήρια, εκτελέσεις. Το «Βιβλίο του Μανουέλ» διαβάζεται πρώτα απ’ όλα σαν ένα «υποχθόνιο» σχόλιο πάνω στην τότε πολιτική πραγματικότητα, με έμφαση βεβαίως σ’ αυτήν της Λατινικής Αμερικής. Αντισυμβατικός στον τρόπο γραφής του, ο Κορτάσαρ οργανώνει το υλικό του σαν λογοτεχνικό κολάζ. Τα αποκόμματα που παρατίθενται εμβόλιμα συναρμολογούν ένα δεύτερο βιβλίο μέσα στο ίδιο το βιβλίο.
21°
