Το θεατρικό έργο Τα Ορφανά έχει παρουσιαστεί ξανά στην Ελλάδα, από το Θέατρο του Νέου Κόσμου, σε σκηνοθεσία Βαγγέλη Θεοδωρόπουλου, με μεγάλη επιτυχία. Πρόκειται για ένα σύγχρονο θεατρικό έργο το οποίο εστιάζει στο περιβάλλον της οικογένειας, σε μια προσπάθεια να προσεγγίσει τις αιτίες που οδηγούν τα άτομα τόσο σε παραβατικές και βίαιες συμπεριφορές όσο και την ατομική και κοινωνική αναλγησία απέναντι στους θύτες.
Στο περιβάλλον μιας καθ’ όλα αξιοσέβαστης οικογένειας, ο νεαρός αδερφός, επιτίθεται σε πρόσφυγες/μετανάστες που ζουν στην περιοχή του, χωρίς κανέναν ιδιαίτερο λόγο, απλώς και μόνο επειδή είναι διαφορετικοί αλλά και αδύναμοι. Η αδερφή του, για να τον προστατεύσει από την αστυνομία, εξαναγκάζει τον σύζυγό της να γίνει συνένοχος στη βιαιοπραγία, προκειμένου να τρομοκρατήσουν τον άτυχο πρόσφυγα/μετανάστη ώστε να μην ομολογήσει.
Το θεατρικό έργο διαθέτει κλιμακούμενη ανέλιξη πλοκής που διατηρεί αμείωτο το ενδιαφέρον του θεατή, φυσικότητα λόγου και συμπεριφορών. Το μόνο ίσως μειονέκτημά του εντοπίζεται στο γεγονός ότι η βίαιη συμπεριφορά του νεαρού αδερφού, παρουσιάζεται ως ψυχαναλυτικό τραύμα της παιδικής του ηλικίας. Πράγμα που αποδυναμώνει την προσπάθεια μιας ιδεολογικο-κοινωνιολογικής ανάλυσης του ζητήματος. Καθώς, οι νέοι που επιλέγουν να πράττουν κατ’ ανάλογο τρόπο δεν προέρχονται όλοι από διαλυμένες οικογένειες, ούτε είναι ορφανά, ούτε αναγκαστικά ανήκουν στο περιθώριο της κοινωνίας. Εξάλλου, το φαινόμενο δεν αγγίζει μόνο τη νεολαία, αλλά και τους ενήλικες, οι οποίοι δρουν κατ’ ανάλογο βίαιο τρόπο και οι οποίοι ψηφίζουν και τα ομόλογα κόμματα, Χρυσή Αυγή, και εδώ και στην Ευρώπη. Συνεπώς, η αναφορά στα Ορφανά, που δίνει άλλωστε και τον τίτλο του έργου, ίσως περιορίζει την προβληματική του έργου αντί να την πλαταίνει. Βεβαίως, στον βαθμό που η «ορφάνια» αποκτά συμβολική σημασία, τότε μπορεί να συμπεριλάβει και το ιδεολογικό, πολιτικό και αξιολογικό έλλειμμα της σύγχρονης κοινωνίας.
Ο σκηνοθέτης Κωστής Μπασογγιάννης επιλέγει ορθά, την ισχύ του ρεαλισμού για να αποδώσει με αμεσότητα οικείες καταστάσεις, ώστε να γίνουν αναγνωρίσιμες και επιδραστικές. Τα σκηνικά/κοστούμια (Σεμίραμις Μοσχοβάκη) λιτά και λειτουργικά σημαίνουν με λεπτότητα την οικογενειακή ατμόσφαιρα. Οι φωτισμοί (Γιώργος Αγιαννίτης) συνομιλούν εύστοχα με τα δρώμενα. Η μετάφραση (Κοραλία Σωτηριάδου) άψογα λειτουργική ως προς την ιθαγένεια των ρόλων. Ο Γιώργος Μηλιώτης (Λίαμ), ηθογραφεί με σκηνική άνεση, αυθορμητισμό και συναισθηματική ειλικρίνεια τον ψυχικά τραυματισμένο νεαρό, ο οποίος προσπαθεί μέσα σε μια ανήλεη κοινωνική πραγματικότητα να βρει τη θέση αλλά και τη φύση του. «Φοβάμαι, τι σόι άνθρωπος είμαι;». Ίσως, επιβάλλεται όμως να διαφανεί και κάποιου βαθμού «επίγνωση» των πράξεών του, ώστε να μην χαρακτηριστεί αποκλειστικά ψυχικά διαταραγμένος, διότι τότε ο ρόλος πέφτει στην περιπτωσιολογία. Η Ζωή Σαντά (αδερφή) στιβαρή και μεστή υποκριτικά, αρθρώνει ίσως έναν λόγο περισσότερο οργισμένο και επιθετικό εξαρχής. Ο ηπιότερος τόνος θα της επιτρέψει μια φυσιολογικότερη ανέλιξη. Ο Γιάννης Δρακόπουλος (σύζυγος) εσωστρεφής και περίκλειστος, ερμηνεύει με μέτρο, που όμως οφείλει σε σημεία να διαρραγεί.
Στον δυτικό πολιτισμό «Είμαστε εμείς και οι “άλλοι”». Η οικογένειά μας και οι άλλοι. Όλα γίνονται για να προστατευτούν τα κεκτημένα μας, η ασφάλειά μας, η πλαστή ευημερία μέσα στην οποία διαβούμε. Ο καθένας από μας φέρει ακέραια την ευθύνη για ό,τι συμβαίνει σε κάθε γωνιά του πλανήτη, από τη στιγμή που το γνωρίζει. Είμαστε όλοι ένοχοι και θα συνεχίζουμε να είμαστε όσο σιωπούμε και συναινούμε σε πολιτικές κι επιλογές, που απλώς, αποκρύβουν τις αιτίες που εξαναγκάζουν τους πρόσφυγες/μετανάστες να εγκαταλείψουν τις χώρες τους. Μόνο όταν οι ελληνικές θάλασσες θα γεμίζουν πτώματα που θα … παρεμποδίζουν τους λουόμενους και θα απομακρύνουν τον τουρισμό, μόνον τότε ίσως αναγκαστούμε να ψάξουμε για την αιτία του προβλήματος.
17°
