Νίκος Ψαρράς: Είναι δύσκολο να κρατηθεί μια σχέση ζωντανή

Υπάρχει μαγική συνταγή για να κρατήσει ένας γάμος για πάντα; Πώς μπορούν δυο άνθρωποι να κρατήσουν τη σχέση τους ζωντανή χωρίς να τους αλλοιώσει η καθημερινότητα, η ρουτίνα και οι υποχρεώσεις; Πώς, ενώ πιστεύεις ότι έχεις τον τέλειο γάμο, ξαφνικά ανακαλύπτεις ότι για χρόνια κρύβατε τα προβλήματα κάτω από το χαλί; Όλα αυτα τα ερωτήματα τίθενται στο έργο «Σκηνές από έναν Γάμο» του Μπέργκμαν, που παίζεται για τρίτη χρονιά φέτος στο θέατρο Χώρα, με πρωταγωνιστές τον Νίκο Ψαρρά και την Μαρίνα Ασλάνογλου, σε σκηνοθεσία της Έλενας Καρακούλη. Ο Νίκος Ψαρράς μάς μίλησε για τον ρόλο του, για τη σύζυγό του που σκηνοθετεί την παράσταση, για το πώς ορίζει εκείνος την αγάπη και πώς βιώνει την πατρότητα μέσα από τις υποχρεώσεις της καθημερινότητάς του. 

Νίκος Ψαρράς: Συνέντευξη με αφορμή την παράσταση «Σκηνές από έναν γάμο» στο θέατρο Χώρα

Αυτό που παρατήρησα στην παράσταση είναι η χημεία μεταξύ σας. Αναρωτιέμαι αν ήταν εξ αρχής ή αν προέκυψε σιγά σιγά επειδή είναι ο τρίτος χρόνος.
Εξ αρχής ήταν. Γιατί δουλέψαμε πάρα πολύ καλά με τη Μαρίνα Ασλάνογλου. Είναι ένα εξαιρετικά ταλαντούχο και καλό παιδί. Άλλωστε ήταν και ζητούμενο στην παράσταση. Μέσα από την ανάγνωση έπρεπε αυτοί οι δύο να είναι σαν γροθιά, όπως είναι ένα ζευγάρι, ο ένας να συμπληρώνει τον άλλο. Ακόμα και στους καβγάδες. Άλλωστε με τη Μαρίνα είχαμε ξαναπαίξει στο Εθνικό το 2013 σε ένα έργο του Καμπανέλλη και από τότε κρατήσαμε μια πολύ καλή σχέση.

Υποδέχεστε τον κόσμο κι εκείνοι σας γράφουν σε χαρτάκια κάποιες ερωτήσεις. Όταν απαντάτε, φαίνεται λες και έχετε προετοιμάσει τις απαντήσεις. Πώς το κάνετε να φαίνεται τόσο φυσικό;
Δείχνουμε πιο έτοιμοι από ό,τι θα έπρεπε; Αυτό συμβαίνει διότι οι ερωτήσεις είναι κατά 90% πάντα οι ίδιες. Ας πούμε πάντα πέφτει μια ερώτηση πώς γνωριστήκατε, αν κάνουμε σεξ –η πιο συνηθισμένη ερώτηση είναι αυτή-, αν θα μπορούσαμε να ζήσουμε μαζί για πάντα. Οπότε οι απαντήσεις μας προσαρμόζονται. Οι περισσότερες άλλωστε είναι ατόφιες από το κείμενο του Μπέργκμαν. Έτσι ξεκινάει η ταινία, με τη διαφορά ότι εκεί το ζευγάρι δίνει μια συνέντευξη. Είναι μια δημοσιογράφος, φίλη και παλιά συμμαθήτρια της Μαριάννε, η οποία κάνει ένα αφιέρωμα σε ένα περιοδικό για το πώς είναι τα 10 χρόνια ενός επιτυχημένου γάμου. Είναι φοβερά αμήχανη αυτή η στιγμή. Εμείς δεν είχαμε μπάτζετ για τρίτο ηθοποιό ούτε θέλαμε και άλλο βίντεο, γιατί έτσι θα «καίγαμε» το βίντεο της Καρυοφυλλιάς, οπότε σκέφτηκε η Έλενα να κάνουμε ένα πάρτι. Άλλωστε αυτό με τις ερωτήσεις είναι κάτι που το κάνουν πάρα πολύ στη Βόρεια Ευρώπη. Το κάνουν στις επετείους, σε γενέθλια… Ρωτάνε συνήθως πολύ σόκινγκ πράγματα για να φέρουν τον εορταζόμενο ή το ζευγάρι σε δύσκολη θέση και να γελάσουν μαζί του.

Πώς το βλέπετε αυτό το διαδραστικό κομμάτι με το κοινό;
Η Έλενα, επειδή έχει σπουδάσει και στη Γερμανία, της είναι πολύ γνώριμα όλα αυτά. Εδώ ξαφνιάζεται λίγο ο κόσμος, που τους υποδεχόμαστε, που τους ζητάμε να γράψουν ερωτήσεις, που τους κερνάμε κρασιά… Ωστόσο, στο τέλος ο θεατής γοητεύεται όταν τον λαμβάνεις υπόψιν, όταν τον βάζεις να είναι μέρος του παιχνιδιού. Υπάρχουν παραστάσεις που αυτό είναι απαγορευτικό, μπορεί να σου καταστρέψει την παράσταση. Εδώ μας έπαιρνε να το κάνουμε. Επίσης αυτό που ήθελε η Έλενα να κάνει ήταν να ξεγελάσουμε τον κόσμο ότι είναι κάτι ανάλαφρο, ότι έχει χιούμορ, ότι γελάμε. Αυτό τους παρασύρει και στις πιο δύσκολες στιγμές και γελάνε. Και γελάνε γιατί παραείναι Σουηδοί αυτοί για εμάς. Έχει μια αφέλεια. Γιατί όταν λες κάποιον ότι φεύγω και σε χωρίζω, δεν του λες στην Ελλάδα «να σου φτιάξω τις πιτζάμες ή βάλε αυτό το παντελόνι γιατί σου πάει πολύ για να ταξιδέψεις με την άλλη γυναίκα». Αυτά δεν τα κάνουμε εμείς εδώ.

Πείτε μας για τον Γιόχαν, τον ρόλο σας στην παράσταση. Πόσο ταυτίζεστε μαζί του;
Ο Γιόχαν είναι ένα επηρμένο άτομο. Ο σούπερ καθηγητής πανεπιστημίου, έχει μια ευγλωττία, ξέρει ότι το δυνατό του εργαλείο είναι ο λόγος, εκεί στηρίζεται πάντα. Εκεί μπλοκάρει πολλές φορές τη γυναίκα του και την αποστομώνει. Και γι' αυτό στο φινάλε όταν λεει ότι είμαστε συναισθηματικά αναλφάβητοι, η άλλη χασμουριέται. Γιατί έχει βαρεθεί αυτά τα μεγάλα λόγια. Είναι κλειστός, κρυψίνους, του αρέσει να αρέσει. Αλλά είναι στεγνός συναισθηματικά. Δεν είναι ένας άνθρωπος γνώριμος στο δικό μας ταπεραμέντο. Δεν τον κατανοώ σε πολλά πράγματα τον Γιόχαν. Όταν μου λένε τι κοινά έχεις με τον Γιόχαν, λέω νομίζω κανένα. Και δεν θέλω να έχω. Εγώ είμαι πολύ διαφορετικός στη ζωή μου. Μ' εμένα ξέρεις από τα πρώτα πέντε λεπτά τι σκέφτομαι, τι θέλω, τι κάνω. Μιλάω. Γιατί έτσι είμαστε, νομίζω, στην Ελλάδα. Και είναι ένας άνθρωπος που μένει μόνος, όχι επειδή το θέλει αλλά από τις πράξεις του, όπως το δείχνει ο Μπέργκμαν στο «Saraband». Είναι μια χαμένη ψυχή. Κανείς δεν θα ήθελε να μεγαλώσει και να γεράσει σαν τον Γιόχαν. Ο Γιόχαν ξαναγυρνά με την τελευταία του ταινία σε αυτό το ζευγάρι γιατί ήθελε να δείξει πώς αυτοί οι δυο γεράσανε. Όλοι περιμένουμε ένα happy end. Kαι η ταινία ξεκινά με την πρωταγωνίστρια να λέει ότι έχει να δει 30 χρόνια τον Γιόχαν. Και πάει και τον βρίσκει. Και οι μαχαιριές μεταξύ τους πέφτουν η μια μετά την άλλη. Και στο τέλος τον εγκαταλείπει και φεύγει.

Πώς νιώθετε που σκηνοθετεί η σύζυγός σας μια παράσταση για ένα ζευγάρι που κλείνει 10 χρόνια. Κι εσείς περίπου τόσα κλείνετε, έτσι δεν είναι;
Όταν ξεκινήσαμε κλείναμε ακριβώς 10 χρόνια γάμου. Το ανακαλύψαμε μάλιστα στην πορεία, δεν το ξέραμε εξ αρχής όταν η Έλενα αποφάσισε να το ανεβάσει. Της έγινε η πρόταση από το Δημοτικό Θέατρο Πειραιά να βρει ένα έργο με λίγα άτομα για τη σκηνή Ωμέγα. Ήταν ένα αριστούργημα η πρώτη χρονιά καθώς ήταν ένα θέατρο με 90 άτομα γύρω μας, που ήταν λες και βρίσκονταν μέσα στην κρεβατοκάμαρά μας. Ήταν αυτή η απόσταση. Και φτάσαμε να το παίζουμε μέχρι και 850 άτομα στο Ηράκλειο Κρήτης και στην Πάτρα. Και αυτό μας ζόρισε λίγο. Γιατί στον Πειραιά ανασαίναμε και ακουγόταν, ψιθιρίζαμε. Διάλεξε αυτό το έργο, συμφώνησε ο διευθυντής τότε του Πειραιά και άρχισε να διαβάζει το υλικό – είναι ένα υλικό 6 ωρών. Αυτό έγινε 6 ωριαία επεισόδια για τη σουηδική τηλεόραση. Ο Μπέργκμαν είχε πει τότε «χρειάστηκαν τρεις μήνες για να γράψω αυτό το σενάριο για να χωρέσει η εμπειρία ολάκερης ζωής». Έχει πάρα πολλά αυτοβιογραφικά δικά του. Αυτός ήταν πολύ Γιόχαν, με πολλούς γάμους, χωρισμούς, περίεργες σχέσεις με τα παιδιά του. Όλα αυτά που ο Γιόχαν λέει είναι δικά του. Κι όταν αυτό έγινε μια τεράστια επιτυχία, μάζεψε το υλικό, του έκανε ένα μοντάζ και έκανε μια δίωρη ταινία που σάρωσε στα Όσκαρ. Και μετά ακολούθησαν τα θεατρικά ανεβάσματα. Αλλά έχοντας ένα εξάωρο υλικό, η Έλενα έκανε πολλή δουλειά για να αποφασίσει τι μένει, τι φεύγει. Και έφυγαν θεϊκές σκηνές. Κι εκεί ανακαλύψαμε πολλά πράγματα, όπως ότι κι εκείνοι έκλειναν 10 χρόνια, όπως και εμείς. Πολλές φορές η ζωή μιμείται την τέχνη και η τέχνη τη ζωή. Πολλές φορές ακούμε στην καθημερινότητά μας ατάκες από αυτό το έργο και γελάμε ή τις λέμε επίτηδες για να γελάμε. 

Τελικά πιστεύετε ότι το έργο μάς αφήνει κάτι το θετικό; 
Τα αφήνει όλα ανοιχτά, όλα μπορούν να συμβούν. Το πιο ουσιαστικό είναι αυτό που συνειδητοποιούν αυτοί οι δυο στο τέλος είναι ότι όλα αυτά τα χρόνια χάσανε κάτι πολύ σημαντικό, τους ξέφυγε μέσα από τα χέρια και ότι ο καθένας αγαπά με τον δικό του τρόπο. Η φράση που λέει ο Γιόχαν ότι το να αγαπάς είναι κι αυτό ένα ταλέντο και εγώ νομίζω ότι δεν το έχω είναι μια σπαραξικάρδια φράση. Γιατί δεν υπάρχει πιο ωραίο πράγμα από το να αγαπάς και να αγαπιέσαι και να έχεις έναν σύντροφο στη ζωή. Γιατί θέλουμε να είμαστε δυο- δυο σε αυτή τη ζωή και είναι ωραίο. Και η μοναξιά είναι ωραία μερικές στιγμές αλλά είναι δυσβάστακτη. Τι να τα κάνεις τα πλούτη αν δεν έχεις ανθρώπους να τα μοιραστείς;

Αγάπη, έρωτας, συντροφικότητα: πώς θα τα ορίζατε στη δική σας ζωή και σε σχέση με το ζευγάρι της παράστασης;
Είναι πολλά πράγματα. Είναι ηρεμία, ασφάλεια, δύναμη για όνειρα, να πηγαίνεις μπροστά, να μοιράζεσαι. Αλλά οι πρώτες λέξεις που μου έργονται είναι ηρεμία και ασφάλεια, σιγουριά. Ανθίζουμε όταν μας αγαπάνε, όταν μας χαïδεύουνε, όταν μας φιλάνε.

Πώς θα περιγράφατε τη σχέση του ζευγαριού της παράστασης; Πού πιστεύετε ότι κάνουν λάθος; Πώς αποκαλύπτεται σιγά σιγά η μεταξύ τους σχέση αλλά και ο τρόπος που αντιμετωπίζουν τα παιδιά τους;
Το πρόβλημα με αυτό το ζευγάρι είναι ότι ενώ τα έχουν λύσει όλα, έχουν χάσει την ουσία του πράγματος. Δεν μιλάνε, είναι ο καθένας τραβηγμένος στα δικά του. Υπάρχει μια φθορά που αντί να τη βάλουν μπροστά και να την αντιμετωπίσουν, τη βάζουν κάτω από το χαλί. Επίσης πολλοί άνθρωποι μπορεί να μην είναι έτοιμοι για να κάνουν οικογένεια και παιδιά. Τα παιδιά είναι φοβερή ευθύνη. Έχεις φοβερή κούραση. Ξυπνάς πρωί, τρέχει η δουλειά σου και ταυτόχρονα είσαι υπεύθυνος για μια άλλη ζωή που εξαρτάται πλήρως από εσένα. Αυτό στους συνεχόμενους μήνες και χρόνια σού επιφέρει μια φοβερή κόπωση. Αλλά νομίζω το μυστικό είναι να υπάρχει ένας διάλογος, λίγο χιούμορ. Μεγαλώνοντας αλλάζουν και οι ανάγκες σου, δεν αντέχεις να ξενυχτήσεις, σου αρέσει το cocooning, σου αρέσει να κάνεις εκδρομούλες, σινεμά με την οικογένεια, να μαγειρεύεις στο σπίτι. Πράγματα που εγώ ως εργένης δεν τα έκανα καθόλου. Αλλά αλλάζουμε στο πέρας του χρόνου. Αυτοί λοιπόν έχουν πέσει με τα μούτρα στις καριέρες τους και έχασαν κάτι πολύ σημαντικό: ότι μέσα σε αυτόν τον χώρο που υπήρχε, βρέθηκε μια κατά πολύ νεότερη, την ερωτεύτηκε σφόδρα ο Γιόχαν και μετά από λίγο χρόνια κατάλαβε ότι και αυτή θα βρει έναν νεότερο, πιο διαθέσιμο, πιο μάχιμο, πιο ανεκτικό… Κι εκεί είναι πια αργά. Ο Γιόχαν προσπαθεί να ξαναγυρίσει, με έναν τρόπο επιπόλαιο. Αλλά αυτός και με τα παιδιά είχε θέμα. Στην Ελλάδα έχουμε άλλη σχέση με τα παιδιά. Είμαστε γονείς εφ' όρου ζωής. Στην Αμερική στα 18 έχες φύγει. Για να γυρίσεις στο πατρικό πρέπει να τους πάρεις τηλέφωνο και να δουν αν μπορούν να σε φιλοξενήσουν. Σε εμάς αυτό φαίνεται πολύ ξένο και άγριο. Όπως η ατάκα της Καρυοφυλλιάς «ποτέ δεν αγάπησα τα παιδιά μου». Από δυο μεριές το ακούς μέσα σε μια δίωρη παράσταση. Αυτά είναι δύο μικρά διαβολάκια που τους πνίγουν. Εμείς στην Ελλάδα τα παιδιά τα λατρεύουμε, περιμένουμε πώς και πώς να σπουδάσουν, να τα στηρίξουμε. Αυτό δεν υπάρχει καθόλου στη Βόρεια Ευρώπη.

Πόσο δύσκολο είναι να κρατηθεί μια σχέση ζωντανή χωρίς να αλλοιωθεί από την καθημερινότητα; Ειδικά όταν υπάρχουν και παιδιά;
Δύσκολο. Οι σχέσεις θέλουν δουλειά. Όλες οι σχέσεις. Ακόμα και οι φιλικές, πόσω μάλλον οι ερωτικές. Ο χρόνος μας αλλάζει, ο έρωτας αλλάζει γίνεται αγάπη, εκτίμηση. Μακάρι να κρατηθεί η σπίθα. Το πιο σημαντικό πέρα από τον έρωτα όμως είναι να υπάρχει σεβασμός, πίστη, ειλικρίνεια και να θυμάσαι για ποιον λόγο διάλεξες αυτόν τον άνθρωπο να πορευτείς μαζί του. Πάντα όταν ερωτευόμαστε κάτι μας έλκει προς τον άλλο. Γιατί αυτό θέλουμε να το αλλάξουμε όταν γίνουμε ζευγάρι; Γιατί θέλεις να το βάλεις σε καλούπια δικά σου; Αυτό πρέπει να το αποδεχτείς και να θυμάσαι αυτήν την πρώτη σπίθα. Μιλάμε με κάποιους ανθρώπους για πρώτη φορά και η καρδιά μας χτυπά λες και είμαστε έφηβοι. Αυτό είναι πολύ ωραίο. Και με μερικούς ανθρώπους, τα πράγματα είναι πολύ εύκολα και προχωράνε, και με άλλους ενώ είμαστε πολύ δυνατά ερωτευμένοι, τα πράγματα δεν προχωράνε με τίποτα. Νομίζω το πρώτο πρέπει να επιλέγουμε στη ζωή μας. Να είναι τα πράγματα βατά, ήρεμα. Πολύ περισσότερο όταν κάνεις παιδιά. Γιατί τα παιδιά είναι σαν σφουγγάρια. Απορροφάνε όλους τους κραδασμούς, ρουφάνε όλη τη χαρά. Και θέλουν να είναι σίγουρα, να πατάνε γερά. Κλονίζονται τα παιδιά όταν οι γονείς τους είναι κλονισμένοι. Οπότε είναι πολύ σημαντικό όταν κάνεις παιδιά, να μην είσαι επιπόλαιος, να θυμάσαι γιατί τα έφερες στον κόσμο, να είσαι βράχος δίπλα τους. 

Και αν ένα ζευγάρι αποφασίσει να χωρίσει;
Ο χωρισμός δεν είναι απαραίτητα κλονισμός για τα παιδιά. Είναι ένα σοκ, αλλά το σοκ με δυο γονείς οι οποίοι μισιούνται και μαλώνουν συνέχεια αλλά δεν χωρίζουν είναι πολύ μεγαλύτερο. Ακόμα και αν οι γονείς χωρίζουν, είναι πολύ σημαντικό να βλέπει ότι οι γονείς το προσέχουν, το νοιάζονται, παρά να συνεχίζουν να κοιμούνται στο ίδιο κρεβάτι με γυρισμένες πλάτες και να μη θέλουν να βλέπουν ο ένας τον άλλον.

Είναι λίγο τυραννία το παιδί και για εμάς; Μπορεί κάποιος να ταυτιστεί έστω και λίγο με το έργο;
Ελπίζω πως όχι. Γιατί είναι μια γλυκιά τυραννία. Νομίζω ότι μια από τις μεγαλύτερες χαρές είναι να έχεις ένα παιδάκι, το οποίο μεγαλώνει, σε έχει ανάγκη και μέσα από τα δικά του μάτια ξαναγνωρίζεις κι εσύ τον κόσμο. Το παιδί σού παίρνει όλον τον εγωισμό. Το σύμπαν όλο τελειώνει από το μεγάλο εγώ σου και περιστρέφεται γύρω από ένα παιδί, το οποίο αξίζει πολύ περισσότερα από εσένα. Και το συνειδητοποιείς πολύ γρήγορα αυτό, με το που γεννιέται. Και ό,τι και να λέμε, είναι μια γλυκιά τυραννία τα παιδιά και μια ευλογία.

Το παιδί σας είναι 10 ετών. Πώς βρίσκετε χρόνο για εκείνον, ειδικά όταν έχετε θέατρο και τηλεόραση; 
Οταν δεν μπορώ να είμαι εκεί νιώθω μεγάλες ενοχές. Αλλά τα τελευταία χρόνια οι επαγγελματικές αποφάσεις γίνονται με γνώμονα τον γιο μου. Είναι μπροστά το παιδί και να είμαι μαζί του παρά η καριέρα. Και πολύ χαίρομαι γι' αυτό. Για παράδειγμα, φέτος είπα όχι σε μεγάλα σίριαλ που σκίζουν αυτή τη στιγμή αλλά θα είχαν μεγάλη απαίτηση δουλειάς. Δηλαδή το να δουλεύω και να κάνω 150 επεισόδια σε μια χρονιά και να παίζω και σε δύο έργα τα βράδια, δεν είναι ένα εύκολο πράγμα. Γιατί αυτό σημαίνει ότι για 11 μήνες θα φεύγω 7 το πρωί και θα γυρνάω μεσάνυχτα. Και το παιδί θα το βλέπω ένα Σαββατοκύριακο, όπου θα 'μαι ψόφιος και θα θέλω να κοιμηθώ. Οπότε είπα να κάνω 23 επεισόδια στον Alpha. Και έχω πολύ περισσότερο χρόνο για το παιδί. Αυτό το διάστημα που έχουν ολοκληρωθεί και τα γυρίσματα δουλεύω μόνο Τετάρτη- Πέμπτη στο θέατρο. Το έχω και εγώ φοβερή ανάγκη να κάτσω σπίτι, να διαβάσω να γυμναστώ, να μαγειρέψω, να πηγαίνω με τον γιο μου στους αγώνες ποδοσφαίρου του, να είναι και αυτός χαρούμενος που ο μπαμπάς του είναι εκεί. Βρίσκεις χρόνο, είναι θέμα προτεραιοτήτων. Άλλωστε η δουλειά δεν τελειώνει ποτέ.

Πώς διαχειρίζεστε τους διαφορετικούς ρόλους σε θέατρο, τηλεόραση, κινηματογράφο μέσα στην ίδια σεζόν; Πώς μπαίνετε από τον έναν ρόλο στον άλλο;
Δύσκολα. Ο Λι στο True West με τον Γιόχαν του Μπέργκμαν δεν έχουν καμία σχέση. Στις εβδομάδες που συνέπεσε να παίζω Θεσσαλονίκη το True West και Αθήνα το «Σκηνές από έναν γάμο», δυσκολεύτηκα αρκετά. Με έχω πιάσει στη Θεσσαλονίκη λίγο πριν την παράσταση να κλείνω τα μάτια και να λέω τα λόγια από το άλλο έργο. Εκεί λέω «στοπ, είναι το άλλο έργο, πάμε ξανά». Αλλά βοηθάει ότι είναι δυο εντελώς διαφορετικά σύμπαντα. Στις σειρές είναι πολύ πιο εύκολα τα πράγματα. Αν και είναι πολλές οι ώρες, έχεις την πολυτέλεια να το ξαναπάς δυο και τρεις φορές και όσες χρειαστεί. Στο θέατρο δεν είναι έτσι, ξεκινάς και τρέχεις. Και εδώ και οι δύο παραστάσεις είναι στο κόκκινο. Εδώ είμαστε δύο ώρες συνέχεια επί σκηνής και το «True West» ανεβαίνει πολύ σε ένταση και δεν ξέρεις πού θα φτάσει. Δύσκολος και ο Σέπαρντ πολύ.

Πώς είναι η συνεργασία με τη σύζυγό σας;
Είναι η πέμπτη φορά. Είναι εύκολο και δύσκολο. Αν ήταν μόνο δύσκολο, δεν θα το ξανακάναμε. Το πιο δύσκολο κομμάτι είναι ότι λείπουμε ταυτόχρονα από το σπίτι. Αλλά πάντα φροντίζεις να κάνεις γερή προετοιμασία, ώστε να βγουν πιο εύκολα οι πρόβες. Εδώ βλέπω από τη γέννα του το πράγμα. Και γίνεται όλη η πρόβα με έναν τρόπο που εγώ έτσι θα ήθελα πάντα να δουλεύω. Μοιραία έρχεται στο σπίτι όλο αυτό. Οι πιο ωραίες σκέψεις έρχονται όταν είσαι χαλαρός. Είναι ωραίο να θαυμάζεις τον άλλο. Εγώ τη θαυμάζω τη γυναίκα μου. Θαυμάζω το μυαλό της, την αισθητική της, την αγάπη της για αυτήν τη δουλειά.

Πρόσφατα κυκλοφόρησε το βιβλίο της με τίτλο «Δέκα τρόποι να εκτεθείς». Μιλάει και αυτό για σχέσεις; 
Το βιβλίο κυκλοφόρησε το φθινόπωρο του 2024, από τις εκδόσεις Καστανιώτη. Όπως λέει και η Έλενα είναι 10 γυναίκες που θέλουν να περπατήσουν ίσια, ευθεία, και όλο σκοντάφτουν. Έχει πολλά πράγματα από την Έλενα αυτό το βιβλίο. Εμένα δυο είναι τα αγαπημένα μου διηγήματα: το ένα είναι «Η κόρη του ηθοποιού», όπου μέσα από ένα δεκάχρονο κοριτσάκι βλέπεις όλη τη ζωή του ηθοποιού. Το άλλο εναι η «αντιπελάργηση». Οι πελαργοί όταν γερνάνε τούς κουβαλάνε τα παιδιά τους και στα ταξίδια. Εδώ χρησιμοποιείται μεταφορικά, όπου είναι ιστορία μιας γιαγιάς, που είναι αδύναμη και την έχουν αναλάβει τα παιδιά της. Τόσο ωραία λέξη και τόσο ωραία η έννοιά της. Η Έλενα το έγραψε το βιβλίο πέρυσι. Εγώ είχα εδώ στο σπίτι τη μάνα μου για μερικούς μήνες και έφυγε. Και έζησα όλη την «αντιπελάργηση». Θεωρώ ότι τον γονιό σου πρέπει να τον φροντίζεις μέχρι το τέλος, ώστε να φεύγει ήσυχος με ένα χαμόγελο.

Στην πορεία σας υπάρχουν άνθρωποι ή δουλειές που σας σημάδεψαν, που κρατάτε μέσα σας;
Υπάρχουν συναντήσεις σταθμοί. Θα αναφέρω τα παρακάτω: τον Μίνω Βολανάκη που ήταν η πρώτη μου Επίδαυρος το 1995, τον Ανατόλι Βασίλιεφ που όσοι ζήσαμε εκείνη τη «Μήδειά» του ως ηθοποιοί, αλλάξαμε έπειτα από 8 μήνες προβών, τον Άρη Μπινιάρη και τους Πέρσες. Έχω συνεργαστεί πολλές φορές με την Καρυοφυλλιά Καραμπέτη, την οποία θεωρώ οικογένειά μου πια. Ακόμα, τον «Φάρο» με τον Κωνσταντίνο Μαρκουλάκη, τον Αιμίλιο Χειλάκη, τον Οδυσσέα Παπασπηλιόπουλο και τον Προμηθέα Αλειφερόπουλο. Και βέβαια κρατάω όλες τις δουλειές της Έλενας. Εμένα τα πιο αγαπημένα μου είναι το «Himmelweg» στο Φεστιβάλ Αθηνών που μίλαγε για μια θεατρική παράσταση-πλάνη των ναζί για να ρίξουν στάχτη στα μάτια στον Ερυθρό Σταυρό για το Ολοκαύτωμα. Αυτό είναι ένα έργο που πρέπει κάθε 5 χρόνια να ανεβαίνει για να βλέπουν οι νέες γενιές τι σημαίνει φασισμός, σκοτώνω τον άλλο επειδή είναι διαφορετικός.

Έχετε παρατηρήσει μια επιστροφή του κόσμου στα θέατρα και ειδικά από νεότερους ανθρωπους;
Για μας είναι ευλογία όταν γεμίζουν τα θέατρα, ειδικά από νέα παιδιά. Νομίζω ότι το κλείσιμο των θεατρων για δύο χρόνια επί καραντίνας ήταν πολύ δύσκολη περίοδος για πάρα πολλους συναδέλφους πρώτα οι οποίοι ζουν μόνο από το θέατρο. Αλλά ήταν και για τους θεατές. Το θέατρο δίνει ψυχική τροφή, έναν προβληματισμό, μια συγκίνηση. Το θέατρο είναι έμπνευση, καταφύγιο, πηγή ονείρων. Το έχει ανάγκη ο κόσμος να ταξιδέψει, να ξεχαστεί. Να αισθανθεί, να ονειρευτεί. Για αυτό και με το που άνοιξαν τα θέατρα γέμισαν. Και αυτό συνεχίζει μέχρι σήμερα. Αλλά η Αθήνα είναι μια πόλη φαινόμενο. Όταν ανεβαίνουν χίλιες παραστάσεις τη σεζόν, κάτι που δεν γίνεται πουθενά αλλού στον κόσμο, κάτι σημαίνει. Από την ανάγκη των καλλιτεχνών να ανεβάσουν μέχρι την ανάγκη του κόσμου να πάει. Εγώ ένα εύχομαι για αυτές τις παραστάσεις: να πληρώνονται όλοι, γιατί στις περισσότερες τα παιδιά είναι απλήρωτα, το κάνουν για την ψυχή τους. Όταν τελειώνουν τα παιδιά μια σχολή, μαζεύονται όλα μαζί κάνουν μια παράσταση για να τους δούνε. Και εκεί μερικές φορές βλέπεις διαμαντάκια.