Γιώργος Βάλαρης: Συνέντευξη με τoν σκηνοθέτη με αφορμή την παράσταση «Το έκτο πάτωμα» στο θέατρο Ακροπόλ, για το έργο, τη ζωή και τα μελλοντικά του σχέδια
Τριάντα δύο χρόνια μετά τη θρυλική παράσταση στο θέατρο Περοκέ «Το έκτο πάτωμα», το αριστοτεχνικά δομημένο κωμικο-δραματικό έργο του Αλφρέντ Ζερί ξαναζωντανεύει από τις 3 Φεβρουαρίου στο ιστορικό θέατρο Ακροπόλ σε σκηνοθεσία Γιώργου Βάλαρη και διασκευή Άννας Παναγιωτοπούλου, την εξαίσια μουσική και τα τραγούδια του Σταμάτη Κραουνάκη σε στίχους της Λίνας Νικολακοπούλου (όλοι θυμόμαστε τα χαρακτηριστικά μουσικά κομμάτια «Τι ώρα είναι, τι μέρα είναι και ποια χρονιά», «Το τραγούδι της κουτσομπόλας», «Το τραγούδι της ζήλειας», «Η κουπαστή») και ένα επιτελείο σπουδαίων ηθοποιών και συντελεστών.
Η υπόθεση του έργου διαχρονική και ιδιαίτερα επίκαιρη σήμερα. Τη δεκαετία του ’30 οι ένοικοι μιας πολυκατοικίας στο Παρίσι ζουν χτυπημένοι από την κρίση. Η καθημερινότητά τους ξεδιπλώνεται μέσα από τους έρωτες, τις συγκρούσεις, τους καβγάδες και τα όνειρα που κάνει ο καθένας για τη ζωή του. Πέρα από τα όνειρα υπάρχει η αγάπη, η συντροφικότητα, η αλληλεγγύη, η αίσθηση ότι παραμένουμε ενωμένοι απέναντι σε κάθε δυσκολία. Από την πρώτη παρουσίαση το 1938 από τη Μαρίκα Κοτοπούλη μέχρι σήμερα το έργο έχει γνωρίσει διάφορες εκδοχές, ωστόσο εκείνη που επηρέασε τον Γιώργο Βάλαρη ήταν αυτή του Περοκέ που είχε τύχει να δει και θυμάται, όπως μου λέει, αμυδρά. Για να δημιουργηθεί το καστ των ηθοποιών με τους οποίους έχει επιλέξει να συμπορεύεται του παίρνει μήνες. Ο Γιώργος Βάλαρης μιλάει με ενθουσιασμό για την ομάδα που έχει δημιουργηθεί.
Γιατί επιλέξατε τη συγκεκριμένη θεατρική παράσταση για να «επιστρέψετε»; Είναι ένα έργο που αγαπώ πάρα πολύ! Όντας μαθητής στη Δραματική Σχολή του Εθνικού θεάτρου το είχα παρακολουθήσει και είχα εντυπωσιαστεί από το καστ και τη θαυμάσια σύνθεση των τραγουδιών από τον Σταμάτη Κραουνάκη και τη Λίνα Νικολακοπούλου. Βαθιά χαραγμένη, λοιπόν, από τα πρώτα μου θεάματα αυτή η παράσταση, μου ήρθε ξαφνικά η ιδέα να την παρουσιάσω με εκείνο το δημιουργικό υπέροχο παρεάκι! Χαίρομαι πολύ που οι δημιουργοί του τότε με εμπιστεύτηκαν τώρα και έχουμε ένα θαυμαστό αποτέλεσμα που ο κόσμος έχει ήδη αγαπήσει κι εμείς είμαστε ευτυχισμένοι. Σκηνοθετικά τηρώ μια κλασική γραμμή σεβόμενος ένα κλασικό έργο που έχει αποδεδειγμένα διαχρονική αξία. Όλοι οι συντελεστές από τον Μανώλη Παντελιδάκη στα σκηνικά, τον Λευτέρη Παυλόπουλου και τον χορογράφο Μάρκο Γιακουμόγλου υπηρετούν αυτήν τη γραμμή.
Τι είναι αυτό που κάνει ένα έργο γραμμένο το 1937 να είναι και σήμερα επίκαιρο;
Παρά το γεγονός ότι αποτελεί βαθιά συγκινητικό και ανθρώπινο έργο που χαρακτηρίζεται ως κωμωδία με έντονα δραματικά στοιχεία στο Παρίσι της δεκαετίας του ’30, θα μπορούσε κάλλιστα να εξελίσσεται και σε κάποια συνοικία της Αθήνας. Θεωρώ ότι το ίδιο το έργο από μόνο του κάνει την παράσταση επίκαιρη, αλλά είναι ιδιαίτερα επίκαιρο σε αυτήν την εποχή κρίσης, όπου έχουμε ανάγκη όσο ποτέ τη συντροφικότητα και την αγάπη του ενός για τον άλλον, ειδικότερα και μετά από την πανδημία που βιώσαμε.
Ποιες ήταν οι μεγαλύτερες προκλήσεις και δυσκολίες που αντιμετωπίσατε στη σκηνοθεσία του έργου και πώς τις διαχειριστήκατε; Υπήρξαν στιγμές αμφιβολίας για την κατεύθυνση της σκηνοθεσίας; Καμιά αμφιβολία. Όταν αποφασίζω ένα έργο είμαι βαθιά δοσμένος και αποφασισμένος και με μεγάλο όραμα. Η μεγαλύτερη πρόκληση στο συγκεκριμένο έργο ήταν να μπορέσω να κρατήσω τις κωμικές πινελιές χωρίς να βυθιστώ στο δράμα, που είναι βαθιά εντυπωμένο στη γραφή του συγγραφέα. Βέβαια, το έργο από μόνο του είναι και ένα μιούζικαλ που έχει πολύ μεγάλες δυσκολίες κυρίως στην καθοδήγηση των ηθοποιών.
Είστε πολυτάλαντος καλλιτέχνης, σκηνοθέτης, ηθοποιός, συγγραφέας, ποιον «ρόλο» από αυτούς αγαπάτε πιο πολύ; Αυτήν την περίοδο αγαπώ πιο πολύ και καθοριστικά νομίζω την ιδιότητα του σκηνοθέτη. Με καλύπτει πιο πολύ απ’ όλες, αλλά δεν σας κρύβω ότι μου έχει λείψει να συγγράψω ένα καινούργιο θεατρικό έργο. Σκέφτομαι σύντομα να υλοποιήσω ένα δραματικό έργο έχοντας μια ιδέα που σκέφτομαι καιρό.
Και σαν ηθοποιός, ποιον θεωρείτε τον πιο επιτυχημένο ρόλο σας, αυτόν που σας έκανε πιο περήφανο; Ο ρόλος του Μαλβόλιο, πάλι στη σχολή του Εθνικού Θεάτρου, ήταν ο πιο επιτυχημένος ρόλος μου, εκείνος που με έκανε πιο ευτυχισμένο μέχρι σήμερα και που ονειρεύομαι να ξαναπαίξω σύντομα.
Αλήθεια, από όλους τους ρόλους του «Έκτου πατώματος» υπάρχει κάποιος που ταυτίζεστε περισσότερο;
Με το Mαν Λεσκαλιέ, που είναι ένας μποέμ τύπος, καλλιτέχνης!
Τι θέλετε να δει μέσα από αυτό το έργο το κοινό σας; Υπάρχει κάποιο μήνυμα που θέλετε να περάσετε ως σκηνοθέτης μέσω της παράστασης; Τον ρόλο μου ως καλλιτέχνη τον αντιλαμβάνομαι πιο εκπαιδευτικό και βαθιά κοινωνικό. Μετά την πανδημία είναι ακόμα πιο ισχυρό όλο αυτό που ζούμε και θέλω να περάσω και σκηνικά στον θεατή ένα αισιόδοξο μήνυμα. Αυτή είναι άλλωστε και η προσωπική μου θέση στη ζωή. Μαχόμαστε και σηκωνόμαστε πάντα μετά από κάθε ήττα! Όσο δύσκολες και απάνθρωπες εποχές κι αν βιώνουμε μέσα σε κρίσεις οικονομικές, σε πανδημίες, αρρώστιες και θανάτους, ο άνθρωπος εξακολουθεί να ελπίζει, να εύχεται, να ερωτεύεται, να ονειρεύεται ένα καλύτερο αύριο. Και να αγαπά!
Ποια είναι τα δικά σας όνειρα που σας δίνουν τη δύναμη να αντέξετε τις δυσκολίες της καθημερινότητας;
Τα όνειρά μου σχετίζονται πάντα με το θέατρο. Ονειρεύομαι μεγαλύτερα και πιο εντυπωσιακά θεάματα και να υπηρετήσω το κλασικό θέατρο με τον δικό μου μουσικό τρόπο. Όσο για την παράσταση, τα πάντα ρει! Ο χρόνος θα δείξει πώς θα κυλήσει και θα εξελιχθεί. Πάντως, είμαι αρκετά περήφανος γιατί θεωρώ ότι είναι απ’ τις πιο ολοκληρωμένες μου δημιουργίες. Με λίγα λόγια θα έλεγα ότι έχω θυσιάσει την προσωπική μου ζωή αρκετά, δοσμένος στον έρωτα που λέγεται θέατρο.
«Έκτο πάτωμα»: Λίγα λόγια για το έργο
Το «Έκτο πάτωμα» (1937) του Ελβετού συγγραφέα Αλφρέντ Ζερί (1895-1972) έχει μεταφραστεί σε δεκάδες γλώσσες κι έχει κάνει χιλιάδες παραστάσεις σ' όλο τον κόσμο. Μεταφέρθηκε στον κινηματογράφο το 1940, σε γαλλική παραγωγή απ' τον Μορίς Κλος σε σενάριο και με διαλόγους που υπέγραφε ο Ροζέ Βιτράκ, στην τηλεόραση στην Δυτική, τότε, Γερμανία το 1954 και, ως μίνι σειρά, στην Ολλανδία το 1961.
Στην Ελλάδα το πρωτοπαρουσίασε η Μαρίκα Κοτοπούλη το 1938 με μεγάλη επιτυχία, την οποία επανέλαβε αρκετές φορές. Στην επανάληψη του '52 - τελευταία εμφάνιση της Μαρίκας στην Αθήνα πριν απ' το θάνατό της - συμπρωταγωνιστούσε ο Ντίνος Ηλιόπουλος ο οποίος αργότερα - το 1964 - '65 - παρουσίασε το έργο με το θίασό του πια και σε διασκευή του Δημήτρη Γιαννουκάκη με τον τίτλο «Οι κυρίες της αυλής» στο θέατρο Γκλόρια ενώ πρωταγωνίστησε και στη μεταφορά του σε ταινία απ' τον Ντίνο Δημόπουλο το 1966.
Μεγάλη επιτυχία γνώρισε και όταν διασκευάστηκε από την Άννα Παναγιωτοπούλου και τον Πλάτωνα Μαυρομούστακο για το θρυλικό «Έκτο πάτωμα» του 1991-92, σε σκηνοθεσία Δημήτρη Έξαρχου, στο Περοκέ και στη συνέχεια στη Θεσσαλονίκη στο θέατρο Ναυαρίνου με πρωταγωνιστές τους: Χρήστο Βαλαβανίδη, Ελένη Γερασιμίδου, Νένα Μεντή , Έρρικα Μπεγιέτη , Κατιάνα Μπαλανίκα, Γιώργο Νινιό, Στέλιο Μάινα, Σοφία Ολυμπίου, Άννα Παναγιωτοπούλου, Τάσο Χαλκιά, Χρήστο Χατζηπαναγιώτη, Κώστα Μπάση, Πάνο Ρεντούμη, Βασίλης Λαζαρίδη.
Το έργο παρουσιάστηκε ξανά σε σκηνοθεσία της Μαριάννας Κάλμπαρη στο Ίδρυμα Μιχάλης Κακογιάννης για περιορισμένο αριθμό παραστάσεων το 2012.
Μια συζήτηση για το έργο «Ολική Άμεση Συλλογική Επικείμενη Επίγεια Σωτηρία», τις υπαρξιακές και κοινωνικές αφετηρίες που τροφοδοτούν το καλλιτεχνικό του όραμα, το θέατρο και την κοινωνία
Εκατό χιλιάδες ευρώ τώρα ή ένα εκατομμύριο σε δέκα χρόνια; Εσύ τι θα επέλεγες; Πόσο κοστίζουν οι αρχές μας; Μπορεί μια απλή ερώτηση να διαλύσει μια σχέση;
Το αλληγορικό παραμύθι του βραβευμένου Γιάννη Ξανθούλη είναι ένας ύμνος για την αγάπη, την ισότητα, την ελευθερία, τη διαφορετικότητα και τον σεβασμό στο περιβάλλον.
13°
