Ελένη Τσαλιγοπούλου: Συνέντευξη με την ελληνίδα τραγουδίστρια πριν τις ζωντανές εμφανίσεις της στο Κύτταρο - Η πορεία της στο ελληνικό τραγούδι, οι συνεργασίες, η ζωή της.
Υπάρχει ένα μέρος του ελληνικού πενταγράμμου που μέσα στα χρόνια κατάφερε να απολαμβάνει καθολική αποδοχή από τους μουσικόφιλους. Συνθέτες και τραγουδιστές που διαπέρασαν όχι απλά τα σύνορα της χώρας μας, αλλά και της μουσικής της ίδιας γνωρίζοντας αγάπη και αποθέωση από το σύνολο των Ελλήνων ακροατών, ανεξαρτήτως προτιμήσεων. Πέρα από τα προφανή τεχνικά χαρακτηριστικά της φωνητικής και της συνθετικής ικανότητας, η αγάπη αυτή προέρχεται σε μεγάλο βαθμό από την αισθητική και εν γένει παρουσία αυτών των ανθρώπων στα πολιτισμικά δρώμενα της χώρας. Ένα τέτοιο πρόσωπο είναι και η Ελένη Τσαλιγοπούλου, μια τραγουδίστρια στη χαρακτηριστική φωνή της οποίας ένα πολύ ποσοστό των Ελλήνων θα βρίσκει πάντοτε ένα σημαντικό σημείο αναφοράς.
Μετρώντας περισσότερα από 35 χρόνια δισκογραφικής, η Ελένη Τσαλιγοπούλου έχει καθιερωθεί ως μια από τις πλέον αγαπημένες φωνές του ελληνικού κοινού. Τα τραγούδια της είναι από αυτά που δημιουργούν εκείνα τα χαρακτηριστικά έντονα συναισθήματα, τραγούδια κλασικά και αγαπημένα με τα οποία οι Έλληνες έχουν συνδέσει τις προσωπικές, αλλά και τις ομαδικές στιγμές της χαράς και του γλεντιού. Από τη νησιωτική παράδοση της χώρας μας μέχρι και τις κομβικές στιγμές για το είδος που αγαπήθηκε υπό την ονομασία «έντεχνο», η Ελένη Τσαλιγοπούλου δεν ήταν απλά παρούσα αλλά έγραφε η ίδια ένα μεγάλο κομμάτι αυτής της μουσικής ιστορίας, με τους δίσκους και τα τραγούδια της. Όπως επίσης και με τις περιοδείες ανά την Ελλάδα, οι οποίες και χαρακτηρίστηκαν από κάποιες ιστορικές συναυλίες που μνημονεύονται μέχρι σήμερα. Από την παράδοση του ρεμπέτικου και σμυρναίικου τραγουδιού μέχρι και τα δημοτικά της Νάουσας, πόλης καταγωγής της, η διαδρομή της Τσαλιγοπούλου αγαπήθηκε όσο λίγες από το κοινό, κάτι στο οποίο έπαιξε πολύ σημαντικό ρόλο και η επιλογή των πλέον ικανών και ταλαντούχων συνεργατών ανά τα χρόνια.
Η Ελένη Τσαλιγοπούλου ανεβαίνει στη σκηνή του ιστορικού «Κυττάρου» για τρεις παραστάσεις, τα Σάββατα, 15, 22 και 29 Μαρτίου. Μαζί της τρεις πολύ σημαντικές προσωπικότητες του σύγχρονου ελληνικού πενταγράμμου, με τα ονόματα των Κώστα Λειβαδά, Ορέστη Ντάντου και Νίκου Πορτοκάλογλου να προμηνύουν σπουδαίες συναυλιακές εμπειρίες. Σε ένα διάλειμμα από τις πρόβες για τις επικείμενες παραστάσεις, η αγαπημένη ερμηνεύτρια μίλησε στην Athens Voice για την πορεία της στο ελληνικό τραγούδι, ξεκινώντας από τα νεανικά της χρόνια στη Νάουσα και περνώντας στις μεγάλες συνεργασίες και τις κομβικές στιγμές της πλούσιας καριέρας της.
Η Ελένη Τσαλιγοπούλου μιλάει στην Athens Voice για τη μουσική, τη ζωή της και το ελληνικό τραγούδι
«Η Νάουσα της δεκαετίας του 1970. Μια μικρή πόλη, χάρμα. Μια υπέροχη μικρή πόλη με λίγα αυτοκίνητα, η “γειτονιά” και τα 40 - 50 παιδιά σε αυτήν. Όλες ήταν οι θείες και οι γιαγιάδες μας, όλοι ήταν οι άνθρωποί μας. Μια μικρή κοινωνία όπου όλα φάνταζαν υπέροχα. Με πολύ παιχνίδι και πολλή μουσική. Λόγω των πολλών ανθρώπων στην οικογένεια που την αγαπάνε και την ακούνε. Από την παράδοση της Νάουσας, αλλά και μέσα από την οικογένεια, με όλη την καλή ελληνική και ξένη μουσική. Τις δεκαετίες του 1960, 1970 και 1980, ήμουν ένα “σφουγγάρι” που ρουφούσε τα πάντα σε σχέση με τη μουσική. Ταλαντούχα απ’ ό,τι θυμάμαι, “ψωνάρα” από μικρή (γέλια), το μόνο που έλεγα ήταν πως εγώ όταν μεγαλώσω θα γίνω τραγουδίστρια! Ο πατέρας μου ήταν ψάλτης και συγχρόνως διατηρούσε ταβέρνα. Η γιαγιά μου είχε μια καταπληκτική φωνή. Όλα τα αδέρφια του πατέρα μου, το ίδιο και ο αδερφός μου που είναι επίσης μουσικός. Η μουσική εκείνη την εποχή είχε μια κοινωνικότητα λόγω της ταβέρνας, κλασική συνοικιακή της γειτονιάς. Κυρίως, ωραία παιδικά χρόνια. Αλλά ό,τι καλό έχει μια μικρή πόλη, ειδικά εκείνα τα χρόνια, υπάρχουν αντίστοιχα και τα άσχημα. Πολύ κουτσομπολιό όπως γίνεται στις μικρές κοινωνίες και οπισθοδρόμηση. Τα πάντα όμως έχουν την καλή και την κακή τους πλευρά. Βέβαια αν με ρωτήσεις τι διαλέγω, είναι η μικρή πόλη. Διαλέγω την κοινωνία μιας μικρής επαρχιακής πόλης, σε ανθρώπινο επίπεδο» εκμυστηρεύεται.
Σε περιπτώσεις όπως της Ελένης Τσαλιγοπούλου, είναι πάντα ενδιαφέρουσα η αναζήτηση των πρώτων ερεθισμάτων, των μουσικών επιρροών που πήραν το ταλέντο και το έκαναν στιβαρή μουσική ικανότητα και παρουσία. Μιλώντας για αυτές τα πρώτα μουσικά βιώματα, θα πει χαρακτηριστικά:
«Ως πιτσιρίκα άκουσα τη Βίκυ Μοσχολιού που είχε έρθει για συναυλία στην πόλη μας, όπως επίσης και την παράσταση “Το Μεγάλο μας Τσίρκο” με Καρέζη, Καζάκο και Νίκο Ξυλούρη, κάτι το συγκλονιστικό. Συγχρόνως όμως άκουγα και Χρόνη Αηδονίδη, Νίτσα Τσίτρα, τους ανθρώπους που παίζανε παραδοσιακή μουσική όπως ο σπουδαίος ζουρνατζής Βαγγέλης Ψαθάς. Μετά ήρθαν ακούσματα όπως η Δήμητρα Γαλάνη, η Χαρούλα Αλεξίου, η Τάνια Τσανακλίδου, η Ελένη Βιτάλη και ο Γιώργος Νταλάρας. Ειδικά με τον Γιώργο Νταλάρα και τη Δήμητρα Γαλάνη έχω συνεργαστεί σε πολλές περιπτώσεις. Με τον πρώτο έχω κάνει τα πρώτα μου ταξίδια και μεγάλες συναυλίες στο εξωτερικό, ενώ με τη “Δημητρούλα μου” (σ.σ. Γαλάνη) έχουμε βρεθεί όλα αυτά τα χρόνια και έχουμε πολλά κοινά σε σχέση με το πόσο αγαπάμε τη μουσική και τους μουσικούς, τα δημιουργικά προγράμματα. Και έτυχε αρχές της δεκαετίας του 1990 να κάνουμε εκείνο το πρόγραμμα στο “Χάραμα”. Όταν πήγα στη Θεσσαλονίκη έκανα κλασικό τραγούδι αλλά την ίδια στιγμή πέτυχα την εποχή της ρεμπέτικης αναβίωσης, οπότε τραγούδησα παράλληλα πολύ το ρεμπέτικο και το σμυρναίικο τραγούδι. Τότε γνώρισα τον Γιώργο Ζήκα, βρεθήκαμε στην “Όμορφη Νύχτα” όπως λεγόταν ο χώρος που εμφανιζόμουν μαζί τους Γιώργο Χουλιάρα και Χρήστο Μητρέντζη. Έτσι έκανα την πρώτη μου δισκογραφική δουλειά, το “Σώπα κι Άκουσε”, με ενορχηστρωτή τον υπέροχο Γιώργο Πεντζίκη, έναν πολύ σημαντικό μουσικό της Βόρειας Ελλάδα».
«Οι ρεμπέτες ήταν συναρπαστικοί τραγουδιστές. Έδιναν μεγάλη σημασία και στις δεύτερες φωνές, όπως αντίστοιχα γινόταν και στο λαϊκό τραγούδι, π.χ. με Καζαντζίδη και Μαρινέλλα. Δεύτερες φωνές που ήταν ισάξιες με τις πρώτες. Θυμάμαι πως με μια μουσική παρέα ακούγαμε πάνω από 10 ώρες συνεχόμενες ρεμπέτικα και σμυρναίικα τραγούδια. Όπου καταλαβαίναμε πόσο σημαντική υπήρξε αυτή η εποχή. Όσο την αναμοχλεύαμε τόσα περισσότερα διαμάντια ανακαλύπταμε. Βλέπω επίσης πόσα διαμάντια αντίστοιχα έχουν βρει και οι νεότερες γενιές. Αυτή τη στιγμή διανύουμε μια πολύ σημαντική εποχή για το λαϊκό τραγούδι. Το νήμα έχει “πιαστεί” ξανά. Έχουμε πολλούς νέους και ταλαντούχους ανθρώπους που εκτός του ότι παίζουν θαυμάσια και γνωρίζουν πολλά τραγούδια, επίσης γράφουν και τραγουδάνε. Η Ιουλία Καραπατάκη είναι ένα πρόσωπο αυτής της γενιάς. Παίζει, τραγουδάει, ψάχνεται, έχει αγαπήσει το λαϊκό τραγούδι. Επίσης ο Δημήτρης Μπάρκουλης, ο Βασίλης Προδρόμου, η Νεφέλη Φασούλη που έχει επίσης έντονη τη γνώση του λαϊκού μας τραγουδιού. Όπως και του παραδοσιακού, κάτι που οφείλεται στην ύπαρξη των μουσικών γυμνασίων που ανθίζουν και κατά καιρούς βγάζουν πολύ καλούς μουσικούς».
«Η γενιά των 90s και 00s ήταν υπέροχη. Καταφέραμε να κάνουμε την “τρέλα” μας και το πάθος μας mainstream. Βοήθησε βέβαια και το γεγονός ότι υπήρχε αγάπη προς καινούργια πράγματα που προέρχονται από σημαντικούς συνθέτες και ήχους. Είτε προέρχονταν από τη γενιά του 1930 και ονόματα όπως Χατζιδάκι, Θεοδωράκη, Μαρκόπουλο και Ξαρχάκο, είτε από ονόματα όπως ο Διονύσης Σαββόπουλος, οι Αφοι Κατσιμίχα, οι Φατμέ, ο Νίκος Παπάζογλου και ο Νίκος Ξυδάκης. Αυτό ουσιαστικά είναι το βάθρο για να πατήσει όλη αυτή η γενιά του ‘90, η δική μου γενιά. Ο Ανδρέου, ο Μάλαμας, ο Παπαδημητρίου, ο Ζερβουδάκης, ο Θανάσης Παπακωνσταντίνου, ο Λαυρέντης Μαχαιρίτσας και πολλοί άλλοι. Όλοι εμείς δηλαδή που γράψαμε και μιλήσαμε για την εποχή μας, αδίστακτη και υπέροχη συγχρόνως. Για το είδος που είχε την επικεφαλίδα “έντεχνο”. Και για το οποίο ένα πολύ σημαντικό album, όπως και για μένα, ήταν το “Κορίτσι και Γυναίκα” του 1989. Ένας δίσκος που είχε έντονη την αίσθηση της έθνικ μουσικής. Με τα λόγια του Γιώργου Ανδρέου και του Θοδωρή Γκόνη. Θυμάμαι και το μέρος όπου στεγάστηκαν όλα αυτά. Από το 1990 έως το 1993 υπήρχε ένας μικρός ιδιαίτερος χώρος, το “Ραβάναστρο” κάπου στους Αμπελόκηπους. Εκεί φιλοξενήθηκε όλη η γενιά που διαμόρφωσε το έντεχνο τραγούδι. Ένας εξαιρετικός χώρος όπου παίζαμε και το τραγούδι γινόταν πιο “γυμνό”. Ήταν το τραγούδι που γραφόταν εκείνη τη στιγμή και είχε πραγματικό ενδιαφέρον. Θυμάμαι τραγουδούσα από όλο το φάσμα του ελληνικού τραγουδιού, Λένα Πλάτωνος, παραδοσιακά καθώς και δικά μου».
Το μέρος όπου γιγαντώθηκε το έντεχνο τραγούδι ήταν φυσικά το συναυλιακό σανίδι. Εκεί όπου τραγουδίστριες όπως η Ελένη Τσαλιγοπούλου, η Ελευθερία Αρβανιτάκη, η Δήμητρα Γαλάνη και πόσες άλλες αγαπήθηκαν από το ελληνικό κοινό που τις ακολουθεί μέχρι και σήμερα. Μιλώντας για τον συναυλιακό «χάρτη» της Ελλάδας, καθώς και για τις προσεχείς συναντήσεις στο «Κύτταρο», η Ελένη Τσαλιγοπούλου εξηγεί:
«Χαίρομαι πάντα όταν βρίσκομαι στην Κρήτη, ένα πανέμορφο νησί όπου έχω φίλους πολλούς. Ένας προορισμός όπου πάντα σκεφτόμαστε πως πάμε “πενταήμερες εκδρομές”! Αντίστοιχα κι Κύπρος. Αλλά αισθανόμαστε πως στη Βόρεια Ελλάδα ο κόσμος είναι πιο εκδηλωτικός. Στην Αθήνα είναι λίγο πιο αναμενόμενα κάποια πράγματα. Εγώ π.χ. αποφεύγω να παίζω πολύ πια στην Αθήνα. Γιατί το έχω κάνει πάρα πολύ και γιατί προτιμώ να έχω κάτι να πω, ώστε να κάνω μια καινούργια παράσταση. Αυτό που θα κάνουμε φέτος στο Κύτταρο είναι κομμάτια και αποσπάσματα από όλα όσα αγαπάμε με μια υπέροχη ορχήστρα, μοιρασμένη στη Δύση και Ανατολή. Με μπάσο, τύμπανα κιθάρες από τη μία και μετά κανόνι, ούτι και βιολί. Αυτό μας βοηθάει να έχουμε πολύ ωραίες ενορχηστρώσεις, μια σύγχρονη ωραία ματιά στα τραγούδια μου που κάποια έχουν ιστορία 20 και 30 χρόνων. Οπότε έτσι μπορώ και τα “πειράζω” με έναν ωραίο τρόπο και τη δική μου αισθητική. Είναι η πρώτη φορά που θα εμφανιστώ στο Κύτταρο και χαίρομαι πολύ, έναν χώρο με τη δική του ξεχωριστή ιστορία, ο οποίος εδώ και χρόνια βοηθά και την underground σκηνή. Επίσης θα συνεργαστώ με τρεις ανθρώπους που εκτιμώ βαθιά. Πιστεύω στον Ορέστη Ντάντο πάρα πολύ. Κάναμε μαζί την επιτυχία “Γιάννη Μου”. Ο δε Κώστας Λειβαδάς μου έχει χαρίσει τα πιο γνωστά και αγαπημένα τραγούδια μου. Ετοιμάζουμε μάλιστα αυτό το διάστημα ένα reunion! Τέλος, ήμουν φαν του πριν καν ξεκινήσω να τραγουδάω! Από τους Φατμέ ακόμα. Αισθάνομαι μεγάλη χαρά που θα βρίσκεται σε αυτή την παράσταση. Με τον Νίκο έχουμε μοιραστεί πολλά, τραγούδια και κοινές εμφανίσεις. Το 2002 κάναμε μαζί την πιο μεγάλη περιοδεία για τα δεδομένα και των δυο μας. Νομίζω είχαμε κάνει περίπου 100 παραστάσεις τον χειμώνα και 50-60 το καλοκαίρι. Ήταν η περίοδος του “Αχ Θάλασσά μου Σκοτεινή”, του “Χίλιες Σιωπές” και του “Δεν μας Συγχωρώ”. Μια πολύ έντονη χρονιά που μου έμεινε ανεξίτηλη. Ο Νίκος Πορτοκάλογλου είναι ένας άνθρωπος που αγαπάει το live και το να βρίσκεται πάνω στη σκηνή. Είναι πολύ σημαντική η αγάπη προς αυτό, να κάνεις πρόβες, να μπορείς να έχεις το όλο θέμα σε μια αρτιότητα και σε μια “αλήθεια”. Ο Νίκος τέλος έκανε μια εκπομπή στην τηλεόραση και καταλάβαμε όλοι πολύ καλά περί τίνος πρόκειται, το πόση σημασία δίνει στο ελληνικό τραγούδι».
«Αισθάνομαι περήφανη που ακόμα μπορώ και τραγουδάω και γυρίζω την Ελλάδα εδώ και τόσα χρόνια. Βλέποντας τον κόσμο να συγκινείται με τα τραγούδια μου. Καταφέραμε με τη γενιά μου να έχουμε πραγματικά διαχρονικά τραγούδια. Με τα οποία συνδέονται όλες οι οικογένειες. Τα παιδιά που μας άκουγαν μεγάλωσαν, έγιναν γονείς και τα δικά τους παιδιά ακούνε και συγκινούνται με το “Δεν μας Συγχωρώ”, το “Εγώ σ’ αγάπησα Εδώ” και πάει λέγοντας. Είναι πολύ σημαντικό για μένα, έχω εισπράξει πάρα πολλή αγάπη».
Με το νέο του άλμπουμ «Ανάμεσα» ανανεώνει το ελληνικό τραγούδι. Πριν βρεθεί «Ανάμεσα σε φίλους» στο Παλλάς, ταξιδέψαμε μαζί του ακούγοντας και μιλώντας
Ο Ασάφ Αβιντάν μιλάει στην Athens Voice για τον νέο του δίσκο, τις δυσκολίες και όσα του έλειψαν από τις ζωντανές εμφανίσεις, λίγο πριν ανέβει στη σκηνή του Floyd
12°
