More in Culture

Πλατωνικός διάλογος του Σωκράτη με τον ραψωδό Ίωνα τον Εφέσιο

Στη Μνήμη του Διονυσίου Σαββοπούλου Ραψωδού εκ Θεσσαλονίκης (2/12/1944-21/10/2025)

Κωστής Καζαμιάκης
Κωστής Καζαμιάκης
1’ ΔΙΑΒΑΣΜΑ
Πλατωνικός διάλογος του Σωκράτη με τον ραψωδό Ίωνα τον Εφέσιο
© Κώστας Καζαμιάκης

Πλάτωνος , Ίων. 530, a-d.: «τα πρώτα των άθλων ηνεγκάμεθα, ω Σώκρατες». «..και δή και μάλιστα εν Ομήρω, τω αρίστω και θειοτάτω των ποιητών..»

Σωκράτης: Χαιρετώ σε Ίωνα. Από πού μας έρχεσαι ; Μήπως από την πατρίδα σου την Έφεσο;
Ίων: Όχι Σωκράτη. Έρχομαι από την Επίδαυρο, τις γιορτές του Ασκληπιού.
Σωκράτης: Θέσπισαν οι Επιδαύριοι αγώνες και για σας, τους ραψωδούς;
Ίων: Ναι όπως και για όλες τις μουσικές τέχνες.
Σωκράτης: Διαγωνίστηκες και εσύ; Πως πήγε η συμμετοχή σου;
Ίων: Πήρα το πρώτο βραβείο ( τα πρώτα των άθλων ηνεγκάμεθα, ω Σώκρατες).
Σωκράτης: Τι ωραία. Σου εύχομαι να νικήσεις και εδώ, στα Παναθήναια.
Ίων: Θα γίνει, αν θέλει ο θεός (έσται ταύτα, εάν θεός εθέλη)
Σωκράτης: Πολλάκις ω Ίων, υπήρξα θαυμαστής της τέχνης σας, της ραψωδικής. Εκλεκτά ενδύματα κοσμούν το σώμα σας και στηρίζουν την τέχνη σας αλλά και η τριβή σας με σπουδαίους ποιητές, κυρίως τον άριστο και θεϊκό Όμηρο που η θαυμαστή διάνοια του υπερβαίνει την ποίηση και τα έπη του. Για να αποδώσει ένας ραψωδός πρέπει να «βυθιστεί» στα βάθη της σκέψεως του ποιητή. Να αποδώσει το πνεύμα του ποιητή. Γιατί αν δεν κατανοήσει πλήρως τα νοήματα του ποιητή τότε η απόδοση του θα είναι κακή. Όλα αυτά είναι άξια θαυμασμού.( και δή και μάλιστα εν Ομήρω, τω αρίστω και θειοτάτω των ποιητών, και την τούτου διάνοιαν εκμανθάνειν, μη μόνον τα έπη, ζηλωτόν εστί. Ου γαρ αν γένοιτο ποτε αγαθός ραψωδός, ει μη συνείη τα λεγόμενα υπό υου ποιητού. Τον γαρ ραψωδόν ερμηνέα δει του ποιητού της διανοίας γίγνεσθαι τοις ακούουσι. Τούτο δε καλώς ποιείν μη γιγνώσκοντα ότι λέγει ο ποιητής αδύνατον. Ταύτα ούν πάντα άξια ζηλούσθαι.
Ίων: Αληθινά όσα λες Σωκράτη. Στην τέχνη μου για να αποδώσω τον Όμηρο αφιέρωσα πολύ χρόνο. Νομίζω ότι αποδίδω το ομηρικό πνεύμα καλύτερα από τους άλλους. Εννοώ τον Μητρόδωρο τον Λαμψακηνό, τον Στησίμβροτο τον Θάσιο, τον Γλαύκωνα ή όποιον άλλο ασχολήθηκε με τον Όμηρο. Κανείς μέχρι σήμερα δεν μπόρεσε να πει τόσο πολλά και όμορφα πράγματα για τον Όμηρο, όσα εγώ.

(Ἀληθῆ λέγεις, ὦ Σώκρατες· ἐμοὶ γοῦν τοῦτο πλεῖστον ἔργον παρέσχεν τῆς τέχνης, καὶ οἶμαι κάλλιστα ἀνθρώπων λέγειν περὶ Ὁμήρου, ὡς οὔτε Μητρόδωρος ὁ Λαμψακηνὸς οὔτε Στησίμβροτος ὁ Θάσιος οὔτε Γλαύκων οὔτε ἄλλος οὐδεὶς τῶν πώποτε γενομένων ἔσχεν εἰπεῖν οὕτω πολλὰς καὶ καλὰς διανοίας περὶ Ὁμήρου ὅσας ἐγώ).

Σημειώσεις
1.Ο διάλογος «Ίων» του Πλάτωνος είναι σύντομος και σχετικά απλός. Οι χαρακτήρες των ομιλητών, Σωκράτη και Ίωνα, απεικονίζονται και περιγράφονται πολύ ζωντανά.
2. Πλάτων. Αρχαίος Έλληνας φιλόσοφος. Μαθητής του Σωκράτη και διδάσκαλος του Αριστοτέλους.
3. Μερικοί μελετητές πιστεύουν ότι ο διάλογος «Ίων» γράφτηκε το 405 π.Χ. όταν ο Πλάτων ήταν 22 ετών και ο Σωκράτης 65. Αν αυτό ισχύει τότε έχουμε το νεανικότερο σωζόμενο έργο του Πλάτωνος. Αναφέρεται στην τέχνη των ραψωδών αλλά και στους ραψωδούς. Τον γαρ ραψωδόν ερμηνέα δει του ποιητού της διανοίας γίγνεσθαι τοις ακούουσι.530 c.
4. Ίων. Πολυβραβευμένος επαγγελματίας ραψωδός από την Έφεσο της Μικράς Ασίας. Διακρίθηκε στην παρουσίαση των ομηρικών επών.

ΕΓΓΡΑΦΕΙΤΕ ΣΤΟ NEWSLETTER ΜΑΣ

Tα καλύτερα άρθρα της ημέρας έρχονται στο mail σου

ΠΡΟΣΦΑΤΑ

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ

ΔΕΙΤΕ ΕΠΙΣΗΣ

Έχετε δει 20 από 200 άρθρα.

// EMPTY