Ο Χρήστος Γκίκας από τη Μamush Gallery μιλάει για τις συνέπειες της πανδημίας και του λοκντάουν στο χώρο της τέχνης και οραματίζεται την επόμενη μέρα.
Η Τέχνη και ο Πολιτισμός επλήγησαν όπως τόσοι άλλοι τομείς της ζωής και της οικονομίας αλλά δεν πρέπει να παραγνωρίζουμε το γεγονός ότι για τους καλλιτέχνες ιστορικά οι προκλήσεις και η διαχείριση οριακών καταστάσεων έπαιζαν σημαντικό ρόλο τόσο στη δημιουργία αυτή καθαυτή, όσο και στη γέννηση νέων δρόμων. Δεν πρέπει όμως να παραγνωρίζουμε τον ιδιαίτερο ψυχισμό των καλλιτεχνών που άλλες φορές τους βοηθά να θεραπεύσουν και να αντιμετωπίσουν τις πληγές τους μέσα από τα έργα τους και άλλες που τους δοκιμάζει σε επίπεδα πέραν των αντοχών τους με τραγικές συνέπειες.
Ο πανικός που σκόρπισε η πανδημία λόγω της αιφνίδιας παύσης των εκθέσεων και του κλεισίματος όλων των χώρων Τέχνης προκάλεσε τεράστια αμηχανία. Θα θυμάμαι πάντα τις πολύωρες συζητήσεις μου με τους καλλιτέχνες μας διότι η οπτική αλλά και η προοπτική που μου πρόσφεραν ήταν κάτι που δεν θα μπορούσε να μου δώσει κανένας δημοσιογράφος, πολιτικός, λοιμωξιολόγος ή ειδικός. Απολαμβάνοντας τις βαθυστόχαστες αναλύσεις τους αφουγκραζόμουν την κοινή αγωνία και λαχτάρα τους μαζί που θα μπορούσα να συνοψίσω στη προσμονή για τη δημιουργία εκείνης της τέχνης που θα διηγηθεί την ασύλληπτη δοκιμασία της ανθρωπότητας και που θα τη βοηθήσει να σταθεί και πάλι στα πόδια της.
Όπως οι καλλιτέχνες συνέχιζαν να δημιουργούν κατά τη διάρκεια του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου έτσι ακριβώς έκαναν και εν μέσω της πανδημίας. Ενδεικτικά αναφέρω τη γλύπτρια Ράνια Σχορετσανίτη που επλήγη και από τον πρόσφατο σεισμό της Ελασσόνας και συνέχισε να δημιουργεί εν μέσω ρίχτερ, ή τη διεθνή γλύπτρια Vassiliki που με την απαγόρευση της ανθρώπινης εγγύτητας την είδα να φτιάχνει άδειες αγκαλιές, ή την Brigitte Polemis που βιώνει την πανδημία ως ευκαιρία και ήδη ολοκλήρωσε τη νέα σειρά έργων της.
Η μεγάλη έκπληξη λοιπόν δεν ήρθε από τους καλλιτέχνες αλλά από το κοινό το οποίο απάντησε στην πανδημία με εξίσου δημιουργικό τρόπο επιλέγοντας να εμπλουτίσουν τις ζωές τους μέσα από την απόκτηση έργων τέχνης, να δώσουν μια νέα διάσταση στους χώρους τους, να «δουν» τα σπίτια του εγκλεισμού όχι σαν φυλακές αλλά σαν παραδείσους και καταφύγια ψυχών.
Ενώ βρίσκομαι όλη μου τη ζωή δίπλα στους καλλιτέχνες και η τέχνη είναι ο πυλώνας της ζωής μου πρώτη φορά ένιωσα τόσο έντονα τη δύναμή τους και τη δύναμη της τέχνης γενικότερα. Πρώτη φορά έγινε τόσο καθαρή η πραγματική διάσταση της τέχνης και η αναγκαιότητά της. Ο κόσμος προσέφυγε στην τέχνη για να διαχειριστεί τα δύσκολα και για αυτό το λόγο η συνεισφορά των ανθρώπων του χώρου που ανήκω ίσως για πρώτη φορά μεταπολεμικά προσλαμβάνει και μια νέα διάσταση. Προσωπικά ποτέ δεν αντιμετώπισα το έργο τέχνης ως προϊόν προς πώληση αλλά κυρίως ως ένα κομμάτι από ένα puzzle που λείπει από τη ζωή κάποιου και έρχομαι εγώ να βρω το σωστό ώστε να τον βοηθήσω να το προσθέσει με στόχο την κάλυψη μιας εσωτερικής ανάγκης, ή την ολοκλήρωση του χώρου του όχι μόνο σε αισθητικό επίπεδο αλλά και με ουσία.
Σημαντικό είναι πως πολλοί θέλησαν να αναβαθμίσουν την ποιότητα της ζωής τους μέσα στους χώρους που ζουν πια τις περισσότερες ώρες τις ημέρας και να αναζητήσουν τα κατάλληλα έργα τέχνης. Με πιο απλά λόγια είναι εκείνοι που αποφάσισαν να ασχοληθούν με κάθε τι που ήταν μπροστά τους αλλά δεν το έβλεπαν πριν την πανδημία. Τώρα υπήρξε ο χρόνος να κάνουν ευχάριστη την παραμονή τους και κυρίως να νιώσουν περισσότερη χαρά. Και χαρά δεν μας δίνει μόνο η συνομιλία με τους ανθρώπους αλλά και η συνομιλία με τα έργα τέχνης στον χώρο μας. Γιατί πάντα έχουν να μας πουν κάτι κι ας μην μιλάνε. Δεν μιλάνε αλλά επικοινωνούν μαζί μας καθώς διαχέουν ενέργεια στον χώρο, και μαζί με αυτήν και κάτι πολύτιμο από την ψυχή του καλλιτέχνη. Ο παράγοντας του εγκλεισμού στο σπίτι μας οδήγησε στην ανάγκη να αναθεωρήσουμε τον τρόπο ζωής μας μέσα σε αυτό και να πάρουμε αποφάσεις με άλλα κριτήρια.
Προσαρμοστήκαμε και εμείς στην Mamush Gallery και βρήκαμε τον τρόπο να παρουσιάσουμε τα έργα μας σύμφωνα με τις επιθυμίες των πελατών μας μέσα στον χώρο τους χωρίς να έρθουμε σε άμεση επαφή. Ήταν τόσο απλό τελικά. Αρκούσε μια φωτογραφία του χώρου στην οποία εκθέσαμε φωτορεαλιστικά τις προτάσεις μας και η μεταμόρφωση είχε πια εικόνα. Οι λεπτομερείς περιγραφές στην συνέχεια, τα βίντεο και οι φωτογραφίες υψηλής ανάλυσης έκαναν την κάθε περιγραφή πιο ζωντανή πριν την τελική απόφαση. Και πράγματι όλοι ήταν ενθουσιασμένοι με το αποτέλεσμα.
Ενώ λοιπόν δεν είμαστε σε θέση ακόμα να κάνουμε τον θλιβερό απολογισμό των απωλειών στον χώρο μας προσωπικά μπορώ να μιλήσω με βεβαιότητα για τη δυναμική και σωτήρια εκατέρωθεν σχέση του κοινού με τους δημιουργούς. Ήταν η πιο ευχάριστη διαπίστωση στην εποχή της δοκιμασίας μαζί με την ελπίδα ότι θα μας εκπλήξει η τέχνη που θα δημιουργηθεί στα χρόνια που θα ακολουθήσουν. Θέλω να πιστεύω ευχάριστα διότι η σύγχρονη τέχνη κατά τη γνώμη μου χρειαζόταν ένα νέο εσωτερικό φως και ίσως να αλλάξει και τροχιά αν αφήσει πίσω της την επανάληψη και επιδοθεί στο αληθινό αποτύπωμα της εποχής της που έτυχε να της προσφέρει πλούσιο υλικό με βασικό συστατικό την υπαρξιακή ανησυχία. Η Mamush Gallery θα συνεχίζει να στηρίζει τους καλλιτέχνες της και να προσφέρει στους συλλέκτες αλλά και στο ευρύ κοινό τη σχέση εμπιστοσύνης και ανατροφοδότησης στους ιδιαίτερα δύσκολους καιρούς που βιώνουμε.
Ο Χρήστος Γκίκας ζωγραφισμένος από τον Marcelo Zabellos
13°
