Το «kitchen gardening», που σε ελεύθερη απόδοση σημαίνει «μποστάνι στο μπαλκόνι σου», είναι trendy, οικολογικό και κυρίως οικονομικό. Από το Μανχάταν ως το Παγκράτι, ντομάτες, δυόσμος και μαντζουράνα μεγαλώνουν στα μπαλκόνια και μπαίνουν κατευθείαν στην κατσαρόλα. Η επιστροφή στις... αγροτικές μας ρίζες είναι ιδιαιτέρα απλή, χρειάζεται κέφι και οργάνωση, οι επιλογές των φυτών είναι βέβαια προσωπικές, αλλά υπάρχουν και κάποια κριτήρια γιατί ο μπαλκονόκηπος πρέπει να έχει χρώμα και άρωμα.
Ξεκινώντας από το σημείο μηδέν είναι φυσικό να ρωτάς...
Τι μπορώ να φυτέψω και πού;
Θέση με Ήλιο (κατά μέσο όρο τουλάχιστον 6 ώρες έκθεση την άνοιξη, π.χ. ταράτσα, ανατολική βεράντα): όλα τα κηπευτικά, π.χ. ντομάτα, μελιτζάνα, μαρούλι, κρεμμύδι και τα περισσότερα αρωματικά φυτά - με την προϋπόθεση ότι δεν έχει ισχυρό άνεμο.
Σκιερή θέση (κατά μέσο όρο λιγότερες από 4 ώρες ηλιοφάνεια την άνοιξη, π.χ. αίθριο ανάμεσα σε δύο πολυκατοικίες, μπαλκόνι κάτω από πλατύφυλλα δένδρα): βολβούς, όπως κρεμμύδια, καρότα, ραπανάκια, και αρωματικά, όπως δυόσμος και μέντα.
Σε μεγάλες γλάστρες σε ζαρντινιέρες ή ακόμα και σε ξύλινα κουτιά. Aν ο χώρος στο μπαλκόνι είναι ελάχιστος, μπορείς να βάλεις 1-2 κιούπια με ανοίγματα στα πλάγια και να φυτέψεις στο καθένα 7-9 διαφορετικά είδη αρωματικών φυτών για άμεση χρήση.
Χώμα;
Το χώμα παίζει σημαντικό ρόλο, πρέπει να είναι γόνιμο και να στραγγίζει καλά, γι’ αυτό καλύτερα να ρωτήσεις στο φυτώριο ή το γεωπόνο, μπορείς όμως να αγοράσεις απλό χώμα, προσθέτοντας μόνος σου τύρφη και κοπριά, ή το έτοιμο φυτόχωμα για γενική χρήση που κυκλοφορεί στην αγορά.
Θα αγοράσεις σπόρους (που ενδείκνυνται για τα αρωματικά και τις σαλάτες) ή έτοιμα φυτά (που είναι και η ευκολότερη λύση) για τα υπόλοιπα λαχανικά. Θα τα βρεις στα κοντινά σου φυτώρια ή στα μεγάλα σούπερ μάρκετ σε γλαστράκια έτοιμα για μεταφύτευση, αλλά αν έχεις το πάθος του πρωτάρη πέρασε από την οδό Ευριπίδου που υπάρχουν τα πάντα. Αξίζει πάντως τον κόπο να ψάξεις στα ειδικά μαγαζιά για σπόρους από ντόπιες ποικιλίες ή για σπόρους βιολογικής γεωργίας. Προσοχή στην ημερομηνία λήξης, υπάρχει κίνδυνος οι σπόροι να μη βλαστήσουν αν έχει περάσει.
Κόστος;
Ένα φακελάκι με σπόρους κοστίζει € 0,70 - € 2 ανάλογα το είδος. Ένα κεσεδάκι που περιέχει 15 ρίζες κοστίζει € 1,50 - €3,50, υπολόγισε ότι αγοράζοντας ένα κεσεδάκι με 15 ρίζες σέλινο θα βγάλεις το σέλινο όλης της χρονιάς! Τα γλαστράκια των σούπερ μάρκετ κοστίζουν €1,50 - € 3,50.
Τρόπος σποράς;
Τα λαχανικά που έχουν πολύ μικρούς σπόρους σπέρνονται στα πεταχτά, αφού ο σπόρος ανακατευτεί με άμμο (π.χ. σπανάκι, μαρούλι). Όσα έχουν μεγάλους σπόρους, τοποθετούνται σε γραμμές και σκεπάζονται ελαφρά. Στη συνέχεια να ποτίζονται χωρίς πίεση, από χαμηλά. Όταν σκάσουν τα δύο πρώτα φύλλα, επειδή έχουν και τα φυτά τους ανταγωνισμούς τους, πρέπει να τα χωρίσεις έτσι ώστε να μην πνίξει το ένα το άλλο.
Πότε γίνετε η πράξη;
Κάθε φακελάκι γράφει με λεπτομέρειες πότε γίνεται η σπορά, παρόλα αυτά για οργανωτικούς λόγους ένα ημερολόγιο σποράς είναι απαραίτητο.
Ιανουάριος - Φεβρουάριος: Σε ανοιχτό χώρο: καρότο, πράσο, μαρούλι, σκόρδα, πράσινα κρεμμυδάκια, ραπανάκια και, σε προστατευμένα σημεία, σέλινο, κουνουπίδι
Λεβάντα, φασκόμηλο, δυόσμο, θυμάρι (είναι πολύ ευαίσθητο), κόλιανδο, δάφνη, μαντζουράνα, αρμπαρόριζα, δεντρολίβανο, σέλινο, μαϊντανό, άνηθο, βασιλικό, λεμονόχορτο, μέντα, δυόσμο, ρίγανη chives και, από τα πιο βαριά, κρεμμύδι, πιπεριά, ντομάτα πράσο, σκόρδα, μαρούλι, καρότα, ρόκα. Η ρόκα, για παράδειγμα, είναι από τα φυτά που βγαίνουν πολύ γρήγορα και δεν προσβάλλεται εύκολα από ασθένειες.
Αξεσουάρ
Για να αποδώσουν τα φυτά χρειάζονται φροντίδα και παρακολούθηση, τακτικό ξεβοτάνισμα, σκάλισμα και πότισμα. Αν, λοιπόν, είσαι αποφασισμένος να αφιερώσεις χρόνο και εργασία, ξεκίνησε έχοντας και τα σωστά αξεσουάρ: γάντια, τσουγκράνα, σκαλιστήρι, φτυάρι, κλαδευτήρι, ψεκαστήρα, ψαλίδι. Όλα θα τα βρεις στο κοντινό σου φυτώριο και στα μαγαζάκια της Ευριπίδου.
Καλή τύχη και καλή σοδιά, σύντροφε αγρότη.
Και μια «συνταγή» για νόστιμα, όλο άρωμα φαγητά
Bouquet Garni
Το Bouquet Garni είναι ένα μπουκετάκι από μυρωδάτα βότανα και ο κλασικός τρόπος για να αρωματιστούν οι σούπες και τα βραστά κατσαρόλας
Δέσε σφιχτά όλα μαζί τα βότανα με ένα σπάγγο. Άφησε λίγο σπάγγο να κρέμεται για να μπορέσεις να το τραβήξεις εύκολα από την κατσαρόλα. Πρόσθεσε το Bouquet Garni στην αρχή του μαγειρέματος και αφαιρεσέ το λίγο πριν ολοκληρωθεί το μαγείρεμα.
Αυτή είναι η βασική συνταγή, αλλά μπορείς να χρησιμοποιήσεις βότανα ανάλογα με το γούστο σου. Για πιάτα με πουλερικά το λεμονόχορτο και το θυμάρι ταιριάζει τέλεια, ενώ για πιάτα ψαριών προτίμησε μάραθο, σέλινο και μαντζουράνα.
Ένα από τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της Πλάκας είναι οι πολυάριθμες ταβέρνες της, με μερικές εξ’ αυτών να κουβαλάνε στην πλάτη τους πολλά χρόνια ιστορίας
16°
