Αναγνώστης με αιτία: Ο Άρης Σφακιανάκης γράφει για το βιβλίο «Εμμονή» της Α. S. Byatt, που κυκλοφορεί από τις εκδ. Πόλις
Εδώ και δύο εβδομάδες περνάω την ποιητική μου περίοδο. Μην πανικοβάλλεστε, δεν εννοώ ότι ξεκίνησα να γράφω πάλι ποιήματα (πράγμα που έχω να κάνω από τα δεκάξι μου). Ούτε αναφέρομαι στον κατακλυσμό στιχοπλοκίας στο Facebook, όπου σε κάθε σκρολάρισμα εμφανίζονται μπροστά μου δεκάδες ποιήματα κάθε λογής, που στην ασθενή μου όραση ομοιάζουν με στίγματα ιλαράς σε σώμα ιθαγενούς και βιάζομαι να τα προσπεράσω μην τυχόν κολλήσω και εγώ αυτήν την άκρως μεταδοτική νόσο.
Έχω κατά νου μια σειρά συμπτώσεων που με έφεραν πάλι κοντά στην ποίηση αυτό τον καιρό.
Πρώτα έλαβα και διάβασα τα ποιήματα του Ρέιμοντ Κάρβερ υπό τον τίτλο «Εκεί που είχαν ζήσει» (εκδ. Κίχλη), τα οποία και απόλαυσα με τη χαρά λεπιδοπτερολόγου που αιχμαλωτίζει στην απόχη του σπάνιο είδος πεταλούδας –αλλά γι’ αυτό το βιβλίο έγραψα στην προηγούμενη έκδοση της Athens Voice, οπότε δεν θα επεκταθώ εδώ.
Η επόμενη συνάντησή μου με την ποίηση έγινε σε νεοκλασικό του Αμαρουσίου, όπου η ηθοποιός Βίκυ Βολιώτη (πτυχιούχος ή όχι) ερμήνευσε με συγκίνηση –που μετέφερε στους θεατές– τον μονόλογο «Ιζαμπέλ Ρεμπώ, ο δικός μου Αρθούρος». Αυτό με οδήγησε άσφαλτα να επαναλάβω (ύστερα από δεκαετίες) την ανάγνωση των ποιημάτων του νεαρού –και πλέον εδώ και χρόνια νεκρού− Γάλλου με τον αλησμόνητο τίτλο: «Μια εποχή στην κόλαση».
Η σειρά αυτή της επανασύνδεσής μου με την ποίηση ολοκληρώθηκε με την ανάγνωση του μυθιστορήματος της Αγγλίδας Αντόνια Σούζαν Μπάιατ, «Εμμονή», σε μια ακόμη πολύ καλή έκδοση των εκδόσεων Πόλις και σε μια –ακόμη– εξαιρετική μετάφραση της Κατερίνας Σχινά.
Η ιστορία αφορά τον σπουδαίο βικτοριανό ποιητή Ράντολφ Ας, για το έργο του οποίου, την ανάλυσή του αλλά και τη συλλογή memoralia του δημιουργού, ανταγωνίζονται πλείστοι όσοι εκ του πανεπιστημιακού χώρου. Ένας νεαρός ερευνητής, βοηθός καθηγητή, ανακαλύπτει μια επιστολή του ποιητή που απευθύνεται σε μια άγνωστη γυναίκα – την οποία ο λόγιος νεαρός επιχειρεί να ταυτίσει με μια ποιήτρια της εποχής. Στην προσπάθειά του αυτή βρίσκει σύμμαχο μια φεμινίστρια, πρωτοπόρο των γυναικείων σπουδών, η οποία ενδιαφέρεται από μέρους της για την άγνωστη παραλήπτρια των επιστολών του διαβόητου ποιητή.
Η αναζήτηση αυτή δίνει την ευκαιρία στη συγγραφέα Μπάιατ να φανερώσει το μεγάλο ταλέντο της (που για το συγκεκριμένο μυθιστόρημα της χάρισε το Booker prize το 1990). Το βιβλίο περικλείει κάθε είδους αφηγηματική τεχνική και κάθε μορφή λόγου: από τη νατουραλιστική πεζογραφία έως την επική ποίηση, από τους κύκλους του Αρθούρου και τα παραμύθια με νεράιδες έως τα δοκίμια και την κριτική σκέψη, από την επιστολογραφία έως την παράθεση ημερολογιακών εγγραφών. Πρόκειται για ένα πολυεπίπεδο μωσαϊκό (υπάρχει τέτοιο πράγμα;) λογοτεχνικότητας, για ένα έργο Βαγκνερικού μεγέθους και Ντικενσιανού ύφους, για έναν αφηγηματικό άθλο που αιχμαλωτίζει τον αναγνώστη σε μια περιδίνηση βακχική, σε ένα ερωτικό ταξίδι ανάμεσα στα στενά της Μάγχης, σε μια πανδαισία νευρωνικών εκρήξεων.
Καθώς το μυθιστόρημα εκτείνεται σε 630 σελίδες μεγάλου μεγέθους, αποτελεί ιδανικό ανάγνωσμα για τις κρύες νύχτες του χειμώνα.
Ομολογώ πάντως ότι παρέκαμψα τα ποιητικά αποσπάσματα του βιβλίου καθώς αδυνατώ να χωνέψω άλλη ποίηση – σε αρκετά χρόνια πάλι…
