Η λογοτεχνία του Τσαρλς Μπουκόφσκι μέσα από τα πεζά και τα ποίηματά του μεγάλου συγγραφέα και ποιητή
Αν και υπάρχει ολόκληρος Oscar Wilde με τις «Εξομολογήσεις Ενός Άγγλου Οπιομανούς» (σε άλλη μετάφραση «Οπιοφάγου») αυτή εδώ η στήλη πήρε τον τίτλο της έχοντας ως κύρια αναφορά τη στήλη που διατηρούσε ο Charles Bukowski στην underground εφημερίδα Open City του Los Angeles. Ο τίτλος ήταν “Notes Of A Dirty Old Man” και στα ελληνικά μεταφράστηκε ως «Σημειώσεις Ενός Πορνόγερου». Ελπίζοντας ότι δύσκολα θα με θεωρούσε κάποιος πορνόγερο, θέλω πάνω απ’ όλα να επισημάνω ότι δεν καβάλησα ακόμη το καλάμι, έτσι δεν έχω την ψευδαίσθηση ότι μια στήλη που κυνηγάει εν έτει 2022 καλούς καινούργιους δίσκους και -αρκετές φορές- καλά καινούργια βιβλία, θα μπορούσε να συγκριθεί με μερικά από τα καλύτερα λογοτεχνικά κείμενα που έγραψε ποτέ ο Bukowski. Ούτε γι’ αστείο. Ανατρέχω συχνά στα κείμενα αυτά, μερικά από τα οποία μεταφράστηκαν στα ελληνικά από τη Ντίνα Σωτήρα και κυκλοφόρησαν από τις Εκδόσεις Απόπειρα.
Πολύ νωρίς στα κείμενα των Σημειώσεών του, ο συγγραφέας βρίσκει έναν καταπληκτικό τρόπο να παρουσιάσει τον εαυτό του: «Χτύπησα τον Ελφ πίσω απ’ τ’ αυτί ,και το μπουκάλι έπεσε απ’ το τραπέζι (είχε πει κάτι με το οποίο διαφωνούσα) αλλά καθώς ο Ελφ σηκώθηκε, κρατούσα το μπουκάλι, καλό ουίσκυ και τον πέτυχα ανάμεσα στο σαγόνι και στον λαιμό και ξανάπεσε. Ένιωσα κύριος της κατάστασης, ήμουν μαθητής του Ντοστογιέφσκυ κι άκουγα Μάλερ στα σκοτεινά κι είχα όλο τον χρόνο να πιω απ’ το μπουκάλι, να το αφήσω χάμω, να κάνω μια προσποίηση με το δεξί και να του τη φέρω με τ’ αριστερό κάτω ακριβώς από τη ζώνη».
Μέρες σαν κι αυτές, που τέθηκαν ζητήματα που αφορούν τη Δικαιοσύνη, την ώρα που οι πιο πολλοί ανατρέχουν σε νομικές αναλύσεις, αυτές εδώ οι Σημειώσεις ανατρέχουν στις Σημειώσεις του Bukowski:
-Αντιλαμβάνεσαι πως η λαχτάρα σου για δικαιοσύνη και έναν καλύτερο κόσμο αποτελεί μονάχα προκάλυμμα με το οποίο κρύβεις την παρακμή, την ντροπή και την αποτυχία που βρίσκονται μέσα σου;
-Ω, όχι κύριε. Όπως λέτε, η δικαιοσύνη είναι αδύνατη.
-Σ’ έδερνε ο πατέρα σου;
-Εκ περιτροπής.
-Νόμιζα πως είχες μόνον έναν πατέρα.
-Καθένας έχει έναν. Εννοώ, και η μητέρα μου, με τη σειρά της.
-Σ’ αγαπούσε;
-Μόνο σαν προέκταση του εαυτού της
-Τι άλλο μπορεί να είναι η αγάπη;
-Με την κοινή έννοια, να νοιάζεσαι για κάτι πολύ καλό. Δεν είναι απαραίτητο να σχετίζεται με τη συγγένεια. Μπορεί να είναι μια κόκκινη μπάλα ή ένα κομμάτι βουτυρωμένης φρυγανιάς.
-Θες να πεις πως μπορείς να ΑΓΑΠΗΣΕΙΣ μια βουτυρωμένη φρυγανιά;
-Μονάχα μερικές, κύριε. Κάποια πρωινά. Στο φως ορισμένων ηλιαχτίδων. Η αγάπη εμφανίζεται και φεύγει χωρίς να το προσέξουμε.
Χωρίς να το προσέξουμε… Και όχι, δεν είναι μόνο τα πεζά, είναι και τα ποιήματα αυτού του μεγάλου συγγραφέα και ποιητή, που είναι έτοιμα ν’ αλλάξουν τον κόσμο. Ή -απλώς, δηλαδή καθόλου «απλώς»- το βάθος του εαυτού μας:
«Ο χρόνος πουλί του μελιού / μας φωνάζει δυνατά / πηγαίνουμε παντού μέσα στον / ΟΥΡΑΝΟ / τώρα / δίχως επίκριση ή θλίψη. / Καληνύχτα θαλάσσιε ελέφαντα / καληνύχτα Γκρέτα Γκάρμπο / καληνύχτα ατμοκίνητη μπουλντόζα / καληνύχτα σπαγγέτι και μπύρα / καληνύχτα αυπνία / καληνύχτα παιδικά τρενάκια / καληνύχτα μπύρα σε πράσινα κουτιά / καληνύχτα μητέρα / καληνύχτα Μίστερ Αμέρικα / καληνύχτα χορταρίσιε σπόρε. / Πετώντας πάνω απ’ το Ντιτρόιτ / είμαι χυμός πορτοκαλιού κι ώριμα πάνω στα δέντρα μανταρίνια / κι είμαι / ωραίος αρκετά / απλωμένος στις άκριες / των νεύρων του ηλιόφωτου (χωρίς πάπιες). / Τ’ όμομά μου ήταν… / Το δικό σας;» (Μετάφραση του ποιητή από τη Θεσσαλονίκη Αλέξη Τραϊανού για τη Μικρή Εγνατία, που κυκλοφόρησε λίγο πριν από την τραγική αυτοκτονία του).
Ας μην ξεχάσουμε να ασκούμε τη διαδικασία της σκέψης, ακόμη περισσότερο εκείνη την πιο σπάνια, της φαντασίας κι ας βρούμε τον χρόνο και τον τρόπο να κοιτάμε μακριά.
Έργο μεικτής τεχνικής του Γιώργου Φλωράκη για τη στήλη του Σημειώσεις Ενός Μονομανούς
Μιλήσαμε με τον συγγραφέα για το νέο του βιβλίο με τίτλο, το τρίτο και τελευταίο μέρος της «Τριλογίας των Φάρων», που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Γραφή
17°
