4 βιβλία ποίησης και 19 δοκίμια για να χαρίσετε φέτος τα Χριστούγεννα
ΠΟΙΗΣΗ
Η άγρια Ίρις, Louise Glück, εκδόσεις Στερέωμα
Η παραβολή και ο μύθος είναι παρόντα σε όλη την έκταση της ποίησης της Λουίζ Γκλικ, μιας ποίησης που υπερβαίνει τη γυναικεία εμπειρία, μεταμορφώνοντας τη σε ένα απλό ίχνος, ένα εννοιακό σημάδι που μένει να διερευνηθεί, να αμφισβητηθεί και να ερμηνευτεί. Ιδιαίτερα στη συλλογή Η άγρια Ίρις, το στοιχείο της παραβολής προσδίδει στον κήπο, τον φανταστικό χώρο μέσα στον οποίο αναπτύσσονται οι φωνές της ποιητικής σύνθεσης, βιβλική και μυθολογική χροιά. Μια εξαιρετική ποιητική σύνθεση για τον καιρό της ανθοφορίας αλλά και του μαρασμού, που αποτυπώνει αριστοτεχνικά την τραγική ομορφιά της ζωής, σε όλες τις μορφές της.
Πίσω από τζάμια θολά, Δημήτρης Καταλειφός, Πατάκης
«Ζωές περίκλειστες, που γλίστραγαν σαν τη δική του, ρυάκια και ποτάμια, να χυθούν στη θάλασσα. Πόσο ξένοι ερχόμαστε και φεύγουμε, ενώ θα μπορούσαμε ίσως να ξανοιχτούμε». Ποιήματα του γνωστού ηθοποιού που «Πίσω από τα θολά τζάμια» προσπάθησε να «κόψει κίνηση» τόσο εντός του όσο και εκτός. Με βάση τον πυρήνα του, εκεί που κάθε τόσο επιστρέφει, επιχειρεί ένα άνοιγμα στην ανθρώπινη συνθήκη με τον συναισθηματικό του μικρόκοσμο να ανταμώνει με τον δικό μας.
Νυχτολόγιο, Παυλίνα Παμπούδη, εκδόσεις Ροές
Η νέα ποιητική συλλογή της Παυλίνας Παμπούδη αποτελείται από 50 περίπου ποιήματα με θέμα τους τα μεγάλα μυστικά της νύχτας. Όπως σημειώνει στο οπισθόφυλλο ο Βάλτερ Πούχνερ: «Σ’ αυτό το “βιβλίο επισκεπτών” στον ύπνο (και την αγρυπνία), στα πρωτόκολλα της νύχτας, γίνεται λόγος για το πάνδημο των ονείρων, την κοσμογονική μνήμη των κυττάρων, την τεκτονική διαστρωμάτωση του υποσυνείδητου, τις εκφάνσεις του άγνωστου σε πολλαπλές μεταλλάξεις. Η Παμπούδη, με τη μοναδική, ιδιότυπη γλώσσα της, περιγράφει προσωπικές και αρχέτυπες νύχτες, περιγράφει τον άλλο κόσμο μέσα μας, αυτόν ο οποίος ξυπνά όταν ο εγκέφαλος υπολειτουργεί».
Μες στο φως, Χρήστος Κεχαγιόγλου, εκδόσεις Εν Πλω
Ένα επιτοίχιο ημερολόγιο 2022 με 14 έργα του Χρήστου Κεχαγιόγλου και 12 ποιήματα του Σωτήρη Κακίση από την ανέκδοτη ποιητική συλλογή «Ανάποδα ο άνεμος». Ο Χρήστος Κεχαγιόγλου έχει παρουσιάσει τη ζωγραφική του σε δεκάδες ατομικές και ομαδικές εκθέσεις στην Ελλάδα και στο εξωτερικό. Κι ένα από τα ποιήματα του Σωτήρη Κακίση που περιλαμβάνονται στο ημερολόγιο: «έχω πολλά σκεφτεί, πάρα πολλά. τα περισσότερα χωρίς θυμό, ήρεμα. άλλα πάλι με θυμό, σαν άνεμος μες στο μυαλό μου ανάποδα, σαν θύελλα εξωγήινη, σκληρή. και το μυαλό μου το μικρό τότε γαλαξίας ολόκληρος, με πολλές, πάρα πολλές παραπάνω από μία Γη, Διάστημα όλο θόρυβο κι εκρήξεις εκκωφαντικές, Σύμπαν ο νους μου άγριο, άναρχο, ανόητο τελείως. κι όμως: ήρεμος εγώ είμαι τώρα, με τις ήττες όλες όλες νίκες.
Καινοτομία & Βιομηχανικός μετασχηματισμός στην Ελλάδα 1950-1973. Δεδομένοι μύθοι και αφανείς αλήθειες, Λευτέρης Αναστασάκης, εκδόσεις economia Publishing
Η ιστορία της ελληνικής μεταπολεμικής βιομηχανίας έχει αναλυθεί από αρκετούς συγγραφείς που εξετάζουν κυρίως την οικονομική και κοινωνική συνιστώσα της, ενώ έχει σχεδόν αγνοηθεί η τεχνολογική διάσταση και συνεισφορά της.
Ο συγγραφέας μετά από πρωτογενή έρευνα σε δημόσια διαθέσιμα αρχεία, αλλά και σε αρχεία ιστορικών πρωταγωνιστών της περιόδου, θέτει τρία κομβικά ερωτήματα: Αναπτύχθηκε η τεχνολογική καινοτομία στην Ελλάδα; Η μεταπολεμική βιομηχανία συνεισέφερε στην άνοδο του βιοτικού επιπέδου στη χώρα; Η εγχώρια βιομηχανία συνέβαλε στη βελτίωση της εκπαίδευσης στη μεταπολεμική Ελλάδα; Αξιοποιώντας δημοσιευμένα και αντικειμενικά ποσοτικά δεδομένα, η απάντηση στα τρία αυτά ερωτήματα είναι καταφατική, κάτι που ίσως έρχεται σε αντίθεση με την καθεστηκυία άποψη για το ζήτημα. Η μέθοδος είναι πρωτότυπη, δεδομένου ότι ο συγγραφέας, πέραν των συνολικών στατιστικών, μελετά επτά εμβληματικές επιχειρήσεις της περιόδου 1950-1973, οι οποίες ήταν αντιπροσωπευτικές για την ελληνική βιομηχανία, αποτελώντας παράλληλα το 25% του τότε μεγέθους της. Το βιβλίο, που προλογίζει ο Γιάννης Στουρνάρας και κλείνει αντί επιλόγου ο Παναγής Βουρλούμης, παρουσιάζει μεγάλο ενδιαφέρον για τον ερασιτέχνη ιστοριοδίφη της εποχής, αλλά και για τον φοιτητή που μελετά την τεχνολογική, οικονομική και κοινωνική εξέλιξη στη μεταπολεμική Ελλάδα. Το σύνολο των συγγραφικών δικαιωμάτων θα δοθεί στο «Χαμόγελο του Παιδιού».
Η ερμηνεία των ονείρων, Sigmund Freud, Εκδόσεις Νίκας
Στα τέλη του 19ου και στις αρχές του 20ού αιώνα, ο Αυστριακός Σίγκμουντ Φρόυντ έθεσε με τις μελέτες του τις βάσεις της ψυχανάλυσης ως θεραπευτικής μεθόδου και έφερε επανάσταση στον τρόπο που ο σύγχρονος άνθρωπος αντιλαμβάνεται έννοιες όπως η συνείδηση και η σεξουαλικότητα. Ό,τι απωθείται δε σημαίνει πως παύει και να υπάρχει. Καταφέρνει κι εκπληρώνεται, μεταμφιεσμένο σε όνειρο. Κι αυτά ακριβώς τα όνειρα μελετά ο πατέρας της ψυχανάλυσης, αναλύοντας τους μηχανισμούς δημιουργίας και λειτουργίας των ονείρων. «Το όνειρο είναι η βασιλική οδός για το ασυνείδητο» υποστήριξε ο Φρόυντ. «Η Ερμηνεία των ονείρων» έρχεται να αποδείξει τα λεγόμενά του.
Ελένη Γλύκατζη-Αρβελέρ - 600 μολύβια και 10 ποιήματα, Άννα Γριμάνη, εκδόσεις Γκοβόστη
λένη Γλύκατζη-Αρβελέρ. Η ζωή της όλη! Μέσα από μία διαφορετική βιογραφία, η συγγραφέας-δημοσιογράφος Άννα Γριμάνη ρίχνει τον προβολέα στην εξέχουσα προσωπικότητα της Ελληνίδας με τη διεθνή ακαδημαϊκή καριέρα, στα σημαντικότερα γεγονότα της πολυδιάστατης διαδρομής της και στα πρόσωπα που καθόρισαν τη ζωή της. Μοναδικά φωτογραφικά ντοκουμέντα πλαισιώνουν ένα ξεχωριστό κείμενο, γεμάτο πολύτιμες στιγμές και συναισθήματα, βαθύτερες σκέψεις και δυνατές εικόνες. Στην παράθεση εξαίσιων κεφαλαίων μιας συναρπαστικής πορείας που ξετυλίγεται σαν κινηματογραφική ταινία, δέκα νέα ποιήματα της Ελένης Γλύκατζη-Αρβελέρ δίνουν το δικό τους στίγμα στο βιβλίο της ζωής της.
Ο ουρανός της Ελλάδας - Χειμώνας - Οδηγός για τα άστρα και τους αστερισμούς, Διονύσης Π. Σιμόπουλος, εκδόσεις Μεταίχμιο
Παρόλο που στη διάρκεια του έτους η Γη περιφέρεται γύρω από τον Ήλιο, εμείς δεν αισθανόμαστε την κίνηση αυτή αν και κάθε μέρα η Γη βρίσκεται σε διαφορετική θέση απ’ αυτή που βρισκόταν την προηγούμενη. Ο Διονύσης Σιμόπουλος μας ξεναγεί στον ελληνικό ουρανό ανά εποχή εξηγώντας μας και αναλύοντάς μας ποιοι αστερισμοί είναι ορατοί ανάλογα με την κάθε εποχή, πώς πήρε το όνομά του ο κάθε μήνας του έτους και εισάγοντάς μας σε βασικές έννοιες της αστρονομίας.
Άσμα ασμάτων, Ιωσήφ Βεντούρας, εκδόσεις Νίκας
Η δίγλωσση αυτή νέα έκδοση παρουσιάζει το πρωτότυπο κείμενο του Εβραϊκού Κανόνα με φωνητική μεταγραφή και μετάφραση στα ελληνικά. Το βιβλίο περιλαμβάνει επίσης ανθολόγηση σχολιασμών για κάθε στίχο, οι οποίοι αναφέρονται στην κοσμική του ανάγνωση, την επίσημη θρησκευτική ερμηνεία και την προσέγγισή του σύμφωνα με τον εβραϊκό μυστικισμό.Στο βιβλίο εξετάζονται οι διάφορες θεωρίες που έχουν διατυπωθεί όσον αφορά την ερμηνεία του, τον συγγραφέα, τη χρονολογία γραφής. Περιλαμβάνονται, επίσης, παραρτήματα που βοηθούν στην κατανόησή του.
Δώδεκα δοκίμια για τον άνθρωπο, την τέχνη και την αρχιτεκτονική, Juhani Pallasmaa, Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης
Σε μετάφραση των Αναστασία-Σάσα Λαδά και Κωνσταντίνου Ξανθόπουλου, ο Φινλανδός αρχιτέκτονας και στοχαστής Γιούχανι Πάλλασμαα που έχει καθιερωθεί ως μία από τις σημαίνουσες μορφές στο πεδίο της αρχιτεκτονικής πράξης και θεωρίας, παρουσιάζει τα «Δώδεκα δοκίμια για τον άνθρωπο, την τέχνη και την αρχιτεκτονική». Μια συλλογή αντιπροσωπευτικών κειμένων του που καλύπτουν ένα χρονικό φάσμα τεσσάρων δεκαετιών και στα οποία αποτυπώνονται οι βασικοί άξονες της σκέψης του, που πρεσβεύει μια αρχιτεκτονική που ο άνθρωπος τη βιώνει με όλες του τις αισθήσεις, και όχι μόνο με την όρασή του.
Η νέα μεγάλη ύφεση, James Rickards, εκδόσεις Κάκτος
Νικητές και χαμένοι στον μεταπανδημικό κόσμο: ο James Rickards, συγγραφέας των μπεστ-σέλερ «Aftermath» και «The New Case for Gold», αποκαλύπτει τους πραγματικούς κινδύνους του οικονομικού μας συστήματος, καθώς και τι μπορούν να κάνουν οι έξυπνοι επενδυτές για να επιβιώσουν –ή ακόμα και να ευημερήσουν– σε μια περίοδο πρωτοφανούς αναστάτωσης. Στηριζόμενος σε μελέτη της ιστορίας, στη νομισματική θεωρία και στην παρασκηνιακή πρόσβαση σε κέντρα ισχύος, ο Rickards ρίχνει ένα διευκρινιστικό φως στα γεγονότα που λαμβάνουν χώρα, ώστε οι επενδυτές να κατανοήσουν τι πραγματικά συμβαίνει και τι μπορούν να κάνουν γι’ αυτό.
Φιλοσοφία και Επιστήμες (Από τον Πλάτωνα μέχρι τον Καντ), Ευθύμιος Μπόκαρης, εκδόσεις Utopia
Μια μελέτη χρήσιμη σε αναγνώστες των θετικών αλλά και των θεωρητικών επιστημών εξίσου, εγγράφεται στη μεθόριο μεταξύ φιλοσοφίας και επιστήμης. Τα δύο πεδία συμπλέκονται στις σελίδες της, σε μία εγγενώς δυναμική ιστορική και κριτική προσέγγιση των τρόπων γνώσης και ανάγνωσης του κόσμου, καθώς η ιστορικότητα της επιστημονικής ορθολογικότητας και του θεωρητικού συμβάντος διατρέχεται από επαναστάσεις, ρήξεις, κοινωνικά και πολιτισμικά συγκείμενα. «…βαδίζοντας με τον πραγματικό ρυθμό της ιστορίας, η οποία δεν παραπέμπει σε συνέχειες αλλά σε ασυνέχειες…», από τον Πλάτωνα, μέχρι τον Καντ.
Η φύση υπολογιστής - Στα ίχνη της δίδυμης πραγματικότητας, Νίκος Ταμπάκης, εκδόσεις Γκοβόστη
Η κατανόηση του Εαυτού προϋποθέτει γνώση του Κόσμου, αφού είμαστε προϊόν της εξέλιξής του και ο μυστήριος «νους» αναδύεται από περίπλοκες φυσικές δομές.Αν, λοιπόν, ο Νους προβάλλει ως έξοχος διαχειριστής Πληροφορίας και Λόγου, τότε ας αναζητήσουμε την ουσία της «πληροφορίας» και την προέλευσή της στον ίδιο τον Κόσμο. Ενώ κάθε πράξη υπονοεί διαχείριση της πληροφορίας, η εξήγηση των φαινομένων παραδοσιακά ανάγεται σε «φυσικούς νόμους» (ΦΝ). Πυκνώνουν οι φωνές μήπως η έννοια της πληροφορίας γίνει το συμπλήρωμα μιας Φυσικής σε κρίση. Αυτό είναι το θέμα του βιβλίου το οποίο προσεγγίζεται με τις έννοιες συμμετρία και θραύση συμμετρίας.
Εργασία - Η ιστορία του πώς περνάμε τον χρόνο μας, James Suzman, εκδόσεις Μεταίχμιο
Σε μετάφραση Λίζας Εκκεκάκη, μια ανατρεπτική καταγραφή της ιστορίας του ανθρώπινου είδους με άξονα την εργασία. Ο διακεκριμένος ανθρωπολόγος James Suzman, καταγράφοντας διαχρονικά την εξέλιξη της εργασίας, αξιοποιεί γνώσεις από την ανθρωπολογία, την αρχαιολογία, την εξελικτική βιολογία, τη ζωολογία, τη φυσική και τα οικονομικά, για να καταδείξει ότι κατά το 95% της ιστορίας τους οι άνθρωποι εργάζονταν πολύ λιγότερο και είχαν πολύ διαφορετικές αντιλήψεις για την εργασία απ’ ό,τι εμείς σήμερα.
Τα όρια της ανεκτικότητας - Οι αξίες του Διαφωτισμού και ο φανατισμός, Denis Lacorne, Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης
Τα όρια της ανεκτικότητας θέτουν κρίσιμα ερωτήματα: Πρέπει να επιβάλλουμε όρια στην ελευθερία της έκφρασης στο όνομα της αξιοπρέπειας του ανθρώπου; Πρέπει να αποδεχόμαστε θρησκευτικά σύμβολα στον δημόσιο χώρο; Μπορούμε να ανεχόμαστε τους αρνητές της ανεκτικότητας; Μολονότι αναγνωρίζει ότι ανεκτικότητα δεν σημαίνει κατάργηση κάθε ορίου, ο συγγραφέας την υπερασπίζεται απέναντι σε πρόσφατες προσπάθειες παράκαμψής της. Υποστηρίζει ότι, διαφορετικά, απειλείται η ίδια η ύπαρξη της πλουραλιστικής κοινωνίας. Το βιβλίο είναι μια καίρια συμβολή στον διάλογο για τις θεμελιώδεις προκλήσεις που αντιμετωπίζει η δημοκρατία τον 21ο αιώνα. Μετάφραση: Μαρία Παπαηλιάδη.
Extraterrestrial - Η πρώτη ένδειξη νοήμονος εξωγήινης ζωής, Avi Loeb, εκδόσεις Utopia
Στα τέλη του 2017, επιστήμονες στο αστεροσκοπείο της Χαβάης παρατήρησαν ένα αντικείμενο να διασχίζει το εσωτερικό ηλιακό μας σύστημα με μεγάλη ταχύτητα. Μία μόνο εξήγηση μπορούσε να δοθεί: ήταν ένα τεχνολογικό αντικείμενο κατασκευασμένο από έναν μακρινό εξωγήινο πολιτισμό. Ο Λεμπ αφηγείται τη συναρπαστική ιστορία του πρώτου διαστρικού επισκέπτη που εντοπίστηκε στο ηλιακό μας σύστημα. Περιγράφει τη θεωρία και τις βαθιές συνέπειές της για την επιστήμη, τη θρησκεία, και το μέλλον του είδους μας αλλά και του πλανήτη μας. Ένα απίστευτο ταξίδι στις εσχατιές της επιστήμης, του χωροχρόνου και της ανθρώπινης φαντασίας. Μετάφραση: Νίκος Αποστολόπουλος.
Φιλοσοφία της ανθρώπινης αναβάθμισης, Θεοφάνης Τάσης, εκδόσεις Αρμός
Το πρώτο έργο στα ελληνικά για τη φιλοσοφία της ανθρώπινης αναβάθμισης. Συνιστά μια πολυεπίπεδη εισαγωγή σ’ αυτήν στο πλαίσιο του φυσικού και του τεχνικού μετανθρωπισμού δυο σύνθετων ανομοιογενών ρευμάτων μεταξύφιλοσοφικής ανθρωπολογίας, φιλοσοφίας της τεχνικής και φιλοσοφίας του νου. Η μελέτη εντοπιστεί τις απαρχές του υπερανθρωπισμού και του τεχνικού μετανθρωπισμού για να παρουσιάσει την εξέλιξή τους, επισημαίνοντας τόσο τις θεωρητικές πηγές τους, όσο επίσης τις οικονομικές και κοινωνικές συνθήκες οι οποίες συνεισέφεραν στη διάδοσή τους. Απορρίπτοντας τον υπερανθρωπισμό και τον τεχνικό μετανθρωπισμό ως αντιανθρωπιστικές ιδεολογίες, το βιβλίο σκιαγραφεί μια φιλοσοφία της ανθρώπινης αναβάθμισης υπό το πρίσμα ενός ψηφιακού ανθρωπισμού με σκοπό την διαφύλαξη της ανθρωπινότητας.
Τι τρώει το σύμπαν;, Paul Davies, εκδόσεις Παπαδόπουλος
Ο βραβευμένος αστροφυσικός, δεινός αφηγητής και πασίγνωστος εκλαϊκευτής των μυστηρίων του σύμπαντος, παρουσιάζει με σαφήνεια και παιγνιώδη διάθεση όσα γνωρίζουμε για το σύμπαν και τα αινίγματά του, διερευνώντας τις δελεαστικές –και μερικές φορές τρομακτικές!– δυνατότητες που ανοίγονται μπροστά μας. Γιατί υπάρχει το σύμπαν; Και πώς κατάφερε ένα σύστημα σωματιδίων, δίχως νόηση και δίχως σκοπό, να γεννήσει συνειδητά και σκεπτόμενα όντα γεμάτα απορίες; Μια εκθαμβωτική περιήγηση στα μεγάλα «κοσμικά» ερωτήματα του σύμπαντος και της ζωής μας, γραμμένη έτσι ώστε να διασκεδάσει, να μαγέψει και να εμπνεύσει κάθε αναγνώστη. Μετάφραση: Χριστόδουλος Λιθαρής.
Η Ιστορία του Πάγου, Enrico Camanni, εκδόσεις Historical Quest
Ο πάγος καθόρισε τη μοίρα των πολέμων ήδη από την εποχή του Μεγάλου Αλεξάνδρου. Το χιόνι και ο πάγος εμπόδισαν την κάθοδο του Ναπολέοντα στην Ιταλία, ενώ ο δριμύς ρωσικός χειμώνας του 1812 εξολόθρευσε τις στρατιές του Ναπολέοντα. Στον Α’ Π. Π. το χιόνι και ο πάγος μεταμόρφωσαν το αλπικό αυστρο-ιταλικό μέτωπο σε μια μεθόριο με χαρακτηριστικά Ιμαλαΐων. «Η Ιστορία του Πάγου» εκτυλίσσεται γύρω από τον αδιάκοπο αγώνα του ανθρώπου με το ψύχος, την ανακάλυψη των παγετώνων, το χιόνι των σκιέρ, την επινόηση του τεχνητού πάγου, αλλά και τη συνειδητοποίηση της ευθύνης του ανθρώπου έναντι της κλιματικής αλλαγής.
Γένεσις - Η απώτερη προέλευση των κοινωνιών, Edward O. Wilson, εκδόσεις Utopia
Για αιώνες, τα μεγαλύτερα μυαλά της ανθρωπότητας – φιλόσοφοι, θεολόγοι και επιστήμονες – δεν έχουν ελέγξιμες απαντήσεις στα ερωτήματα ορισμού και εξήγησης του νοήματος της ανθρώπινης ύπαρξης: τι είμαστε και τι μας δημιούργησε. Στο Γένεσις, ο Edward O. Wilson πραγματεύεται την εξελικτική ιστορία ξεκινώντας από πολύ παλαιότερα εν σχέση με προηγούμενα έργα του. Όπως ο Δαρβίνος στο έργο του Descent of Man (1871) πρότεινε την προέλευση της ανθρωπότητας μέσα από τη μελέτη των πιθήκων και της ανθρώπινης συμπεριφοράς, ο Wilson εδώ συνθέτει την πιο σύγχρονη έρευνα στην εξελικτική επιστήμη για να προσφέρει ένα μεστό αλλά πρωτοποριακό έργο εξελικτικής θεωρίας.
Ένας φορητός κόσμος - Φέρνοντας στο φως τον Μηχανισμό των Αντικυθήρων, ένα επιστημονικό θαύμα του αρχαίου κόσμου, Alexander Jones, Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης
Η σημασία ορισμένων αρχαιολογικών ανακαλύψεων δεν γίνεται πάντοτε αντιληπτή από την πρώτη στιγμή. Αυτό ακριβώς συνέβη το 1901, όταν σφουγγαράδες ανέσυραν μια μάζα σκουριασμένου μπρούντζου από ένα ναυάγιο που βρισκόταν στον βυθό κοντά στην ακτή των Αντικυθήρων. Κανένας δεν μπορούσε να φανταστεί τότε ότι είχε μόλις ανακαλυφθεί ο αρχαιότερος αναλογικός υπολογιστής, ένας εκπληκτικός μηχανισμός που κάποτε προσομοίωνε τις κινήσεις των ουράνιων σωμάτων όπως τις είχαν συλλάβει οι αρχαίοι Έλληνες αστρονόμοι, και που έγινε γνωστός ως «ο Μηχανισμός των Αντικυθήρων». Μετάφραση: Νικηφόρος Σταματάκης.
16°
Νυχτολόγιο, Παυλίνα Παμπούδη, εκδόσεις Ροές
