«Υπάρχουν πολλοί ελληνοκυπριακής καταγωγής συγγραφείς στην Αγγλία, χωρίς όμως αίσθηση συλλογικής ταυτότητας»
Η φωνή της αυστηρά βρετανική, αλλά αφήνει μία παιχνιδιάρικη επίγευση στα αυτιά σου με κάθε πρόταση. Μόλις φτάνει η ώρα να προφέρει τα κυπριακά ονόματα, σαν να καθαρίζει ξαφνικά το ηχόχρωμά της, να πλησιάζει σε ένα αξάν πιο γνώριμο στα μεσογειακά αυτιά. Ποια είναι η μελαχρινή κυρία με το καθόλα βρετανοπρεπές επώνυμο που μόλις διάβασε μία σπαρταριστή ιστορία για τη νεαρή Δέσποινα, μία Κυπριοπούλα που οι «θείες» τη συμβουλεύουν να αφεθεί να παχύνει μόνο αφού «τυλίξει» πρώτα τον γαμπρό;
Είχα τη χαρά να γνωρίσω την κυπριακής καταγωγής αλλά γεννημένη και μεγαλωμένη στο Γουέρκσοπ της Αγγλίας, Μαρία Τέιλορ, σε μια παμπ του Λονδίνου, σε μία εκδήλωση ανάγνωσης της ανθολογίας διηγημάτων «Overheard» του ανεξάρτητου εκδοτικού οίκου Salt (επιμέλεια: Τζόναθαν Τέιλορ).
Υπήρχαν τρία στοιχεία στην ανθολογία αυτή ικανά να μου κεντρίσουν το ενδιαφέρον: πρώτον, το concept της (ιστορίες που είναι προορισμένες να διαβαστούν φωναχτά, καθώς αντλούν από προφορικές παραδόσεις). Δεύτερον, πολλά βαρύγδουπα ονόματα συμμετέχουν σε αυτή (Ίαν ΜακΓιούαν, Σάλμαν Ρούσντι, Χανίφ Κιουρέισι, Κάζουο Ισιγκούρο). Και τρίτο και καλύτερο: η πολλαπλή ελληνοκυπριακή παρουσία. Εκτός από τη Μαρία Τέιλορ, δύο από τους συμμετέχοντες του τόμου είναι ελληνικής καταγωγής (ο διάσημος, διεθνούς βεληνεκούς Πάνος Καρνέζης και ο Άλεξ Πλασάτης).
Η Μαρία Τέιλορ γεννήθηκε ως Μαρία Ορθοδόξου το 1978. Οι γονείς της είναι Κύπριοι που έζησαν αρχικά στο Γουέρκσοπ και αργότερα μετακόμισαν στο Λονδίνο. Η Μαρία δεν απαρνήθηκε όμως ποτέ την πολιτιστική της κληρονομιά, όπως φαίνεται και από τον τίτλο που επέλεξε για την πρώτη ποιητική της συλλογή, «Melanchrini» (Μελαχρινή) που κυκλοφόρησε το 2012 από τη Nine Arch Press.
«Δεν γράφω συνειδητά για τις ρίζες μου. Γράφω για όσα ξέρω και για όσα με επηρέασαν. Προφανώς η εθνική μου ταυτότητα έχει ένα τεράστιο μερίδιο σε όλο αυτό. Όταν γράφω για εμπειρίες και μνήμες που σχετίζονται με την Κύπρο επηρεάζομαι συναισθηματικά. Στο τέλος της «Melanchrini» υπάρχει ένα ποίημα που μιλάει για το πώς έχασα το πατρικό μου όνομα (σ.σ. όταν παντρεύτηκε). Ένιωθα περίεργα όταν άρχισα να χρησιμοποιώ ως επαγγελματικό μου όνομα το «Μαρία Τέιλορ», τη στιγμή που έχω κυπριακή καταγωγή. Ποτέ όμως δεν έκατσα να γράψω συνειδητά για την κυπριακή μου ταυτότητα. Απλά προκύπτει».
«Χρησιμοποιώ ελεύθερα ελληνικές λέξεις στα γραπτά μου, αλλά ποτέ δεν έγραψα ένα ολόκληρο ποίημα ή διήγημα στα ελληνικά. Ομολογουμένως, τα ελληνικά μου – στον γραπτό λόγο – δεν είναι τόσο καλά. Μου αρέσει να διαβάζω βιβλία στα οποία το πρωτότυπο ελληνικό κείμενο παρατίθεται δίπλα στο αγγλικό. Είναι ενδιαφέρον να συγκρίνεις τις ομοιότητες και τις διαφορές ανάμεσα στις γλώσσες. Μεγάλωσα μιλώντας ένα κράμα αγγλικών, ελληνικών και κυπριακής διαλέκτου. Ο τίτλος του βιβλίου μου, που είναι προφανώς στα ελληνικά, ήταν μια προφανής επιλογή εκ μέρους μου. Πάντα με ρωτάνε τι σημαίνει, επειδή ακούγεται τόσο εξωτικό στα αγγλικά.»
«Γράφω για εμπειρίες από μνήμης, καθώς και για φανταστικές καταστάσεις, για οικογένειες, πόλεις, μέρη. Η ταυτότητα προκύπτει επίσης συχνά σαν θέμα, πόσο ρευστή και ευμετάβλητη μπορεί να είναι. Μου αρέσει να έχω μια σουρεαλιστική προσέγγιση με τα καθημερινά πράγματα».
«Βλέπω μερικές φορές ονόματα συγγραφέων εδώ και σκέφτομαι, ναι, αυτός πρέπει να είναι Έλληνας! Νομίζω πως υπάρχουν πολλοί ελληνικής/ κυπριακής καταγωγής συγγραφείς στην Αγγλία, χωρίς όμως προς το παρόν κάποια αίσθηση συλλογικής ταυτότητας. Σταδιακά φαντάζομαι πως αυτό θα αλλάξει αν εμφανιστούν εκδότες και κριτικοί που θα θελήσουν να συνδέσουν συγγραφείς με κοινό στοιχείο την ελληνικότητά τους.»
«Οι επιρροές μου; Ο Τζορτζ Όργουελ, ο Άλφρεντ Λορντ Τένισον, η Σίλβια Πλαθ, οι Ρομαντικοί ποιητές, πολλοί σύγχρονοι Βρετανοί ποιητές και φυσικά ο Καβάφης».
13°
