Η άνοδος της K-pop στην Ελλάδα: Πώς η κορεατική ποπ κέρδισε το ελληνικό κοινό

Την τελευταία δεκαετία βλέπουμε όλο και περισσότερους pop stars της Ανατολής να γίνονται διάσημοι και εκτός συνόρων της χώρας τους. Ποιο είναι το μυστικό όμως, που έκανε την K-pop παγκόσμιο πολιτιστικό φαινόμενο; Πιασάρικα beats και στιχάκια, πολύπλοκες και τέλεια εκτελεσμένες χορογραφίες, μεγαλειώδεις ζωντανές εμφανίσεις και άψογα παραγόμενα μουσικά βίντεο, είναι μόνο μερικά από τα στοιχεία που την εκτόξευσαν στα charts. Αυτό που κάνει όμως την K-pop να ξεχωρίζει είναι το γεγονός ότι προσελκύει ένα φανατικά αφοσιωμένο διαδικτυακό κοινό το οποίο δεν λογαριάζει γλωσσικά και λοιπά εμπόδια, αλλά αποφέρει δισεκατομμύρια.

Μπορεί στον μέσο ακροατή να ακούγονται σαν μια κακή εκδοχή της αμερικανικής ποπ, κάτι σαν Taylor Swift της Ανατολής, αλλά υπάρχει λόγος που και οι μεν και οι δε αντιμετωπίζονται πιο πολύ ως «θρησκεία» παρά ως μουσικό είδος. Αυτό που οι Κορεάτες «έχουν πάει ένα βήμα παραπέρα» είναι σίγουρα το marketing. Δεν είναι μουσική αλλά ένα παράλληλο σύμπαν που, αν πέσεις μέσα, σε «ρουφάει». Δεν αναπαράγουν απλώς με πιασάρικο τρόπο την παράδοσή τους· έχουν δημιουργήσει τον δικό τους κόσμο, με τις δικές τους σειρές, τη δική τους κουζίνα, τη δική τους μόδα, τα δικά τους προϊόντα ομορφιάς. Όταν ταυτιστείς μαζί τους, δεν έχεις παρά να τα θέλεις όλα! Προφανώς τα social media παίζουν σημαντικό ρόλο στην παγκόσμια φρενίτιδα γύρω από την K-pop, κυρίως το TikTok που μας έχει κάνει όλους να πιστέψουμε ότι είμαστε χορευτές (στο σαλόνι μας) με τις καλομελετημένες χορογραφίες να μας τραβούν αμέσως το ενδιαφέρον.

Πίσω από καθετί viral βέβαια βρίσκεται και μια κοινωνικοπολιτική εξήγηση ή κίνηση και, όπως αναφέρει η καθηγήτρια κοινωνιολογίας Grace Kao σε συνέντευξή της στα νέα του Yale: «Ίσως ένα κομμάτι της επιτυχίας τους να έχει να κάνει και με την ορατότητα. Πριν την εμφάνιση των BTS, άνθρωποι της ηλικίας μου δεν είχαμε δει ποτέ ένα γκρουπ με Ασιάτες στη σκηνή να τραγουδούν σε μια μη αγγλική, μη δυτική γλώσσα. Ήξερα ότι αυτή ήταν μια σημαντική στιγμή, ανεξάρτητα από το αν μας αρέσει ή όχι η μουσική ή η παράσταση. [...] Η άνοδος αυτών των συγκροτημάτων έφερε επίσης στο προσκήνιο ζητήματα ξενοφοβίας, αλλά κάθε φορά που δέχονταν επίθεση, επειδή το fandom τους είναι τόσο μεγάλο και τόσο παθιασμένο, οι οπαδοί τους θα ορμούσαν σε όποιον τους έκανε κάτι». 

Η K-pop στην Ελλάδα

Ίσως στην Αμερική που η ασιατική κοινότητα είναι πολύ μεγάλη, αυτή η επιτυχία και ο φανατισμός να έχουν μια κοινωνιολογική εξήγηση, όμως τα τελευταία χρόνια η αγάπη για την K-pop έχει «ανθίσει» και στη Μεσόγειο, με την Ελλάδα να μην αποτελεί εξαίρεση. Το κύμα της K-pop ή αλλιώς «Hallyu» άρχισε να κάνει αισθητή την παρουσία του στην Ελλάδα στις αρχές της δεκαετίας του 2010, όταν μέσα από τα social media οι Έλληνες ανακάλυψαν συγκροτήματα όπως οι BTS, οι EXO και οι Blackpink. Η γοητεία των μουσικών βίντεο σε συνδυασμό με την ενεργητική χορογραφία και τις πιασάρικες μελωδίες προσέλκυσε γρήγορα ένα νεανικό ελληνικό κοινό που ανυπομονούσε για κάτι νέο και διαφορετικό από την παραδοσιακή μουσική σκηνή.

Το ελληνικό fanbase, που κάποτε αποτελούσε μια εξειδικευμένη ομάδα, έχει πλέον εξελιχθεί σε μια ζωντανή κοινότητα που διοργανώνει τακτικά εκδηλώσεις, πάρτι, dance offs και συναντήσεις, καλώντας τους λάτρεις της K-pop να γνωρίσουν νέο κόσμο που μοιράζεται τα ίδια ενδιαφέροντα και να δημιουργήσουν μια κοινότητα. Με σκοπό την εξερεύνηση της κοινότητας και της K-pop κουλτούρας βρεθήκαμε και εμείς σε μια K-Pop βραδιά στο Γκάζι και μιλήσαμε μαζί τους. 

Αν η K-pop μπορούσε να μεταφραστεί σε μια λέξη, θα ήταν «αισιοδοξία». Μια μουσική που σε ανεβάζει, διασκεδαστική, δυναμική, χορευτική, που σου «κολλάει στο αυτί» και σε γεμίζει αυτοπεποίθηση. Μια μουσική εκφραστική, «ανοιχτόμυαλη», διαφορετική, που προωθεί την εξερεύνηση του προσωπικού στιλ και ταυτότητας και βασίζεται στην ελευθερία της έκφρασης. «Η αισθητική παίζει πολύ μεγάλο ρόλο στην K-pop, αλλά και η προσωπική αναζήτηση. Μας αρέσει που τα boy groups ντύνονται με έναν πιο feminine τρόπο και οι γυναίκες πιο εκκεντρικά, χωρίς να κρίνονται», αναφέρει η Ελένη που δεν χάνει κανένα event, όπως λέει. Είναι γεγονός ότι το συγκεκριμένο είδος μουσικής συνδυάζεται και με μια συγκεκριμένη αίσθηση της μόδας και αυτό είναι το μυστικό της επιτυχίας του – μην ξεχνάμε ότι ακόμα και τα ρούχα της Μαρίνας Σάττι στη Eurovision ήταν εμπνευσμένα από την K-pop σκηνή κι ας εκπροσωπούσε μουσικά τα Βαλκάνια.

Αυτό που μου έκανε μεγαλύτερη εντύπωση, όμως, ήταν η αφοσίωση και οι γνώσεις που είχαν όσοι παρευρέθηκαν στο event, ήταν ενημερωμένοι ακροατές και ορισμένοι από αυτούς μάλιστα μαθαίνουν κορεάτικα και καταλήγουν στο group που τους αρέσει μελετώντας σε βάθος την αισθητική του και δημιουργώντας μια κοινότητα με την ολοκληρωτική της σημασία. Μια κοινότητα που όλο και μεγαλώνει, δεν απαρτίζεται μόνο από νέους, είναι ανοιχτή σε όλους.

Παρ' όλο που στην Ελλάδα δεν έχει γίνει συναυλία με κάποιο από τα K-pop συγκροτήματα, η ζήτηση είναι παραπάνω από υπαρκτή. Όλοι οι παρευρισκόμενοι μάς εξέφρασαν επανειλημμένα την ανυπομονησία τους για την ημέρα που θα μπορέσουν να δουν τα είδωλά τους ζωντανά στη σκηνή. Η άνοδος της K-pop στη χώρα μας δεν είναι απλώς μια ιστορία μουσικής αγάπης, είναι και μια ιστορία πολιτιστικής ανταλλαγής. Μέσω της K-pop πολλοί Έλληνες έχουν γνωρίσει πτυχές της κορεατικής κουλτούρας, από τη γλώσσα και τη μόδα της μέχρι την κουζίνα και τα παραδοσιακά έθιμά της.

Ίσως αυτή η λατρεία στα K-pop είδωλα να είναι απλώς ένα αποτέλεσμα της παγκοσμιοποίησης που διαδίδεται μέσω των social media, ίσως και όχι. Το μόνο σίγουρο είναι ότι ο ρυθμός και τα δυναμικά στοιχεία της K-pop έχουν αναμειχθεί με το πλούσιο πολιτιστικό «μωσαϊκό» της Μεσογείου.