«Η υψηλή τέχνη της αποτυχίας» (εκδ. Ίκαρος) είναι και δεν είναι αυτοβιογραφικό. Πρόκειται, όπως μου λέει ο ίδιος, για ένα ημερολόγιο, αλλά με την έννοια του εξομολογητικού δοκιμίου, της πνευματικής αυτοπροσωπογραφίας ή αυτοβιογραφίας ενός συγγραφέα, ο οποίος, «ως ζωντανή συνείδηση της γενιάς και της εποχής του», γράφει εκ των πραγμάτων δημόσια κείμενα, ακόμη κι όταν αυτά είναι ιδιωτικά. Κατά τα άλλα, το βιβλίο μιλάει για την οικογένεια, τους φίλους και τα διαβάσματά του. Για τη γνωριμία με συναδέλφους του, όπως ο Ταχτσής, ο Σαμαράκης, ο Κουμανταρέας ή ο Νίκος Νικολαΐδης.... «Αλλά και για τις επιτυχίες και τις αποτυχίες μου, αφού πάνω από τριάντα χρόνια τα βιβλία μου διχάζουν ακόμα και τους φανατικούς μου αναγνώστες».
Παράλληλα, είναι και μια δημοσιογραφική καταγραφή της δεκαετίας του 2000...
Ναι, μιλάει για τη «διασκεδαστούπολη» στο Μπουρνάζι, για το «διαστημόπλοιο των πολυεθνικών» που λέγεται Mall, για το ΟΑΚΑ και τη μεταολυμπιακή μελαγχολία, για τα ριάλιτι όπως το «Big Brother» και για την καπναπαγόρευση. Για την άνοδο των γυναικών και την πτώση των αντρών, το Ίντερνετ, την οικολογία, την παγκοσμιοποίηση και τον πατριωτισμό. Για τα Δεκεμβριανά του 2008, την τρομοκρατία, τις ταραχές στην Κερατέα, το κόμμα του Λαζόπουλου και τους Αγανακτισμένους. Δεν είναι τυχαίο ότι, πολλά απ’ αυτά τα κείμενα, δημοσιεύτηκαν για πρώτη φορά στην ATHENS VOICE. Πρόκειται για μια, τρόπον τινά, δημοσιογραφική περιπλάνηση στο σκηνικό της δεκαετίας του 2000, και παράλληλα για ένα πολύ προσωπικό υλικό που όμως τείνει διαρκώς προς τη γενίκευση, αφού ο προβληματισμός ενός συγγραφέα λειτουργεί αναπόφευκτα έτσι ακριβώς.
Η δημοσιογραφική οπτική συγκρούεται με τη μυθιστορηματική; Ποια επικρατεί;
Η δημοσιογραφία είναι συγγενής εξ αίματος με το μυθιστόρημα, κάτι σαν πρώτη εξαδέλφη του. Εν μέρει ταυτίζονται και εν μέρει διαφέρουν ριζικά. Το πρόβλημα στην εποχή μας είναι ότι η δημοσιογραφία έχει γίνει συνώνυμη με την παραχάραξη της πραγματικότητας, έχει μεταβληθεί σε ένα εργοστάσιο παραγωγής εικονικής πραγματικότητας και έχει σχεδόν ταυτιστεί με το μυθιστόρημα. Γι’ αυτό και βλέπουμε σήμερα τη μυθοπλασία να υποχωρεί, και γνωρίζουν άνθιση τα μυθιστορήματα όπου το πραγματολογικό υλικό, τα αληθινά πρόσωπα και τα ντοκουμέντα παίζουν πρωτεύοντα ρόλο. Κατά πάσα πιθανότητα, η Κρίση θα ανατρέψει αυτά τα δεδομένα και η καθαρόαιμη μυθοπλασία θα ανακτήσει ξανά την πρωτοκαθεδρία. Και, αντιστοίχως, η δημοσιογραφία θα πιεστεί να αναλάβει εκ νέου τον πρωταρχικό της ρόλο. Πρόκειται για μονόδρομο. Ήδη, τα ΜΜΕ πείθουν όλο και λιγότερους και έχουν καταντήσει ανυπόληπτα. Ή θα εγκαταλείψουν τα μίντια την εικονική πραγματικότητα ή θα τα εγκαταλείψει ο κόσμος.
Μια εποχή όπου κυριάρχησε το Κυνήγι του Χρήματος και η εμπορευματοποίηση των πάντων. Η εποχή της δικτατορίας της ελεύθερης αγοράς, του άκρατου ατομικισμού και της εξαφάνισης κάθε ίχνους συλλογικότητας. Η εποχή όπου η παγκοσμιοποίηση ροκάνισε ό,τι είχε απομείνει από την εθνική ταυτότητα, και η ψηφιακή ζωή αντικατέστησε τη ζωή όπως την ξέραμε: η εποχή τού «η ζωή είναι αλλού». Εν ολίγοις, πρόκειται για μια δεκαετία που ξεκίνησε ως ο ορισμός της επιτυχίας: με την ακλόνητη πεποίθηση ότι γίναμε Ευρώπη, μέσα από την είσοδο της Ελλάδας στο ευρώ και τους Ολυμπιακούς αγώνες του 2004. Για να καταλήξει στο γκρέμισμα της νεοπλουτίστικης βιτρίνας και αυταπάτης, στο βούλιαγμά μας σε μια οικονομική κρίση τόσο βαθιά, ώστε να καλούμαστε τώρα να μάθουμε την «υψηλή τέχνη της αποτυχίας». Το ιστορικό παράδοξο που ζούμε σήμερα πια είναι ότι, ενώ ο στενά οικονομικός, ο «οικονομίστικος» τρόπος να βλέπεις τον κόσμο απέτυχε παταγωδώς, εξακολουθεί να μας εξουσιάζει ακόμα. Μόνο η πνευματικότητα μπορεί να μας διδάξει την «υψηλή τέχνη της αποτυχίας», αυτή όμως δεν φαίνεται να έχει ανακαλυφθεί ακόμα. Και πολύ φοβάμαι ότι, για να γίνει κάτι τέτοιο, πρέπει ως κοινωνία να αποτύχουμε και να δυστυχήσουμε ακόμα περισσότερο, να ματώσουμε πραγματικά. Μακάρι να υπήρχε μια διαφορετική διέξοδος, αλλά μάλλον δεν υπάρχει.
Στο βιβλίο του κτηνιάτρου Κλοντ Μπεατά, που μπήκε στη λίστα των πλέον ευπώλητων βιβλίων της Γαλλίας, μαθαίνεις πολλά και άγνωστα μυστικά για τη γάτα σου
13°
Η δημοσιογραφική οπτική συγκρούεται με τη μυθιστορηματική; Ποια επικρατεί;
