Ο πολιτιστικός και αναπτυξιακός οργανισμός κοινής ωφέλειας ΝΕΟΝ συμμετέχει στο φεστιβάλ Αθηνών με την έκθεση «Heart of Darkness». Εκεί το έργο του Kendell Geers «Akropolis Now» και το έργο της Μάρως Μιχαλακάκου «Red Carpet» συνδιαλέγονται τοποθετημένα το ένα απέναντι από το άλλο.
Στον χώρο της έκθεσης ο Kendell Geers και η Μάρω Μιχαλακάκου μιλησαν για τα έργα τους μαζί με τον Δημήτρη Παλαιοκρασσά (Ιστορικός τέχνης, επιμελητής της έκθεσης Heart of Darkness). Τη συζήτηση συντόνισε η Διευθύντρια του οργανισμού ΝΕΟΝ, Ελίνα Κουντούρη.
Ο Kendell Geers μπροστά στο έργο του Akropolis Now
Το έργο είναι εμπνευσμένο από δύο αναφορές, την Ακρόπολη και την ταινία Apocalypse Now, καθώς και το βιβλίο στο οποίο βασίζεται η ταινία. Δημιούργησα το έργο αυτό στη διάρκεια του πρώτου πολέμου του Κόλπου, σκεπτόμενος τις κολόνες της Ακρόπολης και αναλογιζόμενος τι πραγματικά μένει από το σύγχρονο πνεύμα, τη δημοκρατία και τη δικαιοσύνη. Η θεά Αθηνά υποτίθεται ότι ήταν η θεά της σοφίας, του θάρρους, της έμπνευσης, του πολιτισμού, καθώς και του πολέμου, των μαθηματικών, της δύναμης και των εφαρμοσμένων τεχνών. Οι κίονες που συνάγονται από τη γλυπτική αντικατοπτρίζουν τους κίονες που κοσμούν δικαστικά μέγαρα, βιβλιοθήκες, ναούς και άλλα μέρη, όπου η ανθρωπότητα πλησιάζει το θείο μέσω των κιόνων του ιδεαλισμού, της πίστης και της ελπίδας. Οι κίονες πραγματεύονται θέματα σχετικά με τη δικαιοσύνη, την ηθική, την πολιτική και αφορούν τη σχέση του θείου με το γήινο, του πνεύματος με την ύλη.
Χρησιμοποίησα το συρματόπλεγμα επειδή με συνδέει με την ήπειρο που γεννήθηκα. Το συρματόπλεγμα χρησιμοποιήθηκε για πρώτη φορά σαν όπλο εναντίον ανθρώπων στη Νότιο Αφρική από τους Άγγλους στον Πόλεμο των Μπόερς το 1899- 1902 στα στρατόπεδα συγκέντρωσης. Κατόπιν, στην εποχή του απαρτχάιντ, μια νοτιοαφρικανική εταιρία εξέλιξε το συρματόπλεγμα και το εξήγαγε σε όλο τον πλανήτη, και της ανήκει ακόμα η πατέντα.
Σχετικά με τη ζωή του
Αισθάνομαι ότι έχω νόθα, αντιφατική ταυτότητα, να είμαι λευκός αφρικανός, που μεγάλωσα στην περίοδο του απαρτχάιντ. Η περίοδος του απαρτχάιντ με «δημιούργησε» ως άνθρωπο και καλλιτέχνη. Η οικογένειά μου ανήκε στη μεσαία τάξη, που ουσιαστικά επωφελήθηκε από την κατάσταση, και αυτή ήταν η πρώτη μου επανάσταση, να συγκρουστώ με τον πατέρα μου που ήταν αστυνομικός και να φύγω από το σπίτι στα 15 χρόνια μου. Ακόμα πιστεύω ότι η τέχνη μπορεί να αλλάξει τον κόσμο, μια αντίληψη κάθε φορά, και ο κόσμος μου εκφράζει αυτή την πίστη. Το γεγονός ότι κάνουμε σήμερα αυτή τη συζήτηση, για όρια, φράκτες και την ανθρώπινη κατάσταση, αποδεικνύει ότι η τέχνη μπορεί να ανοίξει πόρτες στην αντίληψή μας.
(από αριστερά) Δημήτρης Παλαιοκρασσάς, Ελίνα Κουντούρη, Kendell Geers και Μάρω Μιχαλακάκου
Μάρω Μιχαλακάκου
Όταν ήμουν μικρή περνούσα πολλές ώρες στο μαγαζί των γονιών μου, ένα παλιατζίδικο σαν τη σπηλιά του Αλί Μπαμπά. Κάθε τόσο έρχονταν καινούρια πράγματα στο μαγαζί, άνθρωποι που είχαν πεθάνει και συνήθως τα παιδιά τους έπρεπε να τα ξεδιαλέξουν τα πράγματα και να τα προωθήσουν...
Μου άρεσε να περνάω ώρες και να φαντάζομαι ιστορίες γι'αυτά τα έπιπλα και κάθε είδους αντικείμενα… Νόμιζα πως καταλάβαινα τις ζωές των άλλων μέσα από αυτά, πως έμπαινα μέσα στα σπίτια τους και κυρίως πως τους ξαναζωντάνευα…
Αυτό με έφερε κοντά στο βελούδο, που σαν υλικό μπορεί κανείς να το συναντήσει σε σπίτια κάθε κοινωνικής τάξης, στο θέατρο, στην εκκλησία, είναι ένα πολυσήμαντο βαρύ υλικό. Το χρώμα που έχω επιλέξει να χρησιμοποιώ μέχρι στιγμής το κάνει ακόμη πιο βαρύ. Η δική μου επέμβαση είναι αυτή της αφαίρεσης. Με χειρουργικά εργαλεία αφαιρώ το πέλος του βελούδου και προσπαθώ να βρω την "πραγματική" ιστορία που κρύβει μέσα του, και πάλι βέβαια είναι η δική μου ιστορία, φανταστική…
Αυτό που με μαγεύει είναι να έχω ένα χώρο τον οποίο και αντιμετωπίζω σαν φιλοσοφική ολότητα (πχ η κίνηση που αναπτύσει ένας άνθρωπος μέσα σ'ένα χώρο δεν είναι ανεξάρτητη της αρχιτεκτονικής του χώρου), να κάνω έρευνα πάνω στην ιστορία του, και μετά να αποφασίζω την εγκατάσταση που θα κάνω, ούτως ώστε οι επισκέπτες να την βιώσουν βάζοντας σε λειτουργία περισσότερες από μία αισθήσεις. Γι αυτό και πολλές φορές ζητώ τη συνεργασία και άλλων καλλιτεχνών, όπως μουσικών για να φτάσω στο επιθυμητό αποτέλεσμα…
Τα έργα μου, εκτός από αυτοαναφορικά και βιωματικά, εμπνέονται πολύ από την ποίηση την οποία και θεωρώ ύψιστη μορφή τέχνης. Με τα λιγότερα μέσα, τον καλύτερο και πολλές φορές απροσδόκητο συνδυασμό λέξεων, καταφέρνει να κάνει τους αναγνώστες της να πετάξουν, να ξεχάσουν στιγμιαία το αναπόφευκτο, ένα στόχο που έχω για τα έργα μου…
Δημήτρης Παλαιοκρασσάς
Ιστορικός τέχνης, επιμελητής της έκθεσης Heart of Darkness
Επιλέξαμε τα συγκεκριμένα δύο έργα, σε αμφίδρομη σχέση, γιατί αντικατοπτρίζουν τη σημερινή κατάσταση της χώρας μας. Τα δύο έργα εκφράζουν μια βαθύτατη αγωνία σε στιγμή κρίσης και απελπισίας. Η οξύτατη έντασή τους εκφράζεται στο μεν Red Carpet, σε υπαρξιακό προσωπικό επίπεδο, στο δε Akropolis Now σε κοινωνικο-πολιτικό.
Και τα δύο έργα καταφέρνουν να μεταμορφώσουν τη φρίκη που εν δυνάμει παραφυλλάει στον εσωτερικό κόσμο, σ’ ένα ύψιστο δημιούργημα της ανθρώπινης ύπαρξης—Τέχνη! Η διαδικασία της μετάλλαξης -από το σκότος στη δημιουργία- εκφράζουν την προσπάθεια να βρούμε πάλι τις αξίες μας, σε ατομικό και σε κοινωνικό επίπεδο, στις συνθήκες της σημερινής Ελλάδας.
Από την αναδρομική του Κυριάκου Μορταράκου και τη μεγάλη έκθεση του Δημήτρη Σεβαστάκη στις επιζωγραφισμένες φωτογραφίες του Κώστα Λάκη και τους καλλιτεχνικούς αλγόριθμους του Τσαρλς Σάντισον
11°
