Για να είμαι ειλικρινής, πίστευα ότι η αποκαθήλωση του Phylax, του αγάλματος στο Φάληρο, θα ακολουθούσε άλλη διαδικασία. Έλεγα ότι κάποια στιγμή το δημοτικό συμβούλιο θα αποφασίσει να το κατεβάσει, προκειμένου να χαμηλώσουν οι τόνοι, να γίνει διαβούλευση μεταξύ των κατοίκων και να δώσει την ευλογία του ο τοπικός μητροπολίτης. Φαίνεται όμως ότι στο δημοτικό συμβούλιο έχουν εκλεγεί σοβαροί άνθρωποι, ενώ και οι κάτοικοι της περιοχής, με εξαίρεση αυτούς που είναι για καρτ ποστάλ γραφικότητας, δεν είδαν στην εγκατάσταση τίποτα περισσότερο από τέχνη. Περίμενα όμως και κάτι ακόμα: τώρα που μία ντουζίνα ΚΔΩΑ (Κτηνώδης Δύναμη Ωγκώδης Αγνοια) πήγαν και γκρέμισαν το άγαλμα, οι κάτοικοι να κατέβαιναν στην παραλιακή αντιδρώντας στο βιασμό της βούλησης και της αισθητικής τους. Ανοησίες. Στην Ελλάδα κανένας δεν χαλάει την καρδιά του για κάτι τέτοια, ειδικά αν δεν υπάρχει και κόμμα από πίσω να τραβήξει μερικά σχοινιά.
Μετά έκανα μία υπόθεση που νομίζω ότι είναι σωστή. Ένας δήμαρχος αποφασίζει να γεμίσει την πόλη του με αγάλματα ηρώων του ’21. Και όχι μόνο. Θα υψώσει στο βάθρο τον Έλληνα στρατιώτη, τη γυναίκα της Πίνδου, κανέναν αρχαίο, ας πούμε τον Περικλή ή τον Μεγαλέξανδρο που είναι και trendy, και, φυσικά, τον μακαριστό Χριστόδουλο που σήμερα μας λείπει περισσότερο από ποτέ. Για τα έξοδα μην ανησυχείτε, θα καλυφθούν από δωρεές ομογενών. Έξι εστιατόρια έκανε ο άλλος στο Long Island, δεν θα φυτέψει και πέντε αγάλματα στην πατρίδα; Υπάρχει περίπτωση να φέρει κανείς αντίρρηση; Μόνο αν υπάρχει στο δημοτικό συμβούλιο κανένας από ΑΝΤΑΡΣΥΑ θα καταγγείλει την πρωτοβουλία του δημάρχου. Δεν θα το κάνει για λόγους αισθητικής. Θα βρει και θα πει κάτι για φαραωνική εκδήλωση εθνικιστικού παραληρήματος. Βάλε στη μία γωνία τον Αθανάσιο Διάκο, στην άλλη τον Κολοκοτρώνη, πιο κάτω τον Νικηταρά και συνέχισε έτσι για δύο τετράγωνα. Κανένας δεν θα διαμαρτυρηθεί. Πρώτον επειδή ακόμα και αν σε ενοχλεί ο Νικηταράς φοβάσαι να το πεις. Και δεύτερον –και κυριότερο– επειδή οι περισσότεροι γράφουν στα παλιά τους τα παπούτσια την αρμονία του δημοσίου χώρου. Όχι απλώς δεν τους ενδιαφέρει, αλλά δεν γνωρίζουν καν τι είναι.
Η ελληνική κοινωνία χαρακτηρίζεται από μία βαθιά, βαλκανικού χαρακτήρα, απάθεια στον βιασμό της αισθητικής της. Βέβαια, ναι, δεν είναι ακριβώς έτσι, αφού δεν μπορείς να βιάσεις κάτι το οποίο δεν υφίσταται ή, τέλος πάντων, σε ορισμένες κοινότητες καταγράφεται σε υβριδικό στάδιο. Όμως, να, σε οποιαδήποτε χώρα του δυτικού κόσμου, ομάδα κατοίκων θα είχε κάνει παράσταση στο αστυνομικό τμήμα ζητώντας να μάθει πώς και γιατί αποκαθηλώθηκε ένα έργο τέχνης από τόσο κεντρικό σημείο. Ομοίως θα εθεωρείτο αυτονόητο ότι οι αισθητικές και καλλιτεχνικές παρεμβάσεις στο δημόσιο χώρο θα πραγματοποιούντο μετά από διαβούλευση και συζήτηση με τους κατοίκους. Όχι επειδή σώνει και καλά γνωρίζουν το θέμα, αλλά επειδή φρόνιμο είναι να αισθάνονται ότι συμμετέχουν. Γελάτε; Και εγώ. Αν ήμασταν έτσι ως κοινωνία, τότε δεν θα είχαμε πόλεις σπαρμένες από ασχήμια, ούτε θα παρακολουθούσαμε τον διαγωνισμό κιτς μεταξύ δημάρχων. Μία κοινωνία που θα θύμωνε με αυτά τα πράγματα, δεν θα επέτρεπε σε δέκα αλήτες να παίρνουν το σπρέι, την κόλα και τη βούρτσα και να ρυπαίνουν εμβληματικά δημόσια κτίρια. Πηγαίνετε στην Πανεπιστημίου σε μέρα συγκέντρωσης στα Προπύλαια. Παρακολουθήστε τα αγόρια να γράφουν στα σκαλιά της Βιβλιοθήκης ή στον τοίχο της Ακαδημίας. Οι αστυνομικοί θα κινηθούν μόνο αν πέσει μολότοφ. Και εξ όσων θυμάμαι, κανένα παλικάρι δεν έχει υποστεί δίωξη επειδή ρύπαινε δημόσια κτίρια. Επίσης κανένας δεν πάει μέσα για αφισοκόλληση, ειδικά τώρα, στην εποχή του δικτύου που, επιτέλους, διέγραψε φόρμες και κώδικες επικοινωνίας των προηγούμενων δεκαετιών. Ποιος βλέπει την αφίσα στην κολόνα, ρε σύντροφε; Facebook δεν έχεις;
Έχουμε συνηθίσει την ασχήμια γύρω μας. Την εντάξαμε ως δεδομένο στην καθημερινότητά μας. Την αποδεχθήκαμε, μαζί με την ύπαρξη εκατοντάδων ή και χιλιάδων μικρών και μεγάλων φασιστοειδών που νομίζουν ότι έχουν λόγο στη ζωή μας. Και δυστυχώς κανένας δεν προσπαθεί να τους διαψεύσει.
20°
