Σήμερα έχουμε Θερινό Ηλιοστάσιο, άρα την επίσημη έναρξη του καλοκαιριού (εδώ σε εμάς, στο Βόρειο Ημισφαίριο, για τους άλλους δεν έχω ιδέα τι γίνεται). Είναι η ημέρα με το μεγαλύτερο χρονικό διάστημα ηλιοφάνειας και τη συντομότερη νύχτα του έτους. Ο ήλιος φτάνει στο βορειότερο σημείο της πορείας του στον ουρανό και φαίνεται να στέκεται ακίνητος για μερικές ημέρες πριν αρχίσει να κινείται ξανά προς τα νότια. Εξ ου και η λέξη: ηλιοστάσιο· και βέβαια solstice, από τις λατινικές λέξεις sol (ήλιος) και sistere (στέκομαι ακίνητος). #babiniotius
Η σημασία του Θερινού Ηλιοστασίου είναι βαθιά ριζωμένη στην ανθρώπινη ιστορία, πολύ πριν την έλευση των σύγχρονων ημερολογίων. Αν και εμείς έχουμε απολέσει αυτή τη δεξιότητα (και καλώς την απωλέσαμε), από την αρχαιότητα οι άνθρωποι σε όλο τον κόσμο παρατηρούσαν και τιμούσαν αυτή την κομβική στιγμή. Για τις αγροτικές κοινωνίες, το ηλιοστάσιο ήταν ζωτική υπόθεση: σηματοδοτούσε την ωρίμανση των καλλιεργειών και την υπόσχεση μιας καλής συγκομιδής. Εμβληματικοί αρχαιολογικοί τόποι, όπως το Στόουνχεντζ στην Αγγλία και το Νιούγκρεϊντζ στην Ιρλανδία, αποδεικνύουν ότι οι προϊστορικοί πολιτισμοί είχαν εκπληκτικές αστρονομικές γνώσεις και κατασκεύαζαν μνημεία ευθυγραμμισμένα με την ανατολή του ηλίου κατά το Ηλιοστάσιο. Αυτές οι κατασκευές χρησίμευαν πιθανότατα σαν παρατηρητήρια αλλά κυρίως σαν τόποι τελετουργιών και εορτασμού, πανηγυριών, επιβεβαιώνοντας τη βαθιά σύνδεση του ανθρώπου με τους ουράνιους κύκλους. Και την ανάγκη του να ξεφαντώνει και να κάνει και από καμιά θυσία.
Έτσι, το Θερινό Ηλιοστάσιο είναι κάτι πολύ περισσότερο από ένα αστρονομικό φαινόμενο: είναι μια παγκόσμια γιορτή του φωτός, της ζωής και της ανανέωσης, μια υπενθύμιση της διαρκούς σύνδεσης του ανθρώπου με τους ρυθμούς της φύσης και του σύμπαντος. \m/
Κατ' αυτά, στη διάρκεια του χρόνου το Θερινό Ηλιοστάσιο συνδέθηκε με πλήθος μύθων, λαϊκών παραδόσεων και γιορτών που εξυμνούσαν τη γονιμότητα, τη ζωή και τη δύναμη του ήλιου, μέσα σε μία πελώρια διαδρομή του χρόνου: είτε μιλάμε για την αρχαία Ελλάδα, είτε για τη Σκανδιναβία, είτε για τους κέλτικους πολιτισμού, είτε για τους Σλάβους ή τους Κινέζους.
Κι αν σε εμάς γίνεται απλώς μία αναφορά στο Θερινό Ηλιοστάσιο, και τίποτε παραπάνω, στις βόρειες ευρωπαϊκές χώρες, ιδίως στη Σουηδία, τη Φινλανδία, τη Δανία και τη Νορβηγία, το Midsommar (Μεσοκαλόκαιρο) παραμένει ακόμη και σήμερα —άγνωστο γιατί— μια από τις μεγαλύτερες γιορτές του έτους, με χορούς γύρω από το γαϊτανάκι (τον «μαγιάτικο» στύλο), τραγούδια, παραδοσιακά εδέσματα και στεφάνια λουλουδιών. Οι άνθρωποι, οικογένειες και φίλοι, μαζεύονται πολλοί μαζί στα σπίτια τους, συχνά φορούν παραδοσιακές φορεσιές, και διασκεδάζουν. (Όχι όπως εμείς όμως, καμία σχέση, πιο ήρεμα και χωρίς Κονιτοπουλαίους και Πάριο).
Μιας και το Θερινό Ηλιοστάσιο πέφτει συνήθως 20, 21 ή 22 Ιουνίου, παραδοσιακά στη βόρεια Ευρώπη το Midsommar ξεκινά να εορτάζεται το βράδυ της Παρασκευής μεταξύ 19 και 25 Ιουνίου. Για το 2025, η Παραμονή του Μεσοκαλόκαιρου ήταν χθες, και η κυρίως γιορτή σήμερα. Οπότε, φέτος, οι ημερομηνίες εορτασμού συμπίπτουν ακριβώς με την ημέρα του Ηλιοστασίου.
Όλα αυτά είναι τέλεια, αν παρακάμψουμε το γεγονός πως θυμόμαστε πολύ καλά τι έγινε στην ομώνυμη ταινία του 2019:
Τώρα, το κοντάρι του Μεσοκαλόκαιρου, το γαϊτανάκι, είναι κεντρικό στοιχείο του σχετικού εορτασμού. Ντυμένο με λουλούδια και γιρλάντες, έχει τις ρίζες του σε προ-χριστιανικές, φουλ παγανιστικές παραδόσεις. Θεωρείται βέβαια σύμβολο γονιμότητας, λόγω της φαλλικής του μορφής και της σύνδεσής του με την αναγέννηση της φύσης, ενώ ταυτόχρονα συμβολίζει έναν άξονα του κόσμου, μια σύνδεση μεταξύ του ουρανού, της γης και του κάτω κόσμου, του κόσμου των σκιών και των χαμένων υποσχέσεων.
Είναι λίγο μαγικά όλα αυτά, και πολύ-πολύ παλιά. Αυτόχρημα ωραία δηλαδή.
Αγόρασα το βιβλίο αμέσως μόλις βγήκε, και το διάβασα μονορούφι, αν και ασφαλώς ήταν πολύ απαιτητικό. Επίσης, με άφησε με πολύ περισσότερα ερωτήματα από όσα είχα όταν το ξεκίνησα, αλλά έτσι πάει μ’ αυτά. Έμαθα όμως και ένα σωρό πράγματα, κυρίως για τη λεγόμενη συμπαθητική μαγεία. Συμπαθητική λέμε εκείνη τη μαγεία που βασίζεται στην αρχή ότι «το όμοιο προκαλεί το όμοιο» (εξ ου και λέγεται επίσης ομοιοπαθητική μαγεία — καμία σχέση με τη συνώνυμη ψευδοϊατρική μπαρούφα) και ότι αντικείμενα που κάποτε ήταν σε επαφή μεταξύ τους παραμένουν κατά κάποιον περίεργο τρόπο συνδεδεμένα (γι’ αυτό και τη λέμε και μεταδοτική μαγεία). Ας πούμε, αν πάρουμε μια τούφα μαλλιά από κάποιον και τα κάψουμε με ένα ξόρκι, μπορεί να πάθει πονοκέφαλο, ή να αρρωστήσει, ή να πεθάνει. Λέμε τώρα. Μαγιολίκια.
Εν πάση περιπτώσει, το βιβλίο ήταν ο «Χρυσός Κλώνος: Μελέτη για τη μαγεία και τη θρησκεία» του Τζέιμς Φρέιζερ (α΄ τόμος, μετάφραση Μπονίτα Μπικάκη, Εκδόσεις Εκάτη, Αθήνα 1990 — James George Frazer, «The Golden Bough: A Study in Magic and Religion»). Βιβλιάρα. Έκανα και φιλία με τον εκδότη, πήγα κάμποσες φορές από τα γραφεία και τα λέγαμε πίνοντας κάνα ποτήρι. Έγραφε στο οπισθόφυλλο:
«Ο κύριος σκοπός αυτού του βιβλίου είναι να δώσει μια εξήγηση για τον αξιοσημείωτο κανονισμό που ρύθμιζε τη διαδοχή στο ιερατείο της Ντιάνα στην Αρικία. Όταν ξεκίνησα για πρώτη φορά να λύσω αυτό το πρόβλημα, πριν από τριάντα και πλέον χρόνια, πίστευα ότι η λύση θα μπορούσε να προβληθεί πολύ σύντομα, αλλά γρήγορα ανακάλυψα ότι για να την παραδώσω όσο το δυνατόν πιο πιθανή και κατανοητή, ήταν απαραίτητο να μελετήσω ορισμένα πιο γενικά θέματα, μερικά από τα οποία με δυσκολία, προηγουμένως, είχαν απλά και μόνο προσεγγιστεί».
Τώρα, ο «Χρυσός Κλώνος» είναι ένα μνημειώδες, πεντάτομο έργο που εξερευνά τις απαρχές της μαγείας, της θρησκείας και της επιστήμης, καθώς και τις σχέσεις μεταξύ τους, μέσα από μία εκτενή συγκριτική μελέτη μύθων, τελετουργιών και δοξασιών από διάφορους πολιτισμούς. Ο άνθρωπος, αυτός ο Φρέιζερ, πήγε να μελετήσει έναν μύθο, μια αρχαία πρακτική σε ένα εντελώς συγκεκριμένο πλαίσιο, και βρέθηκε —ήταν τόσο φιλότιμος και τόσο τρελός— να μελετά εις βάθος όλη τη λαογραφία του κόσμου. Όλη. Όλου του πλανήτη.
Ξεκίνησε την περίφημη έρευνά του από τον μύθο του βασιλιά-ιερέα του ναού της θεάς Ντιάνα (κάτι σαν τη θεά Άρτεμη των αρχαίων Ελλήνων) στη λίμνη Νέμι. Αυτός, ο Rex Nemorensis, έπρεπε, λέει, να σκοτωθεί από τον διάδοχό του για να εξασφαλιστεί η γονιμότητα της γης. Δηλαδή, γινόσουν με τα χίλια ζόρια ιερέας, ξέροντας ταυτόχρονα πως θα ’ρθει μια μέρα που ένας άλλος, εξίσου φιλόδοξος με σένα, θα ’ρθει μέσα από τις σκιές να σε σφάξει. Εν πάση περιπτώσει, ο μύθος του Rex Nemorensis (Βασιλιάς του Άλσους) και η σύνδεσή του με το ιερό της Άρτεμης/Ντιάνας στη Νέμι αποτέλεσε την αφετηρία για ένα ταξίδι που δεν έχει το όμοιό του στην παγκόσμια ιστορία των επιστημών και των Γραμμάτων. Αξίζει να επενδύσει λίγες ώρες κανείς στο διαδίκτυο για να μάθει περισσότερα. Και ίσως να πιάσει στα χέρια του και το βιβλίο.
Αλλά εμείς ας μείνουμε στο ιερό δέντρο.
Το άλσος και ο ναός βρίσκονταν στην περιοχή της Αρικίας (Aricia), κοντά στη λίμνη Νέμι (Lacus Nemorensis), στην Ιταλία. Η λίμνη αναφερόταν και ως Καθρέφτης της Ντιάνας (Speculum Dianae). Το τοπίο ήταν πλούσιο σε νερά και βλάστηση, ιδανικό για τη λατρεία της Ντιάνας, της ρωμαϊκής θεάς του κυνηγιού, των δασών και της σελήνης, που —όπως είπαμε— ταυτιζόταν με την ελληνική Άρτεμη. Η λατρεία της Ντιάνας ήταν ιδιαίτερα σημαντική για τις λατινικές πόλεις και χρονολογείται τουλάχιστον από τον 6ο αιώνα π.Χ. Εδώ γινόταν και το τριήμερο φεστιβάλ Nemoralia τον Αύγουστο, γύρω, ή κοντά, στο Ιερό Δέντρο.
Εκεί λοιπόν στο άλσος υπήρχε ένα συγκεκριμένο δέντρο, μια βελανιδιά, από την οποία απαγορευόταν να κόψει κανείς ούτε φύλλο. Εξαίρεση αποτελούσε ένας δραπέτης σκλάβος που λαχταρούσε να γίνει ο Rex Nemorensis. Αυτός έκοβε ένα συγκεκριμένο κλαδί, τον Χρυσό Κλώνο, που μνημονεύει και ο Βιργίλιος στην Αινειάδα του: ήταν το κλαρί που επέτρεπε στον Αινεία να εισέλθει στον Κάτω Κόσμο.
Τώρα, αυτός ο Rex Nemorensis, αρχιερέας της λατρείας της Ντιάνας στη Νέμι, είχε έναν ρόλο μοναδικό στον ρωμαϊκό κόσμο και περιβαλλόταν από μυστήριο και φόβο. Είπαμε ήδη για τον τρόπο της διαδοχής του, που είναι και η πιο παράξενη και κεντρική πτυχή του μύθου: ο εκάστοτε Βασιλιάς του Άλσους διατηρούσε τη θέση του μόνο μέχρι να σκοτωθεί σε μονομαχία από έναν ισχυρότερο αντίπαλο. Αυτός ο αντίπαλος έπρεπε να είναι επίσης ένας δραπέτης σκλάβος, που είτε θα σκότωνε μπαμπέσικα τον Rex Nemorensis, είτε θα έφτανε στο ιερό και θα απαιτούσε το δικαίωμα να αμφισβητήσει τη θέση του βασιλιά-ιερέα. Πριν όμως από την πρόκληση, έπρεπε να κόψει τον Χρυσό Κλώνο από το ιερό δέντρο.
Στη συνέχεια, ο σκλάβος και ο εν ενεργεία Βασιλιάς μονομαχούσαν μέχρι θανάτου. Αν ο σκλάβος κέρδιζε, γινόταν αυτός ο νέος Rex Nemorensis, γνωρίζοντας ωστόσο —το είπαμε— ότι θα ’ρχόταν κι αυτουνού η σειρά κάποια στιγμή, όταν κάποιος άλλος δραπέτης σκλάβος θα τον προκαλούσε και θα τον σκότωνε. Γιατί έτσι συνέβαινε εκεί. Ο Φρέιζερ περιγράφει τον Rex Nemorensis σαν μια σκοτεινή φιγούρα που όχι απλώς δεν έψελνε στην καλύβα του με θυμιατά και τα λοιπά, τσιμπολογώντας από τα αναθήματα των πιστών και λέγοντας σοφίες, αλλά περιπολούσε διαρκώς στο άλσος, με το σπαθί στο χέρι, κοιτάζοντας γύρω του με άκρα προσοχή, αναμένοντας ανά πάσα στιγμή την επίθεση του επόμενου δολοφόνου του. Κανένας Κόναν.
Ο πελώριος Φρέιζερ είδε στον μύθο του Rex Nemorensis την επιτομή μιας ευρύτερης παγκόσμιας λατρευτικής πρακτικής: αυτής του Ιερού Βασιλιά που θυσιάζεται ή του θεού πεθαίνει και ανασταίνεται. Αυτή η θυσία, λέει, δεν ήταν απλώς μια πράξη βίας, αλλά μια τελετουργία που διασφάλιζε τη γονιμότητα της γης, την ευημερία της κοινότητας και τη συνέχεια των κύκλων της φύσης. Ο θάνατος του παλιού βασιλιά και η ανάδυση του νέου συμβόλιζε τον θάνατο του χειμώνα και την αναγέννηση της άνοιξης. Κάτι που μάλλον μάς θυμίζει πάλι το Μεσοκαλόκαιρο. Καλή εποχή για να πεθάνεις — και, ίσως, για να ξαναγεννηθείς.
Η προσφορά της εκτενούς μελέτης του Φρέιζερ στην ανθρωπολογία της θρησκείας παραμένει γιγαντιαία και αναμφισβήτητη, παρά τις όποιες κριτικές δέχτηκε. Ο μύθος του Rex Nemorensis, με τον κύκλο του θανάτου και της αναγέννησης, της βίας και της λατρείας, προσφέρει ένα ισχυρό σύμβολο για την κατανόηση των αρχαίων πεποιθήσεων και πρακτικών. Όμως το θέμα είναι πως ο άνθρωπος δεν έμεινε εκεί. Ίσα-ίσα: από εκεί ξεκίνησε. Και η έρευνά του επεκτάθηκε σε ένα τεράστιο εύρος θεμάτων. Τόσο τεράστιο, που αν δεις στην τύχη ένα μόνο —ή και δέκα— δεν πρόκειται να καταλάβεις με τίποτε πως όλα εκκινούν, τρόπον τινά, από εκείνους τους απελευθερωμένους σκλάβους που περιπολούσαν γύρω από τη βελανιδιά, με το σπαθί στο χέρι και την τρέλα στο μάτι. Ο Φρέιζερ αναλύει μύθους δημιουργίας, τελετουργίες βροχής, τελετές γονιμότητας, δοξασίες για τον θάνατο και την ανάσταση θεών, εξετάζει θυσιαστήριες πρακτικές, τελετές μύησης, λατρείες θεοτήτων και δαιμόνων, δοξασίες για πνεύματα της φύσης, για τις ψυχές των νεκρών και για άλλες υπερφυσικές οντότητες, αναλύει διεξοδικά τον ρόλο των ταμπού στην οργάνωση της κοινωνίας και στην προστασία του ιερού, μιλά για μαγείες, φυλές, σαμάνους, αλλά και για την ίδια την εξέλιξη της έννοιας του ιερού.
Ο Φρέιζερ προτείνει μια πανέμορφη τριμερή εξέλιξη της ανθρώπινης σκέψης: από τη μαγεία στη θρησκεία και, τέλος, στην επιστήμη. Θεωρεί τη μαγεία σαν ένα πρώιμο, προφανώς εσφαλμένο, σύστημα νόμων για τον έλεγχο του κόσμου, τη θρησκεία σαν μια αναγνώριση ανώτερων δυνάμεων που μπορούν να επηρεαστούν με προσευχή και θυσία, και την επιστήμη σαν την τελική, ορθολογική κατανόηση των φυσικών νόμων.
Ο «Χρυσός Κλώνος» είναι ένα έργο-ορόσημο που άνοιξε νέους δρόμους στην κατανόηση της ανθρώπινης κουλτούρας και θρησκευτικότητας, προσφέροντας ένα πλούσιο υλικό για περαιτέρω έρευνα και προβληματισμό. Μια μελέτη που προσκαλεί τον αναγνώστη σε ένα συναρπαστικό ταξίδι στις ρίζες των πεποιθήσεών του.
Δεν είναι αυτή η πρώτη φορά που αναπολώ εκείνες τις εποχές —τις δικές μου, όχι του Φρέιζερ— σαν να μην υπήρξαν ποτέ, ή σαν εγώ να σκότωσα εκείνον που ήμουν τότε και να πήρα τη θέση του.
Αλλά ας είναι.
* * *
SHOWERS KAI GROWERS: ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΡΧΗ ΤΟΥ ΧΡΟΝΟΥ
Για κάποιον λόγο η κουβέντα σήμερα είναι, όπως καταλαβαίνω, για στύλους, μαγιόξυλα, χοντρά κλαδιά και άλλα τέτοια φαλλικά πράγματα. Η ζωή και το περιβάλλον μας είναι γεμάτα φαλλικά πράγματα έτσι κι αλλιώς —δεν μπορείς να το αποφύγεις—, καθώς και με κάμποσα δισεκατομμύρια πράγματα που δεν είναι φαλλικά γιατί, απλούστατα, είναι φαλλοί.
Κανείς περιστοιχίζεται από φαλλούς —εννοώ, γυμνούς, ξετσιτσίδωτους— σπανίως στη ζωή του έτσι και δεν παίζει σε πορνό, εκτός και αν είναι αθλητής ή «γυμναζόμενος» και πάει να κάνει ντους. Οπότε όλα αλλάζουν ξαφνικά γύρω του. Γιατί; Γιατί φαλλοί. Και γιατί ήρθε η αναπόφευκτη ώρα των συγκρίσεων.
Μόνο που αυτό —η σύγκριση— δεν είναι πάντα εύκολο να γίνει. Όχι γιατί το πράγμα δεν φαίνεται με μια και μόνη λοξή ματιά. Αλίμονο. Φαίνεται. Αλλά γιατί πάντα έχεις στον νου σου δύο βασικές λέξεις: χάλαση, από τη μία· και στύση από την άλλη. Χάλαση και στύση. Στύση και χάλαση.
Στη στύση, λέει η εγκυκλοπαίδεια, το παρασυμπαθητικό νευρικό σύστημα ενεργοποιείται προκαλώντας τη χαλάρωση των λείων μυϊκών ινών στο πέος, οπότε έτσι αυξάνεται η ροή του αίματος προς τα «σηραγγώδη σώματα, τα οποία είναι οι σπογγώδεις δομές του πέους». Ταυτόχρονα, οι φλέβες που αποχετεύουν το αίμα από το πέος πιέζονται, εμποδίζοντας την έξοδό του και οδηγώντας σε αύξηση της πίεσης — με τα γνωστά αποτελέσματα. Στη χάλαση, από την άλλη, ενεργοποιείται το συμπαθητικό νευρικό σύστημα, οπότε «συσπώνται οι λείες μυϊκές ίνες του πέους, διακόπτοντας τη ροή του αίματος προς τα σηραγγώδη σώματα και επιτρέποντας στο αίμα να απομακρυνθεί μέσω των φλεβών», με αποτέλεσμα την απώλεια της στύσης. Πάπαλα.
Οκέι, τα ξέρουμε αυτά, τα καταλάβαμε. Στύση και χάλαση. Χάλαση και στύση. Το θέμα όμως δεν είναι αυτό. Το θέμα είναι ποιο είναι το Πραγματικό Μέγεθος, και όχι αυτό που φαίνεται με εκείνη την πρώτη λοξή ματιά. Δηλαδή, τελικά, ποια είναι η Μεγάλη Αλήθεια. Ή η μικρή, εδώ που τα λέμε.
Εδώ σε θέλω.
Οι άντρες γενικά διακρίνονται σε δύο πράγματα: σε assholes (~100%) και μη assholes (στατιστικά ασήμαντο μέγεθος), και σε showers και growers. Άρα; Άρα δεν ξέρεις τι καπνό φουμάρει ο άλλος.
Τουλάχιστον, όμως, όταν βλέπεις δίπλα σου να μπανιαρίζεται ένας shower, έχεις την κρυφή ελπίδα πως το πράγμα θα μείνει εκεί, και δεν θα ξεδιπλωθεί έτι περαιτέρω. Σαν εκείνου δηλαδή του τύπου στο ανέκδοτο που σε χάλαση το τατουάζ στο πουλί του διαβαζόταν σαν «Welday», ενώ πάνω στη χαρά του έγραφε: «Welcome to Jamaica and have a nice day».
ΥΓ. Φυσικά έχουμε κι εμείς στα αποδυτήρια έναν που μοιάζει με τον τύπο από την Τζαμάικα. Σιγά μη και δεν είχαμε. Τον κοιτάμε όλοι με μισό λοξό μάτι. Μοιάζει αφύσικο όλο αυτό, κάπως σαν να έχει κοντά πόδια, ή σαν να μην έχει πόδια καθόλου. Δηλαδή, για όνομα του καλού Θεού. Όλοι ελπίζουμε, εννοείται, και προσευχόμαστε ευλαβικά να είναι ο ορισμός τού shower. Αλλά και πάλι… όλο αυτό που ήδη βλέπουμε, που κρέμεται εκεί, είναι πολύ. Πάρα πολύ. Αχ, γιατί να μας συμβαίνει αυτό… γιατί;…
* * *
ΤΟ ΒΙΒΛΙΟ ΤΗΣ ΗΜΕΡΑΣ
Stephen King, «Σάκος με κόκαλα» (μετάφραση Γεωργία Οικονομοπούλου, Εκδόσεις Κλειδάριθμος)
Ο «Σάκος με κόκαλα» (1998) είναι ένα σπουδαίο μυθιστόρημα τρόμου — και μια μελαγχολική ιστορία αγάπης. Η ιστορία ακολουθεί τον Μάικ Νούναν, έναν επιτυχημένο συγγραφέα που μετά τον ξαφνικό θάνατο της συζύγου του από ανεύρυσμα πέφτει στον τοίχο ενός αμείλικτου συγγραφικού μπλοκ. Κάποια στιγμή θα υποπτευθεί ότι η γυναίκα του του έκρυβε κάτι και ότι ο θάνατός της —που τον στοιχειώνει— ίσως δεν ήταν τυχαίος. Αποφασίζει να επιστρέψει στη θερινή τους κατοικία, στο Μέιν, ελπίζοντας πως εκεί θα καταφέρει να γράψει, αν μη τι άλλο, τις αναμνήσεις του από την κοινή τους ζωή.
Εκεί, θα μπλεχτεί σε μια παλιά, σκοτεινή ιστορία της περιοχής: μια ιστορία με φαντάσματα, φόνους, ένα μυστήριο γύρω από έναν παλιό μπλουζ τραγουδιστή, και ένα διεφθαρμένο, πλούσιο μέλος της τοπικής κοινωνίας, τον Μαξ Ντιβόρ. Ο Ντιβόρ προσπαθεί να πάρει την επιμέλεια της εγγονής του από τη νεαρή μητέρα της, την οποία ο Μάικ αρχίζει να βοηθάει. Καθώς εμβαθύνει στο παρελθόν του σπιτιού και της περιοχής, ανακαλύπτει μια σειρά από τραγικά γεγονότα… αλλά και ένα καταραμένο μυστικό που συνδέεται άρρηκτα με τον ίδιο και την οικογένειά του.
Αλλά ας μην πούμε περισσότερα, δεν χρειάζεται.
Ένα από τα βασικά βιβλία του Κινγκ, της δεύτερης περιόδου του, που συνδυάζει στοιχεία μεταφυσικού τρόμου, ψυχολογικού δράματος, μυστηρίου και ρομαντισμού. Μέσα σε μια έντονα στοιχειωμένη και μελαγχολική ατμόσφαιρα, ο Βασιλιάς εξερευνά θέματα όπως η απώλεια, το πένθος, η ενοχή, το γράψιμο, οι οικογενειακές «κατάρες», και η φύση του κακού. Φυσικά οι ήρωές του είναι ολοζώντανοι, και πέρα για πέρα πειστικοί. Η πλοκή είναι περίπλοκη και πολυεπίπεδη, συνδυάζοντας την προσωπική τραγωδία του Μάικ με ένα ευρύτερο μυστήριο με βαθιές ρίζες. Οι ανατροπές είναι πολλές, και πάντα στη θέση τους: δηλαδή, εκεί που δεν τις περιμένεις. Όπως πάντα, η πρόζα του Κινγκ είναι καθηλωτική, οι περιγραφές του λεπτομερείς, οι διάλογοι ρεαλιστικοί και ο ρυθμός της αφήγησης θαυμαστά ισορροπημένος.
Ένα από τα πιο ώριμα και συναισθηματικά φορτισμένα έργα του Stephen King. Όχι ένα «κλασικό» μυθιστόρημα τρόμου (όπως το «Αυτό» ή η «Λάμψη», ας πούμε), μας προσφέρει μια συναρπαστική και ατμοσφαιρική ιστορία που συνδυάζει στοιχεία τρόμου με το ανθρώπινο δράμα. Είναι ένα βιβλίο που απευθύνεται τόσο στους θαυμαστές του King —εννοείται: εξ ορισμού— όσο και σε στους αναγνώστες που αποζητούν μια καλογραμμένη ιστορία μυστηρίου, και φαντασμάτων, με συναισθηματικό βάθος.
Ένα βραβευμένο έργο (Bram Stoker και British Fantasy, ανάμεσα στα άλλα) που φανερώνει την ικανότητα του King να μη δημιουργεί μόνο τρόμο, αλλά και συγκινητικές ιστορίες για την ανθρώπινη φύση και την αντιμετώπιση της πιο μεγάλης απώλειας.
Διαβάστε ένα χαρακτηριστικό απόσπασμα από το βιβλίο:
Δύο μέρες πριν από τα Χριστούγεννα του 1997 πήγα για ακόμα μια φορά στη Fidelity Union, όπου για ακόμα μια φορά ο διευθυντής με συνόδευσε στη θυρίδα μου, στις τραπεζικές κατακόμβες με τις λάμπες φθορισμού. Καθώς κατεβαίναμε τα σκαλιά, με διαβεβαίωσε (για δέκατη φορά τουλάχιστον) ότι η σύζυγός του είναι φανατική αναγνώστριά μου, ότι έχει διαβάσει όλα τα βιβλία μου και δεν χορταίνει, θέλει κι άλλα. Για δέκατη (τουλάχιστον) φορά τού απάντησα πως αποστολή μου στο εξής θα είναι να κάνω κι εκείνον φανατικό αναγνώστη μου, κι αυτός αποκρίθηκε με το συνηθισμένο του γελάκι. Αυτή η στιχομυθία ήταν το αστειάκι μας.
Ο κύριος Κουίνλαν έβαλε το κλειδί του στην Κλειδαριά 1 και το γύρισε. Μετά αποσύρθηκε διακριτικά, σαν νταβατζής που έχει βολέψει τον πελάτη στο κρεβάτι της πόρνης και τον αφήνει να κάνει τα δικά του. Έβαλα το κλειδί μου στην Κλειδαριά 2, το γύρισα και τράβηξα το συρτάρι. Τώρα φαινόταν τεράστιο. Το ένα και μοναδικό κουτί με το χειρόγραφο έμοιαζε να έχει λουφάξει στη μακρινή γωνία, σαν παρατημένο κουτάβι που ξέρει πως κάποιος πήρε τα αδερφάκια του και τα ξεπάστρεψε. «Υπόσχεση» έγραφε απ’ έξω το κουτί, με χοντρά, μαύρα γράμματα. Δεν θυμόμουν καλά-καλά την υπόθεση του βιβλίου.
Άρπαξα αυτόν τον χρονοταξιδιώτη από τη δεκαετία του 1980 και κοπάνησα τη θυρίδα για να κλείσει. Τίποτα δεν υπήρχε πια εκεί μέσα, εκτός από σκόνη. Δώσ’ το μου, θυμήθηκα τη συριχτή φωνή της Τζο στο όνειρό μου — ήταν η πρώτη φορά που το σκεφτόμουν εδώ και χρόνια. Δώσ' το μου, είναι η σκονοπαγίδα μου.
Νά και το οπισθόφυλλο:
Όταν η σύζυγος του δημοφιλούς συγγραφέα Μάικ Νούναν πεθαίνει ξαφνικά, αυτός παθαίνει συγγραφικό μπλοκάρισμα. Για να βγει από το αδιέξοδο, πηγαίνει στο εξοχικό του, το Σάρα Λαφς, ένα πανέμορφο καταφύγιο δίπλα στη λίμνη. Εκεί διαπιστώνει πως η αγαπημένη του πόλη είναι στο έλεος του αδίστακτου εκατομμυριούχου Μαξ Ντιβόρ. Ο Ντιβόρ, αποφασισμένος να φτάσει στα άκρα για να πάρει την κηδεμονία της κόρης του νεκρού γιου του, θα αναστατώσει τις ζωές των κατοίκων και θα σπείρει τον τρόμο στην κοινότητα. Μια τυχαία συνάντηση του συγγραφέα με τη νεαρή χήρα Μάτι Ντιβόρ και την τρίχρονη κόρη της Κάιρα προκαλεί καταιγιστικές εξελίξεις. Ο Μάικ δέχεται να τις βοηθήσει και γοητεύεται όλο και περισσότερο από την παρουσία τους. Το Σάρα Λαφς κρύβει όμως άλλες, σκοτεινές δυνάμεις. Η Κάιρα τις νιώθει επίσης…
Και ένα μικρό βιογραφικό του Βασιλιά:
Ο Στίβεν Κινγκ είναι ο μεγαλύτερος εν ζωή συγγραφέας.
Βρείτε το στο βιβλιοπωλείο της γειτονιάς σας, ή όπου αλλού σάς αρέσει να προμηθεύεστε τα βιβλία σας.
24°
