Από τις πιο κλασικές ατάκες των «Παραγωγών» του Μελ Μπρουκς (ταινιάρα, τι να λέμε). Αλλά και κάτι ακόμα: αν το γράψεις έτσι ξέμπαρκο σήμερα στο Facebook, στο BlueSky, σε έναν τοίχο, ΟΠΟΥΔΗΠΟΤΕ, όσοι το δουν, από όπου και να κατάγονται, σε όποια χώρα και να ζουν, ΟΛΟΙ ΜΑ ΟΛΟΙ θα καταλάβουν για ποιον το λες.
Και όλοι θα πουν, «Αμήν και γρήγορα». Όλοι πλην των βαμμένων τραμπικών τέλος πάντων. Που κι αυτοί δεν πάνε πίσω.
* * *
«ΕΛΑ, ΤΖΙΜ, ΤΖΙΜ’Σ ΕΔΩ»
Το IQ των ανθρώπων που μιλούν στον δρόμο στο κινητό τους πέφτει καμιά εικοσαριά μονάδες. Και οι άνθρωποι που μιλούν στον δρόμο στο κινητό τους δεν έχουν και μεγάλα περιθώρια να χάνουν μονάδες IQ, είναι ίσα βάρκα ίσα νερά: τόσο όσο.
Υπάρχουν κάποιες μαγικές λέξεις που μπορούν να σκοτώσουν έναν άνθρωπο, ή και πολλούς μαζί, ανάλογα με την ώρα της ημέρας, τον καιρό, τη διάθεση κλπ. Ενδεικτικά:
επίλεξε
αφορά σε
ως + δάσκαλος / καθηγήτρια / υδραυλικός / συγγραφέας κλπ.
Όποτε τις δείτε, αρχίστε να λέτε μέσα σας το Πατερημών, δύο, τρεις, δέκα φορές. Και τρέξτε μακριά. Δεν θα σωθείτε, αλλά τρέξτε τέλος πάντων.
Γενικότερα: λυπηθείτε μας.
* * *
Περίμενα κάτω από τη βροχή για πέντε ώρες ένα κορίτσι στα δεκαπέντε μου, που δεν ήρθε ποτέ. Καμιά φορά, νομίζω πως ακόμα περιμένω.
ΛΙΣΤΑ ΠΕΠΡΑΓΜΕΝΩΝ
Μου λείπουν οι λίστες του φίλου Δημήτρη, κι έτσι έκανα μια μικρή δικιά μου, από πράγματα παλιά — άχρηστη, και με χωρίς καμία σημασία. Και κλαψιάρικη, δηλαδή εκ προοιμίου άκυρη. (Σε όλους μας πάει η κλάψα, ακόμη και σε μένα που και καλά την απεχθάνομαι). Αλλά λίστα μια φορά:
Περίμενα κάτω από τη βροχή για πέντε ώρες ένα κορίτσι στα δεκαπέντε μου, που δεν ήρθε ποτέ. Καμιά φορά, νομίζω πως ακόμα περιμένω.
Έφαγα μια λειψή τυρόπιτα που βρήκα στον δρόμο, στα σκουπίδια, και έζησα ένα μήνα τρώγοντας μόνο μπισκότα Μιράντα Παπαδοπούλου εκείνο τον παλιό καιρό. Μπορείς να ζήσεις μόνο με μπισκότα Μιράντα Παπαδοπούλου, σας διαβεβαιώ.
Άφησα δυο φορές τη Σαλονίκη και μία την Αθήνα, φοβισμένος. Κάθε φορά πίστευα πως το έκανα για πάντα.
Παράτησα συνολικά τρεις βιβλιοθήκες πίσω μου κάθε φορά που έπαιρνα τα ρούχα μου και την έκανα, οι δύο από αυτές με δυο-τρεις χιλιάδες καλά βιβλία.
Πήρα εκατοντάδες απορρίψεις για τα βιβλία μου μέσα σε τριάντα χρόνια, αρκετές για δυο ζωές και δέκα-δεκαπέντε χομπίστες συγγραφείς.
Έχω δει την Κατερίνα Σνάιντερ να κατεβαίνει στην πίστα μέσα σε μία πλατφόρμα που την ανεβοκατέβαζε ένας γερανός, από είκοσι μέτρα ψηλά. Παραλίγο να πέσει.
Έγραψα εκατοντάδες χιλιάδες λέξεις για εφημερίδες, περιοδικά και σάιτ χωρίς να πάρω δεκάρα. Δεν είμαι ο μόνος, είμαι ένας από τους πάρα πολλούς.
Έχω πάει σε τρία νησιά στη ζωή μου, στα δύο για δουλειά: αγροτικές εργασίες, οικοδομή, γκαρσόνι. Μην το επιχειρήσετε μόνοι, χωρίς επίβλεψη επαγγελματία.
Μου χρωστάνε καμπόσα λεφτά από μη απόδοση συγγραφικών δικαιωμάτων για διάφορα μυθιστορήματα που έβγαλα παλιά.
Δεν μου φτάνει ο χρόνος για να γράψω όλα τα βιβλία που έχω σχεδιάσει, και δεν θα βρω ποτέ τον χρόνο να γράψω αυτά που θα σχεδιάσω στο μέλλον.
Νά κάτι που διάβασα για ένα παιδικό βιβλιαράκι, που θα μπορούσε να σταθεί και σαν ορισμός τού τι (θα έπρεπε να) είναι η σύγχρονη λογοτεχνία για παιδιά:
«Είναι πολύ ευχάριστο να υπάρχουν ωραία παιδικά βιβλία με χιούμορ και να μην κάνουν κήρυγμα στα παιδιά ή να είναι λες και τους λέει παραμύθι η γιαγιάκα».
* * *
ΤΟ ΩΡΟΣΚΟΠΙΟ ΤΩΝ ΚΑΤΑΡΑΜΕΝΩΝ
Τα άστρα και τα ζώδια λένε πως τα πράγματα δεν πάνε και τόσο καλά — and then some.
Κριός (21 Μαρτίου - 19 Απριλίου)
Άλλος ένας μήνας με κριαρίσια προβλήματα έρχεται. Ως συνήθως. Είτε τα αντιμετωπίσετε με γενναιότητα, είτε με αφέλεια ή ανοησία, δεν πρόκειται να δείτε διαφορά. Η μοίρα είναι εκεί, στη γραμμή του τερματισμού, και σας γνέφει. Δεν θέλετε να ξέρετε ποιο ακριβώς νόημα σας κάνει με το χέρι της. Δεν πειράζει, τι να κάνουμε. Προχωράμε.
Ταύρος (20 Απριλίου - 20 Μαΐου)
Έχετε θρυλικό πείσμα, ταυράκια μου, αλλά τον ερχόμενο μήνα ό,τι είναι να πάει στραβά θα πάει — και λίγα λέμε. Αν νιώσετε τη γη να υποχωρεί κάτω από τα πόδια σας ρίχνοντάς σας σε έναν βαθύ λάκκο απόγνωσης, μη σας παίρνει από κάτω: τουλάχιστον θα έχετε άφθονο χρόνο να σκεφτείτε όλες τις προειδοποιήσεις που αγνοήσατε.
Δίδυμοι (21 Μαΐου - 20 Ιουνίου)
Δίδυμα πρόσωπα, διπλή μερίδα ταλαιπωρία. Τον σκληρό Μάρτιο, κάθε σας επιλογή οδηγεί με μαθηματική ακρίβεια στο χάος. Είτε πείτε ψέματα είτε όχι, είτε προδώσετε είτε μείνετε πιστοί, όποιον δρόμο και να επιλέξετε θα βρεθείτε σε αδιέξοδο. Σιγουράκι. Καλωσορίστε με θέρμη την αβεβαιότητα στη ζωή σας. Δεν ακούγεται και πολύ ενθαρρυντικό, σόρι. Αλλά δεν πειράζει.
Καρκίνος (21 Ιουνίου - 22 Ιουλίου)
Φημίζεστε για το συναισθηματικό σας βάθος, Καρκίνοι, αλλά στην πραγματικότητα είναι συναισθηματική κινούμενη άμμος. Αυτό τον μήνα, τα συναισθήματά σας θα σας παρασύρουν σε μέρη που δεν προτείνουν οι ταξιδιωτικοί οδηγοί. Κάθε ευγενική σας λέξη θα σας επιστραφεί σαν χαστούκι, κάθε σας δάκρυ θα προκαλέσει περισσότερη θλίψη. Οκέι: τι ’χες, Γιάννη, τι ’χα πάντα.
Λέων (23 Ιουλίου - 22 Αυγούστου)
Μη χάνετε τον χρόνο σας με μεγάλους και τρομερούς βρυχηθμούς, μικροί μου σκύμνοι: δεν πείθετε. Κι αν σάς τυφλώνει η περηφάνια, συγγνώμη κιόλας αλλά αυτή είναι η καλύτερη συνταγή για την καταστροφή. Η δε αλαζονεία δεν φημίζεται να παίζει καλή άμυνα. Ωστόσο, εάν «πρέπει» να καείτε ώς το μεδούλι, κάντε το με στιλ λιονταρίσιο.
Παρθένος (23 Αυγούστου - 22 Σεπτεμβρίου)
Η τελειότητα είναι ανέφικτη (σίγουρα για εσάς, για τους άλλους μη σας μέλλει), αλλά για κάποιον λόγο το λησμονείτε. Τον Μάρτιο, κάθε ελάττωμα που θα βλέπετε στους άλλους θα αντικατοπτρίζει τα τρισχειρότερα δικά σας. Η κριτική είναι δίκοπο μαχαίρι, Παρθένε: πριν τα μέσα του μηνός θα εύχεσαι να είχες κρατήσει το στόμα σου κλειστό.
Ζυγός (23 Σεπτεμβρίου - 22 Οκτωβρίου)
Η ισορροπία είναι όνειρο απατηλό, ειδικά όταν το ένα τάσι της ζυγαριάς γέρνει προς την καταστροφή. Αυτό τον μήνα, κάθε απόφαση που παίρνετε θα σας φαίνεται λάθος — και μάλλον θα είναι. Μην κάνετε όνειρα για δικαιοσύνη: μια φαινομενική αρμονία λογικά θα καταρρεύσει σε διχόνοια. Καλώς ήρθες στην πραγματικότητα, Ζυγέ: συχνά, η άγνοια είναι ευτυχία.
Σκορπιός (23 Οκτωβρίου - 21 Νοεμβρίου)
Αχ, Σκορπιέ, κύριε των μυστικών και της χειραγώγησης. Τον μήνα Μάρτιο, τα σχέδιά σας θα λειτουργήσουν τέλεια — υπερβολικά τέλεια, για την ακρίβεια. Τόσο, που θα παρασύρουν και εσάς μαζί τους. Μην το ξεχνάς: όσο έξυπνος κι αν (πιστεύεις ότι) είσαι, η μοίρα είναι αυτή που πάντα κερδίζει στο τέλος. Και είναι πάντα άβαφη, απεριποίητη.
Τοξότης (22 Νοεμβρίου - 21 Δεκεμβρίου)
Αναζητητής της ελευθερίας, περιπλανώμενος του άστεως, φύσει αισιόδοξος… λέμε τώρα. Η απογοήτευση είναι προ των πυλών. Τον ερχόμενο μήνα, κάθε περιπέτεια τελειώνει με καταστροφή, κάθε ταξίδι οδηγεί σε έναν μίνι σπαραγμό, κάθε γέλιο κρύβει σαν αποκριάτικη μάσκα έναν βαθύτερο πόνο. Συνέχισε να τρέχεις, ατίθασε Τοξότη, αλλά μην περιμένεις να ξεπεράσεις τα προβλήματά σου, ναι;
Αιγόκερως (22 Δεκεμβρίου - 19 Ιανουαρίου)
Η φιλοδοξία ήταν πάντα ο οδηγός σου, ω Αιγόκερε. Και μπράβο σου, αν εξαιρέσουμε την τάση της να καταστρέφει τις δόλιες ψυχές που την εμπιστεύονται. Τον Μάρτιο, κάθε βήμα προς τα εμπρός θα κοστίζει δυο βηματάκια πίσω. Από δω το μεγαλείο, από κει οι αθετημένες υποσχέσεις και τα γκρεμισμένα όνειρα. Αξίζει τον κόπο, μωρέ;
Υδροχόος (20 Ιανουαρίου - 18 Φεβρουαρίου)
Στο πρόσωπό σου, Υδροχόε μου, η καινοτομία συναντά το πάθος της δημιουργίας, αλλά αυτό τον μήνα η πρόοδος (εντός εισαγωγικών) έχει ένα τίμημα. Οι λαμπρές σου ιδέες θα πυροδοτήσουν ένα χάος, αποξενώνοντας τους γύρω σου. Μόνος κι έρμος, θα καταλάβεις ότι η ιδιοφυΐα (εντός εισαγωγικών) σπανίως εκτιμάται. Κρίμα που δεν σ’ το ’πε κανείς…
Ιχθύες (19 Φεβρουαρίου - 20 Μαρτίου)
Ονειροπόλος, ιδεαλιστής, καλλιτέχνης της απόδρασης… ή απλώς κάπως κούκου; (Συγγνώμη για τη λέξη, αλλά οι άλλες που σκέφτηκα ήταν προσβλητικές). Μέσα σον Μάρτιο η πραγματικότητα θα συντριβεί στο τείχος των φαντασιώσεών σου. Οι ψευδαισθήσεις καταρρέουν, αποκαλύπτοντας τη σκληρή αλήθεια. Κολύμπα κόντρα στο ρεύμα, ψαράκι, μα πρόσεχε: το ποτάμι δεν θα το κοροϊδέψεις· το ποτάμι.
Ένα μεγάλο, ιστορικό βιβλίο: ένα μυθιστόρημα γραμμένο πριν από έναν ακριβώς αιώνα (κυκλοφόρησε το 1926), που στον καιρό του γνώρισε πελώρια επιτυχία γιατί κόμιζε κάτι απολύτως καινούργιο στην τέχνη, και μάλιστα με συνέπεια, σιγουριά και τόλμη. Βιβλίο ασθματικού, «ξέφρενου» εσωτερικού μονολόγου, που διαβάζεται επίσης με κομμένη την ανάσα ακόμη και σήμερα. Μια ματιά «όχι στο κοινωνικό πανόραµα της εποχής, αλλά στο εσωτερικό τού πληγωµένου από τον πόλεµο ανθρώπου: στις αβύσσους του». Στιβαρή μετάφραση και κατατοπιστικότατο επίμετρο από τη Μαρία Μαντή.
Διαβάστε ένα χαρακτηριστικό απόσπασμα από το βιβλίο:
Η μητέρα; Όχι, δεν πειράζει, τίποτε δεν έχει σημασία τώρα, περπατάμε με γρήγορο βήμα για να μη μας προλάβουν οι άλλοι, ο σκύλος πηδάει και γαβγίζει χαρούμενος δίπλα μας, φαίνεται και αυτός ευτυχισμένος, φτάσαμε ήδη στον σταθμό, παίρνουμε εισιτήρια και ανεβαίνουμε τα σκαλιά, έρχεται το τρένο μας, είμαστε στο βαγόνι, ξεκινάμε, ο σκύλος είναι μαζί μας, ο Μπόργκες και η Σάντορ θα πρέπει να περιμένουν δέκα λεπτά για τον επόμενο συρμό, ζήτω, ο άλλος στο απέναντι κάθισμα μας κοιτάζει παράξενα, ναι, είμαστε ζευγάρι, και αν θέλω, μπορώ αυτή τη στιγμή να πάρω την Γκρέτε και να τη φιλήσω αν θέλω, και ας κάνει αυτός όσες γκριμάτσες θέλει, παίρνω το χέρι της Γκρέτε και της το λέω στο αυτί, εκείνη κοκκινίζει, είναι τόσο όμορφη όταν κοκκινίζει, μου χαμογελάει με τα χαρούμενα μάτια της, ο σκύλος έχει το κεφάλι του στα πόδια της, κοιμάται και η Γκρέτε με κρατάει με το ένα χέρι και με το άλλο χαϊδεύει το τρίχωμα του σκύλου, δεν με πειράζει, ένα καημένο ζώο είναι, πάω και εγώ να το χαϊδέψω, αλλά γρυλίζει αμέσως, τι χαζομάρα, τώρα απομακρύνεται και από την Γκρέτε, τινάζεται, ξαπλώνει μόνος του στη γωνία κάτω από το κάθισμα, ακουμπάει το κεφάλι πάνω στα πόδια του και με κοιτάζει, υπάρχει τόση θλίψη στο βλέμμα του, σαν να κλαίει, μπορούν τα σκυλιά να κλαίνε;
Νά και το οπισθόφυλλο:
Ο Χανς, ένας καταξιωµένος χειρουργός, επιστρέφει από τα πεδία των µαχών του Α΄ Παγκοσµίου Πολέµου στο σπίτι του, ή µάλλον σε αυτό που υποτίθεται πως ήταν κάποτε το σπίτι του. Όσα έζησε στο µέτωπο έχουν καταστρέψει οριστικά τις βεβαιότητές του, αφήνοντάς του ανεξίτηλη µια αίσθηση αποξένωσης. Η γυναίκα του η Γκρέτε, όπως και οι φίλοι του, τον αναγνωρίζουν, και τη δουλειά του την εκτελεί αξιόπιστα. Μόνο ο σκύλος του µοιάζει να διαισθάνεται κάτι παράξενο. Μήπως τελικά ο πόλεµος έχει µετατρέψει τον Χανς σε κάποιον άλλο; Ή πρόκειται για έναν εντελώς διαφορετικό άνθρωπο, που έχει παρεισφρήσει στη ζωή του Χανς;
Και ένα μικρό βιογραφικό του συγγραφέα:
O Peter Flamm (Πέτερ Φλαμ), κατά κόσµον Έριχ Μόσε, γεννήθηκε το 1891 στο Βερολίνο και ήδη κατά τη διάρκεια των σπουδών του στην Ιατρική άρχισε να δηµοσιεύει επιφυλλίδες και διηγήµατα στις εφηµερίδες του θείου του, Ρούντολφ Μόσε. Με το λογοτεχνικό του ντεµπούτο «Εγώ;», ένα ψυχολογικό µυθιστόρηµα που εκδόθηκε από τον εκδοτικό οίκο S. Fischer το 1926, προκάλεσε µεγάλη αίσθηση. Τα επόµενα χρόνια, παράλληλα µε την άσκηση της ιατρικής, έγραψε τρία ακόµα µυθιστορήµατα, ώσπου το 1933 αναγκάστηκε να εγκαταλείψει τη Γερµανία και να µεταναστεύσει µε τη σύζυγό του στο Παρίσι και στη συνέχεια, το 1934, στη Νέα Υόρκη. Εκεί εγκαταστάθηκε µόνιµα και δούλεψε ως ψυχίατρος. Ο πιο διάσηµος ασθενής του ήταν ο βραβευµένος µε Νόµπελ λογοτεχνίας Ουίλιαµ Φόκνερ, ενώ προσωπικότητες όπως ο Άλµπερτ Αϊνστάιν και ο Τσάρλι Τσάπλιν επισκέπτονταν το σπίτι του. Πέθανε το 1963 στη Νέα Υόρκη.
Βρείτε το εδώ, ή στο βιβλιοπωλείο της γειτονιάς σας, ή όπου αλλού σάς αρέσει να προμηθεύεστε τα βιβλία σας.
«Ξυπνάτε από τα μνήματα αδικοσκοτωμένοι / Να δήτε την πατρίδαν σας απελευθερωμένη. / Ξυπνάτε από τα μνήματα, δεν είσθε πια ραγιάδες / Ξυπνάτε κι ήρθ’ η λευθεριά, έφυγαν οι αγάδες»
Ο ναός του Αγίου Δημητρίου είναι σαν χρονοκαψούλα, μέσα του συνυπάρχουν, αλληλεπιδρούν και νοηματοδοτούν η μια την άλλη οι μεγάλες ιστορικές στιγμές που σημάδεψαν τη Θεσσαλονίκη
12°
