Κάθε φορά που κατεβαίνω στο λιμάνι για να δω μια έκθεση στο Κέντρο Σύγχρονης Τέχνης ή στο παρακείμενο Μουσείο Φωτογραφίας, βαυκαλίζομαι πως εγώ κι ο κόσμος που παρέα διασχίζουμε το καλντερίμι έχουμε τον ίδιο προορισμό. Και διαψεύδομαι! Ειδικά τα μεσημέρια της Κυριακής, όπως την προηγούμενη, οι περισσότεροι το κόβουν για το “Kitchen Bar”, ξέρετε, καφές με θέα τον Θερμαϊκό, μπέργκερ, πάστες, για πες, για δες, στο Κέντρο Σύγχρονης Τέχνης ήμασταν μετρημένοι στα δάκτυλα του ενός χεριού. Όμως η χαααλλλαααρή προσέλευση στη δεύτερη φάση της έκθεσης «Δημιουργώ, άρα υπάρχω» δεν της στερεί τίποτα και από το ρηξικέλευθο της προσπάθειας και από την καλλιτεχνική της αξία. Εβδομήντα πέντε Έλληνες καλλιτέχνες, που δεν έχουν εκθέσει σε γκαλερί και μουσεία τα τελευταία πέντε χρόνια, δίνουν το στίγμα τους στο τώρα.
“Can anyone unite us” αναρωτιέται ένα σλόγκαν πλεγμένο με κάτασπρη κλωστή και τσιγκελάκι. “Darling, stop confusing me”, στίχοι της Μπιοργκ μεταφρασμένοι σε ποπ αρτ καμβά, μεταλλικοί γλυπτοί λαγοί, ξεχασμένα ψηφοδέλτια με τον «εθνάρχη» Καραμανλή, γριές κυρίες που ατενίζουν μελαγχολικά, ποζάροντας σε καναπέδες γηροκομείων, ασημένιες λαμαρίνες όπου πάνω τους εκτυπώνονται φωτογραφίες παιδιών και γερανών. Το Μεταξουργείο τη νύχτα, οι εγκαταστάσεις του Αγίου Κοσμά φωτογραφημένες σαν τροπική ηλιόλουστη Blade Runner area. Αν τυχόν κατηφορίσετε, μην παραλείψετε να αγοράσετε τον κατάλογο, όπου και οι 75 καλλιτέχνες αναλύουν το σκεπτικό τους, δίνουν ψηφιακή διεύθυνση, σε προσκαλούν να γνωριστείτε καλύτερα.
Έξω από το Κέντρο Σύγχρονης Τέχνης, το μεσημέρι της Κυριακής συνεχίζει να σέρνεται μέσα σε μια υγρή ομίχλη, ολοένα και περισσότερος κόσμος πλημμυρίζει το “Kitchen Bar”, «τι να συζητάνε;» αναρωτιέμαι. Για τον πρώτο νεκρό εργαζόμενο στο μεγαλεπήβολο έργο του θεσσαλονικιώτικου μετρό, για την Εύα Καϊλή, που σε ένα από αυτά τα ιλουστρασιόν του περιπτέρου, που παρακολουθούν μετά μανίας την πορεία των σχέσεων αλλά και των celebrity γκαστρωμάτων, δήλωσε πως δεν θέλει να απολογείται ούτε να δίνει λογαριασμό για τις σχέσεις της;
Down by the water
Περνώντας την πόρτα του Μουσείου Φωτογραφίας ως διά μαγείας όλα αυτά εξαφανίζονται, γίνονται Disco Bay, παγόβουνα σαν ακρωτήρι στην Αλάσκα, πατώματα στη Νέα Ορλεάνη που οι πλημμύρες έφεραν πάνω τους χώμα. Όταν στέγνωσε, έμοιαζε με έρημο. Ο πρώτος θεματικός κύκλος της έκθεσης με θέμα το νερό λέγεται «Τα τέσσερα στοιχεία της φύσης και ο άνθρωπος». Πλημμύρες στο Μπανγκλαντές, η θάλασσα του Μάλεμε, τα νερά της Αλμπουκέρκης, παγωμένες χιονοπίστες στο Νταβός, εικόνες από όλον τον κόσμο.
Και ξαφνικά το μεσημέρι της Κυριακής μου γίνεται μεσημέρι στο χρόνο και τον κόσμο, δίπλα μου οι ερασιτέχνες φωτογράφοι-μαθητές ακούνε τον υπεύθυνο του μουσείου να τους ξεναγεί στο σκεπτικό του «Νερού». Στο καφέ, δεκάδες άνθρωποι ξεφυλλίζουν εφημερίδες ή άλμπουμ. «Για να μάθεις να μην είσαι ούτε ελιτιστής ούτε παλιοκασσάνδρα» μουρμουρίζω του εαυτού μου. Τα μεσημέρια της Κυριακής η πόλη συνεχίζει να είναι ένα πεδίο όπου εντός του αναπτύσσεται ποικιλία συμπεριφορών, χαρμανιών καφέ και ενδιαφερόντων.
Ο Σαββίκος με το μουστάκι και την άσπρη πεντακάθαρη στολή γυρνούσε στη Θεσσαλονίκη το 1957 με το καρότσι του, πουλώντας το καλύτερο μπιφτέκι της πόλης, σερβιρισμένο μέσα σε ψωμάκι! 52 χρόνια μετά, η ασπρόμαυρη κορνιζαρισμένη φωτογραφία του παραμένει εξαίσιον γευστικόν ενθύμιον στον τοίχον. Σκέφτομαι πως το μπιφτέκι του μπορεί να δοκίμασαν ο Κ. Βουτσάς, η Ζ. Λάσκαρη, ο Ντούζος, ο Βοσκόπουλος, η Μ. Καραγιάννη και όλο το team της ταινίας «Κορίτσια για φίλημα» του Δαλιανίδη, μετά το γύρισμα της σεκάνς με το «φσσσττττ μπόινγκ» στον Λευκό Πύργο.
Εξαίσιες παραμένουν όλες οι γεύσεις του, αλλά και οι υπόλοιπες αναμνηστικές φωτογραφίες του Σαββίκου, όπως αυτή με τον Νίκο Ξανθόπουλο. Πιθανότατα από τότε η φουκαριάρα η μάνα του, εκτός από ζάχαρο, είχε και αυξημένα τριγλυκερίδια, οπότε το παιδί του λαού, ο Νικόλας το προσφυγάκι, ο απόκληρος, δοκίμαζε τις γεύσεις του «Σαββίκου» εκτελώντας στο έπακρο και μετά ρετσίνας το χρέος προς τη γυναίκα που τον γέννησε.
Οι γεύσεις του «Σαββίκου» είναι εξαιρετικές. Εύφημος μνεία και εις το γευστικότατον hot dog, τα καλαίσθητα τραπεζάκια έξω με θέα την Τσιμισκή και τη γωνία με Δωδεκανήσου, τη σχάρα του που ακόμα και μετά τα περασμένα μεσάνυχτα τριζοβολά και εξάγει τέλειες καρβουνιάρικες γεύσεις. Κι επειδή πλησιάζει η Τσικνοπέμπτη, να μια καλή πρόταση εξόδου, γιατί, αμάν πια με τις ρόκες παρμεζάνες, τα ριζότα με φράουλα και τους νουβελκουζιναράδες.
15°
