Ερμού, ο δρόμος που ποτέ δεν αδειάζει

Την ερώτηση «Μα ποιος πάει για ψώνια τον Αύγουστο;» την θέτουν όσοι δεν έχουνε ζήσει στην Αθήνα πάνω από δέκα χρόνια: από τα δέκα χρόνια και μετά, θεωρείσαι πια Αθηναίος και, ναι, πηγαίνεις για ψώνια τον Αύγουστο. Που έχει εκπτώσεις. Και που βρίσκεσαι στην Αθήνα, για πρακτικούς λόγους οι οποίοι έχουν να κάνουν με τα κέφια σου ή/και με το πορτοφόλι σου. Γιατί αν το πορτοφόλι σου ξεχείλιζε από λεφτά, όπως η Ερμού ξεχειλίζει από κόσμο, τα κέφια σου θα ήτανε κούκλες…

Τέλος πάντων, τον Αύγουστο τα μαγαζιά έχουν ΕΚΠΤΩΣΕΙΣ. Το γράφουν με μεγάλα κόκκινα γράμματα στις βιτρίνες της Ερμού, SALES, BIG SALES, SALES SALES SALES, και SALES UP TO 70%. Μπαίνοντας αριστερά ή δεξιά είναι τα ράφια και οι κρεμάστρες με τα εκπτωτικά, μερικές φορές στο βάθος-βάθος του μαγαζιού, όπου καθοδηγείσαι με επίσης μεγάλες κόκκινες πινακίδες, μη τυχόν και χαθείς. Εκεί, ανάμεσα σε ΤΟΝΟΥΣ από μπλουζάκια, πουκαμισάκια, φανελάκια, σορτσάκια, καπρι-άκια και τζινάκια σε ΦΡΙΧΤΑ χρώματα και ακόμα ΦΡΙΧΤΟΤΕΡΑ σχέδια… εκεί, αν επιμείνεις και ψάξεις και ξεχάσεις ποιος είσαι και με ποια ζώδια ταιριάζεις, βρίσκεις ό,τι χρειάζεσαι. Εσύ προσωπικά δεν χρειάζεσαι τίποτα, έχεις ρούχα και παπούτσια από τα ‘90ς να ντύσεις/παπουτσώσεις έναν λόχο. Τα παιδιά σου όμως, επειδή μεγαλώνουν και κάθε τόσο βγαίνουν από τα ρούχα τους, χρειάζονται: μπλούζες εκατοντάδες, για να αλλάζουν επειδή ρίχνουν απάνω τους παγωτά, μπογιές και τρόφιμα κάθε είδους. Βερμούδες, σορτσάκια και παντελονάκια για τους ίδιους λόγους, και παπούτσια, κάλτσες, σώβρακα, βρακιά, ζακέτες, μπουφάν, ζώνες και πάει λέγοντας. ‘Η κλαίγοντας.

Όλες αυτές οι ανακαλύψεις προϋποθέτουν πρωινό ξύπνημα («Να πας μόλις ξεφορτώνουν τα εκπτωτικά!») πράγμα που είναι μύθος γιατί τα εκπτωτικά κρέμονται εκεί στο βάθος/πλάι σε όλα τα νέον χρώματα της ίριδας, βράδυ-πρωί, και χρόνια τώρα βρίσκω μια χαρά μπουφάν σε προσφορές για παιδιά κάθε ηλικίας στις τρεις-τέσσερεις το μεσημέρι, που καταλήγω στην Ερμού.

Η Ερμού… είναι ένας δρόμος-πανηγύρι, ακόμα και σήμερα, μέσα στην Κρίση, μέσα στο «δεκαπενθήμερο φυγής» (10-25 Αυγούστου) που φαντάζεσαι ότι θα είναι άδεια. Γκρουπ, ζευγαράκια και παρέες τουριστών χαζεύουν, ομάδες Κινέζων και Γιαπωνέζων ψωνίζουν: φίλη Κινέζα μου έλεγε ότι στην Κίνα πια όλα είναι πανάκριβα, τους συμφέρει να έρχονται στην Ελλάδα να ψωνίζουν, ακόμα και «Κινέζικα» (επίσης, στην ίδια Κίνα, πληρώνουν είσοδο για να μπούνε στα πάρκα τους – και ελπίζω να μην πάρουν ιδέες από τους Κινέζους οι εγχώριοι…).

Εκτός από τους τουρίστες και αλλοδαπούς ψωνιστές, η Ερμού είναι γεμάτη μαμάδες με καροτσάκια, μωρά και μπαμπάδες που έρχονται χωρίς διαμαρτυρίες να κουβαλάνε σακούλες. Το μπάτζετ της μέσης ελληνικής οικογένειας πια στηρίζεται στις εκπτώσεις: αν βρεις π.χ. παιδικά μπουφάν με 15-25 ευρώ για τον επερχόμενο χειμώνα αισθάνεσαι «ΓΙΕΣ!!!» και συνεχίζεις μέχρι να ξοδέψεις το πενηντάρικο, που έχεις βάλει στην τσέπη γι αυτή τη δουλειά. Στο βάθος νεανικής υπερ-αλυσίδας έχει παπούτσια με 5.99 ευρώ –ηλίθιο ποσόν, με το ένα περισσευούμενο λεπτό να σου κλείνει το μάτι. Στα «καλά» μαγαζιά βρίσκεις μέχρι και (περσινό) κασμίρ γύρω στο πενηντάρικο.

Το κακό της Ερμού είναι ότι δεν έχει παγκάκια παρά μόνο κοντά στο Σύνταγμα, στο πάνω κομμάτι, από κει και κάτω όλοι κάθονται στα κάγκελα (που πλαισιώνουν τα διακοσμητικά δεντράκια) για να ξαποστάσουν, κι ο πισινός τους γίνεται ριγέ. Λίγο πριν την Καπνικαρέα ένας πιτσιρικάς τραγουδούσε ξεχασμένο τραγούδι του Ξυλούρη – πολύ ωραία, και σωστά, απλώς αναρωτιέμαι πού το άκουσε, μικρό παιδί. Πιο κάτω, το γνωστό σκούρο-παιδάκι-με-ακορντεόν έπαιζε ακορντεόν με τον ίδιο ακριβώς τρόπο που το παίζει εκατό χρόνια τώρα (ίσως να είναι εναλλασσόμενο παιδάκι).

Ο κουλουρτζής πουλούσε φρέσκα κουλούρια έξω από μεγάλοκαλλυντικάδικο, στην αρχή της Καπνικαρέας ήταν ο κύριος με την ινδική καρύδα και τα συντριβανάκια που την κρατάνε ζωηρή. Κάποιος πουλούσε ψητά καλαμπόκια. Απορώ πώς δεν υπήρχε καστανάς στο, ερμ, καστ. Το Σάββατο μετά τον Δεκαπενταύγουστο, άλλος κύριος πουλούσε μπαλόνια κι ένας κλόουν σε ξυλοπόδαρα έκανε ξυλοποδαριές (ίου). Τα μαγαζιά είχανε προσφορές να σου βγαίνουν από τα αυτιά… ΟΛΗ η Ερμού είναι γεμάτη προσφορές τον Αύγουστο, κι αν έχεις παιδιά, ή είσαι πιτσιρίκα/ος που ξέμεινε στην Αθήνα, κατεβαίνεις να «ρίξεις μια ματιά», μαζί με τους τουρίστες.

Το 1997 που πεζοδρομήθηκε η Ερμού, μου παραξενο-φαινόταν που δεν την ανεβοκατέβαιναν πια αμάξια. Αλλά έχει άλλη χάρη έτσι, και μετά την πεζοδρόμηση έγινε η 5η ακριβότερη εμπορική περιοχή της Ευρώπης, η 10η στον κόσμο…

Έχει χιλιο-γραφτεί η Ιστορία της Ερμού: σχεδιάστηκε από τον Σταμάτη Κλεάνθη και τον Εντουαρντ Σάουμπερτ το 1833, δίπλα στο Μεταξουργείο και στην τότε βιοτεχνική ζώνη, για να πουλάνε οι ντόπιοι έμποροι την πραμάτεια τους. Στην Πλατεία Αβησσυνίας
εγκαταστάθηκαν οι παλαιοπώλες, κι από το 1922 και μετά, έφτασαν σε όλο το μήκος της Ερμού (ενάμιση χιλιόμετρο) οι πρόσφυγες έμποροι από την Κωνσταντινούπολη, την Καισάρεια, την Σμύρνη, την Αδριανούπολη και άλλα εμπορικά κέντρα χαμένες-πατρίδες, οι οποίοι ανέβασαν τον ανταγωνισμό όπως και την ποιότητα των εμπορευμάτων.

Η βυζαντινή εκκλησία της Καπνικαρέας πήρε το όνομά της (1) επειδή σε μια μεγάλη πυρκαγιά το 1689 «καπνίστηκε» η εικόνα της Παναγίας χωρίς να καεί, (2) από τον «καμουχά», το μεταξωτό ύφασμα πάνω στο οποίο «ξάπλωνε» η ίδια εικόνα, (3) από τον «καπνικαρέα», τον εισπράκτορα φόρου καπνού δηλαδή των καμινάδων, ο οποίος έχτισε την εκκλησία το 802 μ.Χ., μάλλον με τα λεφτά που εισέπραττε για να μην δηλώνει πόσες καμινάδες είχαν οι φορολογούμενοι, ή (4) από την θαυματουργή εικόνα, η οποία «έκαμε χάριτας», δηλαδή θαύματα, και ονομάστηκε «Καμη-χαρέα». Διαλέγετε και παίρνετε.

Στα καφέ, μπαρ, μπαρ ξενοδοχείων και εστιατόρια γύρω από την Ερμού, στους πλαϊνούς σαν ψαροκόκαλα δρόμους, γινόταν χαμός, Πέμπτη μεσημέρι στην καρδιά του Αυγούστου – Σάββατο, δεν έβρισκες να καθίσεις. Τον Σεπτέμβριο είναι περισσότερος ο κόσμος. Αλλά τον Αύγουστο, με την μικρή υπερηφάνειας που σε πιάνει χάρη στις ανακαλύψεις-τρομερές-προσφορές-χα!, αισθάνεσαι καλύτερα - όχι όπως με το shopping therapy των Αμερικάνων. Απλώς επειδή η Αθήνα σε αυτό το κομμάτι της είναι τόσο ζωντανή που σε πάει σε άλλες εποχές, μπορεί και σε άλλους πλανήτες….