Μπορούν οι λάμπες φωτεινής θεραπείας να νικήσουν τη «χειμερινή μελαγχολία»; Τι λένε οι ειδικοί

Οι σύντομες, κρύες και σκοτεινές μέρες του χειμώνα μπορούν να ρίξουν την ψυχολογία πολλών ανθρώπων, εξηγεί ο δρ Ρέιμοντ Λαμ από το Πανεπιστήμιο της Βρετανικής Κολούμπια. Η μειωμένη έκθεση στο φυσικό φως οδηγεί συχνά σε χαμηλή ενέργεια, έλλειψη κινήτρου και ένα γενικευμένο αίσθημα θλίψης — τα γνωστά «winter blues». Σε πιο έντονες περιπτώσεις, αυτά τα συμπτώματα εξελίσσονται σε εποχική συναισθηματική διαταραχή (SAD).

Τα καλά νέα, σύμφωνα με τους ειδικούς, είναι ότι η φωτεινή θεραπεία —η έκθεση σε τεχνητό έντονο φως που μιμείται το ηλιακό— μπορεί πράγματι να βοηθήσει.

Όταν το ηλιακό φως φτάνει στα μάτια, ο εγκέφαλος μειώνει την παραγωγή μελατονίνης (της ορμόνης που προκαλεί υπνηλία) και ενισχύει την παραγωγή σεροτονίνης, που συμβάλλει στη ρύθμιση της διάθεσης. Οι λάμπες φωτεινής θεραπείας επιχειρούν να καλύψουν το κενό φωτός του χειμώνα, συνήθως με 30 λεπτά έκθεσης κάθε πρωί.

Οι μελέτες δείχνουν ότι η μέθοδος έχει αποτέλεσμα. Ο δρ Λαμ είχε δείξει ήδη από το 2006 ότι η φωτεινή θεραπεία είναι σχεδόν εξίσου αποτελεσματική με αντικαταθλιπτικά όπως το Prozac. Νεότερες αναλύσεις, το 2020 και το 2024, επιβεβαίωσαν ότι υπερέχει έναντι placebo στη βελτίωση των συμπτωμάτων εποχικής κατάθλιψης. Και, όπως λέει η δρ Ντόροθι Σιτ του Northwestern University, η θεραπεία μπορεί να βοηθήσει ακόμη και όσους έχουν πιο ήπια συμπτώματα.

Τα συνηθισμένα δωμάτια έχουν φωτισμό 200–500 lux, ποσότητα ανεπαρκή για θεραπεία. Τα 10.000 lux είναι το επίπεδο που θεωρείται αποτελεσματικό χωρίς να ενοχλεί τα μάτια.

Η πρωινή έκθεση στο δυνατό φως είναι καθοριστική, σημειώνει η δρ Κάθριν Σάρκι. Βοηθά στη μείωση της μελατονίνης και δίνει σήμα στον οργανισμό ότι «ξύπνησε η μέρα». Χρησιμοποιήστε τη λάμπα μέσα στις πρώτες ώρες από το ξύπνημα — ιδανικά πριν το μεσημέρι.

Καθίστε σε απόσταση 30–60 εκατοστών από τη λάμπα για περίπου μισή ώρα. Δεν χρειάζεται να την κοιτάτε κατευθείαν — μπορείτε να διαβάζετε, να δουλεύετε στον υπολογιστή ή να μιλάτε στο τηλέφωνο.

Για τους περισσότερους, τα αποτελέσματα εμφανίζονται έπειτα από μερικές εβδομάδες σταθερής χρήσης. Και τα οφέλη χάνονται γρήγορα όταν σταματά η θεραπεία.

Η φωτεινή θεραπεία λειτουργεί καλύτερα όταν συνοδεύεται από άσκηση, καλή διατροφή και κοινωνική δραστηριότητα. Οι ειδικοί συστήνουν επίσης να ενημερώνετε τον γιατρό σας, ώστε να παρακολουθεί την πορεία της διάθεσης και να προτείνει άλλες παρεμβάσεις, όπως ψυχοθεραπεία ή φαρμακευτική αγωγή, εάν χρειαστεί.

Πηγή: New York Times