Πώς μπορεί να μας επηρεάσει η απώλεια των δοντιών; O Θανάσης Δρίτσας γράφει με αφορμή μια πρόσφατη εμπειρία.
Σπουδαίο πράγμα τα γερά δόντια. Θυμάμαι έναν πολύ καλό οδοντίατρο, για τα δεδομένα της εποχής των εφηβικών μου χρόνων, που όταν έβλεπε κάποιον να εκφράζει τα δεινά της οδονταλγίας του έλεγε: Μη στεναχωριέσαι παιδί μου, δεν θα πεθάνεις από αυτό, ένα δοντάκι είναι! Δεν είναι η καρδιά σου ούτε το συκώτι σου. Αν πονέσει πάρα πολύ θα το βγάλουμε να ησυχάσεις!
Πραγματικά αυτή η ασήμαντη για την έκβαση αλλά πολύτιμη για την ποιότητα της ζωής οντότητα που λέγεται δόντι μπορεί, όταν πάσχει, να προκαλέσει αφάνταστη δυσφορία και απελπισία. Πριν από μερικές εκατοντάδες χρόνια το ρόλο του οδοντίατρου εκτελούσαν οι κουρείς ακολουθώντας την αρχαία χρυσή μέθοδο.... της τανάλιας! Πονάει δόντι βγάζω δόντι, κάποιες φορές μάλιστα έβγαζαν πρώτα το λάθος πονεμένο δόντι και μετά το (γειτονικό) σωστό! Οι πρώτες γενιές σπουδαγμένων οδοντιάτρων που δεν είχαν στη διάθεση τους τη σύγχρονη γνώση και τεχνολογία έφταναν πολύ ευκολότερα στην αναπόφευκτη λύση της εξαγωγής. Σήμερα αφενός υπο-εξειδικευμένοι πλέον οδοντίατροι (βλ. εμφυτευματολόγοι, περιοδοντολόγοι, ενδο-οδοντιστές, ορθοδοντικοί, προσθετικοί κλπ) μπορούν να δώσουν μάχες για την συντήρηση των φυσικών δοντιών αφετέρου η άνθηση της τεχνικής των εμφυτευμάτων έχει επαναφέρει μία τάση για (εύκολες) μαζικές εξαγωγές όταν υπάρχουν χρονίζοντα προβλήματα. Σε κάθε περίπτωση ο πάσχων επαφίεται αναγκαστικά στην κρίση του οδοντίατρου της εμπιστοσύνης του. Και είναι τέτοια η φύση της οδοντιατρικής εργασίας που για να υπάρξει αποτελεσματική εργασία πρέπει οπωσδήποτε να πιάνει και το χέρι του οδοντίατρου. Αν δεν πιάνει το χέρι του γιατρού των οδόντων, άστα βράστα τα πτυχία, τα μεταπτυχιακά, τα διδακτορικά. Η εμφυτευματολογία αναπτύσσεται ταχέως σήμερα και παρουσιάζεται ως απλή και εύκολη διαδικασία σε έμπειρα χέρια. Αν τύχει όμως και δει κανείς ακτινογραφίες κρανίου σε άτομα με πολλά οδοντικά εμφυτεύματα τι βλέπει; Εικόνες θρίλερ, σαγόνια γεμάτα καρφιά, εικόνες εσταυρωμένων σιαγόνων!
Σε ορισμένες περιπτώσεις, ακόμη και με την σημερινή διαθέσιμη γνώση και προχωρημένη διαγνωστική και επεμβατική τεχνολογία, ένα φυσικό δόντι μπορεί να χαθεί. Αν μάλιστα έχει προηγηθεί μακροχρόνια πάλη για τη διάσωσή του και ο οδοντίατρος έχει δώσει (φρούδες τελικά) ελπίδες, τότε η απώλεια ενός δοντιού συνιστά πένθος. Το πένθος αυτό πολλαπλασιάζει η αναπόφευκτη ενοχικότητα γύρω από τα αίτια της απώλειας, την πιθανή έλλειψη προληπτικής φροντίδας και έγκαιρης θεραπείας, την πιθανότητα ίσως λάθος επιλογής οδοντίατρου. Μια τέτοια σχετικά πρόσφατη εμπειρία απώλειας ενός γομφίου οδόντα με οδήγησε στην ψυχοθεραπευτική συγγραφή ενός κειμένου σε μορφή ρίμας με τίτλο: Στο Θείο μου τον Γομφίο.
Ακολουθεί το κείμενο.
«Eίχα έναν πραγματικό φίλο, έναν Θείο,
τον πρώτο μου Γομφίο,
πολλές δεκαετίες ζούσαμε μαζί,
με φρόντιζε υποδειγματικά,
μασούσε την τροφή μου καθημερινά και έτσι μεγάλωσα τελικά χάρις στο Θείο εκείνον,
τον Γομφίο.
Κάποια στιγμή (άθελα μου) τον σύστησα φαίνεται, μια κακή στιγμή,
στη Δόνα Τερηδόνα την Αλγηδόνα
την Καταστρεπτική.
Ύπουλα, υπόγεια και απειλητικά εκείνη δούλευε ως κατάσκοπος του εχθρού
και ρούφηξε το αίμα του Θείου,
του καλού μου φίλου, του Γομφίου.
Κατάφερε να του ακρωτηριάσει το ένα πόδι, εκείνος προσπάθησε να μου μιλήσει
με την εικόνα του, απλά μου έδειχνε
και δε φώναζε καθόλου, λόγω αξιοπρέπειας.
Εγώ του φέρθηκα τελικά με αδιαφορία,
ίσως και αυτό να ήταν βία.
Πέρασε ο καιρός κι άρχισε τελικά
να φωνάζει, να ουρλιάζει,
σώσε με φίλε είπε ο Θείος ο Γομφίος, χάνομαι!
Η βία και η δική μου αδιαφορία άλλαξε αργά ακριβώς μετά τα ουρλιαχτά,
πήραν τότε φόρα τα ασθενοφόρα
αλλά ήταν όλα μάταια, ήταν πολύ αργά....
Ο δικός μου αυτός ο ξεπεσμός και η αδιαφορία έγινε του φίλου,
του Θείου μου του Γομφίου η κηδεία
και ο τελικός μας αποχωρισμός.
Μέσα από το μνήμα του μου έκανε πρώτα
ένα Νεύμα για ένα μελλοντικό Εμφύτευμα,
ακόμη και σήμερα από το μνήμα του μου λέει και μου κάνει Νεύματα,
Φίλε μου τώρα θα έχεις (ίσως) συντροφιά άκαρδα και ψυχρά Εμφυτεύματα!»
15°
