Η Μανίνα Ζουμπουλάκη γράφει για τα γιορτινά τραπέζια των Χριστουγέννων
Είναι ζόρι να ξυπνάς με χανγκόβερ κάποια μεσημεριανή ώρα, να ντύνεσαι ψιλο-καλά και να τρέχεις στο πατρικό σου για το γιορτινό τραπέζι, ανήμερα Χριστούγεννα ή/και Πρωτοχρονιά: σίγουρα έτσι αισθάνεσαι, όταν είσαι από είκοσι μέχρι πενήντα χρονών. Λες «ποοο, πόσο θα ήθελα να το γλιτώσω φέτος!» και γκρινιάζεις που οι συγγενείς σου επιμένουν να φτιάχνουν γαλοπούλες, γεμιστά κοτόπουλα, χοιρινά ή κατσικάκια στον φούρνο με πατάτες. Που θα καθίσεις στο στολισμένο τραπέζι, με τις κόκκινες εορταστικές χαρτοπετσέτες, μαζί με συγγενείς για τους οποίους δεν κόβεσαι. Που τα μικρά παιδιά, δικά σου και ξένα, θα ρίχνουν κάτω το πιρούνι, θα ζητάνε χυμούλη, θα πίνουν κατά λάθος τσίπουρο και θα θέλουν κακά τους στη μέση του φαγητού. Που η γαλοπούλα θα είναι στεγνή, οι πατάτες μαλακές, το ρύζι κρύο, το κρασί ζεστό. Που θα αναγκάζεσαι για δύο ώρες να απαντάς σε ερωτήσεις σχετικά με την προσωπική και επαγγελματική σου ζωή. Που δεν θα περνάει η ώρα με τίποτα μέχρι τον καταραμένο καφέ.
Το ’χεις; Τότε είσαι ένα νέο άτομο, με χιλιάδες πράγματα που τρέχουν στην προσωπική και επαγγελματική σου ζωή, με ανοιχτά θέματα στα ερωτικο-αισθηματικά σου, με προβλήματα στα επαγγελματικά σου, με υποχρεώσεις, εκκρεμότητες, κοινωνική ζωή στο ταβάνι, φίλες, φίλους, παρέες, πάρτι, συγκεντρώσεις, τα πάντα όλα να σε καλούν μακριά από το βαρετό οικογενειακό γιορτινό τραπέζι. Τραβιέσαι με το ζόρι, επειδή επιμένει η μαμά, ο μπαμπάς, η γιαγιά, η θεία, κάποια/ος μεγαλύτερη/ος σε ηλικία συγγενής, που μάλιστα ανασκουμπώθηκε κι έκανε «χωρίς λόγο» όλη τη λάντζα, ψώνισε, μαγείρεψε, ετοίμασε και έστρωσε το ρημάδι το τραπέζι.
Τα μικρότερα παιδιά μου έχουν γενέθλια μέσα στις γιορτές, οπότε ζούμε τουλάχιστον μία μάζωξη με τις απαραίτητες τούρτες και, αν όλα πάνε καλά, άλλη μία με φίλους, μεταξύ Χριστουγέννων και Φώτων. Όταν ο μεγάλος μου γιος δεν προλαβαίνει ή έχει πολλά να κάνει και δεν έρχεται, στεναχωριέμαι, αλλά το ξεχνάω αμέσως, δεν το δείχνω, επειδή δεν το έδειχναν ούτε οι δικοί μας γονείς όταν κάτι μας τύχαινε και ακυρώναμε τελευταία στιγμή επειδή είχαμε πολλά να κάνουμε. Επειδή ήμασταν 20-50 χρονών και τα πάντα έτρεχαν με χίλια, επειδή είχαμε τα γκομενικά μας, επαγγελματικές υποχρεώσεις, τα νεύρα μας, οτιδήποτε. Όπως όλοι οι άνθρωποι, ειδικά αυτοί μεταξύ 20 και 40 χρονών.
Τέλος πάντων, όλο και κάποιο τραπέζι οργανώνω μέσα στις γιορτές, ένα για τα παιδιά μου, ένα για φίλες και φίλους – δεν τα λέω πια «οικογενειακά», γιατί αυτά είναι τα τραπέζια που οργάνωναν οι γονείς μας και δεν θέλω τη σκυτάλη, κι ας έχω αποδεχτεί τον ρόλο (του γονιού) χρόνια τώρα. Προσκαλώ με παραθυράκια: «ΑΝ σε βολεύει, ΑΝ είσαι κοντά, ΑΝ δεν έχεις πάρα πολλά να κάνεις…», και με χαλαρότητα, να μην πιεστεί κανένας.
Κάποιες γιορτές πριν από μερικά χρόνια, που έτυχε να λείπουν και τα τρία μου παιδιά, με κάλεσε στο σπίτι του φίλος με τα δικά του παιδιά. Πήγα με κάποιο δισταγμό –μα θα είναι μια ξένη οικογένεια–, κι όμως ήταν γλυκά, οικογενειακά, η ξένη οικογένεια έμοιαζε και δεν έμοιαζε με τη δική μου ή μάλλον με τις δικές μου οικογένειες, που αλλάζουν όσο περνάνε τα χρόνια. Η γυναίκα του φίλου μου ανησυχούσε ότι είχε παραψήσει τη γαλοπούλα, οι κόρες του αρπαζόντουσαν στ’ αστεία ή μπορεί και στα σοβαρά, οι έξτρα καλεσμένοι, φίλοι και μη, συζητούσαμε μεταξύ μας. Η έξυπνη κίνηση όταν καλείς μη-μέλος της οικογένειας σε οικογενειακό εορταστικό τραπέζι είναι να καλέσεις κι άλλα μη-μέλη, για να έχει κάτι εξω-οικογενειακό να μοιραστεί ο έκτακτος καλεσμένος, έναν ώμο να γείρει, που λέει ο λόγος.
Τα πιο ωραία (όμως) μη-οικογενειακά τραπέζια είναι αυτά που γίνονται, ως καλέσματα, σε εστιατόρια και μπαρ: η αίσθηση του ανοιχτού, του χαλαρού και κοινωνικού δείπνου/γεύματος, σε συνδυασμό με τον εορταστικό στολισμό και το ανάλογο μενού, φέρνουν την απαραίτητη ανάταση, αυτήν που ευχαριστιέσαι μέσα στις γιορτές. Αυτήν που σε κάνει να μη σκέφτεσαι καθόλου τα παλιά οικογενειακά γεύματα με τη μαγειρική της γιαγιάς, της μαμάς, της θείας ή του μπαμπά σου, αυτά που προσπαθούσες να αποφύγεις κάποτε και στα οποία πήγαινες τελικά, με βαθύ, τάχαμου απελπισμένο αναστεναγμό… αλλά στην πραγματικότητα, με την ωραία, κοκκινωπή, λαμπερή ανάταση των γιορταστικών γευμάτων.
Στο φυσικό κατάστημα στη Βίτωλη Φθιώτιδας έχετε τη δυνατότητα να δοκιμάσετε βραβευμένα μέλια, αλείμματα, γύρη, βασιλικό πολτό, πρόπολη αλλά και παστέλι.
12°
