Τι τρώμε στο σαρακοστιανό τραπέζι, τι τιμές παίζουν φέτος και πώς να διαλέξουμε φρέσκα θαλασσινά για το τραπέζι μας
Μια από τις σημαντικότερες περιόδους της παράδοσής μας είναι η Μεγάλη Σαρακοστή ή αλλιώς τα Κούλουμα. Μετά την Τσικνοπέμπτη στην οποία αποθεώνουμε το κρέας ακολουθεί η Καθαρά Δευτέρα, η πρώτη ημέρα της Μεγάλης Σαρακοστής που σηματοδοτεί την έναρξη της νηστείας η οποία διαρκεί μέχρι το Μεγάλο Σάββατο. Σύμφωνα με το έθιμο, απέχουμε όχι μόνο από το κρέας, αλλά και από τα ψάρια, τα αυγά, τα γαλακτοκομικά προϊόντα.
Το σαρακοστιανό τραπέζι εγκαινιάζεται συχνά στην ύπαιθρο, και παρότι δεν έχει κρέας περιλαμβάνει μερικά από τα πιο νόστιμα εδέσματα όπως την παραδοσιακή λαγάνα, τον ταραμά, πολλά λαχανικά τουρσί (διατηρημένα δηλαδή για κάποιο χρονικό διάστημα σε αλάτι ή και ξίδι), ελιές αλλά και ντολμαδάκια γιαλαντζί. Σαρακοστή χωρίς θαλασσινά (χωρίς αίμα) και οστρακοειδή δεν γίνεται. Κυδώνια, γυαλιστερές, αλλά και γαρίδες, καλαμάρια, σουπιές και χταπόδια μαγειρεύονται με πολλούς διαφορετικούς τρόπους και γεμίζουν νοστιμιά το τραπέζι. Όπως και τα όσπρια, η σαλάτα με τα μαυρομάτικα φασολάκια, η φάβα, τα φασόλια. Το Α και το Ω αυτής της περιόδου είναι ο αγαπημένος σε όλους χαλβάς.
Όσο λαχταριστά και να ακούγονται όμως, φέτος τα σαρακοστιανά εδέσματα είναι πιο…. αλμυρά από ποτέ καθώς η αύξηση του κόστους ενέργειας και των πρώτων υλών έχει οδηγήσει προς τα πάνω τις τιμές σε όλα. Για παράδειγμα η τιμή του χαλβά φέτος ξεκινάει από τα 6,5 ευρώ και φτάνει ως τα 15 ανάλογα με τις γεύσεις που θα επιλέξει κανείς. Στα νωπά, το γαριδάκι θα το βρείτε από 5 έως 8 ευρώ, το χταπόδι από 15 έως 19 ευρώ, το καλαμάρι από 15 έως 20 ευρώ και τις σουπιές από 10 έως 14 ευρώ.
Φωτογραφία: Θανάσης Καρατζάς
Στα κατεψυγμένα, οι γαρίδες κοστίζουν από 12 έως 15 ευρώ, το χταπόδι από 13 έως 18 ευρώ, το καλαμάρι από 7 έως 15 ευρώ και τα θράψαλα από 5 μέχρι 8 ευρώ.
Ο λευκός ταραμάς κυμαίνεται από 17 έως 19 ευρώ, ο κόκκινος ταραμάς από 6,5 ευρώ, τα τουρσιά από 2,5 έως 3,5 ευρώ και οι ελιές από 2 έως 5,5 ευρώ, οι ντομάτες 0,99 λεπτά το κιλό και τα κρεμμύδια από 95 λεπτά το κιλό. Όσο για τη λατρεμένη λαγάνα, αυτή φέτος κυμαίνεται από 3,8 έως και 5 ευρώ.
Από τις 22 Φεβρουαρίου βέβαια εγκαινιάστηκε και το «καλάθι της Σαρακοστής» που θα περιλαμβάνει προϊόντα με μεγάλη εποχική ζήτηση σε πιο προσιτές τιμές, όπως είναι κάποια κατεψυγμένα θαλασσινά, ο χαλβάς, αλλά και οι νηστίσιμες, αλοιφές όπως είναι η μελιτζανοσαλάτα χωρίς σε αυτά όμως να συμπεριλαμβάνεται η λαγάνα.
Τα περισσότερα όστρακα (κυδώνια, γυαλιστερές, καλόγνωμες, στρείδια, φούσκες) τρώγονται ωμά με λεμονάκι, προσοχή να τα δούμε να κουνιούνται όταν βάζουμε το λεμόνι. Τα χτένια ψητά στο γκριλ, οι πετροσωλήνες μαγειρεμένοι. Όσα δεν ανοίξουν στο ψήσιμο, τα πετάμε.
Η ψιλή γαριδούλα, που κοστίζει πολύ φτηνότερα από τις μεγάλες, είναι ελληνική και πεντανόστιμη. Τη βάζουμε σε δυνατή φωτιά στο τηγάνι, με χοντρό αλάτι και μπόλικο πιπεράκι ή σκόρδο, και τη σερβίρουμε με λεμόνι και ψιλοκομμένο μαϊντανό. Την τρως ολόκληρη με μια χαψιά!
Τα θαλασσινά θέλουν πολύ λίγο μαγείρεμα για να κρατήσουν χυμούς και γεύση. Τα όστρακα θέλουν ελάχιστο χρόνο, τα βγάζουμε μόλις ακριβώς ανοίξει το κέλυφος. Οι γαρίδες, τα καβούρια, οι καραβίδες θέλουν 6-10 λεπτά. Τα καλαμάρια το ίδιο, αλλιώς σκληραίνουν.
Με τα όστρακα φυσικά ταιριάζει πολύ το λευκό κρασί, αρκεί να μην έχει δυνατά αρώματα φρούτων. Ιδανικό είναι ένα ασύρτικο αλλά και ένα βιδιανό ή μια ωραία ρετσίνα.
Τα μικρά χταποδάκια, οι γνωστοί μοσχιοί, είναι πολύ φτηνά και (σχεδόν) εξίσου νόστιμα με τα μεγάλα. Τα βάζουμε στην κατσαρόλα σε χαμηλή φωτιά και τα αφήνουμε να βράσουν μόνο με το ζουμί τους. Στο τέλος προσθέτουμε λάδι και ξύδι, και τα αφήνουμε να πάρουν άλλη μια βράση. Απλά συγκλονιστικά!
*Η φρέσκια γαρίδα πρέπει να γυαλίζει, να έχει ζωντανό χρώμα. Αν δεις το κεφάλι της να έχει μαύρο χρώμα ή μαύρες κηλίδες μην την πάρεις με τίποτα!
*Το ωμό χταπόδι πρέπει να είναι σκληρό και να μην ξεκολλάνε οι βεντούζες του.
*Η σουπιά και το καλαμάρι πρέπει να έχουν πολύ μελάνι. Το καλαμάρι πρέπει να έχει γαλακτερό χρώμα.
* Τα καλαμάρια και τα θράψαλα μοιάζουν πάρα πολύ, με τα πρώτα να κοστίζουν πολύ παραπάνω. Ένας εύκολος τρόπος να τα ξεχωρίσετε είναι ότι τα θράψαλα έχουν 10 ισομήκη πλοκάμια ενώ τα καλαμάρια έχουν 2 πιο μακριά που ξεχωρίζουν από τα υπόλοιπα οκτώ.
Στο φυσικό κατάστημα στη Βίτωλη Φθιώτιδας έχετε τη δυνατότητα να δοκιμάσετε βραβευμένα μέλια, αλείμματα, γύρη, βασιλικό πολτό, πρόπολη αλλά και παστέλι.
13°
