Αντί να βλέπουμε την τρίτη ηλικία ως νομοτέλεια ενός επιλόγου, ας την αντιμετωπίσουμε ως μια επιπλέον δημιουργική ευκαιρία.
Τις προάλλες αναγκάστηκα να φύγω εσπευσμένα από το γραφείο, καθώς ενημερώθηκα ότι η μικρή στο σχολείο παραπονέθηκε για μια μικρή αδιαθεσία και ζήτησε να αποχωρήσει νωρίτερα από το κανονικό σχόλασμα.
Η απόσταση, αν και όχι μεγάλη χιλιομετρικά, ήταν κάπως χρονοβόρα αφού διέσχισα 5-6 πολύβουες περιοχές της πόλης οδηγώντας υπό συνθήκες κυκλοφοριακής αιχμής, κάτι που μ’ έκανε να κινούμαι με χαμηλές ταχύτητες αλλά και να σταματώ για αρκετή ώρα σε κόκκινα φανάρια και μικρομποτιλιαρίσματα. Μέσα στην αγωνία μου να φτάσω όσο γρηγορότερα γινόταν, είχα την ευκαιρία να παρατηρώ τον κόσμο σε ώρες μιας τυπικής εργάσιμης ημέρας, που κανονικά βρίσκομαι κλεισμένος στο γραφείο.
Εξαιρώντας όλους εμάς μέσα στα αυτοκίνητα, που αλαφιασμένοι πηγαινοερχόμασταν σε διάφορες δουλειές του μικρόκοσμού μας, άρχισα να εστιάζω στο γεγονός πως αρκετοί από τους πεζούς που ελίσσονταν γύρω μας ή κατέκλυζαν τα πεζοδρόμια ήταν ηλικιωμένοι, που κόντρα στο δικό μας άγχος επιδείκνυαν μια χαλαρότητα, μια ηρεμία, μια ζηλευτή αργοπορία σαν από άλλο κόσμο… Όχι τόσο σωματική, επειδή προφανώς κάποιοι προχωρούσαν με τα μπαστούνια τους ή με τον φυσιολογικό περιορισμό των πεσμένων φυσικών αντοχών, αλλά περισσότερο ψυχολογική, επειδή κατά βάθος έδειχναν να νιώθουν σαν ότι η μέρα τούς ανήκει για να την περάσουν όπως θέλουν και όχι με τον φρενήρη ρυθμό που θα τους επέβαλε αυτή.
Τους έβλεπα, λοιπόν, άλλους για ψώνια σε σουπερμάρκετ και λαϊκές αγορές, άλλους σε ουρές έξω από τράπεζες, ATM και δημόσιες υπηρεσίες, άλλους σε υπαίθρια δημοτικά γυμναστήρια, άλλους σε πλατείες και παγκάκια, άλλους σε καφενεία και καφετέριες, άλλους σε πηγαδάκια ή απλώς βολτάροντας, αλλά όλους μαζί με σύμμαχο την πολυτέλεια του χρόνου και την ψυχραιμία που αποπνέουν οι συσσωρευμένες εμπειρίες και γνώσεις, η συνισταμένη ευτυχισμένων, αλλά και δύσκολων στιγμών μιας μακράς διαδρομής, που δικαιωματικά θέτουν την απαίτησή τους να πορεύονται πλέον χωρίς υπερβολικές έγνοιες και χρωστούμενα που κουβαλούσαν στην πλάτη μια ζωή.
Άνθρωποι που στην πλειονότητά τους όχι μόνο δίνουν την εντύπωση, αλλά πραγματικά παλεύουν τη μοναξιά, εάν η μοίρα τα έχει φέρει έτσι ώστε να έχουν βιώσει την απώλεια του συντρόφου τους ή την απομάκρυνση (γεωγραφική ή ψυχική) από τα παιδιά τους. Που συναγωνίζονται τους νεότερους στη θέληση για περιποιημένη εμφάνιση, αυτοπεποίθηση, αυτάρκεια και κοινωνική συμμετοχή. Που εξακολουθούν να αναπτύσσονται συναισθηματικά και πνευματικά, να παραμένουν οικονομικά και κοινωνικά ενεργοί, να επηρεάζουν με την ψήφο τους τις πολιτικές εξελίξεις. Που τους αρέσει να γνωρίζουν μέρη, κόσμο και να συνάπτουν νέες σχέσεις -γιατί όχι;-, ακόμα και ερωτικές. Που συνεχίζουν να εργάζονται ή να βοηθούν τα παιδιά τους στις δικές τους εργασίες, να διεκδικούν ασφάλεια, καλύτερες συντάξεις και ποιοτικότερη υγεία, να θέλουν η φωνή τους να ακούγεται δυνατά και να λαμβάνεται σοβαρά υπόψη.
Άνθρωποι που χωρίς να αρνούνται την παροχή βοήθειας στους οικείους τους, θέλουν να το κάνουν από επιλογή, επειδή -δικαίως- δεν συμβιβάζονται με την άποψη ότι μοναδική χρησιμότητα και αποκλειστικός προορισμός τους στην κοινωνία από τούδε και στο εξής είναι ένα έξωθεν επιβεβλημένο (;) καθήκον στο… baby-sitting των εγγονιών τους. Που διαψεύδουν τον αστικό μύθο ότι συνταξιοδότηση σημαίνει αποτραβηγμένα γηρατειά, περιθωριοποίηση, εγκατάλειψη, ανεπάρκεια και αντικοινωνικότητα. Ότι μειωμένη σωματική αντοχή ισοδυναμεί με μηδενική ζωτική ενέργεια, με απώλεια της ικανότητας για πνευματική εξέλιξη, δημιουργικότητα και αυτονομία. Ότι η τρίτη ηλικία είναι συνώνυμο της απομόνωσης, της αποθάρρυνσης, της απογοήτευσης και ότι συνοδεύεται μόνο από προβλήματα υγείας, κατάθλιψης και άνοιας. Αλήθεια, ποιος είπε ότι τέτοια προβλήματα δεν τα αντιμετωπίζουν, δυστυχώς, πολλές φορές και νεότεροι; Ότι, λίγο-πολύ, η τρίτη ηλικία ταυτίζεται με έλλειψη θέλησης, κινήτρων και ενδιαφερόντων για τη ζωή.
Αλήθεια, ποιος αμφισβητεί ότι οι άνθρωποι της τρίτης ηλικίας είναι τυχεροί και άξιοι και μόνο που έφτασαν στην ανώτερη πίστα της ζωής, αυτή που τους κατατάσσει ανάμεσα στους πρωταγωνιστές της εξέλιξης ενός παιχνιδιού που ξεκίνησε δεκαετίες νωρίτερα, αλλά συνεχίζεται με διαφορετική μεν, αλλά αμείωτη την αίσθηση του βιώματος για κάθε τι που μπορεί ακόμα να προσφέρει απόλαυση και προσμονή για την επόμενη στιγμή; Ποιος πιστεύει απαισιόδοξα ότι η τρίτη ηλικία είναι βάσανο που το υπομένεις μέχρι να τελειώσει λυτρωτικά και όχι θετικό άνοιγμα σε μια εναλλακτική θεώρηση της ζωής μέσα από το φίλτρο της σοφίας και της καλύτερης των πραγμάτων κρίσης;
Ας μη γελιόμαστε (και, κυρίως, ας μη φοβόμαστε). Η τρίτη ηλικία είναι εξελικτικό, αναπόσπαστο κομμάτι της ζωής, αναμφίβολα με προβλήματα, αλλά και χάρες, που είθε να φτάσουμε και να τη ζήσουμε μέχρι τέλους όσο καλύτερα γίνεται!
11°
