Δίκτυα Ρώσων εθελοντών βοηθούν Ουκρανούς που θέλουν να φύγουν από τη χώρα τους για την Ευρώπη με πολλούς τρόπους.
Οι Ουκρανοί πρόσφυγες που βρίσκονται άθελά τους υπό την κυριαρχία της Μόσχας λαμβάνουν βοήθεια από έναν απρόσμενο σύμμαχο: δίκτυα Ρώσων εθελοντών που τους βοηθούν να εγκαταλείψουν τη χώρα για έναν πιο ασφαλή προορισμό.
Όταν ο Μπογκντάν Γκοντσάροφ, η σύζυγός του και η 7χρονη κόρη τους διέφυγαν από τους βομβαρδισμούς στη γενέτειρά τους Μαριούπολη στα μέσα Μαρτίου, κατέληξαν σε εδάφη της νοτιοανατολικής Ουκρανίας που ελέγχονται από τη Ρωσία.
Ο Γκοντσάροφ είπε ότι ο ίδιος και η οικογένειά του αποφάσισαν να φύγουν από τη Μαριούπολη στις 15 Μαρτίου, όταν έπεσαν οβίδες κοντά στην πολυκατοικία τους. Κάνοντας ωτοστόπ για να φύγουν από την πόλη μαζί με άλλες δύο οικογένειες, ο Γκοντσάροφ είπε ότι πέρασαν από σημεία ελέγχου επανδρωμένα με Ρώσους στρατιώτες. Ο ίδιος και η οικογένειά του έμειναν για έξι ημέρες σε ένα ξενοδοχείο στο Μπερντιάνσκ, μια ουκρανική πόλη που ελέγχεται από τις ρωσικές δυνάμεις, και στη συνέχεια κατευθύνθηκαν προς τη χερσόνησο της Κριμαίας που έχει προσαρτηθεί στη Ρωσία.
Ο Γκοντσάροφ δήλωσε ότι οι αξιωματούχοι φιλοξένησαν την οικογένεια σε έναν ξενώνα στο θέρετρο Γιάλτα της Κριμαίας και προσέφεραν βοήθεια για το μεταναστευτικό τους καθεστώς, καθώς και μια χρηματική ενίσχυση 10.000 ρουβλίων (περίπου 145 δολάρια). Πρόσθεσε ότι οι αξιωματούχοι του είπαν επίσης ότι δεν έχει το δικαίωμα να ταξιδέψει οπουδήποτε αλλού χωρίς άδεια, εκτός αν εγγραφεί για επίσημο καθεστώς πρόσφυγα.
Ενώ βρισκόταν στη Γιάλτα, ο Γκοντσάροφ είπε ότι επικοινώνησε με έναν γνωστό του στη Γερμανία, ο οποίος τον έφερε σε επαφή με την Άννα, την εθελόντρια της ομάδας «Βοηθώντας να φύγουμε». Εκείνη του έδωσε οδηγίες να πάει στο Ροστόφ, στη νότια Ρωσία. Μόλις έφτασε εκεί, οι εθελοντές κανόνισαν να παραλάβει τον ίδιο και την οικογένειά του ένα ιδιωτικό λεωφορείο που τους μετέφερε στα σύνορα με την Εσθονία, είπε. Εκεί, Ρώσοι αξιωματούχοι ρώτησαν τον Γκοντσάροφ για τυχόν δεσμούς του με τις ουκρανικές δυνάμεις ασφαλείας ή την επιβολή του νόμου πριν του επιτρέψουν να εισέλθει στην Εσθονία.
«Είναι θαύμα που γλιτώσαμε», είπε ο 26χρονος Γκοντσάροφ, ο οποίος εργαζόταν ως οικοδόμος πριν από τον πόλεμο και τώρα ξεκινά μια νέα ζωή στη Σουηδία. «Το οφείλουμε στους εθελοντές» συνέχισε.
Για τους Ουκρανούς όπως ο Γκοντσάροφ που δεν θέλουν να βρεθούν στη Ρωσία ή να παραμείνουν σε εδάφη που ελέγχονται από τη Ρωσία, οι εθελοντές παρέχουν συμβουλές για τις διαδρομές του ταξιδιού καθώς και βοήθεια με χρήματα, μεταφορά και διαμονή στην πορεία του, σύμφωνα με εννέα άτομα που εμπλέκονται στα υπόγεια ρωσικά δίκτυα ή έχουν λάβει βοήθεια από αυτά.
Πολλά από τα δίκτυα διευθύνονται από Ρώσους ή άτομα ρωσικής καταγωγής, σύμφωνα με τέσσερα από τα άτομα που εμπλέκονται στα δίκτυα. Τρεις από αυτούς είπαν στο Reuters πως ενώ οι περισσότεροι από τους εθελοντές βρίσκονται στο εξωτερικό, υπάρχουν επίσης ορισμένοι Ρώσοι υπήκοοι που εξακολουθούν να βρίσκονται στην πατρίδα τους και πολλοί από αυτούς εργάζονται λαθραία για να διαφύγουν της προσοχής των ρωσικών αρχών.
Δεν είναι τίποτα άλλο από έναν τρόπο με τον οποίο οι απλοί άνθρωποι στη Ρωσία που έχουν αναστατωθεί από την καταστροφή που προκλήθηκε από τον πόλεμο μπορούν να εκφράσουν τα συναισθήματά τους, τη στιγμή που οι νόμοι του κράτους περιορίζουν ουσιαστικά την ικανότητα των πολιτών στη Ρωσία να ασκούν ανοιχτή κριτική στον στρατό.
Το καλό για αυτούς είναι ότι δεν υπάρχει νόμος που να απαγορεύει συγκεκριμένα στους ανθρώπους να βοηθούν τους Ουκρανούς να φύγουν από τη χώρα.
«Όλοι έχουμε αυτό το συνεχές αίσθημα ενοχής», είπε η 20χρονη Μαρία Μπελκίνα, Ρωσίδα που ζει στη Γεωργία και διευθύνει μια ομάδα που λέγεται ότι έχει βοηθήσει περίπου 300 Ουκρανούς να φύγουν από τη Ρωσία. Η ομάδα, που ονομάζεται «Εθελοντές της Τιφλίδας», παρέχει επίσης ανθρωπιστική βοήθεια σε Ουκρανούς πρόσφυγες στη Γεωργία. «Πολλοί άνθρωποι από τη Ρωσία γράφουν και ρωτούν με ποιον τρόπο μπορούν να βοηθήσουν» είπε.
Το Reuters μίλησε με άλλες δύο άλλες εθελοντικές ομάδες που η καθεμία αναφέρει ότι έχει βοηθήσει περισσότερους από χίλιους Ουκρανούς να φύγουν από τη Ρωσία από τότε που ξεκίνησε η σύγκρουση. Και οι τρεις ομάδες είπαν ότι πολλοί από αυτούς που χρειάστηκαν βοήθεια προέρχονταν από τη Μαριούπολη, ένα στρατηγικό λιμάνι στην ανατολική Ουκρανία που έχει υποστεί ίσως την πιο καταστροφική πολιορκία του πολέμου.
Η δραστηριότητα των εθελοντών ενέχει κινδύνους. Οι Ρώσοι που διαφωνούν ανοιχτά με τον πόλεμο έχουν αντιμετωπίσει πρόστιμα και διώξεις. Για παράδειγμα, μια Ρωσίδα που είχε βοηθήσει δεκάδες Ουκρανούς να φύγουν από τη Ρωσία μέσω των συνόρων με την Εσθονία αναγκάστηκε να σταματήσει αφού κλήθηκε για ανάκριση από την αστυνομία και κρατήθηκε για αρκετές ώρες χωρίς πρόσβαση σε δικηγόρο, σύμφωνα με δύο εθελοντές.
Από τα περισσότερα από 13 εκατομμύρια Ουκρανούς που έχουν εγκαταλείψει τη χώρα τους ή έχουν εκτοπιστεί εντός της Ουκρανίας από την έναρξη της σύγκρουσης, περίπου 740.000 είχαν περάσει στη Ρωσία από τις 6 Μαΐου, σύμφωνα με τα Ηνωμένα Έθνη.
9°
