Αν έχετε διαβάσει τα μπεστ σέλερ του Samuel Bjork «Παγωμένος άγγελος» και «Η κουκουβάγια» (εκδόσεις Διόπτρα) γνωρίζετε από πρώτο χέρι ότι δύσκολα θα βρίσκεις πιο καλογραμμένα αστυνομικά στο χώρο του σκανδιναβικού νουάρ. Έτσι και τώρα, το νέο θρίλερ του βραβευμένου Samuel Bjork «Το αγόρι στο χιόνι», με πρωταγωνιστές τους Χόλγκερ Μουνκ και Μία Κρούγκερ, είναι συναρπαστικό. Φανατικοί αναγνώστες του, ζητήσαμε από τον συγγραφέα να μας μιλήσει για τον εαυτό του και τους ήρωές του.
Αν έπρεπε να περιγράψετε τον εαυτό σας με τρεις λέξεις, ποιες θα διαλέγατε;
Ευγενικός, φιλόδοξος, ανυπόμονος.
Πώς αποφασίσατε να γράψετε ένα αστυνομικό μυθιστόρημα;
Αν και κάνω τόσα διαφορετικά πράγματα, έχω αρχίσει να βαριέμαι λίγο τον εαυτό μου. Έχω γράψει ήδη δυο μυθιστορήματα, έχω γράψει πέντε θεατρικά, έχω κυκλοφορήσει έξι άλμπουμ και μόλις τελείωσα να μεταφράζω Σέξπιρ. Εξακολουθούσα, παρ’ όλα αυτά, να μη νιώθω ικανοποιημένος, κάτι έλειπε. Τότε διάβασα για έναν διαγωνισμό με θέμα «Μπορείς να γράψεις το καλύτερο αστυνομικό μυθιστόρημα;». Υιοθέτησα ένα ψευδώνυμο και το δοκίμασα…
Όταν γράφετε μια ιστορία, ξέρετε ήδη το τέλος ή οι χαρακτήρες σάς οδηγούν σε αυτό;
Αυτό διαφέρει από βιβλίο σε βιβλίο. Γνωρίζω πολύ καλά τι συμβαίνει και για ποιους λόγους, αλλά «αφήνομαι» στη γοητεία του αυτοσχεδιασμού ως προς το πώς θα συμβεί το καθετί, πώς αλληλεπιδρούν μεταξύ τους οι χαρακτήρες, πώς εξελίσσονται παράλληλα με την πλοκή. Αυτό κάνει και την όλη διαδικασία πιο ενδιαφέρουσα για μένα, διατηρεί το τέμπο ζωηρό.
Γράφετε καθημερινά ακολουθώντας συγκεκριμένο χρονοδιάγραμμα; Πιστεύετε πως απαιτείται πειθαρχία για έναν συγγραφέα;
Όχι, δεν έχω συγκεκριμένο πρόγραμμα ή συγκεκριμένο σύστημα. Σίγουρα σκέφτομαι το βιβλίο όλη μέρα, από τη στιγμή που θα σηκωθώ από το κρεβάτι το πρωί μέχρι να ξαναπέσω το βράδυ. Κάποιες φορές, μπορεί να μου έρθει μια ιδέα αργά τη νύχτα. Θα σηκωθώ, θα ντυθώ, θα βγω σε ένα μπαρ και φορώντας τα ακουστικά μου θα καθίσω εκεί να γράψω μέχρι να κλείσει. Για το τελευταίο μου βιβλίο, πήγα στη Μινόρκα, έκλεισα ένα δωμάτιο ξενοδοχείου και έμεινα εκεί μέχρι να το τελειώσω.
Το γράψιμό σας έχει ένα δυναμισμό και ένα σχεδόν κινηματογραφικό ύφος. Είναι καταιγιστικό, με συνεχείς ανατροπές και δημιουργεί «εικόνες» που θυμίζουν καρέ ταινίας. Δεν φοβάστε μήπως αυτά τα χαρακτηριστικά μπορεί να στερήσουν το λογοτεχνικό άρωμα από το βιβλίο σας;
Δεν το νομίζω. Αυτού του είδους τα βιβλία έχουν αυτόν ακριβώς το σκοπό, να τραβούν τον αναγνώστη τόσο κοντά στους χαρακτήρες τους και στις εικόνες τους, ώστε να ταυτίζονται με εκείνους. Η «εικονοπλαστική» γραφή και ο καταιγιστικός ρυθμός είναι τα μόνα μέσα που έχεις να το πετύχεις αυτό. Πρέπει πάντα να γνωρίζεις τι γράφεις και για ποιον το γράφεις. Εγώ βάζω πάντως και μια πιο ποιητική πινελιά στη γραφή μου και κρύβω βαθύτερα ερωτηματικά στις σελίδες μου, για τη δική μου ευχαρίστηση κυρίως.
Τα βιβλία σας αιχμαλωτίζουν τον αναγνώστη επιστρατεύοντας «ψυχολογικά» κυρίως ερεθίσματα και όχι απροκάλυπτη βία. Πόσο δύσκολο είναι να μην παρασυρθείτε από τα στερεότυπα που κυριαρχούν στη βιβλιογραφία του εγκλήματος;
Καθόλου δύσκολο. Εάν δεν υπάρχει πραγματική ουσία στις ιστορίες και ενδιαφέρον στους χαρακτήρες σου και πρέπει να γεμίσεις τις σελίδες με στερεότυπα και περιττή, παραστατική βία, τότε καλύτερα να σκεφτείς να κάνεις κάτι άλλο στη ζωή σου.
Η Μία Κρούγκερ είναι μια ηρωίδα που δύσκολα ξεχνάει κανείς, είναι ένας άνθρωπος που θέλεις να βοηθήσεις. Ξέρατε από την αρχή πώς θα εξελιχθεί σαν χαρακτήρας;
Όχι, δεν είχα την παραμικρή ιδέα. Απλά ήρθε σε μένα και την αγάπησα από την πρώτη στιγμή. Τη βρίσκω υπερβολικά ενδιαφέρουσα αλλά και πολύ δύσκολη να μου ανοίξει τον κόσμο της ώστε να γράψω γι’ αυτή. Έχω παιδευτεί πολύ για χάρη της στα δυο τελευταία μου βιβλία, σχεδόν ποτέ δεν θέλει να κάνει αυτό που της λέω. Πραγματικά νόμιζα πως θα πέθαινε στο πρώτο βιβλίο, αλλά όταν έφτασε εκείνη η ώρα, την είχα αγαπήσει τόσο, που δεν μπορούσα να την αφήσω να φύγει.
Η σχέση μεταξύ του Μουνκ και της Μία είναι μοναδική, οι διάλογοι μεταξύ τους έχουν πάντα μια πρωτοφανή ένταση. Υπάρχει κάποιο πρόσωπο στη δική σας ζωή με το οποίο σας συνδέει μια τόσο ξεχωριστή και δυναμική σχέση;
Έχω έναν καλό φίλο καλλιτέχνη, τον ξέρω χρόνια και είμαστε τόσο κοντά ο ένας στον άλλο, με κοινά ενδιαφέροντα, κοινές ανησυχίες, τι ακριβώς κάνουμε στη ζωή μας, πώς πρέπει να τη ζούμε. Όντας συγγραφέας όμως, περνάω τον περισσότερο χρόνο μόνος, εγώ και οι σκέψεις μου. Πιστεύω πως ο Μουνκ και η Μία είναι δυο κομμάτια της δικής μου προσωπικότητας και οι μεταξύ τους διάλογοι είναι ουσιαστικά οι διάλογοι που κάνω εγώ με τον εαυτό μου.
Επιδιώκετε ισορροπία ανάμεσα στους «καλούς» και τους «κακούς» χαρακτήρες στα βιβλία σας; Ποιοι χαρακτήρες σας έλκουν περισσότερο;
Ναι, δυσκολεύομαι λίγο με αυτό, οι χαρακτήρες μου τείνουν, οι περισσότεροι, να επιδεικνύουν τα καλά τους στοιχεία. Νομίζω πως είμαι επιρρεπής στην καλοσύνη και αρκετά ευαίσθητος κατά κάποιο τρόπο, οπότε είμαι περισσότερο με τους «καλούς». Παρόλα αυτά, στο τελευταίο βιβλίο εμφανίστηκε ένας αχρείος δημοσιογράφος, με αρκετό ενδιαφέρον για την ιστορία. Ίσως να ασχοληθώ περισσότερο με τέτοιους χαρακτήρες στο μέλλον.
Είναι διαφορετικό το συναισθηματικό φορτίο όταν τα θύματα στα βιβλία σας είναι παιδιά;
Σίγουρα. Είναι χειρότερο απ’ ό,τι μπορεί κάποιος να φανταστεί. Το έκανα στο πρώτο βιβλίο και δεν νομίζω να το τολμήσω ξανά.
Νιώσατε ποτέ τον φόβο της «λευκής σελίδας»;
Δεν θα το έλεγα φόβο, αλλά απελπισία, ένα αίσθημα απόγνωσης μάλλον. Ό,τι και να γράψεις απλά σου φαίνεται χαζό, βλακώδες. Το έχω νιώσει. Και το βρίσκω αρκετά φυσιολογικό. Απλά δεν πρέπει να ζορίσεις τον εαυτό σου, πρέπει να αποτραβιέσαι, να καταπιάνεσαι με κάτι άλλο μέχρι να νιώσεις έτοιμος πάλι να επιστρέψεις και το γράψιμό σου αποκτά πάλι νόημα.
Σπουδάσατε Θέατρο και κατ’ επέκταση τους αρχαίους έλληνες τραγικούς ποιητές. Υπάρχει κάποιος που να ξεχωρίσατε και για ποιο λόγο; Πιστεύετε πως εξακολουθούν να επηρεάζουν τους σύγχρονους συγγραφείς;
Είναι δύσκολο να ξεχωρίσω κάποιον, είναι όλοι τεράστιοι και εξίσου σπουδαίοι. Χωρίς τους έλληνες ποιητές δεν θα υπήρχε ο Ίψεν, ούτε ο Σέξπιρ. Αν το σκεφτείς, ούτε καν το «Game of Thrones» θα υπήρχε. Και δεν μιλάω για την «Οδύσσεια» του Ομήρου, που βρήκα συναρπαστική ως παιδί. Θα έλεγα μάλλον τον «Προμηθέα Δεσμώτη» του Αισχύλου. Αλήθεια τώρα! Καταδικασμένος να ζει αιώνια αλυσοδεμένος σε έναν βράχο και τα κοράκια να του τρώνε το συκώτι, το οποίο ξαναφτιαχνόταν για να επαναληφθεί το ίδιο μαρτύριο. Μια απίστευτη ιστορία για το κοινωνικό δίκαιο και παράλληλα ένα θρίλερ για γερά νεύρα. Χρωστάμε πολλά, αν όχι όλα, στους έλληνες αρχαίους ποιητές.
Το γράψιμο σας εξαντλεί ή σας αναζωογονεί;
Καλή ερώτηση. Ας πούμε πως, αν δεν νιώθω αναζωογονημένος, μάλλον δεν έχω γράψει κάτι καλό. Υπάρχουν βέβαια φορές που συνειδητά πρέπει να πιέσεις περισσότερο τον εαυτό σου, σε περιόδους δύσκολες, που δεν βρίσκεις έμπνευση, και αυτό είναι πραγματικά εξουθενωτικό. Όταν τελείωσα το τελευταίο βιβλίο μου, ήμουν τόσο κουρασμένος που δεν μπορούσα να μιλήσω σε κανέναν για τουλάχιστον ένα μήνα.
Ποια η σχέση σας με τα social media; Έχετε λογαριασμούς που μπορούν οι αναγνώστες σας να επικοινωνήσουν μαζί σας;
Εγώ δεν τα πάω καθόλου καλά με τα social media, προσωπικά δεν «υπάρχω» εκεί. Η κοπέλα μου όμως έχει φτιάξει μια σελίδα Samuel Bjork στο Facebook και μου στέλνει μερικές φορές ερωτήσεις που μου κάνουν εκεί, όταν πιστεύει πως υπάρχει νόημα να απαντηθούν. Λαμβάνω συχνά και μηνύματα από έλληνες αναγνώστες. Μάλιστα πήρα πρόσφατα ένα πολύ όμορφο μήνυμα από ένα κορίτσι στην Αθήνα, με έκανε χαρούμενο.
Ποιο βιβλίο βρίσκεται τώρα στο κομοδίνο, δίπλα στο κρεβάτι σας;
Το « The man in the high castle» του Philip K. Dick, το «Scars» της Audur Ava Οlafsdοttir (κέρδισε το βραβείο λογοτεχνίας της Νορβηγίας το 2018) και το τελευταίο βιβλίο της σειράς «Millenium».
Ποια είναι η «Βίβλος» σας, το βιβλίο που σας εμπνέει περισσότερο από κάθε άλλο;
Έχω δυο: το «The Secret History» της Donna Tarrt και το «American Psycho» του Bret Easton Ellis.
19°
