Βιβλιο

Αυτό το καλοκαίρι ανοίγει ο «Κύκλος της προδοσίας» του James Ellroy

Ο «δαιμονισμένος σκύλος» της νουάρ μυθιστοριογραφίας σε νέο έπος με το ογκώδες «Perfidia»

karathanos.jpg
Δημήτρης Καραθάνος
ΤΕΥΧΟΣ 573
3’ ΔΙΑΒΑΣΜΑ
322202-650559.jpg

Το καλοκαίρι ξεκινά με τον καλύτερο τρόπο. Στο «Perfidia» (εκδ. Κλειδάριθμος, μτφ. Ανδρέας Αποστολίδης), ο συγγραφέας που δηλώνει με την αμετροέπεια που μόνο ο αναντίρρητα καλύτερος μπορεί να επιδείξει ότι «ήθελα να γίνω Μπαλζάκ. Ήθελα να γίνω Τολστόι. Ήθελα να δώσω στον κόσμο αστυνομική λογοτεχνία σε επική, υπερφυσική κλίμακα», επιστρέφει με χλαπαταγή.

Μια ένοπλη ληστεία σε ντράγκστορ, μια πολλαπλή υπόθεση ανθρωποκτονίας σκηνοθετημένη με τρόπο που κάνει τη σφαγή να μοιάζει με τελετουργική αυτοκτονία, και το παραληρηματικό ελροϊκό σύμπαν εισάγεται με κωδωνοκρουσίες. Μαζί του, η πανστρατιά των αμοραλιστών: Ημίτρελοι αγκιτάτορες με παράνομους αναμεταδότες που εκπέμπουν κηρύγματα μίσους κατά του «εβραϊκού μηχανισμού ελέγχου» και του Φραγκλίνου «Ρόζενφελντ» από την Τιχουάνα. Πρεζάκηδες φαρμακοποιοί, κάθιδροι από τη στέρηση, που λαχταρούν αμπούλες μορφίνης.

Άρπαγες αστυνομικοί, έκλυτοι αριστεροί του Μπέβερλι Χιλς, αργόσχολοι ζιγκολό, μαχαιροβγάλτες, μποξέρ, μαστροποί, ιερωμένοι με πονοκέφαλο από το ποτό, τυφλωμένοι από το μίσος πεμπτοφαλαγγίτες, χασάπηδες χειρουργοί πειραματιζόμενοι με πλαστική ευγονική, ρατσιστές και τραμπούκοι κάθε βαθμού έντασης και κοινωνικής διαβάθμισης, ένα έκνομο στερέωμα όπου πίσω από το προκάλυμμα κοινής απατεωνιάς η ωμή βαναυσότητα αναμετράται με τη ραδιουργία.

Το «Perfidia» εκτυλίσσεται σε διάστημα 23 ημερών τον Δεκέμβριο του 1941. Η Ιαπωνία έχει μόλις βομβαρδίσει το Περλ Χάρμπορ, η Αμερική περνάει σε επιχειρησιακή ετοιμότητα και στο Λος Άντζελες ερπυστριοφόρα του στρατού διασχίζουν τους δρόμους. Υπό αυτό το κλίμα, δύο φαινομενικά ασύνδετα εγκλήματα διαπράττονται την ίδια ημέρα με κοινές λεπτομέρειες που πληθαίνουν, αφήνοντας πίσω τους χνάρια σιγαστήρων σε Λούγκερ με λαβές διακοσμημένες με σβάστικες από όνυχα, τα οποία οδηγούν στο φιλοφασιστικό στέκι Ντόιτσες Χάους. Τέσσερις γιαπωνέζοι νεκροί τη μέρα που η Αμερική μπήκε σε πόλεμο – ποιος δίνει δεκάρα; Όπως προκύπτει, όλος ο λάκκος με τα φίδια της Αστυνομίας του Λος Άντζελες, με τον αχαλίνωτο φατριαρχισμό της και τους μπάτσους που θυμίζουν φύλαρχους - πολέμαρχους, οι οποίοι την απαρτίζουν. Άνδρες που πιστεύουν ότι μπορούν να κερδίσουν τον πόλεμο μόνοι τους, άνδρες που διεξάγουν τις δικές τους εχθροπραξίες στο παρασκήνιο του παροξυσμού.

Γουίλιαμ «Ουίσκι Μπιλ» Χ. Πάρκερ, αλκοολικός τρίτης γενιάς ακλόνητος στην πεποίθησή του να ανέλθει στην κορυφή της υπηρεσιακής ιεραρχίας, ενόσω ενορχηστρώνει αντικομμουνιστικά πογκρόμ και μετακινεί πινέζες στο χάρτη των ενδεχομένων, με το βλέμμα στη μοιρασιά της ανατολικής Ευρώπης και τη μελλοντική πιθανότητα πολέμου ΗΠΑ - Ρωσίας. Ντάντλεϊ Σμιθ, ο ιρλανδικής καταγωγής αρχιφύλακας που διέπεται από εθνικιστικές εμμονές έχοντας χάσει πατέρα και αδελφό στη Βρετανία, είναι το πρότυπο του κακοποιού μπάτσου και ένας χαρακτήρας «μόνο σκέψη και δράση». Εκεί που ο Πάρκερ προσβλέπει στην προπαγανδιστική εργαλειοποίηση της σύρραξης, ο Ντάντλεϊ ψυχανεμίζεται ότι οι αντίπαλοι «πολεμούν για να πεθάνουν και να αναληφθούν στη Βαλχάλα των σχιστομάτηδων» και διακρίνει άλλες προοπτικές. Φαντασιώνεται χέρι στις ιδιοκτησίες, κατάσχεση των ιαπωνικών θυλάκων του Μικρού Τόκιο, ζώνες χαλαρών ηθών με παράλληλα έσοδα παραμονής πλούσιων σε στοές.

Ο Χιντέο Ασίντα είναι ο καλύτερος τεχνικός εγκληματολογικού γραφείου στη Δύση, αλλά και ο μοναδικός Ιάπωνας σε ολόκληρο το Σώμα. Έχει απομνημονεύσει τα βιβλία βαλλιστικής του κολλεγίου, διαθέτει διδακτορικά διπλώματα χημικού και μικροβιολόγου, υποκινείται από την ανάγκη του να παραμείνει απαραίτητος, παρά τις συνθήκες μένους κατά των Ιαπώνων που τον τοποθετούν στο επίπεδο του «καριόλη παγανιστή». Ενώ η Κέι Λέικ, με το άρωμά της από σανταλόξυλο, την κάμαρα με την κλειδαριά και τις ημερολογιακές καταγραφές σε αποφατικό τόνο («το σεξ είναι μια γλυκόπικρη αποκάλυψη γεμάτη από διαψευσμένες προσδοκίες»), είναι μια γυναίκα που στην απόπειρά της να δελεάσει τη μοίρα δέχεται να γίνει προβοκατόρισσα της αστυνομίας.

Βιώνοντας τη δράση μέσα από εναλλάξ κινήσεις σε τρίτο και πρώτο πρόσωπο στο κουαρτέτο των αντιηρώων, παρακολουθούμε ξέπνοα ίντριγκες της υπηρεσίας, ίντριγκες του πολέμου, μπάτσους που υποσκάπτουν μπάτσους σε ένα σύστημα γενικευμένης διαφθοράς όπου η εκπλήρωση των φιλοδοξιών εναρμονίζεται με την ηθική κατρακύλα. Ενώ όταν οι κάννες κατασιγάζουν, αναλαμβάνουν οι έξεις: οπιοποτεία, σεξ, ηδονοβλεψία, μπενζενδρίνες, γαλόνια αλκοόλ. Όλα αυτά δίχως να λείπουν οι σπαρταριστές σκηνές που θα δώσουν τροφή στο μελλοντικό σκηνοθέτη: «Αρκετά. Ο κύριος Ναμούρα είναι Αμερικανός πολίτης». «Μαλακίες. Εδώ έχουμε δικαστήριο μαϊμού και ο κύριος είναι η μαϊμού». Ακολουθεί άγριος ξυλοδαρμός.

Η πολυπρισματική αφήγηση εμπλουτίζει τη μυθοπλασία του James Ellroy, ο οποίος επιμένει να συνθέτει τη δική του ανεπίσημη μυστική ιστορία της Αμερικής. Αυτός είναι ο πρώτος τόμος του Δεύτερου Κουαρτέτου του Λος Άντζελες, ενώ γνωστοί χαρακτήρες επανεμφανίζονται, προεκτείνοντας το ελροϊκό παλμαρέ προς τα πίσω: Λι Μπλάνσαρντ, Μπαζ Μικς, Μπάκι Μπλάιχερτ, Κλερ Ντε Χέιβεν, Γουόρντ Τζ. Λίτελ.

Το «Perfidia» εκτείνεται σε περισσότερες από 1.000 χορταστικές σελίδες, διαθέτει εξασέλιδο παράρτημα χαρακτήρων και κανείς δεν θα μπορούσε να το μεταφράσει ιδεωδέστερα από τον διαχρονικά άρτιο Ανδρέα Αποστολίδη, ο οποίος μεταχειρίζεται την πρόζα του Ellroy (γεμάτη από αρχειακό υλικό, απόρρητα ντοκουμέντα, απομαγνητοφωνήσεις υποκλοπών, ιατροδικαστικές αναφορές, σκανδαλοθηρική ειδησεογραφία, υπηρεσιακή φρασεολογία, εσωτερικούς μονολόγους, αργκό του τεκέ, ακραία τηλεγραφικό στιλ), σαν να τη μεταφέρει σταθερά στις αποσκευές του. Σημειώστε πως ο Κλειδάριθμος επανακυκλοφορεί σε ανανεωμένες εκδόσεις το σύνολο του Πρώτου Κουαρτέτου του Λος Άντζελες, επομένως οι δυσεύρετοι τίτλοι θα βρουν το δρόμο τους προς νέο κοινό. «Perfidia» σημαίνει James Ellroy σε νέες αφηγηματικές κορυφές. Αυτό το βιβλίο δεν θα γίνει εύκολο θήραμα της σκόνης.

ΠΡΟΣΦΑΤΑ

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ